نشریه منابع انسانی
پیاپی 5 (دی ماه 1388)

کمال سعادت تلاش در اصلاح امور مردم است. حضرت علی (ع) تغییر نگرش اداره سازمان ها از”انسان ابزاری“(در قرن هفده و هیجده میلادی) یا” انسان برای همه چیز“به” همه چیز برای انسان“در اوایل قرن بیستم بیانگر تفوق رویکرد توجه به طبیعت و ذات انسان و حاکمیت او به ابزار بوده و کمک شایان به ارائه تصویر مشترک برای ایجاد افقی بلند مدت، مطمئن و خدشه ناپذیر نموده است. اگر چه این رویکرد در مراحل اولیه خود قرار دارد اما تلاش سازمان ها برای توسعه ظرفیت یادگیری افقی روشن را متصور می سازد. کما اینکه سؤال «از کجا آمده ایم و به کجا خواهیم رفت» هم اکنون برای سازمان های بزرگ به وجود آمده است. توفیق چشمگیر سازمان ها و تشکیلات با حداقل امکانت مادی و از سوی دیگر شکست نظام ها و سازمان هایی با بهترین توانایی های مادی و تکنولوژیکی، بیانگر تاثیر عوامل غیرمادی در کامیابی، یا شکست آنها بوده است.
امروزه تمامی تمهیدات یک سازمان به منظور ارضای نیازهای مشتریان و جلب رضایت آنها از کیفیت خدمات و محصولات دریافتی سازمان به منظور ارضای نیازهای مشتریان و جلب رضایت آنها از کیفیت خدمات و محصولات دریافتی سازماندهی می شود و به مشتری در زنجیره تامین به عنوان مهمترین عنصر نگریسته می شود.

اخلاق ریشه در سرشت انسان (عقل و احساس) دارد. معنویت انسان واقعیتی فطری و لایتناهی، و رعایت اخلاق یکی از مظاهر این معنویت و مبنای اولیه زندگی اجتماعی است.
در حرفه حسابداری و حسابرسی اخلاق حرفه ای شاخص اندازه گیری رفتار مناسب و ابزاری جهت تعیین روابط درست از نادرست است.
در حقیقت اصول و احکام اخلاقی در این حرفه مسؤلیت حسابدارحرفه ای را در قبال جامه، صاحب کار و دیگر ذی نفعان تبیین می نماید.
واقعیت این است که در دنیای امروز بدون اخلاق نمی توان به دیگران اعتماد کرد و با آنها زیست، همچنین نمی توان برخورد مناسبی با محیط زیست وکل هستی داشت. به بیان دیگر می توان گفت چه هنگامی که ما مشغول کارهای جزئی وکوچک هستیم چه آنگاه که در یک گفت و گوی ساده شرکت می کنیم و چه زمانی که به زندگی اجتماعی ومسؤلیت های حرفه ای می پردازیم به اصول و اندیشه های اخلاقی نیازداریم. اخلاق وآیین رفتارحرفه ای در حسابداری و حسابرسی تلاشی است در این راه و پاسخی مقدماتی به این نیاز است.

این مقاله به بررسی مفهوم سرمایه اجتماعی می پردازد. در این راستا ابتدا تعدادی از شاخص ترین تعاریف از سرمایه اجتماعی مطرح گردیده و سپس سطوح گوناگون برای تحلیل سرمایه اجتماعی شرح داده می شود. اهمیت سرمایه اجتماعی در سازمان و مدیریت و نقش آن در سازمان در ادامه مورد بحث قرار می گیرد. در انتها راه هایی برای ایجاد و حفظ سرمایه اجتماعی در پیشنهاد می شود و در نهایت به نتیجه گیری پرداخته می شود.

اخلاق مهندسی بخشی از اخلاق کاربردی یا عملیاتی است. از این نظر عملیاتی محسوب می شود که متوجه ارتباطات اخلاقی در امور مهندسی است. کاربردی محسوب می شود زیرا ملاحظات اخلاقی بیشتر منوط بر به کار بستن اخلاق است تا پرداختن به تئوری اخلاق، اگرچه تئوری های اخلاق در شفاف سازی ابعاد اخلاقی امور مهندسی و نقاط قوت و ضعف آن نقش دارند.
بنابراین اخلاق مهندسی، بحث ساده ای نیست، در واقع بکارگیری تئوری های اخلاق در امور مهندسی است. در این مورد تحقیقاتی که بیشتری عملیاتی هستند نتایج بهتری نسبت به تحقیقات تئوریک دارند. اولین آثار وظیفه شناسان ارتباطات اخلاقی اساسی منشا گرفته از امور مهندسی است. اگر چه دانش فنی مهندسی برای این امر زیاد ضروری به نظر نمی رسد اما داشتن زمینه کاری در امور مهندسی، شامل آشنایی با انواع ساختارهای سازمان یافته که توسط مهندسین به کار گرفته می شوند ضروری است. این مطلب حاکی از آن است که جهت مطالعه سیستماتیک اخلاق مهندسی، ارتباط بین مهندسین و فیلسوفان برای داشتن دید کافی از امور مهندسی امری اجتناب ناپذیر است.
دو موسسه NSF و NEH چندین کارگاه را جهت آشنایی افرادی که وارد دوره های مهندسی می شوند راه اندازی نمودند و بدین شکل مهندسی با معلمین اخلاق و به خصوص فیلسوفان آشنا شد.

جهان داده ها، اطلاعات، دانش و ارتباطات که ایجاد آن ما را به یک جامعه اطلاعاتی رسانده است، با نام”سپهر اطلاعات“یا”سایبر“خوانده می شود. ما جامعه خود را جامعه ای اطلاعاتی می نامیم، زیرا سرویس های متمرکز اطلاع رسان به هر نوع، در آن نقش حیاتی دارند. سپهر اطلاعات، به عنوان یک ساختار اجتماعی تنها به کمک فناوری های اطلاعاتی و مخابراتی امکان پذیر شده است؛ ولی امروزه با مسائل بنیادین اخلاقی روبرو شده که پیچیدگی و ابعاد جهانی آن نیز به سرعت در حال رشد و تغییر است.
حال سوال این است که بهترین رویکرد برای ایجاد یک جامعه اطلاعاتی و سپهر اطلاعاتی که از نظر اخلاقی نیز سالم باشد، چیست؟ از آنجایی که این سوال بارها در مورد علوم دیگر و فضاهای مرتبط با آنها پرسیده شده است، پاسخ اولیه تا حدودی روشن است. پاسخ آن است که باید” اخلاق در فضای سپهر“را تدوین و ترویج نماییم و به این ترتیب می توان به سپهر اطلاعاتی به عنوان یک محیط جدید پرداخت. این اخلاق اطلاعاتی باید بتواند با چالش های اخلاقی نوینی که در این محیط جدید ظهور می کنند، بر اساس احترام به اطلاعات، نگهداری و حفظ ارزش های آن برخورد کند. همچنین این اخلاق باید اخلاق زیست محیطی برای فضای زیستی با نام سایبر یا سپهر اطلاعاتی باشد.

مدیران برای بهتر هدایت کردن کارکنان شان با اقیانوسی از ایده ها و شیوه های مختلف روبه رو هستند. بسیاری از آنها تلاش می کنند تا آخرین تئوری های مدیریتی را به سازمان های خود بیاورند، اما در گوشه های پرت اتاق های کنفرانس و پشت درهای بسته، شکوائیه های فراوانی نظیر موارد زیر از آنان شنیده می شود:•«90 روز پس از اینکه مربیان آموزش تشکل های گروهی، شرکت را ترک کردند کارکنان رفتارهای سابق خود را از سر گرفتند. حال مدیر ارشد اجرایی می پرسد چه اتفاقی افتاده است؟»•«آموزه های مدرسان مبنی بر عدم ایجاد موانع در وظایف رهبری، فراموش شده است.»•«پس از اجرای مهندسی مجدد و شش سیگما در سازمان، از جاری کردن برنامه تغییری دیگر در شرکت واهمه دارم، چون کارکنان هنوز در تحیرند.»هرچند ناکامی های ناشی از اجرای برنامه های آموزشی و تغییر شناخته شده هستند، سوال اساسی این است: چرا برخی از مدیران با وجود اینکه از دوره های آموزشی مدیریتی و توسعه ای مشابهی بهره مند بوده اند بهتر از مدیران دیگر مدیریت می کنند؟

رفتارحرفه ای جلوه ایست که یک فرد حرفه ای سعی می کند از خود در ذهن مخاطبین خود ایجاد نماید. معمولا رفتاری که از یک موجود سر می زند، بر سایر موجودات و یا اشیاء متفاوت، تاثیرهای متفاوتی می گذارد. فرد حرفه ای به صورت موثر این مهارت را کسب کرده است تا بتواند در مجموع هوشمندانه و در اکثر زمان ها و مکان ها اثر مطلوب مورد نظر خود را روی اکثر موجودات مرتبط با خود برجای بگذارد. رفتار بر اساس لغتنامه، "اعمال و عکس العمل هایی است که یک موجود ارگانیکی و یا شیء، در رابطه با محیط از خود بروز می دهد".(ویکیپیدیا)جهت رسیدن به مفهوم حرفه ای لازم است ابتدا نگاهی به مفهوم حرفه داشته باشیم. حرفه نوعی اشتغال است که نیاز به کل یا بخشی از دانش یکی از علوم را دارد. حرفه ای کسی است که جهت به دست آوردن معاش خود به شغلی در یکی از رشته های حرفه ای که آن را آموخته است روی آورده باشد.