مجله مدیریت بهداشت و درمان
پیاپی 1 (بهار 1388)

با توجه به نیاز مبرم بیماران ICU به دریافت خدمات پزشکی و پرستاری، باید اینگونه خدمات به موقع و با کیفیت مناسب در اختیار آنان قرار گیرد. بنابراین وجود زمان انتظار دریافت خدمات برای این بیماران، مشکلی اساسی است که باید بررسی و مرتفع گردد. با این مطالعه با هدف بررسی خط انتظار دریافت خدمات بخش ICU در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عوامل موثر بر آن در سال 1387 انجام یافت.

کلیه مترون‌ها، سوپروایزرها و مسولان بخشهای ICU بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (49N=) در پژوهش شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود، که با مقیاس لیکرت (کاملا موافق = 5 تا کاملا مخالف= 1) نمره‌دهی شد. داده‌ها با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی، درصد فراوانی) و آزمون t یکطرفه مورد تحلیل قرار گرفت.

عوامل مربوط به پرسنل پزشکی (52/3= و 028/0=P)، عوامل محیطی (67/3 = و008/0=P)، عوامل مربوط به عدم همکاری بین بخشی با بخش خصوصی (14/4= و 001/0>P)، عوامل مربوط به افزایش نیاز جامعه به بستری در ICU (37/4= و 001/0>P)، سایر عوامل سازمانی (85/3= و 004/0=P)، در طولانی بودن زمان انتظار بیماران نقش داشتند و عوامل مربوط به پرسنل پرستاری، تجهیزات بخش ICU ، عفونت بیمارستانی در بیمارستانهای مورد مطالعه نقشی در طولانی بودن زمان انتظار بیماران نداشتند.

بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با کمبود تخت ICU مواجه بوده‌اند. بالا بودن مدت بستری بیماران در این بخش‌ها، مشکلات مربوط به نیروی انسانی و عدم همکاری بین بخشی با بخش خصوصی از عواملی بودند که سبب طولانی‌تر شدن خط انتظار بیماران شده است. شایسته است علاوه بر افزایش تعداد تخت ICU ، زمینه دسترسی بیشتر بیماران به بخش خصوصی فراهم شود.

اهمیت رعایت ایمنی در سطح جامعه شغلی از جمله در واحدهای بهداشتی و درمانی بر هیچ‌کسی پوشیده نیست چرا که وجود عوامل خطرزا و بیماری‌زا می‌تواند سلامتی و جان بیماران را به خطر انداخته و پتانسیل آسیب‌رسانی و خسارت به تجهیزات و ساختمان بیمارستان را به همراه داشته باشد. این پژوهش با هدف تعیین وضعیت رعایت استانداردهای ایمنی اتاق‌های عمل بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1386 انجام گرفت.

در این مطالعه توصیفی، اتاق عمل 10 بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، مورد بررسی قرار گرفت. گردآوری‌ داده‌ها بوسیله چک‌لیست‌هایی پژوهشگر ساخته انجام گرفت که برای تکمیل آن از روش مشاهده و مصاحبه استفاده شد. داده‌های حاصل با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفثی مورد تحلیل قرار گرفت.

90% بیمارستان‌های مورد مطالعه، از لحاظ ایمنی الکتریکی و رعایت ایمنی در برابر عفونت اتاق‌های عمل از وضعیت متوسط به بالا برخوردار بودند. همچنین 80% بیمارستان‌ها در خصوص ایمنی آتش‌سوزی و گازهای طبی در وضعیت متوسط به بالا قرار داشتند. نهایت اینکه درصد رعایت استانداردهای ایمنی اتاق‌های عمل تمامی بیمارستان‌های جامعه پژوهش بالاتر از 50% بوده است.

مدیران بیمارستا‌ن‌ها می‌بایست ضمن بررسی مداوم رعایت استانداردهای اتاق عمل، بهبود مستمر آنها را در نظر داشته باشند.

با توجه به نیاز مبرم بیماران ICU به دریافت خدمات پزشکی و پرستاری، باید اینگونه خدمات به موقع و با کیفیت مناسب در اختیار آنان قرار گیرد. بنابراین وجود زمان انتظار دریافت خدمات برای این بیماران، مشکلی اساسی است که باید بررسی و مرتفع گردد. با این مطالعه با هدف بررسی خط انتظار دریافت خدمات بخش ICU در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عوامل موثر بر آن در سال 1387 انجام یافت.

کلیه مترون‌ها، سوپروایزرها و مسولان بخشهای ICU بیمارستانهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (49N=) در پژوهش شرکت نمودند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود، که با مقیاس لیکرت (کاملا موافق = 5 تا کاملا مخالف= 1) نمره‌دهی شد. داده‌ها با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی، درصد فراوانی) و آزمون t یکطرفه مورد تحلیل قرار گرفت.

عوامل مربوط به پرسنل پزشکی (52/3= و 028/0=P)، عوامل محیطی (67/3 = و008/0=P)، عوامل مربوط به عدم همکاری بین بخشی با بخش خصوصی (14/4= و 001/0>P)، عوامل مربوط به افزایش نیاز جامعه به بستری در ICU (37/4= و 001/0>P)، سایر عوامل سازمانی (85/3= و 004/0=P)، در طولانی بودن زمان انتظار بیماران نقش داشتند و عوامل مربوط به پرسنل پرستاری، تجهیزات بخش ICU ، عفونت بیمارستانی در بیمارستانهای مورد مطالعه نقشی در طولانی بودن زمان انتظار بیماران نداشتند.

بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با کمبود تخت ICU مواجه بوده‌اند. بالا بودن مدت بستری بیماران در این بخش‌ها، مشکلات مربوط به نیروی انسانی و عدم همکاری بین بخشی با بخش خصوصی از عواملی بودند که سبب طولانی‌تر شدن خط انتظار بیماران شده است. شایسته است علاوه بر افزایش تعداد تخت ICU ، زمینه دسترسی بیشتر بیماران به بخش خصوصی فراهم شود.

انگیزش عامل مهمی در عملکرد مطلوب نیروی انسانی به شمار می‌رود. هدف اصلی مطالعه حاضر تعیین دیدگاه کادر پرستاری بیمارستانهای طرف قرارداد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا نسبت به فراهم بودن عوامل موثر بر انگیزش کارکنان بود.

به منظور انجام این مطالعه 260 نفر از 800 نفر کادر پرستاری شاغل در بیمارستان‌های طرف قرارداد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا (پانزده خرداد ورامین، شهید معیری و آیت‌الله کاشانی، بیمارستان شهید مفتح ورامین، بیمارستان نیروی‌هوایی ارتش، مرکز روانپزشکی رازی)با روش تصادفی ساده انتخاب شدند.ابزار گردآوری داده‌ها،پرسشنامه‌ای بود که ابعاد زمینه‌ای و محتوایی انگیزش را اندازه می‌گرفت.داده‌ها به روش خود پاسخگویی تکمیل و با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و آزمون آماری تی مورد تحلیل قرار گرفت.

مهمترین عوامل بازداردندهاز بین عوامل زمینه‌ای انگیزش که در بیمارستانهای مورد مطالعه حکمفرما بود عبارتند از: متناسب نبودن حقوق دریافتی با سختی کار، سطح تحصیلات، نوبت کاری، نیازهای زندگی و میزان عملکرد کارکنان،‌ عدم استفاده از نظرات کادر پرستاری در تصمیم‌گیریهای مربوط به امور بیمارستان و تبعیض بین پرسنل.از مهمترین عوامل نارضایتی در بین عوامل محتوایی نیز عدم احساس مسئولیت مدیران بیمارستان نسبت به مشکلات حرفه‌ای کادر پرستاری، عدم وجود امکان ارتقاء به رده‌های بالاتر سازمانی و عدم قدردانی مسیولین از کادر پرستاری در قبال خدمات با ارزش را می‌توان نام برد.

برخی از مهمترین عوامل انگیزشی کار (اعم از زمینه‌ای یا محتوایی) در بیمارستان‌های طرف قرارداد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا از دید پرسنل پرستاری وجود ندارد و لازم است مسئولین این بیمارستانها جهت تضمین رضایت شغلی کادر پرستاری و نیز افزایش کیفیت کاری آنان به حل این مشکل توجهی جدی نمایند.

در چارچوب استراتژی ارتقاء سلامت، یکی از مهم‌ترین نقش‌های اجرایی که از بیمارستان‌ها انتظار می‌رود، ارایه برنامه‌های آموزشی – ارتباطی برای بیماران می‌باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت ارایه خدمات آموزش بیمار و شناسایی موانع و عوامل تاثیرگذار سازمانی د ربیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود.

در این پژوهش 441 نفر بیمار،200 پزشک و185 پرستار و70 سرپرستار و مدیر از بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد طی سال 1387 شرکت داشتند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه جمع‌آوری گردید. تحلیل داده‌ها توسط آزمونهای آماری کای دو و آنالیز واریانس انجام گردید.

در این مطالعه تنها 42% بیماران آموزش‌های مورد نیاز را دریافت نموده بودند، هر چند عمده آنان از میزان زمان اختصاص داده به آموزش (د ر3,83% موارد کمتر از 5 دقیقه) و محتوای آموزش رضایت کافی نداشتند. در مورد این نقیصه 4/79% پزشکان، کمبود وقت را مهمترین مانع آموزش بیمار معرفی نمودند. 72% مدیران بیمارستان‌ها هم امکان ایفای نقش آموزش از سوی پرستاران را در شرایط موجود منتفی دانستند.

برنامه آموزش بیماران در بیمارستان‌های مورد مطالعه در وضعیت رضایت بخش نیست و لازم است برای رفع این مشکل یک برنامه مداخله‌ای چند وجهی از سوی مسیولین در نظر گرفته شود؛ برنامه‌ای که هم در جهت تغییر نگرش بیماران، پزشکان و مدیران ارشد بیمارستان‌ها وارد عمل شود و در جهت رفع موانع موجود از جمله نبود فضای آموزشی مناسب برای بیماران، نبود مواد آموزشی مناسب و حجم زیاد کاری پرستاران تلاش نماید.

ارزشیابی ابزار موثری در مدیریت منابع انسانی است که با انجام صحیح و منطقی آن، ضمن آنکه سازمانها با کارای به اهداف خود می‌رسند، منافع کارکنان نیز تامین می‌گردد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر نتایج ارزشیابی عملکرد بر انگیزش و پیشرفت شغلی کارکنان شبکه بهداشت و درمان تویسرکان بود.

پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی و توصیفی بود. به منظور انجام این پژوهش تعداد 220 نمونه بصورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود حاوی 37 سوال که بای نمره‌دهی آن از مقیاس پنج درجه‌ای لیکرت (بسیار زیاد= 5 و بسیار کم = 1) استفاده شد.

شیوه فعلی ارزشیابd\ کارکنان شبکه بهداشت و درمان تویسرکان برای ارتقای شغلی آنان موثر نیست. همچنین نتایج این ارزشیابی تاثیر کمی بر انگیزش داشته است (میانگین 58/2 و 471/0=P).

نظام ارزشیابی عملکرد در شبکه بهداشت و درمان مورد مطالعه اثر بخشی لازم را ندارد و ضرورت دارد به لحاظ محتوایی و جرا بازنگری گردد.

افزایش میزان سزارین در سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب نموده و بحث‌های زیادی را در جامعه موجب شده است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت اجرایی دستورالعمل‌های مراقبت مدیریت شده زایمان و سزارین در بیمارستان فاطمه‌الزهرای نجف آباد و ارایه راهکار مناسب جهت کاهش سزارین بود.

پژوهش حاضر به صورت توصیفی انجام پذیرفت. داده‌های پژوهش با استفاده از چک‌لیست علت زایمان و سزارین، مستخرج از دستورالعمل‌های وزارت بهداشت و درمان ایران جمع‌آوری گردید. به منظور تحلیل داده‌ها از شاخص‌ها و روش های آمار توصیفی استفاده شد.

درصد سزارین نسبت به کل زایمانها 43% بود و در 5/2 درصد موارد با اندیکاسیون سزارین، سزارین انتخابی بوده است. از موارد اندیکاسیون سزارین،50% مربوط به اندیکاسیون تکراری، 9/23% عدم پیشرفت، 25/10% دیسترس جنینی، 75/7% نمای غیر طبیعی موارد سزارین بود.

با وجود تلاش‌های صورت گرفته جهت کاهش سزارین در ایران، هنوز میزان سزارین بالاتر از توصیه سازمان بهداشت جهانی است. آنچه که باید مورد توجه جدی سیاست گذاران قرار گیرد، بالا بودن میزان سزارین تکراری دراین کشور می‌باشد.

افسردگی شایعترین و مهمترین مشکل روانی بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه و به ویژه بیماران تحت درمان با همودیالیز می‌باشد که می‌تواند بر کیفیت زندگی، پذیرش درمان و سیر بیماری آنها تاثیر منفی داشته باشد. هدف این مطالعه، تعیین میزان افسردگی بیماران تحت درمان با همودیالیز بوده است.

این مطالعه، یک پژوهش توصیفی است و طی آن 98 بیمار تحت درمان با همودیالیز به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند که این تعداد به بخش همودیالیز بیمارستان سینای اهواز مراجعه کرده بودند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه مشخصات فردی و مقیاس استاندارد افسردگی یک جمع‌آوری شدند و در نهایت تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای آماری تی و کای‌دو انجام گردید.

میانگین نمره افسردگی در بیماران مرد 9/10 با انحراف معیار 81/6 و در بیماران زن 2/10 با انحراف معیار 07/6 به دست آمد. همچنین 46% مردان و 45% زنان تحت درمان با همودیالیز، افسردگی داشته‌اند. از طرفی بین سن (001/0=P) و وضعیت تاهل (02/0=P) با افسردگی نمونه‌ها رابطه معنی‌دار آماری مشاهده شد.

بیماران تحت درمان با همودیالیز، به سازگاری با بیماری خود نیاز دارند تا از مشکلات جسمی و روانی گوناگونی که با آن مواجه هستند، کم شود.