مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال سی و یکم شماره 2 (پیاپی 82، تابستان 1388)

مجرای ادرار یکی از نواحی معمول در دستگاه ادراری تناسلی است که بکرات با عوامل مختلف آلوده میگردد. اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم (قبلا بنام مایکوپلاسما ی-T خوانده می شد) عضو خانواده مایکوپلاسما تاسیه بوده و بعلت نداشتن دیواره سلولی و اندازه بسیار کوچک ژنومی در میان باکتری هائی که زندگی آزاد دارند، از توانائی رشد و سنتز محدودی بر خوردار هستند. از زمان کشف به بعد، اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم در ایجاد بسیاری از بیماری ها مثل اورتریت غیرگنوکوکی، پروستاتیت، التهاب حشفه، سندرم ریتر و غیره در مردان شرکت کرده است. هدف از این مطالعه، ارزیابی اتفاق اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم در مردانی با اورتریت غیر گنوکوکی بوده است. دویست بیمار مرد مبتلا به اورتریت و پنجاه نفر مرد سالم به عنوان شاهد تحت بررسی قرار گرفتند. از هر مریض یکبار ترشحات چرکی (183 مورد) و یا در بعضی موارد (17 مورد) ادرار تازه جمع آوری گردید. بر روی رسوب ادرار و نیز ترشحات (در مورد گروه کنترل فقط ترشحات اخذ گردید) آزمایشات بررسی میکروسکوپی آمادگی های مرطوب، رنگ آمیزی گرم وگیمسا، کشت بر روی آبگوشت ((Pleuro Pneumonia Like Organisms، PPLO اوره دار، آگار خوندار و مک کانگی انجام گرفت. کشت های اوره مثبت انتخاب شده وبر روی مایکوپلاسما آگار (A8) کشت دوباره تهیه گردید. کلنی های مشکوک بعداز 2، 3و 5 روز انکوباسیون در دمای oC37 توسط روش های استاندارد تعیین هویت شدند. نایسریا گنوره آدر56 مورد (28%) و تریکوموناس در3 مورد (5/1%) نفراز مردان مشاهده گردید. از 141 مورد اورتریت غیر گنوکوکی 29 مورد (56/20%) کشت آبگوشت اوره مثبت داشتند که متعاقبا در کشت های جامد اختصاصی فقط 27 (14/19%) مورد از آنها رشد کرده وکلنی های مشخص ایجاد کردند که بعدا به عنوان اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم تعیین هویت گردیدند. از گروه کنترل تنها 3 (6%) مورد اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم جدا گردید. جداسازی 27 مورد (14/19%) اوره آپلاسما اوره آلیتیکوم از جمعیت مطالعه شده نشان داد که این ارگانیسم دارای شیوع نسبتا بالائی در بیماران با اورتریت غیر گنوکوکی هستند

درماتوفیتوزیس (کچلی) یک عفونت قارچی است که توسط درماتوفیتها در پوست، مو و ضمائم آنها ایجاد می گردد. این عفونت ممکن است از انسان به انسان (انساندوست)، از حیوان به انسان (حیواندوست)، از خاک به انسان (خاکدوست) منتقل گردد. کچلی سر شایعترین عفونت درماتوفیتی در بچه ها بوده و بیشترین شیوع آن در بچه های 4-12 ساله می باشد. در سال2005 کچلی سر در عربستان 9/5%، در یونان 5% و در ایران 3/13% بوده است. مطالعه حاضر جهت بررسی عوامل ایجاد کننده کچلی سر در کودکانی که مشکوک به کچلی سر بوده و به آزمایشگاه قارچ شناسی کلینیک دانشگاه علوم پزشکی تبریز مراجعه کرده بودند، انجام شد. مطالعه در طی سه سال (84-1382)، روی 202 کودک زیر 12 سال که به آزمایشگاه قارچ شناسی کلینیک دانشگاه علوم پزشکی مراجعه نموده و ضایعات مشکوک به کچلی سر داشتند، انجام و از مو و تراشه های پوست سر تهیه شده از هر بیمار، آزمایش مستقیم بعمل آمده و برای تعیین گونه ها کشت داده شد. از بین 202 کودک که ضایعات مشکوک به کچلی سر داشتند 52 نفر (7/25%)، مثبت بودند. تظاهرات کلینیکی کچلی سر بصورت 50% اکتوتریکس، 5/38% اندوتریکس و 5/11% فاووس مشاهده شد. تریکوفیتون وروکوزوم با 7/32 %، شایعترین گونه درماتوفیتی در این مطالعه بود. تریکوفیتون ویولاسئوم 1/23%، میکروسپوروم کانیس 2/19%، تریکوفیتون شوئن لاینی 5/13%، تریکوفیتون تونسرانس 6/9%، تریکوفیتون منتاگروفیتس9/1% بترتیب گونه های جدا شده بودند. کچلی سر شایعترین عفونت درماتوفیتی در کودکان و با شیوع کمتر در بزرگسالان می باشد که توسط گروهی از قارچهای کراتین دوست بنام درماتوفیتها ایجاد می گردد. تعیین پراکندگی جغرافیایی درماتوفیتها در سراسر دنیا مشکل است و عواملی چون عادات اجتماعی، مهاجرت، امکان مسافرتهای سریع در تغییر پراکندگی عفونتهای درماتوفیتی در سطح دنیا دخیل هستند. این مطالعه نشان می دهد که کچلی سر در پسرها (8/67%) تقریبا" دو برابر دخترها می باشد (2/32%). میکروسپوروم کانیس، تریکوفیتون وروکوزوم، تریکوفیتون ویولاسئوم و تریکوفیتون شوئن لاینی مهمترین گونه های اتیولوژیک در این مطالعه بودند و این نتایج با مطالعاتی که در سایر نقاط دنیا و در داخل کشور انجام گرفته مطابقت دارد. علائم کلینیکی مثل وجود لکه های خاکستری، نقاط سیاه، کروتهای فنجانی شکل و اسکوچولائی در تشخیص انواع شکلهای کچلی سر کمک کننده بودند

رژیم کتوژنیک متشکل از چربی زیاد با پروتئین و کربوهیدرات کم، برای صرع مقاوم کودکان به کار برده می شود. این مطالعه به منظور تعیین اثر رژیم کتوژنیک در صرع مقاوم به درمان دارویی کودکان انجام شده است. از سال 1381 لغایت 1385، چهل و سه کودک در حیطه سنی 2 تا 14 سال با صرع مقاوم تحت درمان رژیم کتوژنیک قرار گرفته و بصورت آینده نگر پیگیری شدند. میزان پاسخ به درمان(کاهش بیش از 50 درصد در حملات تشنجی)، میزان تحمل رژیم کتوژنیک و عوارض جانبی آن بررسی شد. تعداد 43 کودک با میانگین سنی 8/5 سال، که علیرغم مصرف متوسط 6/6 قلم داروی ضد صرع، به طور متوسط هر ماه 30 حمله تشنجی داشتند تحت درمان رژیم کتوژنیک قرار گرفتند. میانگین مدت رژیم حدود 11 ماه(حیطه 3 هفته تا 30 ماه) بود. در ماه اول 93 %، ماه سوم 74 %، ماه ششم 51 % و ماه دوازدهم 40 % و حدود 35% بیماران بیش از یکسال رژیم را ادامه دادند. در ماه اول 77 %، ماه سوم 65 %، ماه ششم 44 % و ماه دوازدهم 35 % بیماران، کاهش بیش از 50 درصد در حملات تشنج داشتند. ارتباط آماری معنی داری بین سن، جنس، اتیولوژی، تیپ تشنج و تاثیر رژیم کتوژنیک وجود نداشت. تفاوت آماری معنی داری بین افزایش اقلام دارویی ضدتشنج قبل از شروع رژیم وعدم پاسخ به درمان در ماه دوازدهم وجود داشت(007/0= P). بین تعداد حملات تشنج قبل از دریافت رژیم و میزان پاسخگویی در ماه دوازدهم درمان، رابطه معنی داری وجود داشت (041/0= P). اکثر عوارض خفیف و گذرا بوده ولی در 6 بیمار(14 درصد) منجر به قطع رژیم شد. رژیم کتوژنیک یک روش درمانی جایگزین برای صرع مقاوم کودکان در نظر گرفته شود

شاخص های متعددی برای تعیین ارتباط چاقی با خطر بیماری های مزمن معرفی شده اند. گرچه نمایه توده بدن قدیمی ترین و رایج ترین شاخص برای غربالگری چاقی می باشد ولی بدلیل محدودیت هایی، شاخص هایی چون دور کمر و نسبت دور کمر به باسن در اکثر مطالعات نیز بکار می رود. با این وجود محدودیتهایی در دو شاخص اخیر در غربالگری چاقی وجود دارد. هدف از مطالعه حاضر معرفی و تعیین ارتباط شاخص نسبت دور کمر به قد ایستاده در مقایسه با نمایه توده بدن، دورکمرو نسبت دورکمر به دور باسن با فشار خون می باشد. در مطالعه حاضر 580 زن و 460 مرد بزرگسال 60-35 ساله تحت اندازه گیری های آنتروپومتری (شامل قد ایستاده، وزن، دور کمر و دور باسن) طبق روش های استاندارد و نیز اندازه گیری فشار خون سیستولی و دیاستولی توسط فشارسنج جیوه ای قرار گرفتند. کلیه اندازه گیری ها سه بار انجام گرفت و میانگین آنها برای آنالیز مورد استفاده قرار گرفت. داده ها توسط نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معنی دار 05/0 P < تعریف گردید. میانگین نمایه توده بدن و دور کمر بترتیب در مردان kg/m2 84/3 ± 48/27 و cm41/10±27/96 و در زنان kg/m2 96/4 ± 12/27 و cm 35/12 ± 75/84 بود. همبستگی معنی دار بین فشار خون سیستولی با نسبت دور کمر به قد ایستاده هم در مردان و هم در زنان بدست آمد (بترتیب 19/0 = r و 23/0 = r، هر دو 001/0 P <) در حالیکه ضعیف ترین ارتباط مربوط به نسبت دورکمر به دور باسن بود (به ترتیب 09/0=r و16/0=r). در مردان و زنان به تفکیک فشارخون دیاستولی قویترین ارتباط را ابتدا با نمایه توده بدن و سپس نسبت دور کمر به قد ایستاده نشان داد در حالیکه در خصوص فشار خون سیستولی بیشترین ارتباط با نسبت دور کمر به قد ایستاده یافت شد. یافته های مطالعه حاضر حاکی از همبستگی بالای نسبت دور کمر به قد ایستاده برای فشارخون سیستولی در غربالگری فشار خون بوده و با توجه به اینکه محدودیت کمتری در مقایسه با نمایه توده بدن را داراست می توان این شاخص را در بیماری های مزمن مرتبط با چاقی بطور گسترده ای بکار گرفت.

صرع پایدار یک بیماری تهدیدکننده حیات در اطفال است و این وضعیت بحرانی ممکن است برای یک بیمار تکرار شود. هدف از این مطالعه بررسی عوامل خطر ایجاد صرع پایدار راجعه در کودکان می باشد. کودکان با سن بیشتر از 1 ماه مبتلا به صرع پایدار مراجعه کننده به بیمارستان کودکان تبریز، از نظر سن، جنس، علل، نوع تشنج، مقاوم بودن صرع پایدار و تکرار تشنج پایدار، تحت بررسی قرار گرفتند. از 83 بیمار مبتلا به صرع پایدار 8 بیمار (63/9%) دچار صرع پایدار راجعه گردیدند. میانگین سنی بیماران مبتلا به صرع پایدار راجعه و غیر راجعه بترتیب 16/57 ±67 ماه و 49/44±56/45 ماه بود. شایعترین علت در بیماران مبتلا به صرع پایدار راجعه بترتیب علامت دار حاد (50%)، علامت دار دور و ناشناخته هر یک 25% بود. خطر صرع پایدار راجعه در گروه علامت دار حاد 4/17% بود. صرع پایدار راجعه در 10% بیماران با تشنج تونیک-کلونیک ژنرالیزه و در 4/17% بیمارانی که بروز اولین حمله صرع پایدار بصورت صرع پایدار مقاوم بود رخ داد. اختلاف معنی داری از نظر سن، جنس، علت، شکل تشنج و مقاوم بودن تشنج پایدار بعنوان اولین تظاهر در دو گروه مبتلایان به صرع پایدار راجعه و غیر راجعه وجود نداشت. عود صرع پایدار در 10% بیماران ما در طول یکسال بررسی دیده شد. خطر تکرار صرع پایدار در گروه علامت دار حاد، در بیماران دچار تشنج ژنرالیزه و در بیماران دچار صرع پایدار مقاوم بیشتر است ولی از نظر آماری معنی دار نمی باشد.

ادراک بینایی در شکل گیری مهارت های اساسی دوران کودکی نقش بسزایی داشته و یکی از آزمون های مفید جهت سنجش آن، آزمون مهارت های ادراک بینایی (غیر حرکتی) تجدید نظر شده (Test of Visual-Perceptual Skills (non-motor)-Revised، TVPS-R) می باشد. هدف از این مطالعه، تعیین مهارت های ادراک بینایی دانش آموزان عادی تهران در رده سنی 11 تا 13 سال بود. در این مطالعه توصیفی تحلیلی و مقطعی، تعداد 288 دانش آموز عادی در رده سنی 11تا13 سال (144دختر و 144پسر) در 5 منطقه شهر تهران با توجه به تراکم جمعیتی دانش آموزی در هر منطقه، بصورت تصادفی انتخاب شدند. مهارت های ادراک بینایی از طریق آزمون TVPS-R سنجیده شد. اطلاعات بر اساس جنسیت، چهار گروه سنی، سه پایه تحصیلی و مناطق آموزشی طبقه بندی شد. میانگین نمرات آزمون بین دو جنس تفاوت معناداری نداشت(05/0 P>). اگر چه در میانگین نمره بهره ادراک بینایی تفاوت معناداری با توجه به گروه های سنی و پایه های تحصیلی مشاهده شد (05/0 P<)، سایر نمرات آزمون در متغیرهای فوق تفاوت معناداری نداشت (05/0 P>). در میانگین نمرات آزمون بر اساس مناطق پنجگانه آموزشی تفاوت معناداری مشاهده گردید(05/0 P<). طبق نتایج، مهارت ادراک بینایی تحت تاثیر فرهنگ و امکانات آموزشی است. از طرفی، با توجه به کاهش بهره ادراک بینایی با افزایش سن و پایه تحصیلی، توصیه می شود به نقش امکانات آموزشی در مهارت ادراک بینایی توجه بیشتری مبذول گردد.

آمبولی ریه سومین علت شایع مرگ با علل قلبی- عروقی و شایع ترین علت مرگ در پی جراحی الکتیو است. تشخیص و درمان ضدانعقادی زودرس می تواند میزان مرگ و میر را بطرز چشمگیری کاهش دهد. تشخیص آمبولی ریه وابسته به روش های تصویربرداری پزشکی است. آنژیوگرافی با سی تی اسکن مولتی دتکتور حساسیت و ویژگی بالایی در تشخیص آن نشان داده است. هدف از این مطالعه بررسی نتایج سی تی آنژیوگرافی ریوی با کمک سی تی اسکن مولتی اسلایس 64 در بیماران مشکوک به آمبولی ریوی است. در یک مطالعه توصیفی، 65 بیمار مشکوک به آمبولی ریوی که جهت ارزیابی با سی تی اسکن مولتی اسلایس به مرکز آموزشی - درمانی امام خمینی تبریز ارجاع شده بودند، طی مدت 12 ماه مطالعه گردیدند. تشخیص آمبولی ریوی بر اساس نتایج این روش بوده است. بیماری های همراه احتمالی یا علت زمینه ای علایم و نشانه های بیماران در موارد غیرمبتلا به آمبولی ریوی نیز مورد بررسی قرار گرفت. 65 بیمار، 38 مذکر و 27 مونث با سن متوسط 40/16±78/55 (81-17) سال وارد مطالعه شدند. بر اساس نتایج سی تی آنژیوگرافی، 25 بیمار (46/38%) مبتلا به آمبولی ریه بودند. لوب تحتانی در تمامی بیماران درگیر بود و 14 مورد درگیری دوطرفه داشتند. در بیماران فاقد آمبولی ریوی، 12 مورد هیچ یافته دیگری درسی تی اسکن نداشتند. در باقی موارد، افیوژن پلور، عفونت و تومور سه یافته شایع بودند. در طی مدت بستری درمان با عوامل ضدانعقادی پس از تایید بیماری بوسیله سی تی آنژیوگرافی آغاز شد. 1 مورد (4%) مرگ در این گروه وجود داشت که علت آن مشکلات قلبی بود. در هیچ یک از بیماران با نتیجه منفی سی تی آنژیوگرافی از نظر آمبولی، در طی مدت بررسی وجود آمبولی با روش های تشخیصی دیگرثابت نشد. این مطالعه نشان داد که سی تی اسکن مولتی دتکتور64یک مودالیته دقیق، غیرتهاجمی و ایمن جهت تشخیص آمبولی ریوی مشکوک است. با این وجود، مطالعات کنترل شده بعدی بهمراه روش استاندارد طلایی بعنوان مرجع بایستی صورت گیرند.

کراتوکونوس شایعترین علت پیوند قرنیه در بسیاری از مراکز چشم پزشکی است. این مطالعه با هدف مقایسه عملکرد بینایی دو روش جراحی پیوند لایه ای قدامی عمیق (Deep Anterior lamellar keratoplasty) با کراتوپلاستی نفوذی (Penetrating keratoplasty) در بیماران دچار کراتوکونوس انجام شده است. از 44 بیمار مبتلا به کراتوکونوس؛ 22 بیمار تحت کراتوپلاستی نفوذی و 22 بیمار تحت کراتوپلاستی لایه ای قدامی عمیق قرار گرفتند. معیارهای ارزیابی عبارت بودند از: حدت بینایی تصحیح نشده و بهترین حدت بینایی تصحیح شده که توسط چارت اسنلن اندازه گیری شده و به واحد لوگمار تبدیل گردید، رفرکشن بارز به صورت اسفریکال اکی والان، آستیگماتیسم کراتومتریک، فشار داخل چشمی (IOP)، اپی تلیالیزه شدن قرنیه، وضعیت بخیه ها، معاینه دقیق توسط اسلیت لامپ، توپوگرافی و ارزیابی حساسیت کنتراست که بصورت Log contrast sensitivity انجام گردید. هیچ اختلاف معنی داری از نظر آماری از لحاظ حدت بینایی تصحیح نشده و حدت بینایی با حداکثر تصحیح بین دو گروه پیوند لایه ای قدامی عمیق و پیوند نفوذی دیده نشد. (به ترتیب 27/0=P و 063/0 =P.) همچنین هیچ اختلاف معنی داری از نظر آماری از لحاظ اسفریکال اکی والان و آستیگماتیسم کراتومتریک بین دو گروه پیوند لایه ای قدامی عمیق و پیوند نفوذی دیده نشد. (به ترتیب 62/0=P و 069/0=P). اگرچه میزان آستیگماتیسم و اسفریکال اکی والان در گروه کراتوپلاستی لاملار کمتربود. نتایج بررسی حساسیت کنتراست در آخرین پیگیری اختلافی بین دو گروه نشان نداد(38/0 = P). به نظر می رسد که پیوند لایه ای قدامی عمیق یک روش مناسب در درمان کراتوکونوس با نتایج رفرکتیو و بینایی قابل مقایسه با پیوند نفوذی می باشد.

فنیل کتونوری یک اختلال در متابولیسم اسیدآمینه فنیل آلانین است که بصورت اتوزوم مغلوب به ارث رسید ومی تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی پیشرونده شود. مطلوب ترین پیش آگهی برای این بیماران زمانی رخ می دهد که درمان با رژیم غذایی هرچه زودتر شروع و بطور مستمر ادامه یابد. در حال حاضر اسکرین فنیل کتونوری در کشور ما انجام نشده و تاخیر در تشخیص و درمان این بیماران باعث می شود پیش آگهی مطلوبی نداشته باشند. هدف این مطالعه بررسی وضعیت موجود کودکان و نوجوان مبتلا به فنیل کتونوری در استان آذربایجان شرقی می باشد. بررسی حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی بوده که برروی کلیه بیماران مبتلا به فنیل کتونوری که در سال 86 جهت دریافت خدمات به بیمارستان کودکان تبریز مراجعه نمودند انجام گرفت. چهل بیمار مبتلا به فنیل کتونوری که 45% آنها پسر و میانگین سنی آنها 4 ± 3/5 سال بود(4 ماه تا 17سال) مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سن تشخیص بیماری 2/17 ± 7/18 ماه، میانگین فاصله زمانی از اولین مراجعه به پزشک تا تشخیص قطعی 5/1 ± 8/11 ماه، میانگین سطح سرمی فنیل آلانین در زمان تشخیص 2/8 ± 1/23 و در زمان مطالعه 8/10 ± 9/15 میلی گرم درصد بود. شایعترین شکایت منجر به تشخیص بیماری، تاخیر در نشستن بود(40% موارد) و 30% بیماران سابقه تشنج داشتند. 6/31% از بیماران بالای یکسال قادر به راه رفتن نبودند و 6/52% آنها نمی توانستند حرف بزنند. 5/77% بیماران والدین منسوب داشتند. اسکرین نوزادی فنیل کتونوری و پرهیز از ازدواج های فامیلی در کنار یک برنامه درمانی مناسب می تواند تا حد زیادی از معلولیت های ذهنی وحرکتی ناشی از فنیل کتونوری در جامعه ما بکاهد.

پیچیدگی های ساختار آناتومیک ستون فقرات، نحوه خونرسانی و مجاورت با المانهای حساس عصبی و عروقی آن را در معرض طیف وسیعی از روندهای پاتولوژیک از جمله ضایعات نئوپلاستیک قرار می دهد که نه تنها تشخیص بلکه درمان را با دشواری های مهمی مواجه می سازد. با توجه به عدم وجود چنین مطالعه ای در کشورمان این تحقیق جهت بررسی نتایج درمانهای انجام شده بر تومورهای ستون فقرات انجام گردیده است. در این مطالعه نتایج اعمال جراحی انجام شده بر 84 بیمار از میان 169 بیمار مبتلا به تومور ستون فقرات که از خرداد ماه سال 1361 لغایت اردیبهشت سال 1386 به کلینیک مولف مراجعه کرده بودند بررسی شد. موارد مورد مطالعه عبارت بودند از: سن، جنس، طول مدت بیماری، تظاهرات و نشانه های بالینی، سطح درگیری و تعداد مناطق دیگر در ستون فقرات، اپروچ جراحی، وسعت رزکسیون، پاتولوژی تومور، نیاز به فیوژن، درمانهای تکمیلی، عوارض، عود و نیاز به جراحی مجدد. همچنین تعداد و مدت زمان پی گیری های انجام شده پس از عمل نیز بررسی گردید. بعلاوه نتیجه نهایی بصورت وضعیت بالینی و عصبی با وضعیت اولیه ثبت و بررسی گردید. در این مطالعه 84 بیمار از میان 169 بیمار مبتلا به تومور ستون فقرات در مدت 25 سال (1386 1361) بررسی شدند. 5/59 درصد بیماران مرد و 5/40 درصد زن بودند. متوسط سن بیماران، 39 سال بود. شایعترین تظاهر بالینی درد آگزیال بود (2/95 درصد). شایعترین محل ضایعه در فقرات توراسیک بود (8/48 درصد) در 4/71 درصد، تومور منشاء اولیه داشت و در 6/28 درصد متاستاتیک بود. در بیماران ما شایعترین پاتولوژی در بین تومورهای اولیه استئوئید استئوم بود. رزکسیون کامل یا تقریبا کامل ضایعه در 1/82 درصد انجام شد. متوسط مدت زمان پی گیری بیماران 3/13 ماه بود. بدنبال عمل جراحی در 7/91 درصد وضعیت بالینی بیماران بهبود یافت 1/7 درصد بیماران دچار عوارض پس از عمل شدند و مورتالیته در 2/1 درصد رخ داد. در درمان ضایعات نئوپلاستیک ستون فقرات باید بر حسب درجه بدخیمی محل ضایعه درگیری ساختمانهای عصبی و یا نسوج نرم اطراف و وضعیت پایداری در هر بیمار بر حسب شرایط تصمیم گیری نمود. در موارد حساس به رادیوتراپی و شیمی درمانی می توان با در نظر گرفتن وضعیت پایداری ستون فقرات، جراحی را بطور معقول تری انجام داد. با استفاده از روش های نوین تصویربرداری، آمبولیزاسیون قبل از عمل جراحی در موارد خاص و تکنیک های میکروسکوپی و بهره برداری از روش های مدرن فیوژن و بکارگیری وسایل پایدارکننده ستون فقرات نتایج حاصله در بیماران ما با نتایج حاصله در سایر مطالعات قابل مقایسه است.

تشخیص و درمان به موقع عوامل کاهش دهنده دید در دوران کودکی یکی از اهداف مهم WHO است. کاهش دید در دوران کودکی می تواند اثرات منفی در رشد اجتماعی و وضعیت تحصیلی فرد داشته باشد. یکی از تظاهرات کاهش دید یکطرفه، بروز انحراف چشمی یا استرابیسم حسی است. در این مطالعه برآنیم با بررسی میزان شیوع و عوامل ایجاد کننده استرابیسم حسی در کودکان زیر 9 سال، اقدامات لازم در جهت پیشگیری از بروز آن را مشخص کنیم. در یک مطالعه توصیفی گذشته نگر پرونده کلیه بیماران زیر 9 سال که در مدت 4 سال (84- 80) به علت انحراف چشمی به درمانگاه استرابیسم مرکز آموزشی - درمانی نیکوکاری مراجعه کرده بودند مورد بررسی قرار گرفتند و بیماران با استرابیسم حسی از نظر علل کاهش دهنده دید و نوع انحراف ارزیابی شدند. از 400 بیمار زیر 9 سال که با تشخیص استرابیسم در بیمارستان نیکوکاری ویزیت شده بودند در 22 مورد استرابیسم حسی وجود داشت که فراوانی آن 5/5 درصد بود. آنیزومتروپیا در 18/68 درصد و علل ارگانیک در 82/31 درصد موارد عوامل ایجاد کننده استرابیسم حسی بودند میانگین سنی در بیماران با علل ارگانیک کمتر از میانگین سنی در گروه آنیزومتروپیا بود که از نظر آماری معنی دار نبود. (05/0> P) شایعترین نوع انحراف بصورت ایزوتروپیا بود. با تعیین عیوب انکساری و معاینه ته چشم در معاینات کنترل بینایی در کودکان زیر 9 سال می توان با تشخیص و درمان به موقع علل کاهش دهنده دید از بروز استرابیسم حسی جلوگیری کرد.

نتایج پژوهشها نشان می دهد که خودکشی درگروه های جمعیتی مهاجرین، به تبع پیامدهای اجتماعی و بهداشتی مهاجرت، نمود بارزی پیدا کرده است. این پژوهش به عنوان بخشی از یک پروژه تحقیقی کلان در مورد خودکشی، که نشان داده است تعداد افراد اقدام کننده به خودکشی در میان گروه های جمعیت مهاجر بیشتر است، به صورت یک تحقیق کیفی سبب شناختی طراحی و اجرا شد. جامعه مورد بررسی گروه هایی از مهاجرین هستند که یا مستقیما خودکشی را تجربه کرده یا با آن در ارتباط بوده اند. داده های پژوهش از تعداد 34 نفر نمونه با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شده و سپس داده ها مطابق تجزیه و تحلیل روش نظریه زمینه ای استرائوس و کوربین(1998) کدگذاری و دسته بندی شدند.نهایتا یافته ها با نتایج تحقیقات پیشین، پیرامون موضوع تحقیق، مقایسه و تحلیل شدند. یافته های تحقیق در دو عنوان کلی و 6 طبقه موضوعی تبیین شدند: فقر، بیکاری و مشاغل کاذب؛ شاخصهای بهداشت و سلامت اجتماعی، فردی و محیطی نازل؛ و سکونت در محلات پرخطر تحت عنوان کلی مسائل و معضلات ساختاری حاشیه نشینی مهاجران دسته بندی شدند. تقابلات بین نسلی، پیامدهای ناگوار فرهنگ مردسالاری اقتدارگرایانه بر سلامت جسمی و روحی زنان، و تضاد هنجاری میان انتظارات خانواده های سنتی گسترده وخانواده های هسته ای تحت عنوان کلی تضادهای دوگانه در حیات مهاجرین طبقه بندی و بیان شدند. با وجود اینکه یافته های این بررسی دو گروه عمده از فاکتورهای علی و زمینه ساز خودکشی را در بین مهاجران مشخص نمود، اما مقوله اصلی تحقیق بیانگر آنست که خودکشی پدیده ای است که در مجموعه ای از عوامل متعامل در هم تنیده قابل تبیین است و این امر مورد توافق بسیاری از نتایج تحقیقات ارزشمند انجام یافته است.

فقرآهن شایعترین کمبود تغذیه ای کودکان است. بنابرگزارش سازمان بهداشت جهانی سالانه تقریبا پنج بیلیون نفر از کمبود آهن رنج می برند. این مطالعه جهت مقایسه تغذیه و دریافت آهن کودکان با آنمی کمبود آهن و آنهائیکه آنمی نداشتند انجام گرفت. در یک مطالعه مقایسه ای مقطعی برروی کودکانی که در بیمارستان کودکان تبریز در طی سال 1385 بستری شده بودند، نوع تغذیه و دریافت آهن 60 بیمار با آنمی فقر آهن با 60 کودک بعنوان شاهد که آنمیک نبوده ودر محدوده سنی 9 تا 36 ماه قرارداشتند واز نظر جنسی یکسان بودند مقایسه شد. میزان متوسط هموگلوبین، حجم متوسط گلبولی و آهن سرم به ترتیب در گروه مورد 1/9 گرم درصد، fL 41/65و 33/19 میکروگرم درصد و گروه کنترل 6/12 گرم درصد، FL 18/75 و 28/78 میکروگرم درصد بود. گروه مورد و شاهد تفاوت معنی داری از نظر سن متوسط شروع تغذیه تکمیلی نداشتند(058/0=P)، ولی اختلاف آماری معنی داری در مقدار آهن دریافتی داشتند(001/0>P). دریافت ناکافی و یا نامرتب قطره آهن از سن 6-4 ماهگی در موارد زیادی از آنمی فقرآهن گزارش شده بود. غذای تکمیلی به تنهایی نمی تواند از آنمی فقر آهن جلوگیری نماید. تجویز مرتب قطره آهن به مقدار کافی روزانه از سن 6-4 ماهگی برای جلوگیری از آنمی فقرآهن ضروری است.

عود اختلال خلقی دو قطبی شایع و عودهای مکررمی تواند منجر به ناتوانی بیمار، تحمیل هزینه وافت کارآئی شود. عود بیماری در اکثر موارد با مصرف داروها قابل پیشگیری می باشد. قطع یا کاهش دوز دارو، برنامه خواب و بیداری نامنظم، استرسورها و عوامل دیگر نیز تاثیر گذار می باشند. مطالعه حاضر به منظور بررسی عوامل موثر در عود و ارتباط آن با خصوصیات دموگرافیک در بیماران مبتلا به اختلال دو قطبی یک انجام شده است. 140 بیمار (86 مرد و54 زن) مبتلا به اختلال خلقی دو قطبی یک مراجعه کننده به مرکز روانپزشکی که سابقه حداقل دو حمله یا بیشتر از بیماری را داشتند بطور تصادفی انتخاب شدند. تشخیص بر اساس ملاک های تشخیصی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-IV TR) و مصاحبه ساختار یافته SCID-I انجام گرفت. سپس پرسشنامه های یانگ مانیا، افسردگی هامیلتون و محقق ساخته توسط بیماران و مراقبین درجه یک آنها تکمیل و نتایج بدست آمده توسط برنامه SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. 72 نفر (3/51%) از بیماران در فاز مانیک، 25 نفر (9/17%) در فاز افسردگی و 43 نفر (7/30%) در فاز مختلط بیماری بودند. تابلوی بالینی 52 نفر (1/37%) با خصوصیات پسیکوتیک و 88 نفر (9/62%) بدون خصوصیات پسیکوتیک بود. اکثر بیماران شدت بیماری بالاتری داشتند و متوسط نمره مقیاس یانگ مانیا در کل بیماران 38/56 بود. عوامل مؤثر در عود شامل: قطع داروی تثبیت کننده خلق (8/37%)، کاهش دوز دارو (5/18%)، مصرف داروهای بی ثبات کننده خلق(TCA- نورولپتیک کلاسیک) (4/56%)، سوء مصرف و وابستگی به مواد (7/15%)، بی خوابی و داشتن برنامه خواب نامنظم (4/41%)، نداشتن دانش و آگاهی کافی در اهمیت درمان نگهدارنده (46%) و حوادث زندگی (بد و یا خوب) (8/7%) بودند. قطع دارو در زنان بیشتر از مردان ودر افرادمطلقه یا بیوه بیش از متاهلین و مجرد ها بود. کاهش دوز دارو در بیماران متاهل بیشتر از مجردها بود. شدت افسردگی افراد با سن بالاتر بیشتر از سنین پایین بود و بین سن و نمره هامیلتون رابطه معنی دار وجود داشت. در سایر موارد ارتباط معنی دار وجود نداشت. عود در اختلال دوقطبی شایع و مهمترین عوامل دخالت کننده شامل قطع و کاهش دوز دارو، تغییر برنامه خواب، استرسهای روانی اجتماعی و اطلاعات ناکافی در مورد بیماری بودند. شناخت این عوامل و آموزش بیماران و خانواده های آنها می تواند در پیشگیری از عود موثر باشد.

هیپر ناترمی یکی از اختلالات الکترولیتی خطیر در نوزادان است که عمدتا ناشی از دزهیدراتاسیون(کم آبی بدن) می باشد. هیپرناترمی و درمان نامناسب آن می تواند عواقب وخیمی برای نوزاد داشته باشد.ما بر آن شدیم تا در نوزادان بستری شده، ضمن تعیین فراوانی نسبی دزهیدراتاسیون و هیپر ناترمی عوامل پیش بینی کننده آنها را نیز شناسایی کنیم. در یک مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی، 300 نوزاد ترم و پره ترم که از اردیبهشت ماه 1385 لغایت شهریور ماه 1386 به دلایل غیرجراحی در بخش نوزادان بیمارستان کودکان تبریز بستری و اطلاعات لازم از پرونده آنها استخراج شده، وارد مطالعه شدند. نوزادان به دو گروه، "با و بدون هیپرناترمی" طبقه بندی شده و میزان فراوانی نسبی سایر عوامل از قبیل: دزهیدراتاسیون (کاهش وزن بیش از 10% نسبت به وزن تولد)"، هیپرگلیسمی، هیپرکلسمی، تب،تاکیکاردی و... بین دو گروه با استفاده از آزمونهای مجذور کای و Independent Samples T-test مقایسه گردید. در این مطالعه 300 نوزاد 34% دختر و 66% پسر بررسی گردیدند. متوسط سن نوزادان 16/6± 39/5 روز بود. فراوانی نسبی هیپرناترمی (9%) بود. در گروه هیپرناترمیک فراوانی زایمان طبیعی (009/0= P)، ترم بودن نوزاد (001/0= P)، وزن هنگام تولد (031/0= P)، در صد کاهش وزن نوزاد نسبت به زمان تولد (003/0= P)، دمای بدن نوزاد هنگام مراجعه (007/0= P)، سطح بیلیروبین کل (031/0= P)، به طور معنی داری بیشتر از گروه بدون هیپرناترمی بود. فروانی نسبی دزهیدراتاسیون در بیماران (3%) تعیین شد. که در بین آنها 4/44% دچار هیپرناترمی بودند. متوسط سنی نوزادان در گروه دزهیدراته (3/9±10 روز) بود. ابتلا به هیپر ناترمی در نوزادان مبتلا به دزهیدراتاسیون بالا است و تب، تاکی کاردی و کاهش وزن بیش از 10% عمده علائم همراه با هیپرناترمی در نوزادان هستند لذا اندازه گیری سطح سدیم برای درمان صحیح کم آبی و هیپرناترمی در نوزادان مراجعه کننده با علائم فوق ضروری است. روش غربالگری مناسب جهت یافتن موارد کم آبی هیپرناترمیک، توزین منظم نوزاد خصوصا در2 هفته اول زندگی می باشد.

بیماری های قلبی- عروقی اولین پیامد سندرم متابولیک بوده و لذا درمان عوامل خطر آن در بیماران دیابتی اهمیت دارد. از اینرو مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر مصرف کوتاه مدت زرشک سیاه فرآوری شده بر روی عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی در بیماران مبتلا به دیابت نوعII دارای اجزاء سندرم متابولیک طراحی گردید. در این کارآزمایی بالینی 57 بیمار مبتلا به دیابت نوعII شرکت و به طور تصادفی به سه گروه تقسیم و تحت مداخله قرار گرفتند: 1) گروه زرشک سیاه فرآوری شده (19 نفر) که روزانه یک قاشق غذاخوری زرشک سیاه فرآوری شده در سرکه سیب مصرف می کردند 2) گروه سرکه سیب (19 نفر) که روزانه دو قاشق غذاخوری سرکه سیب مصرف می کردند و 3) گروه شاهد (19 نفر) که هیچ مداخله ای نداشتند. فشارخون سیستولیک و دیاستولیک، قد و وزن شرکت کنندگان در پایه و پایان هفته چهارم اندازه گیری و نمایه توده بدن (BMI) محاسبه گردید. نمونه خون بعد از 14-12 ساعت ناشتایی در پایه و پایان هفته چهارم گرفته شد و غلظت گلوکز، انسولین، hs CRP و اینترلوکین-6 اندازه گیری شد. در پایان هفته چهارم، دریافت غذایی سه گروه نسبت به پایه تغییر معنی داری نشان نداد. با این وجود، میانگین وزن و BMI بطور معنی داری در گروه زرشک سیاه فرآوری شده و در گروه سرکه سیب کاهش یافت. فشارخون سیستولیک و دیاستولیک و فاکتورهای التهابی (اینترلوکین-6 و hs CRP) تغییر معنی داری نکرد، با این حال، غلظت گلوکز خون در گروه زرشک سیاه فرآوری شده، انسولین در سه گروه و اینترلوکین-6 در گروه شاهد بطور معنی داری افزایش یافت. نتایج مطالعه حاضر حاکی از عدم تاثیر زرشک سیاه فرآوری شده در سرکه سیب برروی عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی بودند.

تروما شایعترین علت مرگ و میر در اطفال 1 تا 14 ساله بوده و ضربه مغزی 40% مرگ و میر های ناشی از ضربه های کشنده کودکان را تشکیل می دهد. پسر ها دو برابر دختران دچار ضربه های مغزی می شوند. هدف از این مطالعه بررسی شیوع علائم بالینی و آزمایشگاهی در بیماران ترومای سر می باشد. در یک مطالعه مقطعی بیماران بستری با ترومای سر در بخش جراحی مغز و اعصاب بیمارستان امام خمینی تبریز مورد بررسی قرار گرفتند و اطلاعات لازمه از پرونده بیماران استخراج و مورد بررسی قرار گرفت. 59(6/68%) نفر از بیماران پسر و 27(4/31%) نفر از بیماران دختر بودند و نسبت پسران به دختران 18/2به 1 بود. استفراغ با 9/27% شایعترین یافته بالینی در کودکان مورد مطالعه بود. میانگین سنی بیماران پسر 09/44±51/63 ماه و میانگین سنی بیماران دختر 01/46±74/75 ماه بود وتفاوت معنی داری بین میانگین سنی بیماران پسر و دختر مورد مطالعه وجود نداشت(243/0 = P). میانگین معیار کمای گلاسکو(GCS) بیماران پسر 95/2±1/13 و میانگین GCS بیماران دختر 71/1±88/11 بود. تفاوت معنی داری بین میانگین GCS بیماران پسر و دختر مورد مطالعه وجود نداشت (097/0 = P).10 نفر از بیماران (6 بیمار پسر و 4 بیمار دختر) در اثر ترومای سر فوت کرده بودند. تفاوت معنی داری بین میزان مورتالیته ترومای سر در بین بیماران دو جنس وجود نداشت(385/0= P). 53 نفر از بیماران (31 بیمار پسر و 22 بیمار دختر) دچار مولتی تروما بودند. میانگین قند خون در بیماران با پروگنوز خوب 94/58 ± 72/132 و میانگین قند خون در بیماران با پروگنوز بد 50/68 ± 63/217 بود(009/0=P). استفراغ شایعترین یافته بالینی بودو میانگین قند خون در بیماران با پیش آگهی بد بصورت معنی داری بیشتر از بیماران با پیش آگهی خوب بود. تفاوت بین سایر پارامتر ها معنی دار نبود.

برای تسریع روند درمان و بهبودی بیمار و نیز جهت پیشگیری از عواقب نامطلوب پزشکی، دندانپزشکان باید از خطاهای نسخه نویسی مانند شکل دارویی، دوز، تداخلات دارویی و... آگاه باشد. بر این اساس در این مطالعه خطاهای نسخه نویسی دندانپزشکان شهر تبریز در نسخ بیمه خدمات درمانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. 666 نسخه بیمه خدمات درمانی بصورت تصادفی از میان نسخ تجویز شده توسط دندانپزشکان شهر تبریز در یک دوره شش ماهه انتخاب شده و به صورت گذشته نگر از نظر وجود خطا در شکل دارویی، نام دارو، دوز دارو، فاصله دوزها، روش تجویز، تعداد اقلام هر نسخه و تداخل دارویی مورد ارزیابی قرار گرفتند. 05/98% از نسخ مورد بررسی دارای خطا بودند. نام داروها در 9/94%، روش تجویز در 8/92%، فاصله مصرف دوزها در 4/72% و دوز داروها در 8/60% از نسخ مورد بررسی، اشتباه نوشته شده بودند. 6/27% از نسخ تداخل دارویی بین اقلام تجویزی داشته و 3/5% از نسخ دارای خطا در شکل دارویی بودند. با توجه به اینکه اکثر نسخ بررسی شده دارای خطا بودند، پیشنهاد می شود در برنامه های درسی رشته دندانپزشکی و نیز در برنامه های مدون بازآموزی دندانپزشکان بر اصول صحیح نسخه نویسی تاکید بیشتر گردد. ضمنا با در نظر گرفتن کسوراتی برای نسخ دارای خطا میتوان دندانپزشکان را برای رعایت اصول صحیح نسخه نویسی ترغیب نمود.

فیبروآدنوم یک نئوپلاسم خوش خیم بافت پستان است که در ناحیه ولو نادر می باشد. در مورد منشا جنین شناسی این نئوپلاسم اتفاق نظر وجود نداشته و اینکه منشا از بافت پستانی اکتوپیک یا غدد عرق شبه پستانی است، نیازمند مطالعات بیشتر است. در این مقاله یک مورد از این نئوپلاسم با منشا بافت اکتوپیک پستانی در ناحیه ولو گزارش و خصوصیات آسیب شناسی آن مورد بررسی قرار می گیرد.

بیمار مورد معرفی، آقای 44 ساله، مورد نادری از آسیب نافذ داخل قلبی با سوزن خیاطی می باشند که سوزن در دیواره بین بطنی قلب و بطن چپ جای گرفته و نوک آن اندکی به سمت دهلیز راست برآمده بود. وجود جسم خارجی در قلب پس از یک دوره بی علامت24 ساله با درد سینه وضعیتی تشخیص داده شد.