فهرست مطالب

باغ نظر - سال یکم شماره 1 (بهار 1383)

نشریه باغ نظر
سال یکم شماره 1 (بهار 1383)

  • 130 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/03/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • ناصر براتی صفحه 7
    مبحث مدرنیزم در عرصه های معماری و شهرسازی ابعاد گسترده ای را شامل می شود0 هر چند، از چند دهه پیش، نقد مدرنیزم در این عرصه ها توسعه روبه تزاید داشته است ولی، از سوی دیگر، جریان دیگری تحت عنوان تفکر پست مدرنیستی نیز قدم به قدم و سنگر به سنگر مواضع به ظاهر جاویدان مدرنیزم را تسخیر نموده است0 آبشخور این تحولات را البته می توان در تحولات عمیق علم و فلسفه دانست0 همین امر باعث شده است که پست مدرنیزم تنها نقد مدرنیزم را در بر نگیرد بلکه مباحث آن حیطه های بسیار عمیق تری را پیش روی کسانی که به ویژگی های جهان پس از مدرنیزم علاقه مندند گشوده است0 در این مقاله ابتدا مدرنیزم و پست مدرنیزم از نظرگاه جهان بینی مورد مقایسه قرار گرفته اند و سپس، بطوراجمال، تاثیرات هر یک بر مبانی نظری و عملی در معماری و شهرسازی مطرح شده اند0درنهایت این نتیجه حاصل شده است که بشر چاره ای جز پشت سر گذاشتن مدرنیزم و روی آوری به دوران پس از آن ندارد و توسعه معماری و شهرسازی اینک در گرو تبیین وتدقیق نهضت پست مدرنیزم است0
    کلیدواژگان: شهرسازی، معماری، مدرنیزم، پست مدرنیزم، جهان بینی، جزء گرایی، کلی گرایی، نسبیت، محیط، فضا، زمان، فرهنگ
  • شهره جوادی صفحه 25
    منظره پردازی در نقاشی ایرانی و اروپایی دارای اهمیت خاصی است که با نگرش های متفاوت و شیوه های گوناگون به آن پرداخته شده است. نگارگری ایران از قرون اولیه هجری تا به امروز با شیوه و سنتی خاص که متکی بر زیبایی شناسی و باورهای ایرانی است به مسیر خود ادامه داده است. طبیعت گرایی و آمیختگی انسان با طبیعت که ریشه در اعتقادات باستانی مردم ایران دارد، همواره در مینیاتورها به عنوان عنصری ضروری و اصلی زیباشناسانه مشاهده شده است. حیاط و باغ که در نقاشی ایرانی به جوی های آب و انواع گیاهان و پرندگان مزین می باشد، به اعتقاد بسیاری از محققین و نظریه پردازان با الگوی «باغ های بهشت»ساخته شده است و در واقع تصاویری خیالی یا مثالی را از جهان برین نشان می دهد.
    کلیدواژگان: منظره پردازی، مینیاتور ایرانی، نقاشی اروپایی، طبیعت گرایی، گل و بوته، آسمان، باغ
  • احمد میرزا کوچک خوشنویس ترجمه: دکتر احمد میرزا کوچک خوشنویس صفحه 38
    مطالعات موجود تا آغاز قرن20 در مورد حفاظت اماکن با ارزش های میراثی به صورت مشترک حکایت از محکومیت روش های انتخاب شده بوسیله ویولت لودوک(Viollet- Le- Duc) و هوادارانش می کند (UNESCO، 1950). اما چنین قضاوتی منصفانه نیست و لازم است پذیرفته شود که ویولت لودوک در پیشنهاد تفسیر ارتباط تاریخی با بناهای با ارزش و طرح روش هائی برای حفاظت آنها نسبت به ارزش های ذهنی اجتماعی به انتقاد پرداخت.
    او بود که اهمیت معماری گوتیک و مجسمه های آن را در فرانسه کشف کرد، و نشان داد چطور آنها بیانگر نوع و هوش سرشار معماران فرانسوی بوده اند. او در تمایلات سیاسی و ادبی روزگار خود حامیانی پیدا کرده بود، به طوری که نظریات او به شکل فوق العاده ای نافذ بوده و زمانی که معماری قرون وسطا و مجسمه های آن در طول دوران انقلاب صنعتی در خطر تخریب بسیار جدی بود، با ادای احترام نسبت به سبک کلاسیک، زمینه بسیار وسیعی جهت حفاظت آنها پیدا کرد.
    کلیدواژگان: جان راسکین، ویولت لودوک، حفاظت و مرمت، میراث فرهنگی، وحدت سبکی (آناستیلوز) تخریب بناهای تاریخی
  • سید عبدالهادی دانشپور صفحه 59
    اهمیت تحقیق در مقوله هویت، صرف نظر از اهمیت آن به عنوان مقوله ای عام و کلی در اغلب حوزه های معرفت بشری، از اهمیت مقوله هویت محیط انسان ساخت، به عنوان یکی از مهمترین جنبه های کیفی در مباحث انسان -محیطی ناشی می شود. کیفیتی که کمبود و یا نبود آن، چه در بعد جهانی و چه در شرایط خاص ایران، هنوز در فضا و سیمای شهرها محسوس و قابل مشاهده است. اما برغم این اهمیت بویژه در معنا و غنا بخشیدن به حضور و زندگی انسان در محیط، هنوز از این مفهوم پیچیده در ربط با محیط انسان ساخت بویژه شهر و فضاهای شهری تلقی روشنی وجود ندارد. بعلاوه با توجه به اهمیت و نقش محیط در ماهیت پدیده ها، پرسش هایی در این زمینه مطرح اند که لازمه پاسخ به آنها در دست داشتن تعریفی نسبتا روشن از هویت و نیز آشنایی با کارکردهای آن در شهرسازی است. برای تحقق این منظور نگارنده برآنست تا در مقاله حاضر به قدر مجال، با مروری اجمالی در ادبیات موضوعی، به ارائه و تا حدودی تحلیل برخی از تعاریف خاص آن در شهرسازی بپردازد.
    کلیدواژگان: هویت و معنی، محیط انسان ساخت (شهر، مکان، فضای شهری)، تمایز و تشابه، حس تشخیص، حس تعلق به مکان، خوانائی
  • سید امیر منصوری صفحه 71
    حافظ، شاعر و عارف قرن هشتم هجری، بی گمان یکی از موثرترین چهره های شکل دهنده به فرهنگ و ادبیات ایران به شمار می رود. غزلیات وی که حاوی نگاه عرفانی او به طبیعت است با رویکردی اختصاصی عناصر طبیعت را آیه های خداوند به شمار آورده است. بر خلاف دیدگاهی که معتقد به نگاه رمز آمیز هنرمندان مسلمان به طبیعت است، این مقاله در صدد توضیح مفهوم دقیق آیه نگری و نگاه طبیعت دوست هنرمند مسلمان است. در این نگاه، طبیعت جایگاه معشوق است که با او پیوند دارد. چیزی جدا از او نیست که با واسطه رمز خدا را معرفی کند. نگاه آیه نگر به وجود اشیا اشاره می کند در حالی که نگاه نماد پرداز به چیستی و ماهیت شیئ نظر دارد. حافظ زیبایی طبیعت را در گرو منظره های خاص با عناصری گزینش شده، در حالت طبیعی و اوقاتی خاص می داند.
    کلیدواژگان: زیبایی شناسی منظر، معماری منظر، منظره، شعر حافظ، آیه نگری
  • شریف مطوف صفحه 85
    جنگ تحمیلی با فاصله کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز گردید و بازسازی ویرانی های آن که در نظر بود همزمان با ادامه جنگ صورت گیرد، متاثر از جو انقلابی و ایده آل های تحقق جامعه اسلامی و انقلابی بود. در این رابطه هدف بازسازی نفی گذشته متبلور در رژیم گذشته با محوریت تفکرات تجدد خواهانه بوده است. این نقطه مشترک با تفکرات مدرنیستی، که در دهه 1960 و 1970 رواج داشته است، در ایران نیز توسط تحصیل کردگان دهه های های 1960 و 1970 کشورهای غربی وارد شده بود و تا پیش از پیروزی انقلاب در طرح های معماری و شهرسازی گوناگونی مجال بروز در فضاهای محدودی پیدا کرده بود. اما این فرصت بازسازی پس از جنگ بود که فرصت بیشتر و فضای گسترده تری را پیش روی آنان گذاشته است تا تفکرات مدرنیستی خود را به محک تجربه بگذارند.
    در این مقاله سعی خواهد شد جوانب مختلف روند بیست ساله بازسازی منطقه را بر اساس پایه های علمی و نظریات رایج بازسازی مورد ارزیابی قرار داد.دست یابی به شناخت مبتنی بر پایه های علمی و متکی بر نظریه های معتبر جهانی می تواند راهبر تصمیم گیران و برنامه ریزان در رابطه با بازسازی و توسعه این منطقه، به سوی برنامه های کارآمد باشد. این مقاله سعی دارد به چنین شناختی دست یافته، راه کارهای کارآمد بازسازی را پیش روی تصمیم گیران قرار دهد.
    کلیدواژگان: بازسازی، ایران، آبادان، خرمشهر، مدرنیسم، انقلاب اسلامی، جنگ ایران و عراق، محیط انقلابی
  • علیرضا نوروزی طلب صفحه 104
    هر اثر هنری تجسم ایده هنرمند و دارای صورتی محسوس است که از حقیقتی به نام هنر نشات می گیرد. در نگرش سنتی، حقیقت مستقل از اندیشه و موجودیت آدمی در آینه وجود آدمیان متجلی می شد. منشا اثر هنری در این نگرش، تجلی محسوس حقیقتی بود که زیبایی از جلوه های اصیل آن به شمار می رفت. هنر و زیبایی که امری قدسی و ملکوتی است پیوندی ذاتی با یکدیگر داشته و هنرمند در اثر هنری خویش وجوه استعلایی آن را آشکار می کرد. هر اثر هنری، تجسم امکانات بالقوه زیبایی ای است که هنرمند با معرفتی شهودی آن را انشاء می کند. جلوه های بی انتهای حقیقت و زیبایی و هنر، عرصه بی کرانی از صورت های ممکن را پیش روی هنرمند می گشود و هنرمندان با ظرفیت های متنوع و در مراتب شهود حقیقت زیبایی و ادراک عرفانی اثر قدسی و معنوی، صور متنوع هنری را می آفریدند. هستی هنرمند با هستی جهان، مطابقت داشت. هستی ای که متمثل در وجود آدمی بود و به عالم انسانی، هویت و کنش خلاقه می بخشید. با گسست انسان از عالم، عالم انسانی نیز ماهیتی دیگرگون یافت. انکار حقیقت، نخستین مولود چنین گسستی بود. ذهنیت و اندیشه انسان به عنوان «سوژه شناسی» اصالت یافت و رجوع و صدق هر چیزی معطوف به این سوژه شد. سوژه ای ناپایدار که جهان را در حد «ابژه» تقلیل داد و خویش را تنها موجود و حقیقت یقینی یافت که ملاک هر گونه فهم و شناختی است. هنر و هنرمند و اثر هنری در این ذهنیت جدید، ماهیت و نسبتی دیگرگون یافتند و این نسبت جدید، منشاء تحقق اثر هنری قرار گرفت. صورت های جدید، زیبایی خویش را از فرایندهای احساسات و سلیقه های فردی هنرمندان کسب می کنند. هیچ ایده واحد (یا حقیقتی واحد) در زیباشناسی هنر وجود ندارد. مدرنیته با نفی تفکر زیبا شناسانه ای که در «سنت هنری» شکل گرفته بود، زیباشناسی جدید را که منشاء آن فردیت و احساسات فردی هنرمند و مخاطب بود، رقم زد. تکثرات فرایندهای متفاوت و احساسات متقابل به صورت هنری جدید شکل دادند و منشا آثار هنری، معطوف به احساسات متزاحم و متنافی گردید و اصل وحدت، جایگاه خویش را در هنر به کثرات ناسازگاری داد که صورت های ناسازه هنر دوران جدید، محصول آنند.
    کلیدواژگان: صورت هنری، مدرن، پسا مدرن، فرم، محتوا، سوژه، سنت، زیبایی حقیقی، مکاشفه، ذهنی
|
  • Nasser Barati Page 7
    odernism in architecture ~~'- and urbanism has a wide territory. Although, criticizing the "modernism" started decades ago, another running of thought has been challenging and replacing it at the same time: post-modernism. The origin of this view is rooted in recent philosophic as well as scientific developments. Therefore, postmodernism is not only a methodof criticism, it opens a new horizon in front of the ones who explores the world after modernism.In this essay, modernism and post - modernism world views have been compared and the impact of each one upon theoretical and practical basis has been considered. Eventually, we have to pass the modernism and enter the era of the post -modernism. From now on Architecture and Urbanism's development depends on their explaining and securitizing in this new movement.
  • Shoreh Javadi Page 25
    he landscape painting has a significant position in European as well as in Iranian paintings.Painting in Iran, from the fIrst centuries,A.D, to now is being developed based on Iranian specific beliefs and aesthetics.Naturalism and man - Environment interrelationships which has been rooted in ancient Iran are the particular characteristic of Iranian miniatures as an essential and an aesthetician element. Gardens and court yards with water streams and all kind of the birds and the plants, according to the most of the specialist are based on the image of the Heaven.
  • Ahmad Mirza Kouchak Khoshnevis Page 38
    wo different attitudes about conservation of cultural heritage were presented.Ruskinians with romantic sense of view positioned against Viollet Le Due's rationalistic solutions."Preservation" has been established only by Ruskin's followers in opposite with any kind of intervention degree of conservation into historic and cultural fabric of heritage buildings.Unlikely "restoration" of "reconstruction" has been used for saving of a great number of historic buildings by Le Due. However the spirit of unity in style has been proposed to demolish those of buildings parts which were added to the orginal buildings. It was shown to what extent buildings of heritage have to be restored or preserved.
  • Seyyed Abdolhadi Daneshpour Page 59
    he significance of the "identity" in general, as one of the most important dimensions of the human life, is a commonly accepted fact.The Built Environmental identity has the same importance, not only in Iran, but also in the whole globe. In spite of its importance there is no clear definition for this issue, particularly in terms of urban forms as well as urban spaces. To achieve a clear definition for environmental identity and its application one should answer some basic questions. Different definitions for "environmental identity" will be in traduced and discussed in this essay.
  • Seyyed Amir Mansoori Page 71
    afez, the 8th century A.D ~ Iranian poet and mystic, certainly, is one of the most effective characters in Persian literature as well as culture. His lyric poems by which his particular mystical view to the nature is presented explain the natural elements as Gods verses. In this article this way of explaining the nature is being compared with the idea of seeing the nature as a secret phenomenon, In the Islamic world. To achieve this aim seeing the nature as verse will be deeply examined based on Hafez,· s world view and poem. To consider the nature as a sign of the lover (God) is to see the existence of the "things" rather than their symbolic quality or quantity. According to Hafez the environmental aesthetics isrelated to nature, s existence as an embodiment of particular meaning in a particular time.
  • Sharif Motawef Page 85
    he reconstruction process of war-\!,.l.- damaged areas followed the Iran- Iraq Eight-Year Imposed War was done under special political and ideological environment. The war was broken out a short time after the Islamic Revolution victory in Iran, and the revolutionary environment was deeply influencing the whole environment of the war as well as many other aspects in the country.The revolutionary environment has affected many aspects relevant to the reconstruction process which was attempted First to be done during the war was going on just after the liberation of Khorramshahr in 1982.The main characteristic of the Islamic Revolution was the deep rejection to, the Shah regime (the previous regime), and all relevant aspects including the urban development and architecture. This environment was highly influential on the post-war reconstruction of the main damaged cities such as Abadan and Khorramshahr.The high importance of these cities on national level caused high consideration to their reconstruction programs on higher level.So a national attempt was building up considering using the reconstruction opportunity of these two cities, and specially Khorramshahr which was severely damaged by the war to create some living-environment suit the Islamic Revolutionary Society, rejecting the previous living-environment which was representing the anti-Islamic regime.But the decision-making process was to be done in a short time in order to serve the revolutionary environment, and research could not be done to set design criteria on reconstruction suitable to the revolutionary environment Therefore,some architects that were educated mainly during the 1970s in Europe, and mainly in Britain, who believe in Modernism, using the revolutionary environment to turn the post-war reconstruction of Abadan, and particularly Khorramshahr, using the modernism learning, especially those associated with the rejection of the history of the place and the user society. Thus, there were the modernism ideas and principles dominating the reconstruction planning and design, in steed of the Islamic Revolutionary ones.
  • Alireza Nouroozitalab Page 104
    rtistic impression is the ~ artist's objective idea, which is rooted in the "Reality of ArC.In the traditional view, the art's reality was independent from both "thought" and "human existence".There fore, any piece of art, in this view, is the manifestation of the reality because art and aesthetics have Divine identity which is presented through artists in tuition.Fragmentation of the human from the world in the modern era has changed this concept competently.In modern way of thinking the separated human thought (subject) is done to understand the world (object). As a result,the modern art is related into the individualistic feelings as well as style. This has led into changing of the unity into diversity throng which the unacceptable images of the art are emerged.