فصلنامه پژوهش در علوم ورزشی
سال ششم شماره 1 (پیاپی 22، بهار 1388)

از آنجایی که کاربرد دستگاه و اجرای آزمون مارگاریا کالامن مشکلات خاصی دارد. اندازه گیری توان بی هوازی ورزشکاران با این وسیله آسان نیست، پژوهشگران و مربیان به یک وسیله معتبر، با کاربری آسان، ارزان و قابل دسترس در میدان های ورزشی مختلف نیازمندند. هدف از اجرای تحقیق، طراحی، نمونه سازی و بررسی میزان پایایی و روایی دستگاه اندازه گیری پرش عمودی وتوان بی هوازی بود. روش تحقیق از انواع تحقیقات توصیفی و همبستگی، برای تعیین پایایی و روایی آزمون ها و وسایل اندازه گیری بود. جامعه آماری تحقیق حاضر را دانشجویان پسر دانشگاه تهران تشکیل دادند و نمونه های تحقیق در دو گروه 48 نفری با میانگین سن 08/22 سال، وزن 56/61 کیلوگرم و قد 174 سانتی متر و گروه 68 نفری با میانگین سن 58/24 سال، وزن 01/72 کیلوگرم وقد 175 سانتیمتر برآورد و انتخاب شدند(17،1). ابزار اندازه گیری اصلی دراین پژوهش، دستگاه اندازه گیری پرش عمودی محقق ساخته، تجهیزات وپروتکل آزمون های مارگاریا- کالامن، پرش سارجنت بود، ضمن این که از دستگاه اندازه گیری پرش عمودی ساخت کشور چین نیز استفاده شده است. از آمار توصیفی برای طبقه بندی، تنظیم داده ها، تعیین شاخص های پراکندگی برای استخراج نتایج و سپس از ضریب همبستگی پیرسون برای تحلیل داده ها استفاده شد(2).
یافته های تحقیق نشان داد میان اندازه گیری توان بی هوازی با دستگاه «ارگوجامپ» و«مارگاریا کالامن» همبستگی معنی داری وجود دارد 75/0=r: در بخش دیگری ضمن تعیین پایایی دستگاه ارگوجامپ با روش آزمون- آزمون مجدد، با اندازه گیری پرش عمودی آزمودنی ها با استفاده از دو آزمون دیگر و تحلیل نتایج، رابطه معنی داری میان پرش عمودی سارجنت و پرش عمودی ارگوجامپ مشاهده شد 78/0 = rدر اندازه گیری توان بی هوازی با استفاده از دستگاه مارگاریا کالامن و دستگاه پرش عمودی چینی تفاوت معنی داری مشاهده نشد22/0= rهمچنین در تعیین همبستگی و رابطه بین پرش عمودی ارگوجامپ و پرش عمودی دستگاه چینی، رابطه معنی داری مشاهده نگردید074/=0r یافته های تحقیق نشان داد از این وسیله می توان به عنوان ابزاری معتبر با کاربرد آسان و ایمن در اندازه گیری توان بی هوازی آزمودنی ها، به جای آزمون مارگاریا کالامن استفاده کرد. همچنین در اندازه گیری میزان پرش عمودی ورزشکاران نیز این دستگاه و آزمون، اعتبار زیادی دارد و به جای آزمون های متداول اندازه گیری پرش عمودی مانند سارجنت و وسایل دیگر می توان از آن استفاده کرد.

هدف از این پژوهش بررسی سطح سلامت جسمانی دانشجویان ورزشکار شرکت کننده در المپیاد ورزشی کرمان از دیدگاه طب ورزشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه دانشجویان(1460 نفر) پسر شرکت کننده در المپیاد ورزشی سال 85 کرمان تشکیل می دهند. نمونه آماری این تحقیق350 ورزشکار هستند که به صورت تصادفی یا با مراجعه به درمانگاه های مستقر در المپیاد انتخاب شده اند. برای بررسی ارتباط بین متغیرهای کمی از ضریب همبستگی پیرسون و دربخش کیفی از ضریب کندال و اسپیرمن استفاده شده است. نتایج شاخص توده بدنی آزمودنی ها نشان داده است که 6/74٪ جامعه مورد تحقیق از وضعیت بدنی طبیعی برخوردار بوده، 9/8٪ دارای مشکل اضافه وزن، 1/1% چاق و 4/15٪ با کمبود وزن و لاغری مواجه بوده اند. از نظر شاخص محیط دور کمر به باسن، نتایج نشان داد 7/95% آزمودنی ها از وضعیت مطلوب برخوردار بوده و تنها 3/4% جامعه مورد تحقیق در معرض خطر «متوسط روبه بالای» گسترش نارسایی های قلبی قرار داشته اند. فشار خون 2/82 % جامعه مورد تحقیق در وضعیت طبیعی بود، 7/15% مشکل پیش پر فشارخونی داشته و2% نیز با پر فشارخونی مواجه بوده اند. بر اساس نوع اندام، بیشترین آسیب های بدن در اندام تحتانی(26%) و کمترین آن در سر و صورت(2%) مشاهده شد. در تقسیم بندی بافتی، آسیب های استخوانی با 3/18% بیشترین و آسیب های عضلانی با 3/6%کمترین میزان شیوع را داشته اند. در جامعه مورد تحقیق، بیماری سردرد (میگرن)بیشترین شیوع را به میزان 7/5 درصد و بیماری دیابت با 9/0درصد کمترین میزان شیوع را داشته است.
با توجه به نتایج به دست آمده به نظر می رسد اکثر ورزشکاران از ترکیب بدنی و وضعیت فیزیولوژیکی- بالینی مناسب و قابل قبولی برخوردار بوده اند که می تواند نتیجه تاثیر مثبت ورزش در تعدیل شاخص های مورد نظر در تحقیق باشد.

علی رغم اهمیت محدودیت های فانکشنال و نقص های عملکردی - اجرایی در ورزشکاران دارای سابقه پیچ خوردگی مچ پا، مطالعات اندکی در این زمینه انجام شده است. پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین سابقه پیچ خوردگی مچ پا و نقص های عملکردی - اجرایی در ورزشکاران انجام شد. آزمودنی های تحقیق شامل40 ورزشکار بودند که از بین بازیکنان تیم های استانی رشته های فوتبال، هندبال، بسکتبال و والیبال استان لرستان انتخاب شدند و به دو گروه آسیب دیده (26 ورزشکار دارای سابقه پیچ خوردگی مچ پا) و گروه سالم (14ورزشکار بدون سابقه پیچ خوردگی مچ پا) تقسیم شدند. در پژوهش حاضر با توجه به این که سابقه پیچ خوردگی مچ پا (که ورزشکاران پی در پی به آن دچار می شوند) باعث نقص و ناتوانی مچ پا می شود، از شاخص ورزشی ناتوانی مچ و پا (FADI sport) و آزمون های عملکردی - اجرایی جهش به شکل هشت لاتین و جهش جانبی برای شناسایی نقص های عملکردی- اجرایی استفاده شد. همچنین از روش آلفای کرونباخ برای بررسی اعتبار پرسش نامهFADI sport استفاده شد (793/0 = α). در این تحقیق ابتدا آزمودنی ها پرسش نامه FADI sport را به منظور تعیین میزان ناتوانی مچ پا تکمیل کردند. سپس آنها در آزمون جهش به شکل هشت لاتین که شامل لی لی کردن در مسیری به طول 5 متر و به شکل هشت لاتین و جهش جانبی که شامل 10 جهش جانبی رفت و برگشت به طول 30 سانتیمتر بود، شرکت کردند. رکورد آنها با کرنومتر و با دقت 01/0 ثانیه ثبت شد. از ضریب همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه و از آزمون «تی» دو گروه مستقل برای تعیین تفاوت بین متغیرهای تحقیق استفاده شد. نتایج نشان داد بین سابقه آسیب پیچ خوردگی مچ پا و نقص های عملکردی- اجرایی در ورزشکاران ارتباط معنی داری وجود دارد(05/ >0P). ورزشکاران دارای سابقه پیچ خوردگی مچ پا نسبت به ورزشکاران سالم دارای نقص های عملکردی- اجرایی بودند و این باعث پیچ خوردگی مجدد مچ پا و افت عملکرد در اجرای حرکات ورزشی را موجب می شود. به نظر می رسد با توجه به اهمیت نقص های عملکردی- اجرایی و تاثیر مخرب آن بر سطح اجرا می توان از شاخص ورزشی ناتوانی مچ و پا (FADI sport) به منظور شناسایی این گونه نقص ها در ورزشکاران استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی پاسخ های ضربان قلب، اکسیژن مصرفی و هزینه انرژی در دانش آموزان 12 تا 13 ساله هنگام حمل کوله پشتی های مدرسه ای است. بدین منظور 15 پسر با میانگین قد 8/1± 7/164 سانتی متر و وزن 6/1±55 کیلوگرم به طور داوطلبانه در آزمون های مختلف (شامل حمل کوله پشتی هایی با اوزان 8، 5/10 و 13 درصد وزن بدن و نیز راه رفتن بدون کیف با سرعت 9/3 کیلومتر بر ساعت و به مدت 15 دقیقه بر روی تریدمیل) شرکت کردند. ضربان قلب(HR)، اکسیژن مصرفی(VO2) و هزینه انرژی(EE) در هر یک از آزمون ها و در سه حالت استراحت، فعالیت(15 دقیقه راه رفتن) و ریکاوری(3 دقیقه پس از راه رفتن) با دستگاه گاز آنالایزر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد در شرایط باری 5/10 و 13 درصد وزن بدن، VO2 و EE در حین فعالیت و نیز 3 دقیقه پس از آن به طور معناداری بیشتر از شرایط باری 0 و 8 درصد بود(000/0= (p. همچنین مقادیر متغیرها 3 دقیقه پس از حمل کوله پشتی 8% به سطحی نزدیک به سطوح پایه استراحتی بازگشت (05/0< p)، در حالی که 3 دقیقه پس از حمل کوله پشتی های 5/10 و 13 درصد، هنوز به طور معناداری بیشتر از سطوح استراحتی بود (0.000 p=). بین حمل کوله پشتی 8 درصدی و راه رفتن بدون بار، تفاوت معناداری در حین فعالیت یا 3 دقیقه پس از آن در این متغیرها وجود نداشت(05/0< p). بنابراین بار معادل 8% وزن بدن معیار مطلوبی است که برای وزن کوله پشتی دانش آموزان نوجوان پیشنهاد می شود.

هدف از پژوهش حاضر، تهیه، تدوین و بررسی تاثیر یک برنامه بازتوانی جسمانی ویژه برای افراد مبتلا به فیبرومیالژی در ناحیه خاجی – کمری ستون فقرات باتوجه به سن، ویژگی های بالینی – عملکردی و مرحله بیماری است. روش تحقیق حاضر نیمه تجربی (از نوع طرح گروه کنترل نابرابر با پیش آزمون وپس آزمون) است. جامعه آماری، کلیه بیماران دارای فیبرومیالژی ثانویه، دربخش فیزیوتراپی بیمارستان شماره 15 مسکو طی سال های 2003-2005 می باشد. ازبین بیماران 40 نفر (مردوزن) بین سنین 26-65 سال به صورت در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه مساوی تجربی وکنترل تقسیم شدند. اطلاعات ازطریق پرسش نامه، ارزیابی دامنه حرکتی، قدرت عضلات اطراف ستون مهره ای واندام تحتانی، نقاط حساس، درد عضلانی، وضعیت روانی وکیفیت زندگی، قبل و بعد از اجرای برنامه تمرینی جمع آوری شد. آزمودنی ها برنامه بازتوانی را سه جلسه درهفته به مدت 1-5/1 ساعت در نه هفته انجام دادند. نتایج نشان داد، دامنه حرکتی وقدرت عضلات بخش کمری ستون فقرات واندام تحتانی در گروه تجربی به طورمعنا داری نسبت به گروه کنترل افزایش یافت (p<0/05). تعداد نقاط حساس در گروه تجربی (5/66 درصد) نسبت به گروه کنترل (7/37درصد) کاهش یافت. شاخص های درد عضلانی درگروه تجربی درمقایسه با گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافت(p<0/05). وضعیت روانی وکیفیت زندگی در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل به طورمعنا داری بهبود یافت (p<0/05). در نتیجه می توان گفت احتمالا برنامه بازتوانی ارائه شده دراین پژوهش، توانسته است علائم منفی افراد مبتلا به فیبرومیالژی مانند درد عضلانی، نقاط حساس، کسالت صبحگاهی، ضعف وافسردگی را کاهش دهد و ضعیت عملکردی آن ها را بهبود بخشد و در نهایت کیفیت زندگی آنها را ارتقاء دهد؛ بنابراین به نظر می رسد برنامه بازتوانی مذکور می تواند به عنوان روشی نو برای بازتوانی وکاهش علائم بیماران فیبرو میالژی، در مراکز باز توانی و درمانی استفاده شود.

هدف مطالعه حاضر مقایسه حداکثر نیروی عمودی عکس العمل زمین(VGRF) و میزان بار(ROL) بین افراد دارای ناهنجاری پای چرخیده به داخل و خارج و پای نرمال در حرکت فرود تک پا بود. 30 دانشجوی مرد ورزشکار رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند. با استفاده از آزمون شاخص افتادگی استخوان ناوی آزمودنی ها در سه گروه قرار گرفتند[پای چرخیده به داخل (mm 10≤) (10 نفر)، پای نرمال (mm 9 – 5) (10 نفر) و پای چرخیده به خارج (mm 4≥) (10 نفر)]. آزمودنی ها از روی جعبه ای به ارتفاع cm30 بر روی صفحه نیرو فرود آمدند. با استفاده از اطلاعات نیروی عکس العمل زمین، حداکثر VGRF و ROL آزمودنی ها محاسبه شد. به منظور مقایسه بین حداکثر VGRF و ROL در سه گروه از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیره با تعیین سطح معنی داری 05/0≥α استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره تفاوت معنی داری را در ROL بین سه گروه پای چرخیده به داخل و خارج و نرمال نشان داد(05/0≥P و 370/0 = Wilks Lambda و 553/15 = 22و2F)، اما تفاوت حداکثر VGRF در سه گروه معنی دار نبود(05/0

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر شش هفته تمرین قدرتی، پلایومتریک و ترکیبی بر تعادل پویای دانشجویان مرد ورزشکار بود.60 دانشجوی مرد رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی با میانگین و انحراف استاندارد سنی 95/4±18/23 سال، وزن 09/3±17/72 کیلوگرم و قد 63/3±58/173 سانتی متر، بدون سابقه آسیب در اندام تحتانی، سر و اختلالات دهلیزی به صورت داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند و به صورت تصادفی به چهار گروه 15 نفری [گروه یک: تمرین قدرتی؛ گروه دو: تمرین پلایومتریک؛ گروه سه: تمرین ترکیبی(قدرتی و پلایومتریک) و گروه چهار: کنترل] تقسیم شدند. روز قبل از اجرای شش هفته برنامه تمرینی، تعادل پویای آزمودنی ها با تست تعادل ستاره (SEBT) اندازه گیری شد. در طی شش هفته که سه گروه تمرینی، تمرینات ویژه خود را انجام می دادند، از گروه کنترل خواسته شد فعالیت های بدنی روزانه و تمرینات خود راحفظ نمایند. روز بعد از اتمام دوره تمرینی، تعادل پویای آزمودنی ها اندازه گیری شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از روش های آمار توصیفی، آنالیز واریانس یک سویه و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی داری 05/0 ≤ α استفاده شد. تمرین قدرتی، پلایومتریک و ترکیبی، افزایش معنی دار فاصله دستیابی آزمودنی ها در هر هشت جهت SEBT را نشان دادند. یافته های تحقیق هم چنین نشان داد تمرین ترکیبی از تمرین قدرتی و پلایومتریک و تمرین پلایومتریک نیز از تمرین قدرتی بهبود بیشتری در تعادل پویای آزمودنی ها ایجاد می کند. با توجه به نتایج تحقیق استفاده از تمرینات ترکیبی، پلایومتریک و قدرتی(به ویژه ترکیبی) به منظور کاهش احتمال آسیب و بهبود تعادل پویای ورزشکاران توصیه می شود.

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان شیوع، نوع، محل و مکانیزم آسیب های ورزشکاران شرکت کننده در رقابت های قوی ترین مردان ایران بود. آسیب های ورزشی با استفاده از فرم ثبت آسیب ها از طریق مشاهده و مصاحبه با افراد آسیب دیده و کمک پزشک تیم جمع آوری شد. جامعه آماری تحقیق حاضر 104 نفر ورزشکار شرکت کننده در مسابقات کشوری سال 1386 بودند که از تعداد افراد آسیب دیده 41 نفر به عنوان نمونه (میانگین و انحراف استاندارد سن افراد آسیب دیده 62/3 3/26 سال، قد 33/5 3/181 سانتیمتر و وزن 34/3 1/101 کیلوگرم) انتخاب شدند. از مجموع 223 آسیب ثبت شده در 14 ناحیه بدن، کشیدگی عضلانی (5/25 درصد) متداول ترین نوع آسیب بود (P<0/05). شایع ترین محل آسیب،کمر (1/16 درصد) شناخته شد (P<0/05). بیشترین مکانیزم بروز آسیب، فشار بار وزنه ها (4/18 درصد) بود (5/84 =2 و P< 0/05). اسکات تعادلی بیشترین میزان بروز آسیب (2/24 درصد) را در بخش تجهیزات ورزشی به خود اختصاص داد (560/2، P< 0/0 =2). میزان شیوع آسیب در مرحله نهایی (9/4 آسیب در هر ورزشکار) بیشتر از مراحل مقدماتی و نیمه نهایی بود.کشیدگی عضلانی شایع ترین نوع آسیب؛ کمر مستعدترین محل آسیب؛ فشار بار، علت اصلی آسیب؛ اسکات تعادلی خطرناک ترین وسیله و مرحله نهایی آسیب زاترین مرحله بود؛ بنابراین مربیان، ورزشکاران و دست اندرکاران پزشکی باید در برنامه ریزی تمرینی و پیشگیری از آسیب به این نکات توجه کنند.

هدف این تحقیق طراحی نرم افزاری برای تجزیه و تحلیل بیومکانیکی راه رفتن و دویدن در سرعت های مختلف و همچنین بررسی پارامترهای سینماتیکی و سینتیکی با روشی جدید در ردگیری حرکت انسان بود.
در طراحی این نرم افزار دوازده مرد ورزشکار با میانگین های سنی 68/3±80/26 سال، وزن 21/8±90/66 کیلوگرم و قد 04/0±70/1 متر، به عنوان نمونه انتخاب شدند و بر روی مفاصل آنان نشانگرهایی نصب شدو با سرعت های 5/1، 5/3، 6، 8، 10 و 12 کیلومتر بر ساعت بر روی تردمیل به راه رفتن و دویدن پرداختند که هم زمان با دوربین های سرعت بالا (250 فریم در ثانیه) در دو سطح ساجیتال و فرونتال از آنان فیلم برداری شد.
در این پژوهش با طراحی نرم افزار پیش گو، نشانگرهای نصب شده را می توان ردگیری کرد. برای پیدا کردن نشانگرهایی که از دید دوربین ناپدید یا با هم جفت شده اند، یک افزایش نویز را به دنبال خواهد داشت که برای حل این مشکل، پیشنهاد روش تعقیبی مناسبی براساس حافظه گرایی در سیستم داده یابی ارائه شده است.
نتایج این تحقیق با بررسی بیش از سی هزار فریم تصویر صورت پذیرفت که با روش شبیه سازی اعتبار نتایج مورد بازبینی مجدد قرار گرفت و درستی اجرای صحیح این نرم افزار اثبات شد، همچنین این نرم افزار می تواند به راحتی تجزیه و تحلیل بیومکانیکی راه رفتن و دویدن را انجام دهد و پارامترهای سینماتیکی و سینتیکی مربوط به آن را در دو سطح ساجیتال و فرونتال محاسبه نماید.