نشریه دانشور پزشکی
پیاپی 61 (اسفند1384)

دوره سالمندی بعد از 60 سالگی آغاز می شود. تعداد جمعیت سالمند جهان در حال رشد است، به طوری که در آینده به مرز 2 میلیارد نفر خواهد رسید. در ایران نیز طی 20 سال آینده 10 درصد جمعیت را سالمندان تشکیل خواهند داد. 20 درصد جمعیت بالای 65 سال دارای مشکلات مختلف هستند. طی هر سال 10 درصد سالمندان بالای 75 سال استقلال فردی خود رااز دست می دهند. همراه با تغییرات در سیستم های مختلف بدن، دستگاه های عصبی و عضلانی هم که از اجزا اصلی در راه رفتن و حفظ تعادل هستند، دچار ناتوانی می شوند و به دنبال آن، افتادن یکی از مشکلات اساسی است که در سالمندی شیوع پیدا می کند. 3/2 درصد مرگ و میر در افراد بالای 85 سال به دلیل افتادن است. بهبود تعادل و افزایش قدرت عضلانی در کاهش میزان افتادن مؤثر است.
هدف از این مطالعه، تعیین میزان ارتباط بین آزمون های تعادلی ایستا، پویا و عملکردی با قدرت عضلانی اندام های پایینی و میزان افتادن در دو گروه از افراد زیر و بالای 65 سال بود.
تعداد 15 نفر از افراد 65-55 سال و 25 نفر از افراد بالای 65 سال به صورت غیراحتمالی ساده انتخاب و با آزمون های تعادلی ایستا، پویا و عملکردی مورد آزمون قرار گرفتند و در عین حال، قدرت ایزومتریک چهار گروه از عضلات اندام های پایینی آن ها نیز با دستگاه دینامومتر دستی اندازه گیری شد.
برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری «تی» زوج، «تی» مستقل و آزمون همبستگی دو سویه استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین قدرت عضلانی اندام های پایینی در مردان و زنان اختلاف معنادار دارد. بین قدرت عضلانی در سمت چپ و راست اختلاف معنادار آماری وجود ندارد، در گروه 2 بین قدرت عضلات اندام های پایینی و آزمون های تعادلی مختلف همبستگی بالایی وجود دارد ولی در گروه 1 همبستگی در این حد نیست.
با توجه به یافته های تحقیق حاضر می توان نتیجه گیری کرد که کاهش قدرت عضلانی بعد از 65 سالگی رابطه معناداری با توان تعادلی، ایستاء، پویا و عملکردی دارد. برای کاهش میزان افتادن در سالمندان و همچنین کاهش عوامل خطر، وابستگی و در نهایت مرگ و میر آن ها، تقویت عضلانی از اهمیت بالایی برخوردار است.

مقاومت به متی سیلین در سویه های بالینی استافیلوکوکوس یک شاخص مهم آزمایشگاهی و بالینی است، زیرا با مقاومت به شمار متعددی از آنتی بیوتیک ها مرتبط است. این سویه ها اغلب عفونت های بیمارستانی به وجود می آورند. بنابراین پایش و کنترل این نوع سویه های مقاوم، یک ضرورت همیشگی است.
این تحقیق توصیفی برای تعیین میزان وفور مقاومت به متی سیلین در بین سویه های بالینی استافیلوکوکوس ارئوس جدا شده از بیماران بستری در چهار بیمارستان ریفرال شهر تهران است.
تحقیق در سال 1380 انجام شده و نمونه ها از چهار بیمارستان امام خمینی(ره)، مرکز طبی کودکان، شفاء یحیائیان و سوانح و سوختگی توحید جمع آوری شده اند. 369 سویه بالینی غیرتکراری استافیلوکوکوس ارئوس مورد آزمایش قرار گرفتند. مقاومت براساس مقادیر MIC اگزاسیلین سویه ها باروش رقت در آگار مطابق با استانداردهای NCCLS تعیین گردید. همچنین مقاومت سویه هابه22 نوع آنتی بیوتیک دیگر به روش کربی - بائر (Kirby-Bauer) وبراساس استانداردهای NCCLS مورد سنجش قرار گرفت.
ازمجموع 369 سویه بالینی استافیلوکوکوس ارئوس (S.aureus)، 185 سویه (1/50 درصد) به اگزاسیلین مقاومت داشتند (MIC4g/ml). مقاومت به 22 نوع آنتی بیوتیک دیگر در سویه های حساس و مقاوم به متی سیلین استافیلوکوکوس ارئوس (MSSA و MRSA) مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر مقاومت به اغلب آنتی بیوتیک ها در بین سویه های MRSA به طور معنا دار و با اختلاف فاحشی از سویه های MSSA بیش تر است، به طوری که مقاومت به اریترومایسین در سویه های MSSA و MRSA به ترتیب 3/10 درصد و 5/95 درصد، به جنتامایسین 5/6 و 6/91 درصد، به آموکسی سیلین / کلاولانیک اسید 5/0 و 8/83 درصد، به تتراسیکلین 8/39 و 2/97 درصد، به سیپروفلوکساسین 0/0 و 6/87 درصد، به ایمی پنم 0/0 و 1/81 درصد، و به سفالوتین 0/0 و 5/93 درصد بود. بررسی همبستگی بین مقاومت به متی سیلین با مقاومت به سایر آنتی بیوتیک ها، خصوصیت مقاومت به چندین دارو (مولتی رزیستانت) را در تمام سویه های MRSA نشان داد. سویه های MRSA در آزمایش دیسک دیفیوژن نسبت به وانکومایسین و با نسبت بسیار بالا به تئی کوپلانین و فوسیدیک اسید حساس بودند.
نتایج تحقیق حاکی از آن است که نسبت مقاومت به متی‎سیلین در جمعیت میکروبی مورد مطالعه بالا است و اتخاذ برنامه های کنترلی در بیمارستان های مورد مطالعه را ضروری می کند. همچنین خصوصیت مولتی رزیستانس سویه های مقاوم به متی سیلین استفاده درمانی از بسیاری از آنتی بیوتیک ها را تقریبا برای نیمی از موارد بالینی عفونت با استافیلوکوکوس ارئوس در محدوده مورد مطالعه غیرمؤثر کرده است. خوشبختانه بیش از 95 درصد سویه های MRSA در مقابل وانکومایسین، فوسیدیک اسید وتئی کوپلانین همچنان حساس باقی مانده اند.

زمینه تحقیق: پانکراتیت حاد یک علت نادر درد شکمی در حاملگی و هیپرلیپیدمی یک علت ناشایع پانکراتیت حاد است. تاکنون 101 مورد پانکراتیت به واسطه هیپرلیپیدمی گزارش شده است که در همه موارد، شدت بیماری خفیف بوده با درمان طبی بهبود یافته اند.
معرفی بیمار: ما یک مورد پانکراتیت حاد در حاملگی ناشی از هیپرلیپیدمی را گزارش کردیم. در پایان، پاتوفیزیولوژی پانکراتیت ناشی از هیپرلیپیدمی و درمان آن را بررسی کردیم.
بروز پانکراتیت در حاملگی یک رخداد نادر است اما باید در یک زن حامله با علائم درد شکم یکی از تشخیص های افتراقی مطرح باشد تا از انجام اعمال جراحی غیر ضروری جلوگیری شود

دوران بارداری یکی از دوران های حساس در زندگی زوجین است و روابط جنسی زوجین ممکن است در اثر تغییرات فیزیکی و روان شناختی متعدد دوران بارداری، دستخوش تغییر شود. با توجه به این که حاملگی موجب تغییرات زیادی در احساسات، میل جنسی، تعداد نزدیکی ها و رضایت و سازگاری جنسی می شود، به منظور تعیین تغییرات فعالیت جنسی در سه ماهه های مختلف دوران بارداری، این تحقیق روی زنان باردار شهر تهران در سال 83-82 انجام شد.
در این مطالعه به مدت دو ماه کلیه خانم های باردار مراجعه کننده به مراکز مراقبت های دوران بارداری بیمارستان های تحت پوشش یکی از دانشگاه های شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. تعداد کل مراجعین واجد شرایط به مراکز مورد نظر در مدت فوق 329 نفر خانم باردار بوده است. زنان واجد شرایط کسانی بودند که هیچ ممنوعیتی از نظر فعالیت جنسی در دوران بارداری نداشتند. خصوصیات سن، سطح سواد، مدت ازدواج، تحصیلات، تعداد حاملگی، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و همچنین اطلاعات مربوط به فعالیت جنسی شامل تعداد نزدیکی، میل جنسی، رضایت جنسی، و رسیدن به ارگاسم در سه ماهه های مختلف حاملگی در یک فرم اطلاعاتی ثبت گردید. فرم های اطلاعاتی به روش اعتبار محتوا (content validity) تعیین اعتماد و به روش آزمون – بازآزمون (test retest) تعیین اعتبار شد. تغییرات تعداد نزدیکی، تمایل جنسی، تجربه ارگاسم، رضایتمندی جنسی در سه ماه های مختلف بارداری تعیین و با قبل از بارداری مقایسه شد. همچنین ارتباط بین سن،مدت ازدواج، تعداد حاملگی، تحصیلات و... با فعالیت جنسی در دوران بارداری بررسی شد.
تحقیق بر روی 329 زن باردار انجام شد. میانگین و انحراف معیار سن مادران مورد مطالعه 5/4±1/26، مدت ازدواج 3± 61/4 سال و تعداد حاملگی 86/0± 47/1 بود.
از 329 نفر زن باردار، در حدود 40 درصد در زمینه روابط جنسی در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کرده بودند و 60 درصد در این زمینه صحبتی نداشتند که بیش تر، علت آن را شرم و حیا بیان کردند. میانگین و انحراف معیار تعداد نزدیکی در قبل از بارداری و سه ماهه اول، دوم و سوم به ترتیب 1/5±1/6، 3/4±9/3، 5/3±9/2، 7/3±6/1 در ماه بود.
تعداد مقاربت در 5/69 درصد زنان نسبت به قبل از بارداری کاهش، در 1/5 درصد افزایش و در 4/25 درصد تغییری نکرده بود.
میل جنسی در 9/58 درصد زنان نسبت به قبل از بارداری کاهش در 7 درصد افزایش و در 2/34 درصد تغییری نکرده بود. در حدود 1/77 درصد از زنان باردار از روابط جنسی خود راضی و 6/22 درصد ناراضی بودند. همچنین بین مدت ازدواج با تعداد مقاربت در دوران بارداری ارتباط معنادار وجود داشت (05/0p<). در رابطه با علت کاهش فعالیت جنسی در دوران بارداری 83 درصد ترس از صدمه به جنین، 28 درصد دردناک بودن، 24 درصد ترس از سقط و 24 درصد ترس از پارگی زودرس کیسه آب، 16 درصد ترس از زایمان زودرس و 6 درصد ترس از عفونت را ذکر کردند.
نتایج پژوهش، فقدان آگاهی از چگونگی ارتباط جنسی در طی حاملگی و وجود ترس های بی دلیل را در این زمینه نشان می دهد و لزوم ارائه آموزش های صحیح و لازم را در این زمینه در کلینک های مراقبت های دوران بارداری گوشزد می کند.

مطالعات تحلیلی مشاهده ای، شامل مطالعات کوهورت و مورد- شاهدی دارای مشخصه مشترکی با کا رآزمائی های بالینی تصادفی نشده می باشند و آن عدم تخصیص تصادفی بین گروه های مورد مقایسه می باشد و در حالت کلی آنها را مطالعات تصادفی نشده (Nonrandomized) می نامند. با توجه به اینکه تخصیص تصادفی بین گروه های مورد مقایسه، مبنایی برای استنباط آماری می باشد، در تحلیل نتایج این مطالعات آزمونهای آماری معمول قابل استفاده نمی باشد. در این مقاله روش مناسب دو مرحله ای برای تحلیل نتایج این مطالعات ارائه شده است. در مرحله اول از یک آزمون چند متغیره ناپارامتری، برای بررسی انسجام(coherence) رابطه مورد نظر شامل تاثیر روش درمانی یا عامل در معرض در مطالعات تصادفی نشده استفاده می کنیم، زیرا انسجام یک ارتباط یکی از معیارهای علی بودن روابط در مطالعات مشاهده ای می باشد. در مر حله بعد بدلیل عدم تخصیص تصادفی بین گروه های مورد مقایسه، در مطالعات مشاهده ای ممکن است اریبی های مخفی نتایج مطالعه را تحریف کند، بدین منظور حساسیت نتایج را به این اریبی ها با استفاده از روش جدید آنالیز حساسیت بررسی می کنیم. نهایتآ با مثالی مناسب این دو مرحله را به صورت کاربردی ارائه می دهیم.

در طب تجربی برای تعیین آثار پاداشی دارو ها از فرایند شرطی شدن مکانی استفاده می شود که در آن، بین دریافت دارو و محرک های محیطی رابطه ایجاد می گردد. بر مبنای مطالعات گذشته در آثار رفتاری القایی مواد اپیوییدی تفاوت های وابسته به جنس وجود دارد، چنان که حیوانات ماده پاسخ شرطی و حرکتی شدیدتری نسبت به کوکایین در مقایسه با انواع نر نشان می دهند. در انسان نیز افراد مؤنث نسبت به محرک های شرطی کننده حساس تر هستند و تمایل بالاتری برای مصرف مواد مخدر نشان می دهند.
در این بررسی با استفاده از یک فرایند شرطی سازی غیرطرفدار (Unbiased) موش های ماده بالغ به وزن 250 گرم نسبت به مرفین شرطی شدند و سپس تحت آمیزش با نر های سالم قرار گرفتند تا تاثیر شرطی شدن بر اعمال تولید مثلی آن ها مورد بررسی قرار گیرد. گروه های متعدد حیوان، هر گروه متشکل از 7 سر موش ماده بالغ، تحت تزریق زیر جلدی مقادیر مختلف مرفین (10-5/0 میلی گرم بر کیلوگرم) طی سه روز نسبت به مرفین شرطی شدند. حیوانات شرطی شده به صورت گروه های دو تایی با نر های بالغ سالم مجاور و پس از دو روز از آن ها جدا شدند. سپس 18 روز بعد ماده ها بیهوش و مورد جراحی قرار گرفتند و جنین ها و جفت ها از رحم آن ها خارج گردیده، در محلول بوئن جهت مطالعات بیومتریک نگهداری شدند.
نتایج این بررسی نشان می دهد که مرفین به طور وابسته به مقدار باعث القای شرطی شدن در حیوانات مورد آزمایش می شود. این نتایج همچنین نشان می دهند که بین شرطی شدن القایی مرفین و تمایل به جفتگیری رابطه وجود دارد (01/0 p<) و قابلیت باروری یا تعداد جنین ها نسبت به کنترل به طور معنادار کاهش می یابد (01/0 p<)، اما در ابعاد جنین ها تفاوت معناداری ایجاد نمی شود (05/0 p<).
بحث: بررسی ها بر تفاوت های دو جنس در یادگیری وقایع پاداشی دلالت دارند. گرچه مکانیسم درگیر در تداخل شرطی شدن القایی مرفین با رفتار های آمیزشی شناخته نشده است، اما این نتایج نشان می دهند که بین این دو روند در موش های سفید بزرگ رابطه وجود دارد.

بیماری های قلبی و عروقی، بیماری های غیرعفونی هستند که توسط عوامل متعدد ایجاد می شوند که یکی از این مهم ترین آن ها، سبک زندگی ناسالم است. با توجه به گزارش سازمان جهانی بهداشت هر ساله 6/16 میلیون نفر بر اثر بیماری قلبی و عروقی فوت می کنند. با توجه به پژوهش ویلسون تقریبا 7/63 درصد زنان و 4/61 درصد مردان در کشورهای توسعه یافته در معرض خطر بیماری قلبی و عروقی هستند. در ایران هم بیماری های قلبی و عروقی از مشکلات دهه اخیر بوده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی سبک زندگی (تغذیه، تحرک جسمانی، دخانیات و استرس) بیماران قلبی و عروقی در چابهار است.
در این پژوهش با 44 بیمار مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی که به علت سکته در بخش CCU بستری شده بودند - و از طریق کلی شماری در طول یک ماه انتخاب گردیدند - مصاحبه شد. پرسشنامه سبک زندگی از 6 قسمت اطلاعات دموگرافیک، سابقه پزشکی، تغذیه، مصرف سیگار، ورزش و استرس تشکیل شده بود. در پایان داده های پژوهش به کمک آزمون کای اسکوئر، رگرسیون و تست فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
3/52 درصد بیماران زن و 7/47 درصد آن ها مرد هستند. میانگین سنی 46 سال با انحراف معیار4/15± سال است. شایع ترین ریسک فاکتورها در بیماران به ترتیب عبارتند از: کم تحرکی (6/84 درصد)، مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی (3/52 درصد)، فشار خون بالا (50 درصد)، شاخص توده بدن بیش تر از 25 (8/47 درصد)، مصرف سیگار (7/47 درصد)، سابقه خانوادگی بیماری (6/38 درصد)، اعتیاد (6/38 درصد) و استرس (5/20 درصد). شایع ترین حوادث استرس زا بین بیماران احساس فشار کاری 7/47 درصد، مرگ عضو نزدیک خانواده 9/90 درصد، نارضایتی شغلی 3/27 درصد، دلواپسی و اضطراب 3/77 درصد، تند خویی 9/65 درصد و تغییر وضع مالی 8/56 درصد است. در کل از نظر وضعیت سبک زندگی 5/95 درصد بیماران در معرض خطر متوسط قرار داشتند.
نتایج این تحقیق بر اهمیت و فوریت اقدامات مداخله ای برای "تغییر در سبک زندگی" تاکید می کنند.

نتایج بررسی های همه گیری شناسی در بیش تر نقاط جهان، حاکی از آن است که مقاومت آنتی بیوتیکی سالمونلاها در حال افزایش بوده، و گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی در بین گونه ها و سویه های آن به صورت یک مشکل بهداشتی فراگیر در آمده است. عوامل متعددی در ایجاد مقاومت دخالت دارند که در بین آن ها، استفاده از غلظت های خاص مواد گندزدا اهمیت ویژه دارد. بنابراین، اثر غلظت های مختلف یک ماده گندزدا (کلر) را در انتقال مقاومت آنتی بیوتیکی به گونه های حساس سالمونلا تیفی موریم بررسی کردیم.
سالمونلا تیفی موریم عامل شایع گاستروانتریت به عنوان سویه گیرنده و اشرشیاکلی به عنوان سویه دهنده انتخاب گردید. آزمایش های تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی به روش دیسک دیفیوژن انجام شد و حداقل غلظت مهار کننده رشد (MIC) برای آنتی بیوتیک های مورد مطالعه (آنتی بیوتیک های تترا سیکلین، آمپی سیلین، کلرامفنیکل و کوتریموکسازول که سویه های سالمونلا حساس و E. coli مقاوم بودند) تعیین گردید. آنگاه سویه های سالمونلا تیفی موریم (سویه گیرنده) با غلظت های زیر حد مهارکنندگی کلر مجاور گردیدند. سپس کشت مخلوطی از سویه های گیرنده و دهنده در محیط تریپتوکیس سوی برات تهیه و در دمای 37 درجه سانتی گراد قرار گرفت. انتقال مقاومت آنتی بیوتیکی با کشت باکتری ها بر روی پلیت های بیسموت سولفیت آگار حاوی آنتی بیوتیک های مورد مطالعه، بررسی گردید.
نتایج نشان داد که مجاورت سویه های سالمونلا تیفی موریم با غلظت های ppm 1/0 تا ppm 5/0 کلر سبب افزایش انتقال مقاومت نسبت به آنتی بیوتیک های آمپی سیلین و تتراسیکلین می شود، ولی در غلظت های بیش از ppm 5/0 کلر میزان انتقال کاهش می یابد. انتقال مقاومت نسبت به کوتریموکسازول و کلرامفنیکل مشاهده نگردید.
نتیجه گیری و بحث: نتایج نشان می دهد که غلظت های معینی از مواد گندزدا نظیر کلر نقش مهمی در انتقال و گسترش مقاومت های آنتی بیوتیکی دارند.

تحقیق حاضر یک مطالعه نیمه تجربی در دو گروه آزمون و شاهد است که با هدف تعیین بررسی میزان تاثیر برنامه آموزش بهداشت بر رفتارهای تغذیه ای دختران مدارس ابتدایی شهر چابهار انجام پذیرفته است.
در این مطالعه براساس مطالعات قبلی، دو کلاس چهارم (هر کدام با 40 دانش آموز) که از هر لحاظ همگون بودند، به عنوان گروه های آزمون و شاهد انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه آگاهی، نگرش و عملکرد و الگوی مصرف مواد غذایی بوده است. این پرسشنامه به صورت پیش آزمون (pre-test) در هر دو گروه تکمیل گردید. سپس براساس اطلاعات به دست آمده برنامه آموزشی برای گروه مورد، طراحی و به اجرا در آمد و پس از دو ماه آزمون ثانویه (post-test) از هر دو گروه به عمل آمد. در نهایت اطلاعات تجزیه و تحلیل گردید.
دو گروه به لحاظ متغیرهای تحصیلات والدین، شغل والدین و وضعیت اقتصادی همسان بوده، اختلاف معناداری نداشتند. براساس نتایج پژوهش، اختلاف معناداری بین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان در گروه آزمون قبل و بعد از مداخله مشاهده گردید (001/0(p<.
بحث: برنامه آموزش بهداشت در ارتقای رفتارهای تغذیه ای دانش آموزان تحت مطالعه تاثیر مثبت داشته است، با توجه به پایین بودن سطح آگاهی، نگرش و عملکرد دختران و جهت بهبود و اصلاح رفتارهای تغذیه ای آنان، استفاده از برنامه آموزشی تغذیه ضروری به نظر می رسد.