فهرست مطالب

اندیشه های نوین تربیتی - سال پنجم شماره 1 (پیاپی 11، بهار 1388)

نشریه اندیشه های نوین تربیتی
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 11، بهار 1388)

  • 184 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/05/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • فریدون شریفیان، احمدرضا نصر، لطفعلی عابدی صفحه 9
    هدف این مقاله، در ابتدا معرفی شاخص های ارزشیابی از عملکرد تحصیلی دانشجویان از دید استادان نمونه کشوری و سپس تعیین میزان کاربست آن توسط اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان است. در این پژوهش از هر دو روش کمی و کیفی استفاده شده است. در بخش کیفی، با استادان نمونه کشوری مصاحبه شده و در بخش کمی، عملکرد اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بررسی شده است. جامعه بخش کیفی تحقیق استادان نمونه کشوری دانشگاه های اصفهان، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان است که برای انتخاب آنها باتوجه به حجم کم جامعه (15n=) نمونه گیری نشده و با همه آنها مصاحبه شده است. جامعه بخش کمی، اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان هستند. برای انتخاب آنها از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم استفاده شده است. برای ارزیابی عملکرد افراد انتخاب شده، 1245 دانشجوی زن و مرد سالهای سوم و چهارم مقطع کارشناسی در تحقیق شرکت داده شدند. یافته های تحقیق نشان داد که در بخش کیفی، استادان نمونه کشوری بر چهار مقوله 1- تعیین اهداف، معیارها و رویه های ارزشیابی؛ 2- ارزشیابی مستمر؛ 3- نوع سوالهای ارزشیابی، چگونگی طراحی و نمره گذاری آنها؛ و 4- ارائه بازخورد و اطمینان دادن به دانشجویان از نتایج ارزشیابی تاکید داشته اند. در بخش کمی، اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان با کسب نمره 53/3 از 5 در حد متوسط به شاخص های ارزشیابی از عملکرد تحصیلی دانشجویان توجه داشته اند. عملکرد اعضای هیات علمی برحسب دانشکده و مرتبه علمی تفاوت معناداری نداشته است، اما عملکرد آنها برحسب سابقه تدریس تفاوت معنادار داشته است.
    کلیدواژگان: ارزشیابی از عملکرد تحصیلی دانشجویان، ارزشیابی مداوم، استاد نمونه کشوری، عضو هیات علمی
  • محمدرضا کرامتی، محمودرضا اسفندیاری، حسن محجوب عشرت آبادی صفحه 35
    پژوهش حاضر به منظور تاثیر برنامه آموزشی بهداشت بلوغ بر آگاهی، نگرش و سلامت عمومی نوجوانان دختر انجام شد. نوع پژوهش شبه تجربی بود. برنامه آموزشی بهداشت بلوغ متغیر مستقل و میزان آگاهی، نوع نگرش و سلامت عمومی متغیرهای وابسته بودند. جامعه تحقیق را 192 نفر از دانش آموزان دختر 14-12 ساله مدارس راهنمایی ناحیه 4 مشهد تشکیل می دادند، که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه سنجش میزان آگاهی و نوع نگرش، پرسشنامه سلامت عمومی و محتوای برنامه آموزش بهداشت ابزارهای اساسی تحقیق بودند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمونt استفاده شد و نتایج حاکی از تاثیر جالب توجه برنامه آموزش بهداشت بلوغ بر میزان آگاهی و نوع نگرش نوجوانان دختر و همچنین افزایش سلامت عمومی آنها بود.
    کلیدواژگان: آگاهی، نگرش، سلامت عمومی، برنامه آموزشی بهداشت، بلوغ، نوجوان، دختر
  • فاطمه مرتضوی قهی، مرتضی مرادی صفحه 51
    پژوهش حاضر، با در نظر گرفتن سینما، به عنوان تاثیر گذارترین ابزار یادگیری مشاهده ای، و انتخاب ژانر دفاع مقدس، به عنوان مهمترین گونه سینمای ملی، مفاهیم صلح و خشونت را بررسی کرده است. بدین منظور، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، دو فیلم از هر دهه (از آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و تاکنون) که جمعا شش فیلم را شامل است، برگزیده و توسط سیاهه نشانگان صلح و خشونت پژوهشگر ساخته، محتوای فیلمها را از منظر صلح و خشونت تحلیل کرده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش کیفی نشان دهنده آن است که اغلب فیلمهای دفاع مقدس خشونت راترویج می کنند و تعداد انگشت شماری در این میان وجود دارند، که مبلغ صلح هستند. اصولا فیلمها به جای توجه به جنگ، مقدس، آرمانی و الهی نشان دادن آن، اثرات مخرب جنگ را بر انسانها بررسی می کنند و فیلم هایی که انسان، روابط انسانی، نوع دوستی و همدلی را چیره بر هر گونه جنگ و دشمنی به تصویر می کشند، بیشتر منادی صلح هستند. و فیلمهایی که قصد قهرمان سازی جنگ یا گروه خاصی مثل رزمندگان و دست اندرکاران جنگ را دارند و به بهانه نوع دوستی، به زبان خشونت از آشتی سخن می گویند بیشتر مبلغ خشونت هستند.
    کلیدواژگان: صلح، خشونت، سینمای دفاع مقدس، یادگیری مشاهده ای
  • محمد آتشک صفحه 71
    پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تخصیص منابع بر عملکرد نظام آموزشی دوره ابتدایی استان های کشور انجام شده است، به منظور تحقق این امر ابتدا بوسیله کوهورت آموزشی عملکرد نظام آموزشی(متغیر ملاک) و سپس با استفاده از آمارهای موجود منابع مالی، کالبدی و انسانی (متغیر های پیش بین) تخصیص یافته به دوره ابتدایی استان های کشور محاسبه شده است. نتایج آزمون فرضیه ها با استفاده از تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که، بین منابع انسانی و کالبدی تخصیص یافته و عملکرد نظام آموزشی دوره ابتدایی استان های کشور به لحاظ آماری به ترتیب رابطه معنادار منفی و مثبتی سطح وجود داشته است و این دو منبع در مجموع 66% از تغییر در عملکرد نظام آموزشی دوره ابتدایی استان های کشور را تبیین می کند.
    کلیدواژگان: عملکرد نظام آموزشی، تخصیص منابع، دوره ابتدایی، استان های کشور
  • جواد مصرآبادی، نگار استوار صفحه 93
    نقشه مفهومی یکی از راهبردهای یاددهی _ یادگیری است، که می تواند یادگیری معنادار را در فراگیران تسهیل کند. مقاله حاضر بر اساس یافته های پژوهشی تدوین شده است که در آن میزان اثربخشی استفاده از نقشه مفهومی در یادگیری دروس زیست شناسی، روانشناسی و فیزیک ارزیابی شد. برای این منظور از یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. 12 کلاس درسی به روش نمونه گیری هدفمند (6کلاس آزمایش و 6کلاس کنترل) انتخاب شدند که در گروه های کنترل فراگیران به شیوه مرسوم درس های مذکور را یاد گرفتند و در گروه های آزمایشی مطالب درسی در قالب نقشه های مفهومی به دانش آموزان ارائه شد. همچنین دانش آموزان این کلاس ها خود نقشه های مفهومی مطالب تدریس شده را تهیه کردند. تاثیر این کاربندی بر پیشرفت تحصیلی فراگیران در این دروس از طریق آزمون های پیشرفت تحصیلی با شاخص های مقبول روایی و پایایی اندازه گیری شد. یافته های این پژوهش نشان می دهند که ارائه آموزش مبتنی بر نقشه مفهومی در مقایسه با روش های مرسوم بر نمره های پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دروس زیست شناسی و روانشناسی تاثیر مثبتی داشت، اما کاربرد نقشه مفهومی در افزایش نمره های درس فیزیک موثر واقع نشد.
    کلیدواژگان: آموزش علوم، نقشه مفهومی، پیشرفت تحصیلی، یادگیری معنی دار
  • سیمین حسینیان، شهناز طباطبایی صفحه 115
    ارائه نشدن آموزش های مناسب ضمن خدمت، بازآموزی و... موجبات کاهش مهارت های کاری، کمرنگ شدن هویت شغلی و بی معنا شدن کار برای کارکنان آموزشی را فراهم کرده است. کارکنان آموزشی مدارس، مسئولیت های مختلف آموزشی، پرورشی و حرفه ای را به عهده دارند، با گذشت زمان انجام دادن این وظایف و مسئولیت ها تکراری و یکنواخت می شود و آنچه که می تواند روند این مسئولیت پذیری را دگرگون کند، آموزش های ضمن خدمت است. به این دلیل، پژوهش حاضر اثرات آموزش ضمن خدمت دبیران و مربیان فنی - حرفه ای مدارس استثنائی شهر تهران را بر خشنودی شغلی و توانمندی حرفه ای آنها در سال 1387 می سنجد. روش نمونه گیری تصادفی منظم مرحله ای است و ابتدا از میان 320 دبیر و مربی ثبت نام شده در دوره های آموزشی مختلف، اسامی 160 نفر استخراج شد، که در دوره آموزشی «راهنمایی و مشاوره شغلی افراد کم توان ذهنی» ثبت نام کرده بودند. در مرحله پیش آزمون، پس از اجرای پرسشنامه های محقق ساخته «توانمندی حرفه ای» و «خشنودی شغلی»، برای مجموع 160 نفر ثبت نام شده، 120 نفر که از توانمندی حرفه ای ضعیفی در زمینه اشتغال معلولین و همچنین خشنودی شغلی کمی داشتند، به عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند و آموزش های ضمن خدمت (1- اطلاعات و توانایی های حرفه ای در زمینه اشتغال معلولین 2- راهنمایی و مشاوره شغلی افراد کم توان ذهنی) را به مدت 36 ساعت دریافت کردند. یافته های حاصل از پژوهش حاکی از آن است که آموزش های ضمن خدمت بر خشنودی شغلی و فقط پنج حیطه آن (خشنودی از شغل؛ ارتقاء شغل، مدیریت و سرپرستی، همکاران، و خشنودی شغلی به طور کلی) در هر سه مرحله آزمون (قبل از آموزش، بعد از آموزش و پیگیری) موثر بوده است. علاوه بر این، آموزش های فوق بر اطلاعات و توانایی های حرفه ای دبیران و مربیان فنی و حرفه ای مدارس استثنائی در مراحل سه گانه اندازه گیری (قبل، بعد و پیگیری) تاثیر داشته و افزایش دانش و توانمندی حرفه ای دبیران و مربیان را باعث شده است. در بررسی مقایسه ای بین دبیران و مربیان زن و مرد، زنان سطوح بالاتری از خشنودی شغلی را (در حیطه های ارتقاء شغلی، خشنودی از همکاران و خشنودی شغلی به طور کلی) در مقایسه با مردان، از خود نشان دادند، ولی از لحاظ توانمندی حرفه ای تفاوت معناداری بین دو گروه زنان و مردان مشاهده نشد. به این دلیل، ارائه آموزش های ضمن خدمت (1- اطلاعات و توانایی های حرفه ای در زمینه اشتغال معلولین 2- راهنمایی و مشاوره شغلی افراد کم توان ذهنی) پیشنهاد می شود، که در افزایش معلومات، روزآمد کردن اطلاعات کارکنان آموزشی (مدارس راهنمایی - استثنائی) و همچنین در جهت توانمندی حرفه ای آنها در ارائه ایده های اشتغالزا برای افراد معلول (کم توان ذهنی) موثر است.
    کلیدواژگان: آموزش های ضمن خدمت، مربیان فنی، حرفه ای، مدارس استثنایی، خشنودی شغلی، توانمندی حرفه ای
  • سید محمد میرکمالی، فرنوش اعلامی صفحه 147
    این مقاله می کوشد با ارائه مدلی جامع از مولفه های مدیریت مدرسه محوری، میزان آمادگی مدارس ابتدایی شهر تهران را برای استقرار این مفهوم، بررسی کند. جامعه آماری این پژوهش، معلمان و مدیران مدارس ابتدایی شهر تهران هستند و از روش نمونه گیری طبقه ای مرحله ای برای انتخاب نمونه پژوهش استفاده شده است. همچنین از پرسشنامه محقق ساخته برای گردآوری داده ها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که میزان آمادگی مدارس ابتدایی شهر تهران برای ایجاد ساختار غیرمتمرکز، مشارکت در امور مدارس، پذیرش قدرت و اختیار، بومی سازی و انعطاف پذیری برنامه ها، وجود نیروهای متخصص و حرفه ای، مسئولیت پذیری و پاسخگویی از دیدگاه مدیران و معلمان، به میزان زیادی مطلوب ارزیابی می شود. در حالیکه میزان آمادگی برای تامین بودجه مورد نیاز توسط خود مدرسه، نسبتا«مطلوب ارزیابی شده است. شایان ذکر است که این اولین پژوهشی است، که میزان آمادگی مدارس را برای استقرار مدیریت مدرسه محوری از دیدگاه دو گروه مدیران و معلمان ارزیابی کرده است.
    کلیدواژگان: ارزیابی، مدارس ابتدایی، مدیریت مدرسه محور
|
  • F. Shareefiaan, A.R. Nasr, L. Aabedee Page 9
    To identify the approach taken by the exemplary professors in evaluating student achievement, a total of 15 such individuals in three universities were interviewed. According to them, a valid approach to the evaluation of student achievement consists of four elements: 1- identified goals, criteria, and methods of evaluation; 2- continuous evaluation; 3- types of questions and ways of writing and scoring them; 4- giving feedback and assuring students. To explore the extent to which such an approach is used by the general faculty members, a questionnaire was distributed among a randomly selected sample of 1245 students. Results show that the general faculty members use this approach only to a moderate extent (mean score of 3.5 out of 5) and in doing so there were no significant differences between different faculties or different ranks if the faculty members. However, the work experience seems to have made a significant difference.
    Keywords: student academic achievement, evaluation, continuous evaluation, professors
  • M. R. Keraamatee, M. R. Esfandiaaree, H. M. Eshrataabaadee Page 35
    To assess the effectiveness of the health education program on maturation among female adolescents, a sample of 192 female students aged 12-14 in Mashhad was randomly selected and put through the program. Following the educational course, participant's awareness and attitude toward the subject, as well as their general health, was measured using two questionnaires. Results show an increase in all three areas measured, indicating the effectiveness of the program.
    Keywords: health education, maturation, awareness, attitude, girls
  • F. Mortazavee Ghehee, M. Monaadee Page 51
    Cinema could be considered an effective tool in observational learning, regardless of its genera. The war genera, the most significant one in post-revolutionary Iran, could be a tool for advocating both peace and violence. To determine the educational functions of this type of films, a sample of six war movies (two from each decade since the Iran-Iraq war) was selected and then content-analyzed. The instrument used was the researcher constructed Peace and Violence Inventory. The results show that most reviewed movies advocate violence rather than peace, as they are aimed at creating war heroes, depicting war as holy, and glorifying those involved in its machinery. Films exploring the devastation caused by the war, the destruction imposed on humans and their relationships, and the victory of compassion over animosity were in the minority.
    Keywords: Peace, violence, War Movies, observational learning
  • M. Aatashak Page 71
    To determine the contributions of different types of resources to the variability of performance in the elementary school system at the national level, initially the performance variable was defined. Then, utilizing the available figures on resources allocated to elementary schools in different provinces, a multiple correlation function was defined in which the correlation between performance and human resources was negative and that of performance and physical resources was positive. Together these two factors explain 65% of the variance in performance among provinces.
    Keywords: system performance, resource allocation, elementary school
  • J. Mesraabaadee, N. Ostovaar Page 93
    Cocept mapping is a teaching-learning strategy that can help with meaningful learning. To assess the impact of its use in Biology, Psychology, and Physics classes, a sample of 12 classes was selected and then divided into two groups one of whichย learned through concept mapping while the other went through the regular approach to learning. Strudent's achievement in the subject matter was measured using adequately valid and reliable tests. Results show that the impact of concept mapping on learning Biology and Psychology was significant as compared to the regular approach to teaching and learning. The students in Physics usingย this strategy did not show any superiority in achievement in relationship to the other group.
    Keywords: sciencs education, concept mapping, meaningful learning, achievement
  • S. Hossaineeyaan, Sh. Tabaatabaaee Page 115
    Job satisfaction and professional capabilities among teachers, especially those working with the exceptional students, are areas of great importance and as a result, in need of maintenance and improvement. In-service training, on the other hand, seems to be an appropriate way of doing just that. To show this, from among a group of 160 teachers and vocational instructors who had registered for an in-service course on occupational counseling for the mentally retarded, 120 who were low on job satisfaction and professional capabilities were selected using two measures constructed by the researchers to measure these constructs. Then, the selected group was enrolled in a 36-hour course on the employment of the disable and job counseling for the mentally retarded. The constructed measures were utilized again at the end of the course and in a follow up. The data show a significant improvement in both job satisfaction and professional capabilities of the participants at both junctures. A comparison of male and female participants yielded that women are higher in job satisfaction than men. Thus it is suggested that such courses are offered to all such teachers and instructors.
    Keywords: in, service training, education, technical, vocational instructors, job satisfaction, professional capabilities
  • Meerkamaalee, Aalaamee Page 147
    School-based management has certain prerequisites including accountability, responsibility, and professionalism of the staff, in addition to the financial feasibility. To assess the existence of such prerequisites from the perspective of teachers and principals, a categorical sampling method and a researcher constructed questionnaire were used to collect data. The results show that most teachers and principals consider their schools as being prepared to decentralize, cooperate, take charge, and make the curriculum more native and flexible. Although they considered their schools being ready to be accountable and responsible, when it came to taking financial charge, their view was not as positive.
    Keywords: feasibility assessment, school, based management, elementary schools