مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال شصت و هفتم شماره 6 (پیاپی 102، شهریور 1388)

آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده سلولی یک پروسه تنظیم شده نرمال خودکشی سلولی است که موجود زنده را قادر می سازد تا تعداد سلول های خود را حفظ کرده و سلول های ناخواسته را که بقاء موجود را تهدید می کند حذف نماید. تعادل درست بین آپوپتوز و مهار آپوپتوز در حفظ هموستاز بافت و مورفوژنز اندام نقش مهم دارد. در طی انجام آپوپتوز تغییرات بیوشیمیایی و سیتولوژیکی خاصی در سلول اتفاق می افتد که شامل متراکم سازی نوکلئوپلاسم و سیتوپلاسم، قطعه قطعه شدن DNA و تشکیل اجسام اپوپتوزی متصل به غشا می باشد که توسط سلول های مجاور شناخته شده و حذف می گردد. هر گونه اشتباه در این پروسه باعث به وجود آمدن حالت های پاتولوژیک می شود. از جمله انحراف از مسیر آپوپتوز باعث گسترش تومور و متاستاز شده و القاء آپوپتوز باعث ایجاد بیماری های تحلیل اعصاب مثل الزایمر می گردد

هیسترکتومی یکی از شایع ترین اعمال جراحی انجام شده است و بعد از جراحی سزارین دومین جراحی شایع در آمریکا است. اندیکاسیون های هیسترکتومی متعدد است و تقریبا در تمام مطالعات لیومیومای رحمی در صدر علل است. هیسترکتومی به چند روش شکمی و واژینال و لاپاراسکوپی انجام می شود و می تواند به روش توتال و یا ساب توتال انجام شود که در روش ساب توتال سرویکس باقی گذاشته می شود. انتخاب نوع جراحی بستگی به بیماری لگنی- معاینات بالینی متعدد و انجام سونوگرافی و سابقه جراحی های قبلی و مهارت جراح دارد. گروهی عقیده دارند که خارج کردن سرویکس باعث کاهش لذت جنسی، افزایش عوارض جراحی، کوتاه شدن واژن- پرولاپس واژن، گرانولاسیون غیرطبیعی کاف و خطر بالقوه برای پرولاپس لوله های رحمی می شود. اندیکاسیون های هیسترکتومی ساب توتال مبهم است و موارد مهم عبارتند از: آندومتریوز، انسداد کولدوساک قدامی و خلفی، سزارین

حلقه ویلیس اولین بار در سال 1658 میلادی توسط Jahann Jacob Wepfer مورد مطالعه قرار گرفت و شش سال بعد توماس ویلیس مطالعه اش را در این زمینه منتشر ساخت. آنچه ویلیس معرفی نمود، تنها در شمار کمی از انسان ها قابل مشاهده است و به علت طولانی بودن مراحل جنین شناسی و تکامل، در اکثریت موارد این حلقه دارای گوناگونی ها و اشکال متعددی می باشد. حلقه ویلیس از سه مسیر توزیعی (دو شریان کاروتید داخلی و تنه ورتبروبازیلر) و ارتباطات بین آنها (شرایین رابط قدامی و خلفی) تشکیل شده است و یک چند ضلعی می باشد که اضلاع آن شامل سه ضلع قدامی (دو شریان مغزی قدامی و یک شریان رابط قدامی)، دو ضلع قدامی طرفی با شرایین کاروتید داخلی، دو ضلع خلفی طرفی با شرایین رابط خلفی و دو ضلع خلفی که با شریان مغزی خلفی

چاقی یک اختلال متابولیکی است که با افزایش چربی بدن که عامل خطر مهمی برای بیماری است، مشخص می شود. شیوع چاقی در کودکان در سراسر جهان به سرعت در حال افزایش است، به طوری که این میزان در کودکان 11-6 ساله آمریکا در مطالعه بررسی ملی سلامت و تغذیهNational Health and Nutrition Examination Survey سال های 2004-2003 به 8/18% رسید. مطالعه ای در سطح کشوری در 23 مرکز استان ایران در فاصله سال های 2004- 2003، نشان داد که شیوع اضافه وزن و چاقی در کودکان دبستانی به ترتیب 8/9% و 4/4% بود. عوارض متعددی که با چاقی دوران کودکی همراه است به افزایش میزان چربی بدن نسبت داده می شود. نمایه توده بدن Body Mass Index به طور گسترده ای در اکثر مطالعاتی که افزایش چربی بدن را در کودکان مورد بررسی قرار داده اند، به عنوان نمایه ای از چربی بدن به کار برده شده است

بروسلوز بیماری عفونی سیستمیک و پیشرونده ای است که در منطقه مدیترانه یک مشکل جدی بهداشتی محسوب می گردد. در کشور ما نیز این بیماری آندمیک بوده و میزان آن در سال های اخیر افزایش داشته است. این بیماری عوارض ناتوان کننده فراوانی داشته که در صورت تاخیر در تشخیص و درمان موجب صدمات جدی و حتی به خطر افتادن حیات بیمار می شود. جهت تشخیص بروسلوز علاوه بر اپیدمیولو‍ژی مثبت و علامت های بالینی مرتبط، به شواهد آزمایشگاهی نیز احتیاج داریم. آزمایشاتی که در تشخیص بیماری استفاده می شود عبارتند از: 1- روش های کشت 2-polymerase chain reaction (PCR) 3روش های سرولوژی بر مبنای تشخیص آنتی بادی ضد بروسلا. تشخیص قطعی بروسلوز از طریق کشت خون، مغز استخوان، بافت ها و ترشحات دیگر بدن (مایع مفصلی، مایع مغزی- نخاعی، ادرار و بیوپسی کبد) حاصل می شود.

عبارت داده کاوی مترادف با یکی از عبارت های استخراج دانش، برداشت اطلاعات، وارسی داده ها و حتی لایروبی کردن داده هاست که در حقیقت کشف دانش در پایگاه داده ها Knowledge Discovery in Databases را توصیف می کند. به طور ساده داده کاوی شامل استخراج دانش از حجم عظیم داده ها می شود. البته عباراتی مانند کشف دانش از داده، استخراج دانش، آنالیز الگوها و لایروبی داده را نیز می توان معادل واژه داده کاوی به کار برد. فرآیند کشف دانش دارای چندین مرحله می باشد که دقت در انجام هر کدام از این مراحل، روی کیفیت کل فرآیند تاثیرگذار است. این مراحل عبارتند از: 1- فهم و تعریف مسئله: مرحله اول فهم حوزه کاری و مسئله ای است که سعی در پیدا کردن راه حل برای آن داریم. درک کامل مسئله پیش نیاز ضروری برای انتخاب روش مناسب داده کاوی و کشف دانش مفید از میان داده ها می باشد. 2- جمع آوری و پیش پردازش داده ها: پیش پردازش داده ها خود شامل مراحلی است.

امروزه کاربرد کاتترهای ورید مرکزیCentral Venous Catheter در مراقبت های پزشکی بیماران اهمیت خاصی پیدا کرده است. از کاتترهای ورید مرکزی نه تنها به عنوان وسیله دسترسی به وریدهای مرکزی، بلکه جهت مانیتورینگ همودینامیک، تغذیه وریدی، شیمی درمانی، همودیالیز و غیره نیز استفاده می شود. گرچه استفاده از کاتترهای ورید مرکزی در پزشکی مدرن امروزی نقش به سزایی داشته و باعث کاهش زمان بستری بیماران می شود لیکن از طرف دیگر به عنوان یکی از عوامل مهم ایجاد عوارض و مرگ و میر بیماران در بیمارستان نیز به شمار می رود. کاتترهای ورید مرکزی با انواعی از عوارض عفونی همراه هستند که از عفونت موضعی محل کاتتر و ترومبوفلبیت های عفونی گرفته تا عفونت های جریان خون ناشی از کاتتر Catheter Related Blood stream Infections، آندوکاردیت و سایر عفونت های متاستاتیک را شامل می شود.

فلج مغزی یک آنسفالوپاتی استاتیک و غیرپیشرونده و یکی از شایع ترین اختلالات حرکتی- وضعیتی در دوران کودکی است که به علت بروز ضایعه در مغز در حال رشد، تقریبا در 5/2-2 از هر 1000 تولد زنده اتفاق می افتد. کودکان مبتلا ممکن است طیف وسیعی از اختلالات حرکتی- وضعیتی، هماهنگی، حسی و هوشی را در طول زندگی خود تجربه کنند. این آسیب مغزی در طی دوره ای از رشد مغز (یعنی دوران جنینی، حین تولد، شیرخواری و کودکی) یا به عبارتی در مغز در حال تکامل رخ می دهد. تمام کودکان مبتلا به فلج مغزی از آسیب مغزی با شدت گوناگون رنج می برند و این آسیب معمولا راه های حرکتی را گرفتار می سازد. بحث گسترده ای در زمینه چند عاملی بودن این بیماری وجود دارد که بعضی از این عوامل به رشد و تکامل مغز در زندگی داخل رحمی بر می گردد. قبلا سابقه این وضعیت را به علت نبود اکسیژن یا بعضی از آسیب های وارده به مغز در هنگام تولد نسبت می دادند.

استئوآرتریت، یک بیماری شایع، وابسته به سن می باشد که با تخریب مفصلی گاهی به همراه اروزیون روی غضروف مفصل، هایپرتروفی کناره های استخوانی (استئوفیت)، اسکلروز یا سفتی استخوان در ناحیه زیر غضروف و همچنین همراهی تغییرات بیوشیمیایی و مورفولوژیک در غشاء سینوویال و کپسول مفصلی توصیف می شود. در بیماران مبتلا به آرتروز، درگیری مفاصل دست شایع است. در ایران مانند سایر کشورها، تلاش های هماهنگ توسط سازمان بهداشت جهانی و انجمن بین المللی روماتولوژی منجر به اجرای برنامه جامعه نگر کنترل بیماری روماتیسمی شد. این برنامه در سه مرحله طراحی شد: در تهران (ایران) مرحله اول این طرح در سال 1382 آغاز شد و هدف آن اندازه گیری شیوع شکایات و بیماری های روماتیسمی در جمعیت بزرگسال مناطق شهری بود.

کیست کاذب پانکراسی به عنوان عارضهی پانکراتیت که شیوع قابل توجهی دارد با توجه به سیر متفاوتش معضلی در درمان بوده است. رویکرد درمانی با حداقل تهاجم در کیست کاذب پانکراسی دو دهه است که مد نظر قرار گرفته است. بررسی نتایج درمانی این روشها در مقایسه با روشهای سنتی قابل قبول بوده است. بیمار پسر 16 ساله ای بود که با تشدید درد شکمی مراجعه کرد. درد شکمی، مداوم و بدون انتشار بوده و همراه تهوع و استفراغ بود. سابقه دو نوبت پانکراتیت را در چند ماه گذشته داشت. در بررسی های انجام شده قبلی، در آزمایشات و تصویر برداری شامل CT Scan و MRCP جز شواهد پانکراتیت یافته ی دیگری نداشته است. در معاینه تب دار بوده و اتساع شکمی و تندرنس خفیف اپیگاستر وجود داشت. در آزمایشات، تنها نکته مثبت هیپرآمیلازمی بود. گرافی قفسه سینه و شکم نکته غیرطبیعی نداشت. در سونوگرافی و اسکن شکمی، مقدار کمی آسیت با ضایعه کیستیک روی پسواس راست گزارش کرد