فهرست مطالب
فصلنامه خانواده پژوهی
پیاپی 13 (بهار 1387)
- تاریخ انتشار: 1387/03/20
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 5مهارت حل مسئله یکی از مهارت های شناختی است که انسان را در حل مسائل درونی و بیرونی خود یاری می دهد. آموزش این مهارت می تواند از بروز مسائل و مشکلات نوجوانان و بحرانی شدن تعارض های خانوادگی پیشگیری کند. حل مسئله یکی از مهارت های مهم زندگی است که بسیاری از والدین و فرزندان با آن آشنا نیستند. بر این اساس برخی از متخصصان به طراحی و اجرای کارگاه های آموزش حل مسئله برای والدین، کودکان و نوجوانان پرداخته اند. هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی کارگاه هایی با عنوان تربیت نوجوان اندیشمند بوده است که در آن مهارت های حل مسئله به گروهی از مادران که فرزندان آنان در آستانه دوران نوجوانی قرار دارند، آموزش داده شده است. در کارگاه تربیت نوجوان اندیشمند مهارت های درک احساسات و نظرات دیگران، درک انگیزه ها، یافتن راه حل های متعدد برای یک مسئله، در نظر گرفتن عواقب و نتایج امور و برنامه ریزی متوالی با استفاده از طرح درس هایی آموزش داده شده است. گروه نمونه مطالعه حاضر شامل 96 نفر از مادران نوجوانانی هستند که در برخی مدارس غیرانتفاعی شهر تهران مشغول به تحصیل بوده اند. این مادران در پنج کارگاه آموزشی که هر کارگاه شامل 10 جلسه آموزشی دو ساعته است زیر نظر مجریان مجرب آموزش دیده اند. این پژوهش از نوع شبه تجربی با طرح پیش آزمون پس آزمون بدون گروه گواه است. داده های این پژوهش با استفاده از اجرای پرسشنامه ارزیابی خانواده گردآوری شده است. با استفاده از این ابزار کارکرد خانواده در سه عامل ارتباط، پاسخدهی عاطفی و مشارکت عاطفی در قبل و بعد از اجرای کارگاه مقایسه شده است. یافته ها بیانگر تاثیر این کارگاه ها بر بهبود عملکرد آزمودنی ها در عامل مشارکت عاطفی است. در خاتمه، بحث و نتیجه گیری، کاربرد یافته های تحقیق، محدودیت ها و هم چنین پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ارائه شده است.
کلیدواژگان: حل مسئله، دانش افزایی والدین، آموزش مادران، سبک های فرزندپروری -
صفحه 17هدف گرایی فرزندان یکی از مفاهیم اساسی روان شناسی انگیزش محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان پیش بینی جهت گیری هدف فرزندان شامل: اهداف تسلط رویکردی، تسلط اجتنابی، عملکرد رویکردی و عملکرد اجتنابی توسط انعطاف پذیری و انسجام خانواده است. شرکت کنندگان پژوهش شامل 449 دانش آموز دختر (243 نفر) و پسر (206 نفر) دبیرستان های مختلف شهر شیراز بودند. برای سنجش جهت گیری هدف از مقیاس اهداف پیشرفت الیوت و مک کریگور (2001) و برای سنجش انعطاف پذیری خانواده از مقیاس انعطاف پذیری مثبت شاکری (1382) و در نهایت برای سنجش انسجام خانواده از مقیاس انسجام خانواده سامانی (1381) استفاده شد.روایی مقیاس ها از طریق همبستگی هر گویه با نمره کل و پایایی آن ها به روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی تعیین شد. نتایج بیانگر روایی و پایایی مطلوب مقیاس ها بودند. با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه به روش همزمان میزان پیش بینی هر یک از جهت گیری هدف فرزندان توسط انعطاف پذیری و انسجام خانواده مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها نشان دادند که انسجام خانواده پیش بینی کننده مثبت اهداف تسلط رویکردی، عملکرد رویکردی و پیش بینی کننده منفی عملکرد اجتنابی بود. انعطاف پذیری خانواده پیش بینی کننده مثبت هدف تسلط رویکردی و پیش بینی کننده منفی اهداف تسلط اجتنابی و عملکرد اجتنابی بود.
کلیدواژگان: جهت گیری هدف، انعطاف پذیری و انسجام خانواده -
صفحه 37با توجه به اهمیت فرزندپروری چه در پرتو سبک های فرزندپروری و چه در قلمرو رفتارهای خاص والدینی در پیش بینی اختلال های رفتاری در کودکان و از آن جایی که روابط متقابل والد کودک در مرکز آسیب شناسی کودکان در نظر گرفته شده است، در این پژوهش سعی بر آن است تا رابطه بین سبک های فرزندپروری (سبک های فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهل گیرانه) و اختلال های رفتاری کودکان، که در پژوهش حاضر به عنوان نشانگان برونی سازی شده (رفتارهای پرخاشگرانه و قانون شکنی) مفهوم سازی گشته است، بررسی شده، نقش این متغیرها در پیش بینی اختلال های رفتاری کودک تعیین گردد.
جامعه این پژوهش شامل مادران کودکان پسر 7 تا 9 سال مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی منطقه شش تهران بودند که 273 نفر به روش نمونه گیری خوشه ایاز بین کلاس های مقاطع اول تا سوم از 4 مدرسه ابتدایی موجود در این منطقه انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که سبک فرزندپروری سهل گیرانه با نشانگان برونی سازی شده رابطه مثبت معناداری دارد ولی سبک فرزندپروری مقتدرانه با نشانه های برونی سازی همبستگی منفی معناداری نشان داد. سبک فرزند پروری مستبدانه با نشانگان برونی سازی شده رابطه معنی داری نداشت.
کلیدواژگان: سبک های فرزندپروری، نشان، گ، ان برونی سازی شده، رفتار پرخاشگرانه، رفتار قانون شکنی -
صفحه 51این پژوهش با هدف بررسی سهم ابعاد کارکرد خانواده در میزان استفاده از راهبردهای مقابله در بیماران مبتلا به اختلال مولتیپل اسکلروزیس انجام یافت. در این مطالعه 94 بیمار از میان بیماران مبتلا به این عارضه که به صورت تصادفی ظرف مدت 1 ماه جهت گرفتن مجوز دارو به معاونت سلامت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران (واحد بیماران خاص) مراجعه کرده بودند و پس از آگاهی از اهداف پژوهش و اعلام رضایت، شرکت کردند.پرسشنامه های ابزار سنجش خانواده (FAD) و پرسشنامه راهبردهای مقابله توسط این افراد تکمیل شد. با کمک تحلیل رگرسیون سهم ابعاد کارکرد خانواده در میزان استفاده از راهبردهای مقابله در بیماران مبتلا به این اختلال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کارکردهای «حل مسئله»، «آمیختگی عاطفی» و «کنترل رفتاری» خانواده بیش از سایر کارکردها با راهبردهای مورد استفاده این بیماران ارتباط دارند.
کلیدواژگان: ابعاد کارکرد خانواده، راهبردهای مقابله، اختلال مولتیپل اسکلروزیس -
صفحه 63پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر آموزش مهارت های اجتماعی مبتنی بر قصه در کاهش نشانه های اختلال سلوک کودکان دبستانی (دختران 10 و 11 ساله) انجام شده است. براساس مطالعات، کودکان مبتلا به اختلال سلوک، در زمینه کاربرد مهارت های اجتماعی بسیار ضعیف عمل می کنند و این نقص به تداوم و تشدید مشکلات رفتاری آن ها می انجامد. این مطالعه از نوع تجربی حقیقی، با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است.گروه نمونه این پژوهش متشکل از 22 دختر دبستانی 10 و 11 ساله بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایدر دو مرحله و سپس براساس نمره پرسشنامه علائم مرضی کودکان CSI-4 (فرم والد و معلم) و پرسشنامه ارزیابی رفتار راتر (فرم معلم و والد) انتخاب شدند. از این افراد 11 نفر به طور تصادفی در گروه آزمایش و 11 نفر دیگر در گروه کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش در طول 1 ماه، 12 جلسه تحت آموزش مهارت های اجتماعی با شیوه قصه گویی و فعالیت های مکمل قرار گرفت. داده های پس آزمون، سه هفته پس از اتمام جلسات جمع آوری و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس بررسی شد. نتایج نشان دادند که براساس هر دو فرم دو پرسشنامه، آموزش مهارت های اجتماعی مبتنی بر قصه موجب کاهش نشانه های اختلال سلوک در آزمودنی ها می شود (005/0>P). این نتیجه با یافته های پژوهشگران دیگر تطابق دارد و قابلیت کاربرد قصه و ساختار آن را در آموزش و درمان مشکلات رفتاری کودکان نشان می دهد.
کلیدواژگان: آموزش مهارت های اجتماعی، اختلال سلوک، کودکان، قصه گویی -
تاثیر آموزش تعهد پیش از ازدواج بر بهبود ویژگی های تعهد دردختران دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فساصفحه 77در این پژوهش تاثیر آموزش تعهد پیش از ازدواج بر بهبود ویژگی های تعهد در دختران دانشجو مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 30 نفر دانشجوی دختر از میان دانشجویان دانشگاه آزاد، به صورت تصادفی در دسترس انتخاب شدند. افراد گروه نمونه به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) گمارش شدند. طرح پژوهش، نیمه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود.پس از اجرای پیش آزمون با استفاده از آزمون سنجش ویژگی های تعهد فر1 (1988) برای هر دو گروه، گروه آزمایش به مدت 6 هفته، هر هفته یک جلسه 45 دقیقه ای، تحت آموزش پیش از ازدواج تعهد قرار گرفتند و پس از پایان این مدت، پس آزمون سنجش ویژگی های تعهد، برای هر دو گروه اجرا شد. یافته های تحقیق با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان دادند که آموزش تعهد پیش از ازدواج، بر بهبود ویژگی های تعهد و افزایش میزان آن تاثیر مثبت داشته، و نمرات پس آزمون گروه آزمایش به طور معنی داری نسبت به نمرات گروه کنترل بیشتر است.
کلیدواژگان: آموزش تعهد پیش از ازدواج3، ویژگی های تعهد، دختران دانشجو -
صفحه 87رفتارهای پرخطر به رفتارهایی اطلاق می شود که احتمال نتایج مخرب جسمی، روان شناختی و اجتماعی را برای فرد افزایش دهد. این رفتارها در نوجوانان با یکدیگر به شدت همبسته اند و از الگوی هم تغییری پیروی می کنند. خطرپذیری جنسی به دلیل پیامدهای ناگوار و غیرقابل جبران از قبیل بارداری، بیماری های عفونی و ابتلا به اچ آی وی در سال های اخیر بیش از سایر رفتارهای پرخطر مورد تاکید واقع شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی فراوانی و هم وقوعی انواع خطرپذیری ها و تاثیر زمینه های مختلف جمعیت شناختی بر این هم تغییری و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری است.نمونه تحقیق 807 دانش آموز پایه دوم، سوم و چهارم مقطع متوسطه شهر تهران (371 پسر و 436 دختر) را در برمی گیرد که با روش نمونه گیری طبقه ای و متناسب با حجم انتخاب شدند. برای سنجش خطرپذیری از مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (IARS) (زاده محمدی، احمدآبادی و حیدری، 1386) استفاده شد. برحسب یک مقیاس 5 قسمتی، میانگین خرده مقیاس های گرایش به جنس مخالف 24/3، رابطه و رفتار جنسی 15/2، مصرف الکل 00/2، سیگار 87/1 و مصرف مواد مخدر و روان گردان 74/1 بدست آمده است. نتایج نشان داد که بین تمامی رفتارهای پرخطر رابطه مثبت و معنی داری برقرار است. الکل، دوستی با جنس مخالف و موادمخدر و روان گردان به همراه جنسیت (پسر)، تحصیلات مادر (دانشگاهی)، رشته تحصیلی (انسانی) و درآمد خانواده (زیر 200 هزار تومان) بیشترین واریانس خطرپذیری جنسی را در نوجوانان تبیین می کنند. وجود همبستگی بین رفتارهای پرخطر، به متولیان سلامت اجتماعی و نهادهایی چون آموزش و پرورش کمک می کند تا با شناسایی رفتارهایی که با صرف هزینه و زمان کمتر قابل کنترل است، از بروز و ظهور سایر رفتارها در دانش آموزان پیشگیری کنند.
کلیدواژگان: نوجوان، رفتار پرخطر، خطرپذیری جنسی، هم وقوعی -
صفحه 101
-
Page 5Problem solving skill is considered to be one of the cognitive skills that help people to solve their internal and external issues. Teaching problem solving skills can help adolescents to prevent escalation of their problems and getting into family conflicts. Many of parents and their children lack problem solving skills. For this reason, some experts conduct problem solving workshops for parents as well as for children and adolescents.The purpose of the present research was to evaluate the efficacy of proble-m solving workshops designed for p-arents of preteens. In these workshops topics such as understanding other's emotions, ideas, and motivations, finding various solut- ions for a single problem, giving attention to their behavior's conseque-nces and sequential planning were taught. Participants included 96 mothers of students in private schools. These mothers were instructed by skillful instructors in five workshops lasted ten sessions, two hours each.The present study utilized a quasi-experimental research method with pre and post tests without control group. Three subscales of Family Ass- essment Device (FAD) were used before and after the workshops: communication, affective responsiven-ess, and affective involvement.Analysis of data indicated that work-shops had positive effects on subject's performance in "affective involvemen-t". Finally, implications of the findin-gs, research limitations and suggestio-ns for future research are presented.
-
Page 17Goal orientation is one of the most ba-sic concepts in Motivation Psycholo-gy. The aim of the present study was to examine the prediction of goal orie-ntations, included Mastery approach, Mastery avoidance, Performance appr-oach and Performance avoidance by family flexibility and cohesion. The sample included 449 subjects (143 girls) selected randomly from different high schools of Shiraz city.Goal orientations scale (Elliot, Mac-Gregor, 2001), and flexibility scale (Shakeri, 1381) and Cohesion Scale (samani, 1381, 2004) scale were used.Cronbach alpha coefficient was calc-ulated in order to determine the relia-bility of the measures. For testing va-idity of the instruments internal cons-istency method were used. The results showed acceptable reliability and val-idity of the instruments.By using simultaneous (enter) mul-tiple regression analysis, the predict-ion of goal orientations, included Mastery approach, Mastery avoidan-ce, Performance approach and Perfor-mance avoidance by family flexibility and cohesion was confirmed. Results showed that family cohesion was a positive and significant predictor of Mastery approach and Performance approach and was a negative and significant predictor of Performance avoidance. Family flexibility was a positive and significant predictor of mastery approach and was a negative and significant predictor of mastery avoidance and performance avoidanc-e.
-
Page 37The aim of this study was to investi-gate the relationship between pare-nting styles including authoritarian, authoritative and permissive styles) and child behavioural disorder that have conceptualized as externalizing symptoms (aggressive and role broken behaviour).273 mothers of 7-9 years old boys fro-m primary schools participated in this study.Results indicated that permissive par-enting style had significant positive correlation with externalizing sympt-oms. In contrast, authoritative style ha-d significant negative correlation with this symptoms. No relation was found between authoritarian parenting style and externalizing symptoms.
-
Page 51This study accomplished to determine the role of family function dimensions in utilization of coping strategies by patients with Multiple Sclerosis (MS). Participants were 94 patients with MS selected randomly from those who referred to Health Office of Tehran Medical Sciences University during 1 month to recievce medicine prescripti-on.Family Assessment Device and Copi-ng Strategies Questionnaire were com-pleted by participantsIt was found that functional dimens-ions contribute to coping strategues according to regression analyses. Res-ults indicated that "problem solving", "affectttive involvement", and "beha-vior control" had the highest signific-ant association with utilized coping st-rategies and could predict them.
-
Page 63Objectives of this study were to inve-stigate the effectiveness of a story-base social skill training in reducing symptoms of conduct disorder of ele-mentary students (girls 10 to 11 years of age). Based on the studies, children with conduct disorder have problems in using social skills. This may result in continuation and severity of condu-ct problems. Using a pre-test post-test desing with control group, a sample consisting of 22 elementary school girls were selec-ted through a cluster sampling method with two stages; On the basis of the scores achieved from the scales of CSI-4 (parent & teacher form) and Roter behavioral diagnosis of children (parent & teacher form). Pre and post-test data were investigated using a covariance analysis test.Results And Discussionthe result of the study showed that based on both scales, story-base social skill training led to the reduction of conduct disord-er symptoms in the subjects (p<0.005). This finding is in conformity with previous research, and shows the efficiency of using story and its structure in training and treatment of children with conduct problems.
-
Page 77The purpose of this study was to exa-mine the effectiveness of pre-marital training program (PREP) on commit-ment characteristics. The research pro-cedure was quasi experimental with pre-test and post-test design with a control group.The statistical sample included 30 fe-male students of Islamic Azad Univer-sity of Fasa that randomly selected, and assigned in experimental and co-ntrol groups (N=15).Commitment Characteristics Inventor-y, was administered to both groups at baseline (Fer 1988). The experimental group attended in 6 sessions (1 session per week) of pre-marital commitment training. Results were analyzed using SPSS software. The findings showed that PREP on commitment significa-ntly increased awareness of commitm-ent characteristics in exprimantal gro-up.
-
Page 87Risky behaviors are defined as beha-viors that increase the possibility of adverse physical, psychological, and sociological consequences. In adolesc-ents such behaviors tend to be interr-elated and have co variation patterns. Due to its unfavorable and irremedia- ble consequences such as pregnancy, infective diseases, and HIV, sexual risk-taking has been recently highlig-hted more than other high-risk behavi- ors. Current study focuses on the freq- uency and co-occurrence of various risk-takings, and the influence of diff-erent demographic factors. The sample included 807 high school students)436 girls(, studying in grade 2, 3, and 4, selected through stratified sampling proportionate to the size. To measure risk-taking behaviors the Ira- nian Adolescents Risk-Taking Scale (Zadeh Mohammadi, Ahmadabadi, an- d Heidari, 2007) was used. Results showed positive and signific-ant relations between the high-risk be-haviors. The highest sexual risk – taki-ng variance among aodolescents could be found in relation with alcohol, being with opposite sex, drug use, gender, and social status.The results suggest that health author-ities, and Ministry of Education shoul-d keep students away from developm-ent of high-risk behaviors.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.