فهرست مطالب
فصلنامه سیاست علم و فناوری
پیاپی 3 (پاییز1387)
- تاریخ انتشار: 1387/09/11
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحه 1
-
صفحات 1-11
در این مقاله به منظور ارزیابی توان نوآوری و جذابیت بازار فناوری نانو در کشورهای مختلف، اختراعات ثبت‌شده در حوزه فناوری نانو با استفاده از پایگاه داده QPAT در بازه زمانی 2001- 2007 مورد بررسی می‌شوند. در مرحله اول، تعداد اختراعات ثبت‌شده کشورهای مختلف در دفاتر ثبتی امریکا، اتحادیه اروپا و سازمان جهانی مالکیت فکری (WPO)تجزیه و تحلیل می‌شوند و سهم و جایگاه هریک از کشورها در این زمینه تعیین می شود. همچنین، رابطه بین تولید علم و فناوری و موقعیت کشورهای مختلف در این دو شاخص مطالعه می‌شود. مطابق این بررسی، تنها توانمندی علمی برای رشد و توسعه فناوری کافی نیست و توسعه زیرساخت‌های مالکیت فکری در این زمینه ضروری است. در مرحله دوم، شمار اختراعات ثبت‌شده در هریک از کشورهای موجود در پایگاهQPAT ،به‌عنوان معیاری از قدرت فناوری و جذابیت بازار داخلی تجزیه و تحلیل آماری می‌شود و بر اساس آن، کشورهای مورد نظر رده‌بندی می‌شوند. همچنین، رابطه بین شاخص توانمندی نوآوری و توان تجاری‌سازی و جذابیت بازار نیز بررسی خواهد شد.
کلیدواژگان: اختراع، پتنت، فناوری نانو، تولید علم، تولید فناوری -
صفحات 13-23
مقاله حاضر به دنبال پاسخ گفتن به این پرسش‌هاست که مهم‌ترین دلایل رواج تکنیک‌ها و ابزارهای نوین سیاستگذاری در ایران کدام‌اند، و نیز این‌که تا چه میزان این دلایل می‌توانند سرعت رواج این ابزارها را در فضای سیاستگذاری کشور توضیح دهند. برای پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها، با استفاده از گفتمان بین‌المللی که حول موضوع "انتقال سیاست" شکل گرفته، مسئله انتقال ابزارهای سیاستی (که خود مصداقی از پدیده انتقال سیاست است) در مقاله تحلیل شده است. با تمرکز بر "چرایی" انتقال ابزارهای سیاستی، مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر این پدیده از متون پژوهشی انتقال سیاست استخراج شده است. در گام بعد، بخشی از این دلایل که به‌کارگیری ابزارهای نوین سیاستگذاری از سوی بازیگران عرصه سیاست را توضیح می‌دادند، مشخص شدند. سپس در گام پایانی، با نظرسنجی از خبرگان حوزه سیاستگذاری در کشور، میزان اهمیت نسبی این دلایل در رواج ابزارهای نوین سیاستگذاری در ایران بررسی شدند. نتیجه این بررسی، نشان داده است که رواج بسیاری از ابزارهای نوین سیاستگذاری در ایران متاثر از دلایلی همچون "تلاش برای علمی جلوه دادن سیاست‌ها" یا با هدف "صرف بودجه‌های تخصیص‌یافته در این زمینه"، و نه مثلا در جهت افزایش مشارکت ذی‌نفعان در فرآیند سیاستگذاری است. افزون بر این، دانش اندک دست‌اندرکاران و متقاضیان به‌کارگیری این ابزارها و تکنیک‌ها، زمینه لازم را برای رواج سریع این ابزارها و تکنیک‌های سیاستگذاری بیش از پیش فراهم کرده است.
کلیدواژگان: ابزارها و تکنیک های سیاستگذاری، انتقال سیاست، سیاستگذاری علم و فناوری -
صفحات 25-41
امروزه ایجاد پارک های علمی یکی از استراتژی های اساسی توسعه کسب وکار منطقه ای و ایجاد نواحی نوآور به شمار می‌رود. برای توسعه پارک های علمی، اغلب از نظریه های مربوط به نواحی نوآور استفاده می شود و توانمندی‌ها و ضعف‌های ناحیه کمتر به‌حساب می‌آید. از آنجا که پارک‌های علمی بخشی از زنجیره نظام نوآوری ملی/ منطقه ای هستند، می توان ادعا کرد که خط مشی های توسعه پارک ها باید با خط مشی توسعه نوآوری ناحیه میزبان آنها همخوان باشد. در این مقاله فرض بر آن است که خط مشی های نوآوری در مناطق دارای نوآوری کمتر از حد انتظار، می توانند رهنمود مناسبی برای توسعه پارک های علمی ایران به دست دهند. این مقاله، با مرور آثار و متون پژوهشی این دوره، موانع نوآوری در مناطق مختلف و خط مشی های ارتقای نوآوری در نواحی کمتر نوآور را با هدف تعمیم آنها به توسعه پارک های علمی بررسی می کند. سپس با توجه به داده‌های مرتبط با نوآوری، استان های ایران را به سه گروه ناحیه شهری گسسته (شامل دو استان)، ناحیه صنعتی قفل‌شده (شامل هشت استان) و ناحیه جانبی (شامل 18 استان) دسته بندی می‌کند و خط مشی های مناسبی برای توسعه پارک های علمی در این مناطق پیشنهاد می‌دهد
کلیدواژگان: توسعه اقتصاد منطقه ای، پارک علمی، نواحی نوآور، خط مشی نوآوری -
صفحات 43-60
در منابع نظری و عملی سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری مجموعه‌ای از نظریه‌ها، چارچوب‌ها و ابزارها برای تدوین سیاست‌های ملی علم، فناوری و نوآوری هستند که از جنس یک برنامه تحول در سطح کلان‌اند. با این همه، مرور این منابع نشان می‌دهد که نمی‌توان چارچوبی مفهومی برای یکپارچه کردن این مجموعه از ابزارها یافت. این مقاله با بررسی مسئله برنامه ملی توسعه علم، فناوری و نوآوری، به عنوان یک برنامه تحول در سطح کلان و با روش پژوهش بین‌رشته‌ای، می‌کوشد تا چارچوبی مفهومی از ترکیب این مجموعه نظریه‌ها و روش‌ها پیشنهاد کند. این چارچوب مفهومی بر پایه مراحل تدوین یک برنامه تحول و جایابی نظریه‌ها، چارچوب‌ها و ابزارهای موجود این حوزه در قالب مراحل یاد‌شده شکل گرفته و از نظریات برخی از خبرگان سیاستگذاری علم و فناوری کشور استفاده شده است. سپس بر اساس این چارچوب، روشی برای تدوین نقشه جامع علمی کشور ایران به‌مثابه مصداقی از برنامه‌های ملی توسعه علم، فناوری و نوآوری تدوین شده است. در نهایت، موضوعاتی برای پژوهش‌های آینده در زمینه سیاستگذاری علم، فناوری و نوآوری پیشنهاد شده‌اند.
-
صفحات 61-70
پژوهش حاضر به حوزه فناوری‌های نرم ، به مثابه یکی از زوایای ناشناخته مدیریت فناوری می‌پردازد. در این پژوهش با توجه به اهمیت فناوری‌های نرم، با به‌دست دادن تعریفی مشخص از این فناوری ، ویژگی‌ها و انواع آن بررسی می‌شود. از سوی دیگر، درباره یکی از مهم‌ترین مسایل صنعت کشور، یعنی انتقال سیستم‌های سازمانی بحث می‌شود که در این پژوهش با عنوان فناوری‌های فرایندی نرم معرفی می‌شوند در این مقاله با مرور متون و آثار پژوهشی این حوزه،40 تمایز فناوری‌های نرم و سخت شناسایی می‌شوند.با طبقه‌بندی این تمایزات در چهار گروه، اهمیت هریک از آنها در فرایند‌های شناسایی و انتخاب SPR (یکی از مهم ترین فناوری‌های نرم انتقال‌یافته به ایران‌خودرو) با نگرش سنجی از جامعه آماری سنجیده می‌شود.
کلیدواژگان: مدیریت فناوری، فناوری نرم، شناسایی فناوری، انتخاب فناوری، فناوری فرآیندی نرم -
صفحات 73-89
در سال‌های اخیر، "شرکت‌های تازه تاسیس فناوری محور"، به عنوان موتور رشد سریع اقتصادی، مورد توجه بسیاری از محققان و سیاست‌گذاران در کشورهای مختلف بوده‌اند. میزان بسیار بالای رشد اشتغالزایی، فروش، صادرات و سرمایه این شرکت‌ها، و به‌ویژه نقش آنها در ایجاد فرصت‌های شغلی با کیفیت بالا، این شرکت‌ها را در کانون توجه سیاست‌گذاران در بسیاری از کشورهای دنیا قرار داده است. نقش مهم NTBFها، "اشاعه فناوری در شبکه‌های نوآوری است. این شرکت‌ها از طریق کمک به انتقال فناوری از بخش‌های تحقیقاتی به بخش‌های تولیدی و صنعتی، نقش بسیار مهمی در توسعه فناورانه به عهده داشته‌اند. در نتیجه، با توجه به اهمیت فراوان این شرکت‌ها و همچنین، از آنجا که توسعه آنها به دلایل بسیاری نیازمند برنامه‌ریزی و حمایت صحیح دولت است، در این مقاله ابتدا به شناسایی ابزارهای مناسب برای کمک به ایجاد و رشد NTBFها می پردازیم؛ سپس با استفاده از دیدگاه‌های گروه های مختلفی از خبرگان و به کمک یک مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره فازی، ابزارهای سیاستی اولویت‌دار را تعیین می‌کنیم.
-
صفحات 91-106
نظام ارتقای اعضای هییت علمی دانشگاه‌ها یکی ازسازوکارهای عمده حفظ و تقویت کیفیت و کارآمدی فعالیت‌های آموزش عالی و پژوهش در کشور به شمار می‌آید.براین‌اساس، و با توجه به در دست تدوین بودن آیین‌نامه‌ی جدید ارتقای اعضای هییت علمی دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و پژوهشی کشور، بررسی تطبیقی نظام‌های ارتقای اعضای هییت علمی در دانشگاه‌های دیگر کشورها به منزله‌ی یکی از گام‌های مقدماتی در تدوین چنین نظامی ضروری به نظر می‌رسد. مطالعه‌ای تطبیقی در این مورد با بررسی نظام ارتقای دانشگاه‌های دیگر کشورها و مقایسه‌ی آن با نظام جدید پیشنهادی برای ارتقای اعضای هییت علمی در آموزش عالی به سیاست‌گذاران علمی کشور امکان خواهد داد با تحلیل دیدگاه‌های منعکس‌شده در نظام ارتقای مربوط به دیگر کشورها و با در نظر گرفتن موقعیت آموزش عالی کشورمان، آیین نامه جدید ارتقای اعضای هییت علمی را به گونه‌ای طراحی و تدوین کنند که فراهم‌کننده زمینه ارتقای همه‌جانبه آموزشی، علمی و تحقیقاتی کشور باشد. مطالعه حاضر به بررسی تطبیقی معیارهای ارتقای اعضای هییت علمی در آیین نامه پیشنهادی در مقایسه با معیارهای ارتقای در 35 دانشگاه از کشورهای ترکیه، افریقای جنوبی، ایرلند، لبنان، نیوزیلند، کانادا، امریکا، انگلستان و استرالیا می‌پردازد. معیارهای مورد بررسی که برگرفته از وبگاه‌های رسمی این دانشگاه‌ها هستند، در زمینه‌های آموزش، پژوهش و خدمات استخراج شده‌اند و سپس به صورت تطبیقی در مقایسه با زمینه‌های مشابه درآیین نامه پیشنهادی ارتقای مورد بحث قرار گرفته‌اند. بر این اساس، پیشنهادهایی برای جامعیت و تعمیق بیشتر معیارهای آیین نامه مورد بحث به‌ویژه در زمینه توجه بیشتر به جنبه‌های آموزشی فعالیت‌های اعضای هییت علمی و مد نظر قرار دادن اثرگذاری فعالیت‌های علمی و پژوهشی در متن جامعه ارایه می‌شود.
کلیدواژگان: آموزش عالی، ارتقای علمی، معیارهای ارتقا، بررسی تطبیقی
-
Page 1
-
Pages 1-11
In this paper, nanotechnology related patents published during the period 2001 – 2007 were enamined using the QPAT website in order to evaluate the innovatve strength and nanotechnology market attractiveness of different countries. As a first step, the share of nanotechnology related patents of each country in different patent offices (USPTO, EPO) and the World Intellectual Property Organization (WIPO) was statistically researched and analyzed. Then, the countries were ranked according to the number of published patents. The relationship between nano-science generation and nano-innovation strength was also investigated and the situation of the selected countries in term of both indicators was studied. According to the results, high scientific potential is not sufficient alone for promotion of nanotechnology creation but it is also imperative to develop the intellectual property infrastructure in this field. As a second step, the number of registered patents in each patent office available through the QPAT website was analyzed as an indicator of technology strength and interior market attractiveness and, finally, the relationship between innovative strength and market attractiveness was studied.
Keywords: Invention, Patent, Nano, Technology, Science Creation, Technology Creation -
Pages 13-23
The our main question we address in this essay is “Why and policy tools techniques are becoming so popular in Iran?”. Our focus is on the rationales that lead policy makers and policy analysts to use such tools and techniques. We argue that this phenomenon can be analyzed as a special case of policy transfer. Based on a survey, we found that in Iran, a “scientific justification” could be assumed as the main motive of policy makers and policy analysts for using such tools. Some other actors, on the other hand, try to disseminate these tools and techniques as a part of their “commercial business”. This goes hand in hand with a lack of in-depth knowledge on the part of policy makers about these tools which, in turn, facilitates the process of import and distribution of modern policy tools and techniques in the country.
Keywords: Policy tools, techniques, policy transfer, Science, technology policy -
Pages 25-41
Nowadays, the establishment of science parks is a basic strategy for promotion of regional businesses and establishing innovative regions. Policy makers often utilize theories of innovative regions and count less on local points of strength and weaknesses. Science parks are part of national/regional innovation systems, so it seems rational to expect that the development policies for such parks should have a consistency with the development policy of the host regions. The assumption in this paper is that regional innovation policies which suitable for less-innovative regions serveay good guides for the development of science parks of Iran. In this paper, the literature on innovation barriers and various policies suggested for less-innovative regions are studied, with the aim of extending these to science parks. Iran is provinces are clustered on the basis of innovation-related data,. Three groups of clusters are identified: fragmented metropolitan regions (including two provinces), locked-in industrial regions (including eight provinces) and peripheral regions (including 18 provinces). Finally, for each of these, some science park development policies are suggested.
Keywords: Regional economic development, Science parks, Innovative regions, innovation policy -
Pages 43-60
The theoretical and empirical literature in the filed of Science, Technology and Innovation Policy Studies (STIP) contains a variety of discrete concepts, frameworks and techniques for policy making. However, an integrative framework is lacking that can guide practitioners as to how to use the research findings in a real context. This paper tries to fill the gap through probing the practical problem of formulating a national science, technology and innovation strategy using an inter-disciplinary (integrative) research method. The proposed conceptual framework is based on positioning the existing concepts, frameworks and techniques in a change management program. Application of this integrative framework is investigated for developing such a national strategy in Iran and future research opportunities in science, technology and innovation policy are suggested.
Keywords: National Comprehensive Scientific Map, National Plan, Scientific Development, Innovation system -
Pages 61-70
This research concentrates on soft technology as a hidden side of management of technology. Because of the importance of soft technology, firstly we provide some definitions of soft technology and focus attention on differences between soft and hard technologies. Also we introduce managerial systems as a soft process technology and then their analyze transfer of them, one of the most important challenges in the industrial development in our country. In this paper, we recognize 40 differentiations between soft and hard technology. After categorizing them in to 4 group we measure importance of these distinctions in identifying and selecting process of SPR (The most important soft technology transferred to Irankhodro from Renault).
Keywords: Technology Management, Soft Technology, Technology Identification, Technology Selection, Soft Process Technology -
Pages 73-89
In recent years, new technology-based firms (NTBFs) have frequently been regarded by researchers and policy-makers, as important drivers of fast economic growth. In several countries, NTBFs have exhibited high rates of growth in employment, sales, exports and assets. The quality of jobs provided in NTBFs is also thought to be significantly better than of those in traditional activities. Another important role of NTBFs is technology diffusion within innovation networks. Their major contribution to technological development is through their role in the transfer of technologies from research institutes to industry. Because of the importance of these firms and for other reasons, including market failure, these firms need government support. In this research, we first focus on identifying suitable policy instruments for supporting NTBFs. We then prioritize policy instruments using a fuzzy MCDM model based on the opinions of different groups of experts. Finally we discuss policy issues in implementing these instruments.
Keywords: New technology-based firms (NTBFs), High-tech SMEs, Technology policy, Venture capital (VC), MCDM -
Pages 91-106
Academic promotion is a major mechanism for the maintenance and enhancement of quality in higher education and research activities. Considering the current revision process of the national academic promotion procedures for faculty members at universities and research centers in Iran, a comparative investigation of promotion practices in the academic institutions of other countries can contribute to more profoundly informed perspectives of the process of revising these procedures. The present study investigates the promotion criteria of the newly proposed procedures in comparison with the academic promotion criteria of 35 universities of Turkey, South Africa, Ireland, Lebanon, New Zealand, Canada, US, UK and Australia. These criteria were extracted from documents available on the official websites of the universities under investigation. They were grouped into three categories of criteria concerning education, research and services. The three sets of criteria were then compared with their corresponding categories in the newly proposed national academic promotion procedures. On the basis of these comparisons, suggestions are provided to policy makers with the aim of contributing to the enrichment of the promotion criteria and the procedures under development.
Keywords: Higher education, academic promotion, promotion criteria, Comparative study
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.