فهرست مطالب

روان شناسی بالینی - پیاپی 2 (تابستان 1388)

فصلنامه روان شناسی بالینی
پیاپی 2 (تابستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/06/15
  • تعداد عناوین: 9
|
  • مقاله پژوهشی
  • فهیمه دهقانی صفحه 1
    مقدمه
    شیوع اختلالات روانی در بیماران مبتلا به بیماری های پوستی در تحقیقات متعددی تایید شده است. آلوپسی آرئاتا نوعی ریزش موی مزمن است. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری مدیریت استرس بر اضطراب و افسردگی بیماران زن مبتلا به آلوپسی آرئاتا بود.
    روش
    این پژوهش مطالعه ای تجربی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود که در مرکز تحقیقات پوست و سالک شهر اصفهان انجام گرفت. نمونه شامل 24 بیمار مبتلا به آلوپسی آرئاتا با تشخیص پزشک متخصص بود. ابزار جمع آوری داده ها زیرمقیاس های اضطراب و افسردگی آزمون SCL-90-R بود که قبل و بعد از مداخله توسط افراد تکمیل گردید. درمان شناختی- رفتاری مدیریت استرس طی هشت جلسه و به مدت دو ماه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
    یافته ها
    نتایج این پژوهش نشان داد که میانگین نمرات اضطراب و افسردگی درگروه آزمایش به طور معناداری نسبت به گروه گواه کاهش پیداکرده است.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های پژوهش، درمان شناختی- رفتاری مدیریت استرس در کاهش اضطراب و افسردگی مبتلایان به آلوپسی آرئاتا مؤثر است.
    کلیدواژگان: آلوپسی آرئاتا، درمان شناختی، رفتاری مدیریت استرس، اضطراب، افسردگی
  • سارا وکیلیان صفحه 11
    مقدمه
    افراد دارای هراس اجتماعی علاوه بر تحریفهای شناختی و اجتنابهای اجتماعی، در به کارگیری مهارتهای اجتماعی مناسب موقعیت نیز دچار کاستی و ضعف می باشند. به همین منظور این پژوهش با هدف بررسی تاثیر تلفیقی گروه درمانی شناختی _ رفتاری و آموزش مهارتهای اجتماعی بر اجتناب اجتماعی و ترس از ارزشیابی منفی دانشجویان، انجام پذیرفت.
    روش
    پژوهش حاضر از نوع آزمایشی (طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و انتصاب تصادفی) می باشد. آزمودنی ها پس از انجام مصاحبه بالینی ساخت یافته بر اساس DSM-IV و اجرای آزمون اضطراب اجتماعی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس (13 نفر برای هر گروه)، انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (مداخله تلفیق گروه درمانی شناختی _ رفتاری و آموزش مهارتهای اجتماعی) و گروه کنترل (گروه درمانی شناختی _ رفتاری) گماشته شدند. بعد از اتمام دوره 12جلسه ای (سه ماه و هر جلسه دو ساعت) درمان در گروه ها، مجددا آزمون اضطراب اجتماعی به عنوان پس آزمون، در هر دو گروه اجرا شد.
    یافته ها
    نتایج تحلیلهای آماری آزمون t نشان داد که، تلفیق گروه درمانی شناختی _ رفتاری و آموزش مهارتهای اجتماعی در مقایسه با گروه درمانی شناختی _ رفتاری، باعث کاهش معنی دار اجتناب اجتماعی و ترس از ارزشیابی منفی در دانشجویان می گردد.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود مؤلفه آموزش مهارتهای اجتماعی به درمانهای رایج افزوده گردد.
    کلیدواژگان: گروه درمانی شناختی، رفتاری، آموزش مهارتهای اجتماعی، اجتناب اجتماعی، ترس از ارزشیابی منفی
  • تورج هاشمی صفحه 29
    مقدمه
    این تحقیق به بررسی تاثیر آموزش خودآموزی کلامی بر علائم مرضی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک می پردازد. به عبارتی دسترسی به این مساله که آیا آموزش خودآموزی کلامی می تواند در بهبود علائم مرضی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک تاثیر مثبتی داشته باشد یا خیر، هدفی بود که پژوهش به قصد دستیابی به آنها انجام پذیرفت.
    روش
    این پژوهش از نوع طرح تجربی)آزمایشی) بود که در آن نمونه ای شامل 20 نفر از دانش آموزان مبتلا به اختلال سلوک از مدارس شهر تبریز انتخاب و پس از جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل مورد مطالعه قرار گرفتند. در فرایند طرح، گروه آزمایشی در مدت 10 جلسه تحت آموزش خودآموزی کلامی قرار گرفت و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد.
    یافته ها
    نتایج تحلیل های به عمل آمده نشان داد که کاربرد و آموزش خود آموزی کلامی در کودکان مبتلا به اختلال سلوک موجب بهبود سازگاری اجتماعی و روابط بین فردی آنها می گردد. این یافته ها حائز تلویحات نظری و عملی در زمینه های بالینی بوده و به طور تفضیلی در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد که کاربرد و آموزش خود آموزی کلامی موجب بهبود سازگاری اجتماعی و روابط بین فردی دانش آموزان دارای اختلال سلوک می شود.
    کلیدواژگان: اختلال سلوک، خودآموزی کلامی، سازگاری اجتماعی
  • علی مشهدی، کاظم رسول زاده طباطبایی، پرویز آزاد فلاح، عاطفه سلطانی فر صفحه 37
    مقدمه
    بازداری پاسخ و کنترل تداخل هسته اصلی بسیاری از نظریه های تبیینی اختلال ADHD می باشند. هدف پژوهش بررسی بازداری و کنترل تداخل در کودکان مبتلا به این اختلال و زیرریخت های آن در مقایسه با کودکان بهنجار بود.
    روش
    45 کودک مبتلا به اختلال ADHD و 15 کودک بهنجار سنین 7 تا 12 سال شهر مشهد از طریق شیوه های نمونه گیری در دسترس انتخاب و آزمون هایSNAP،CBCL،TRF،CSI-4 و نیز مصاحبه بالینی جهت شناسایی و جایدهی کودکان مبتلا به این اختلال در زیرریخت ها (زیرریخت غلبه با نارسایی توجه، زیرریخت غلبه با فزون کنشی/ تکانشگری و زیرریخت ترکیبی) مورد استفاده واقع شد. آزمون رنگ واژه استروپ به منظور اندازه گیری بازداری و تداخل به کاربرده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA)، تحلیل واریانس تک متغیری (ANOVA) و آزمون توکی تحلیل گردید.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که عملکرد کودکان مبتلا به اختلال ADHD در مؤلفه زمان واکنش در محرک های همخوان و ناهمخوان به طور معناداری در مقایسه با کودکان بهنجار متفاوت می باشد. در مورد کنترل تداخل نتایج پژوهش نشانگر آن است که علیرغم وجود تفاوت بین کودکان مبتلا به ADHD و کودکان بهنجار، اما این تفاوت از نظر آماری معنادار نمی باشد. همچنین در مؤلفه های آزمون استروپ نیز علیرغم وجود تفاوت بین عملکرد کودکان مبتلا به زیرریخت های این اختلال، اما این تفاوت از لحاظ آماری معنادار نبود.
    نتیجه گیری
    عملکرد کودکان مبتلا به این اختلال در مقایسه با کودکان بهنجار در تکلیف استروپ ضعیف تر بود.
    کلیدواژگان: اختلال نارسایی توجه، فزون کنشی، کنش های اجرایی، بازداری، کنترل تداخل
  • الناز پوراحمدی، محسن جلالی، علیرضا عابدین، رسول روشن چسلی صفحه 51
    مقدمه
    پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بررسی اختلال های عاطفی- رفتاری و عملکرد تحصیلی کودکان 7 تا 11 ساله محروم از پدر و عادی شهر تهران طراحی و اجرا شد.
    روش
    روش پژوهش حاضر پس رویدادی بوده و جامعه آماری آن را کلیه دانش آموزان پسر و دختر 7 تا 11 ساله مقطع ابتدایی شهر تهران تشکیل می دهند. جمع آوری نمونه، در دو مرحله انجام گرفت و در نهایت 240 دانش آمور شامل 120 نفر (60 دختر و 60 پسر) که پدرشان فوت کرده و مادر به تنهایی سرپرستی آنها را برعهده داشت و 120 نفر از همکلاسی های آنها (60 دختر و 60 پسر) که با هر دو والدشان زندگی می کردند، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. در مرحله بعد، پرسشنامه فهرست رفتاری کودک (CBCL) بر روی مادران گروه نمونه (240=N) اجرا شد. همچنین معدل پایان سال کودکان به عنوان ملاک عملکرد تحصیلی آنها در نظر گرفته شد. در نهایت داده های به دست آمده با استفاده از شاخصهای توصیفی و نیز آزمونt برای مقایسه میانگین گروه های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    تحلیل داده ها نشان داد که بین کودکان محروم از پدر و عادی در نمره کلی اختلال های عاطفی- رفتاری، نمره کلی اختلال های برونی سازی شده و اختلال های درونی سازی شده، به نفع کودکان محروم از پدر، تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین بین دو گروه در زیر مقیاس های مشکلات عاطفی، اضطرابی، بدنی و نافرمانی مقابله ای، تفاوت معناداری به دست آمد، اما در زیر مقیاس های مشکلات نارسایی توجه/ فزون کنشی و مشکلات رفتار هنجاری تفاوت معنی داری وجود نداشت. همچنین نتایج نشان داد که عملکرد تحصیلی کودکان محروم از پدر پایین تر از کودکان عادی است. تحلیل نتایج دو جنس در گروه محروم از پدر نیز نشان داد که بین دخترها و پسرهای محروم از پدر در زیر مقیاس های مشکلات اضطرابی، و نافرمانی مقابله ای، تفاوت معناداری وجود دارد. اما در سایر متغیرهای مورد بررسی بین دو جنس تفاوت معناداری یافت نشد.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان می دهند که کودکان محروم از پدر بیش از کودکان عادی مستعد انواع اختلال های عاطفی- رفتاری (از جمله مشکلات اضطرابی، افسردگی، مشکلات بدنی، اختلال نافرمانی مقابله ای) و ضعف در عملکرد تحصیلی هستند.
    کلیدواژگان: اختلال های عاطفی، رفتاری، عملکرد تحصیلی، محروم از پدر، کودکان
  • رضا باقریان، هادی بهرامی احسان، بیژن گیلانی، حمید صانعی صفحه 61
    مقدمه
    افسردگی در بیماران بعد از سکته قلبی بسیار شایع است و پیامدهای ناگوار متعددی نیز برای این بیماران به همراه دارد. هدف این مطالعه بررسی ارتباط کنترل شخصی در ارزیابی خط پایه و بروز افسردگی پس از سکته قلبی بود.
    روش
    176 بیمار 32 تا 84 ساله که با تشخیص قطعی انفارکتوس میوکارد در یکی از بیمارستان های مجهز به واحد مراقبت قلبی (CCU) شهر اصفهان طی پنج ماه اول سال 1385 بستری شده بودند، با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در جمع آوری داده های خط پایه از پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی و طبی، مقیاس کنترل شخصی، پرسشنامه افسردگی بک و اکوکاردیوگرافی استفاده شد. سه ماه پس از ترخیص، افسردگی در این بیماران با استفاده از مقیاس افسردگی بک ویژه مراقبتهای اولیه (BDI-PC) ارزیابی شد. داده های به دست آمده در خط پایه و مرحله پیگیری با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که 45% از آزمودنی ها دچار افسردگی پس از سکته قلبی بودند. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس تفاوت معناداری در نمرات کنترل شخصی بین دو گروه بیمار پس از سکته قلبی با افسردگی و بدون افسردگی نشان داد.
    نتیجه گیری
    به طور کلی یافته ها نشان داد که احتمالا باورهای بیمار مبنی بر کنترل پذیری بیماری در روزهای پس از سکته قلبی با بروز افسردگی بعدی رابطه دارد. این یافته می تواند به منظور پیش گیری از بروز افسردگی پس از سکته قلبی در توانبخشی این بیماران مورد توجه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: سکته قلبی، افسردگی، کنترل شخصی
  • شاهرخ مکوند حسینی صفحه 71
    مقدمه
    مطالعات اخیر حاکی از وابستگی متقابل و عدم سلامت روان همسران افراد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر است. هدف این پژوهش بررسی رابطه وابستگی متقابل و سلامت روان همسران افراد دچار سوء مصرف مواد اپیوئیدی بود.
    روش
    تعداد 30 بیمار مراجعه کننده به مرکز درمان اجتماع محور و همسران آنان به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و پرسشنامه های GHQ-28 و وابستگی متقابل را تکمیل نمودند.
    یافته ها
    بین وابستگی متقابل همسران افراد دچار سوء مصرف مواد و سلامت روان آنان رابطه وجود داشت. اضطراب به تنهایی (31/0R2=) و اضطراب و عملکرد اجتماعی تواما (46/0R2=) تغییرات وابستگی متقابل را پیش بینی می کردند.
    نتیجه گیری
    وابستگی متقابل همسران افراد مبتلا به سوء مصرف مواد با افزایش نشانه های عدم سلامت روانی آنها همبسته است. اضطراب و اختلال در عملکرد اجتماعی مهمترین نشانه های پیش بینی کننده وابستگی متقابل هستند.
    کلیدواژگان: وابستگی متقابل، سلامت روان، سوء مصرف مواد اپیوئیدی
|
  • Dehghani, F.M.A., Neshat-Doust, H.T. , Molavi, H. , Nilforoushzadeh, M.A. Page 1
    Introduction
    Prevalence of psychological disorders in patients with skin disorders was confirmed in various researches. Alopecia areata is a kind of chronic loss of hair. The purpose of this study was to consider the effectiveness of cognitive-behavioral stress management therapy on the anxiety and depression of female patients with alopecia areata.
    Method
    This research was an experimental study including pre-test, post-test and control group which has been carried out in Isfahan Skin Disease and Leishmaniasis Research Centre. The sample consisted of 24 alopecia areata patients diagnosed by specialists. The questionnaire was consisted of the anxiety and depression subscales of SCL-90-R which were completed by subjects before and after intervention. Cognitive-behavioral stress management therapy was carried out on the experimental group in 8 sessions over a period of two months. The data were analyzed using covariance analysis.
    Results
    The results of this research showed that the means of anxiety and depression in experimental group has reduced significantly in comparison with the control group.
    Conclusion
    According to the research findings, cognitive-behavioral stress management therapy is effective in decreasing anxiety and depression in patients with alopecia areata.
  • Vakilian, S.M.A., Ghanbari-Hashemabadi, B.A. Page 11
    Introduction
    Individuals with social phobia suffer from both cognitive distortions and social avoidance and perform poorly in using the appropriate social skills. Thus, the present study aims at studying the combined effect of the Cognitive-Behavioral Group Therapy and Social Skills Training [CBGT+SST] on Social Avoidance [SAD] and Fear of Negative Evaluation [FNE] in students.
    Method
    This study is an Experimental type [Pre-test and Post-test, with Control group and random assignment].The clients were subjected to structured clinical interviews according to DSM-IV and social anxiety inventory. They were assigned randomly into Experimental groups [intervention of combining Cognitive-Behavioral Group Therapy And Social Skills Training] and the Control group [Cognitive-Behavioral Group Therapy] by using convenient sampling method [13 persons in each group]. After a 12-session treatment [three months, each session being 2 hours], the social anxiety inventory was repeated as a post-test in both groups.
    Results
    The results of the statistical analysis of t test shows that, a combination of the cognitive behavioral group therapy and social skills training in comparison to merely cognitive-behavioral group therapy would significantly reduce Social Avoidance and Fear of Negative Evaluation in students.
    Conclusion
    It is recommended that social skills training be added to common treatments of social phobia.
  • Hashemi, T. , Eghbali, A. M.A., Alilo, M. M. Page 29
    Introduction
    The present study aimed to examine the effectiveness of verbal self – instruction on social adjustment in children with conduct disorder.
    Method
    In this experimental research, 20 students (Fourth & Fifth grades) with conduct disorder were selected from Tabriz Schools and randomly assigned into experimental and control groups. Subjects selected according to DSM-IV-TR criteria and CSI-4. The experimental group instructed through verbal self instruction training for 10 sessions and the control group received no intervention.
    Results
    The findings indicate that the application of verbal self-instruction had significant effects on social adjustment and interpersonal relations in students with conduct disorder.
    Conclusion
    This program can be helpful to improve social adjustment and interpersonal relations in students with conduct disorder.
  • Mashhadi, A.Ph.D., Rasoulzadeh-Tabatabaie, K. , Azadfallah, P. , Soltanifar, A. Page 37
    Introduction
    Response inhibition and interference control are two main explanatory concepts in ADHD. The purpose of this study was comparing the response inhibition and interference control in children with and without ADHD and its subtypes.
    Method
    45 children with ADHD and 15 normal children aged 7 to 12 years were selected none randomly from Mashhad. SNAP, CBCL, RF, CSI-4 and clinical interview for diagnosing ADHD and put them into ADHD-I, ADHD-H, ADHD-C subtypes was applied. The color–word Stroop test was performed for assessing the inhibition and interference control. The data was analyzed by MANOVA, ANOVA and Tukey statistical tests.
    Results
    The results indicate that in comparison with normal children the performance of ADHD children in reaction time component was significantly different both in congruent and incongruent stimuli. Furthermore the findings on the interference control indicate non significant difference between two groups. Also, there was a non significant difference between subtypes of ADHD on Stroop test components.
    Conclusion
    In comparison to normal children, the performance in Stroop test was weaker in ADHD children.
  • Pourahmadi, E. M.A., Jalali, M. M.A., Abedin, A. R. , Roshan-Chesli, R. Page 51
    Introduction
    The purpose of this study is to appraise the Affective-Behavioral Disorders and Academic Performance in fatherless and normal 7-11year old children in Tehran.
    Method
    The method of this study is Ex Post Facto with statistical community of all boys and girls students in Tehran elementary schools. A number of 240 students were randomly selected as the subjects of the study and divided in two groups consists of 120 fatherless and 120 normal children (60 girls and 60 boys in each group). In the next phase, Child Behavioral Check List (CBCL) completed by the mothers of both groups (N=240). The Average end of the students considered as Children Academic Performance. Finally, obtained data by descriptive statistics and t-test of independent samples were analyzed.
    Results
    The results indicate a significant difference in favor of fatherless students in total score of Affective-Behavioral Disorders, externalized disorders, and internalized disorders. The fatherless students also significantly differed in subscales of affective, anxiety/depression, somatic, and oppositional defiant problems but no significant difference was observed between the two groups in subscales of attention deficit hyperactivity and conduct problems. Furthermore, academic performance of fatherless students was lower than normal students. Gender comparison in the fatherless group showed a significant difference in subscales of anxiety/depression problems in favor of girls and oppositional defiant problems in favor of boys but no significant difference was observed between the two groups in other subscales.
    Conclusion
    The results indicate that fatherless children are susceptible to various kinds of affective-Behavioral Disorders such as anxiety, Depression, Physical symptoms, and oppositional defiant problems and weakness in academic performance.
  • Bagherian, R. , Bahrami- Ehsan, H. , Guilani, B. , Saneei, H. Page 61
    Introduction
    Depression is very common amongst post-Myocardial Infarction patients and has been associated with adverse clinical events in these Patients. The purpose of this study is to consider the relationship between personal control in baseline and onset of post-MI depression.
    Method
    176 patients between 32 to 84 years old whom followed MI admitted to CCU wards in Isfahan were selected based on the inclusive and exclusive criteria. Baseline data collection was administrated by Demographic and Medical Questionnaire, Personal Control scale, Beck Depression Inventory and Echocardiography. Three months after discharge, the Beck Depression Inventory for Primary Care (BDI­PC) was completed by the subjects. Covariance model was used to analyze the data.
    Results
    The findings indicate that 45% suffered from post-MI depression. The results of Covariance analysis show significant difference between two groups of patients with and without post-MI depression in Personal Control Scale (F= 6.16, P< 0.05).
    Conclusion
    Generally, the findings indicate the relationship between patients’ beliefs about controlling of disease after MI and onset of post MI depression. Thus, this finding can be considered in rehabilitation in order to prevention of post-MI depression.
  • Makvand-Hosseini, Sh.Ph.D., Bigdeli, I. , Aghabeigi, A. B.A Page 71
    Introduction
    The main purpose of this research is to examine the possible relationship between codependency and mental health among wives of opioid drug abusers under TC intervention.
    Method
    Participants (n=30 addicts’ wives under TC) were selected using available sampling method. All participants were filled GHQ-28 and dependency questionnaires.
    Results
    A Significant positive correlation was found between codependency and mental health. Anxiety alone (R2=0/31) and anxiety and social performance together (R2=0/46) were predicted variations of codependency by wives of drug abusers.
    Conclusion
    Codependency is associated with increased symptoms of abnormality for wives of drug abusers. Anxiety and social performance disorder are the important predictors for codependency.