فهرست مطالب

فصلنامه خانواده پژوهی
پیاپی 19 (پاییز 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/08/15
  • تعداد عناوین: 8
|
  • کیوان زاهدی، محمدعلی شمس صفحه 281
    در این پژوهش واژگان خویشاوندی در دو زبان فارسی و انگلیسی به منظور یافتن رابطه میان الگوهای فکری، فرهنگی و نمودهای زبانی آن ها مورد بحث و بررسی قرار می گیرند. پژوهشگران با پیش گرفتن روشی مقایسه ای/ مقابله ای و از طریق بررسی نمودهای زبانی مختلف اعم از فهرست واژگان، هم آیی ها، اصطلاحات و ضرب المثل ها سعی دارند تا زوایای مطالعه نشده رابطه میان زبان، تفکر، فرهنگ و به ویژه تجلی آن ها در حوزه واژگان خویشاوندی را روشن نمایند که بازتاب نوع نگاه به خانواده در فرهنگ هر جامعه است. پس از اشاره به مبانی جامعه شناختی زبانی و زبان شناختی پژوهش، نمونه هایی از داده ها که از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه تهیه شده اند مورد بحث قرار گرفته و تفاسیر زبانی و فرهنگی مرتبط با هر یک ارائه می گردد. در پایان نیز برآیند تفسیر ارائه شده در قالب نتایجی منسجم در مورد الگوهای فرهنگی مشابه و متفاوت در زبان های فارسی و انگلیسی بیان می شوند. نتایج این پژوهش فرضیه زاهدی (1388) در مورد رابطه میان زبان، تفکر و فرهنگ و کارکرد اصلی زبان را تایید می نماید.
    کلیدواژگان: واژگان خویشاوندی، خانواده، فرضیه زاهدی
  • احمد محمدپور، مهدی رضایی، لطیف پرتوی، رسول صادقی صفحه 309
    بررسی حاضر از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به بازسازی معنایی تغییرات خانواده در میان ایلات گورک و منگور شهرستان مهاباد از منظر ساکنان آن سامان می پردازد. رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی با تاکید بر بینش ساخت گرایاناست که کنشگران اجتماعی نقش اصلی در ساخت و بازسازی زندگی اجتماعی خود ایفاء کرده و به گونه ای بازاندیشانه و آگاهانه در برابر محیط و تغییرات آن اندیشیده و عمل می کنند. دو ایل مورد بررسی از ایلات مهم ساکن در شهرستان مهاباد بوده و دارای زندگی روستایی هستند. روش شناسی پژوهش حاضر، روش شناسی کیفی است و از روش قوم نگاری و تکنیک مشاهده و مصاحبه عمیق برای انجام عملیات تحقیق استفاده شده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی از روش نظریه زمینه ای (GT) استفاده شده است. یافته های بدست آمده شامل هفت مقوله عمده به این شرح می باشند که عبارتند از: متعین های ساختاری، خانواده درون انتظام، ورود عناصر نوسازی، خانواده برون انتظام، توانمندی، تضعیف سنت ها، برون فرهنگ یابی. مقوله هسته این بررسی «گذار نسبی» است که مقولات عمده فوق را در برمی گیرد.
    کلیدواژگان: نوسازی، تغییرات خانواده، ایلات منگور و گورک، گذار نسبی، تفسیرگرایی اجتماعی، نظریه زمینه ای
  • محمود احمدپورداریانی، جهانگیر یدالهی فارسی، مهدی سمیع زاده صفحه 331
    در این تحقیق که با هدف شناسایی عوامل خانوادگی مؤثر بر ایجاد کسب وکارهای خانوادگی، در میان 160 شرکت خانوادگی و غیرخانوادگی در دو صنعت نفت و نساجی، انجام شده است مشخص گردید که عوامل ارتباطات خانوادگی، اهداف خانوادگی، منابع خانوادگی، و بینش مشترک خانوادگی بر ایجاد کسب وکارهای خانوادگی تاثیرگذار بوده، اما این عوامل به همراه عواملی چون اندازه خانواده و اختلافات خانوادگی بر ایجاد کسب و کارهای غیرخانوادگی مؤثر نیستند.
    کلیدواژگان: کسب وکار خانوادگی، ایجاد کسب وکار، خانواده، کارآفرینی
  • محمد قمری صفحه 347
    هدف تحقیق حاضر تعیین اثربخشی مشاوره راه حل محور در کاهش ابعاد مختلف تعارض زناشویی زوج های هر دو شاغل است. برای انجام تحقیق حاضر تعدادی از زوج های هر دو شاغل که با استفاده از پرسشنامه تعارض زناشویی براتی و ثنایی (1375) دارای تعارض، تشخیص داده شده بودند، انتخاب و به روش تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل جایگزین شدند (گروه آزمایش 5 زوج و گروه کنترل 5 زوج).
    سپس جلسات مشاوره راه حل محور به تعداد هشت جلسه برگزار و بعد از جلسات پس آزمون اجرا شد.
    یک ماه بعد نیز جلسه پیگیری برگزار و آزمون پیگیری اجرا شد. سپس داده ها جمع آوری و فرضیه های تحقیق با استفاده از تحلیل واریانس با طرح اندازه گیری مکرر آزمون شدند. نتایج نشان دادند که مشاوره راه حل محور در کاهش همه ابعاد تعارض زناشویی (به جز در بعد جدا کردن امور مالی) اثربخش است (01/0P<). در مورد گروه کنترل که مداخله ای دریافت نکرده بودند تفاوت معناداری بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: مشاوره راه حل محور، تعارض زناشویی
  • مریم عباسی، محسن دهقانی، حامد یزدخواستی، نادر منصوری صفحه 361
    هدف از این مطالعه، مقایسه کارکرد خانواده در بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی با گروه غیربالینی و نیز بررسی میزان هم پوشی در کارکرد خانواده بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی است. شرکت کنندگان در این پژوهش شامل 90 نفر (67 نفر زن) بوده، که از این تعداد 46بیمار در قالب دو گروه مبتلا به اختلالات اضطرابی (n=18) و افسردگی(n=28) و 44 نفر در گروه غیربالینی قرار گرفتند.
    مقیاس سنجش خانواده (FAD) توسط افراد هر سه گروه تکمیل شد. آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره (MANOVA) برای بررسی معنادار بودن تفاوت میانگین های سه گروه انجام شد.
    بر اساس نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره بین گروه بیماران مبتلا به افسردگی، اختلالات اضطرابی و گروه غیربالینی، تفاوت معناداری در نمرات میانگین زیرمقیاس های FAD وجود داشت. بدکارکردی حوزهای کارکرد کلی، حل مسئله، نقش ها، پاسخگویی عاطفی، و کنترل رفتار در دو گروه بیماران، هم پوشی نشان داد. گروه بیماران افسرده به طور خاص در بعد ارتباطات و بیماران مبتلا به اختلالات اضطرابی در بعد آمیختگی عاطفی بدکارکردی نشان دادند. تلویحات بالینی و پژوهشی این مطالعه مورد بحث قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: کارکرد خانواده، اضطراب، افسردگی
  • سعید اکبری زردخانه، رحم خداجوادی صفحه 371
    هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه پایگاه هویت و روابط ولی فرزندی در زنان معتاد است. این تحقیق از نوع توصیفی پس رویدادی است. نمونه مورد بررسی شامل 40 نفر از زنان معتاد مراجعه کننده به مراکز توانبخشی معتادین و40 زن غیرمعتاد و همتا با این گروه است. از آزمون گسترش یافته عینی پایگاه هویت من (EOM-EIS2) (مارسیا، 1966) و مقیاس روابط ولی- فرزندی (فاین و همکاران، 1983) به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شد.
    تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل تشخیصی گام به گام نشان داد رابطه با پدر، رابطه با مادر و هویت معوق، به ترتیب از بیشتر به کمتر توانایی پیش بینی عضویت افراد در گروه های معتاد و غیرمعتاد را دارند. لذا ارتقاء روابط والدین با فرزندان و کمک به فرزندان در غلبه بر هویت ناپایدار و معوق می تواند به عنوان عوامل محافظت کننده در برابر اعتیاد در نظر گرفته شوند.
    کلیدواژگان: هویت، روابط والد، فرزند، اعتیاد
  • راضیه خرم آبادی، حمیدرضا پوراعتماد، کارینه طهماسیان، نرگس چیمه صفحه 387
    پژوهش حاضر با هدف مقایسه استرس والدگری در مادران کودکان اتیستیک با مادران کودکان بهنجار انجام شده است. نمونه شامل 90 نفر (45 مادر کودک درخودمانده و 45 مادر کودک بهنجار) می شود. هر دو گروه پرسشنامه استرس والدگری آبیدین (1990) را تکمیل کردندمادران کودکان اتیستیک به صورت در دسترس انتخاب گردیدند. مادران کودکان اتیستیک با نمونه ای متشکل از 45 مادر کودک عادی که از لحاظ تحصیلات، سن کودک و وضعیت اقتصادی و اجتماعی همتا شده بودند مقایسه شدند. داده ها با استفاده از آزمون MANOVA تحلیل شد. نتایج نشان دادند که استرس والدگری در مادران کودکان اتیستیک در هر دو قلمرو والدگری و قلمرو کودک و هم چنین استرس والدگری کل به طور معنادار بالاتر از مادران کودکان بهنجار بود. مادران کودکان اتیستیک با استرس های بسیار مواجه اند که این استرس می تواند مربوط به کودک، والد یا جامعه باشد. از جمله ماهیت مبهم اختلال اتیسم، خصوصیات کودک، نگرانی راجع به تداوم شرایط، پذیرش کم جامعه و حتی سایر اعضای خانواده نسبت به رفتارهای کودک درخودمانده و نیز شکست در دریافت حمایت های اجتماعی می تواند در بروز این استرس مؤثر باشد.
    کلیدواژگان: استرس، والدگری، استرس والدگری، اتیسم، مادران کودکان اتیستیک
  • صدیقه رضایی دهنوی، ابوالقاسم نوری، محبوبه جعفری، سالار فرامرزی صفحه 401
    استیگما (داغ اجتماعی) فرایندی روانی اجتماعی است که از برچسب زدن آغاز می گردد و به طرد و انزوای اجتماعی منتهی می شود. دو نوع استیگمای خود و وابستگان وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی استیگمای درونی شده در مادران دارای فرزند با نشانگان داون می باشد دو سؤال پژوهش عبارتند از: آیا استیگمای درونی شده در مادران دارای فرزند با نشانگان داون وجود دارد؟ و عوامل پیش بینی کننده میزان استیگما در این افراد چیست؟ روش پژوهش توصیفی و از نوع زمینه یابی بود. بدین منظور از بین مادران دارای فرزند با نشانگان داون تحت پوشش بهزیستی استان اصفهان تعداد 74 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته دارای پایایی و اعتبار مناسب بود. داده ها با استفاده از روش های آماری t تک نمونه ای و تحلیل رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که استیگمای درونی شده در مادران دارای فرزند با نشانگان داون وجود داشته و سن مادر مهم ترین پیش بینی کننده میزان استیگما در آنان است. هم چنین مادران با سطوح تحصیلی مختلف دارای فرزندان دختر و پسر (در دامنه سنی کودکی تا جوانی) مبتلا به نشانگان داون، استیگمای درونی شده را تجربه می کنند.
    کلیدواژگان: استیگما یا داغ اجتماعی، نشانگان داون، مادران، استیگمای درونی، استیگمای وابستگان
|
  • Zahedi , M. A. Shams Page 281
    After sketching the related sociolin-guistic and linguistic background, the article provides analysis of the data gathered by means of questionnaires and interviews conducted. The results highlight the different perspectives to family in the two cultures as reflected in their languages. The results also corroborate Zahedi Hypothesis on the relation between language, thought, and culture and the main function of language.
  • A. Mohammadpur , M. Rezaei, L. Partovi, M. A. R. Sadeghi Page 309
    This study seeks to explore the reconstruction of meaning of family changes among Mangor and Gaverk tribes of Mahabad Township of Ira-nian Kurdistan. Interpretive approach was used as conceptual framework to explain the various aspects of inquiry. According to the Interpretive appr-oach, humans are social beings who create meaning and constantly and reflexively make sense of their worlds.Mangor and Gaverk tribes are con-sidered as two major tribal comm-unities residing in Mahabad Tow-nship. During recent years, some new modern elements such as modern education, modern health, urbani-zation, mass media and so on, has been emerging which in turn changed and challenged the traditional family system. Qualitative research metho-dology was employed as well as ethnographic fieldwork method, inc-luding direct observation, participant observation and in depth interview, which were adopted as the practical strategy of conducting research. Also, grounded theory was applied to an-alyze data. Seven main categories emerged from the collected data and coded in the axial coding process; structural inclu-ding: structural determinants, in Regu-lating Family, Modernization Elem-ents, Self - Regulating Family, Emp-owerment, Weakness of Traditions, and Eternal Enculturation. The core category extracted during selective coding process was taken to be "Relative Transition", which captures all main categories and the whole trend of family changes in the society studied.
  • Ahmadpour Daryani, J. Yadolahi Farsi, M. Samizadeh, Ms.C. Page 331
    This study investigates the eff-ective factors in creation of family business. We distributed 160 que-stionnaires among family and non-family businesses of Oil & Textile industries. Findings show that family relati-onships, family goals, family res-ources, and family vision are the most effective factors; however, these fa-ctors and some factors such as family size and family disa-greements are not contributing to the creation of non-family bus-inesses.
  • M. Ghamari Page 347
    The aim of this research was to determine the effectiveness of solu-tion-focused counseling in decreasing different dimensions of marital con-flict of dual-career couples. So using Baratti and Sanai Marital conflict inventory, 10 dual-career couples that recognized having conflict were selected and randomly assigned to the experimental and control groups.Then the experimental group par-ticipated in solution-focused counse-ling sessions. Then post-test was administrated to both groups.A one-month-follow-up also was ad-ministrated. Data were analyzed using analysis of variance with repeated measure. Results showed that solute-ion-focused counseling is effective in all dimensions of marital conflict (except separation of financial events).In control group no meaningful differences were observed between pre-test to post-test.
  • M. Abbasi, M. A., M. Dehghani, Ph, H. Yazdkhasti, M. A., N. Mansouri, M Page 361
    The goal of the current study was to compare family functioning of pa-tients with depression, and anxiety disorders, with a non-clinical group. This research also addresses the level of overlap in family functioning of two clinical groups. The sample consisted of 18 patients with anxiety disorders, 44 patients with depressive disorders, and 44 participants as the control group. Family Assessment Device (FAD) was completed by all groups. Multivariate Analysis Of Variance (MANOVA) was applied to a examine differences. Based on the results of MANOVA, significant differences were found between three groups in FAD subscales. Family dysfunction in two clinical groups was revealed in general functioning, problem solving, roles, affective responsiveness, and behavior control sub-scales. Specific family dysfunctions in anxiety and depressive disorder groups were respectively in affective involvement and communication subscales. clinical and research implications are dis-cussed.
  • Zardkhaneh, M. A., Khoda Javadi, M. A Page 371
    Current study was conducted to examine the relationship between Ide-ntity Status and Parent-Child Relation among addicted women. The present study is a descriptive- post hoc study. The sample consisted of 40 addicted women referred to addiction rehabilitation centers, and 40 Non-addicted women. Instruments which were used to collect data included Objective Measure of Ego Identity, Status (Marcia, 1966) and Parent- Child Relationship Scale (Fine et al., 1983). Stepwise discriminant analysis showed a relation with father, mother, and moratorium identity status, as the predicting factor of being in addictive or non-addictive groups. Therefore, enhancing the quality of parent- child relation and helping child overcome unstable and moratorium identity can be considered as protective factors against addiction.
  • R. Khorram Abadi, M. A., Pouretemad , K. Tahmasian , N. Chimeh Page 387
    The study was designed to compare parenting stress between mothers with autistic children and the normal group. 90 mothers (45 of autistic children and 45 of normal children), were selected through available sampling; they were matched based on education, child age and socioeconomic status. Then they were assessed by PSI and data was analyzed by MANOVA.Results indicated that mothers of au-tistic children have more parental stress (in both parenting and child domains).Also they experienced too many stre-sses related to child, parent, and co-munity due to unknown etiology of autism, child problems, worry about problem endurance, lack of acceptance by community and even acceptance by other members of family and failure to achieve social support.
  • S. Rezaee Dehnavi, M. A., A. Nori , M. Jafari, S. Faramarzi Page 401
    Stigma is a process that begins with labeling and leads to social avoidance. Stigma can be divided into self and relatives. The purpose of this study was to investigate internalized stigma in mothers of children with Down syndrome; also, the factors which canpredict the stigma.Target population consisted of all mothers who had Down syndrome children registered in Social Welfare Department. A sample of 76 mothers was selected through random sele-ction. Instrument used in this study was developed and validated by rese-archers. Data was analyzed through one sample t-test and multiple regression. The results indicated that internalized stigma exists in mothers of Down syndrome children and mother age was the best predictor in mother stigmatization. The findings indicated that mothers with Down syndrome children in different education level, gender and ages of their children, are at the risk of stigmatization.