فصلنامه مطالعات حفاظت گیاهان
سال بیست و سوم شماره 2 (پاییز و زمستان 1388)

به منظور ارزیابی اثرات تاریخ کاشت، تراکم کاشت و تداخل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار طی سال زراعی 851384 در شهرستان خرم آباد اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل تاریخ کاشت در دو سطح (پاییزه و زمستانه)، تراکم کاشت در سه سطح (25، 50 و 75 بوته در مترمربع) و وضعیت تداخل علف های هرز در دو سطح (وجین دستی و شاهد بدون کنترل) بود. عملکرد دانه نخود در واحد سطح در کشت پاییزه تقریبا دو برابر آن در کشت زمستانه بود. برتری کشت پاییزه عمدتا به انطباق فنولوژی گیاه زراعی با رژیم رطوبتی و حرارتی مناسب مربوط است. افزایش تراکم کاشت از 25 بوته در مترمربع به 50 و 75 بوته در مترمربع به ترتیب سبب افزایش 24 و 27 درصدی عملکرد دانه نخود در واحد سطح شد. افزایش تراکم کاشت از 50 به 75 بوته در مترمربع افزایش معنی دار عملکرد دانه نخود را در پی نداشت؛ از این رو به نظر می رسد افزایش تراکم کاشت نخود فراتر از 50 بوته در مترمربع صرفه اقتصادی چندانی در پی نداشته باشد. با این که میانگین تراکم گونه های یک ساله در کشت پاییزه بیش از 3 برابر میانگین تراکم گونه های یک ساله در کشت زمستانه بود؛ ولی در شرایط عدم کنترل علف های هرز نیز حداکثر زیست توده نخود برای کشت پاییزه 47 درصد بیشتر از کشت زمستانه بود. عملیات وجین به طور متوسط سبب افزایش 58 درصدی عملکرد دانه نخود در واحد سطح شد. این موضوع گویای اهمیت مدیریت علف های هرز برای دست یابی به پتانسیل تولید نخود است.

ویروس خاکزاد چغندرقند (BSBV)، یکی از اعضای جنس پوموویروس بوده و دارای ذرات میله ای شکل و سه قطعه آر. ان. ای تک رشته ای مثبت می باشد. این ویروس از نظر مورفولوژی بسیار شبیه به ویروس عامل بیماری رایزومانیای چغندرقند است و همانند آن بوسیله قارچ خاکزاد پلی میکسا بتا منتقل می شود که سال های متمادی می تواند در خاک پایدار باقی بماند. دامنه میزبانی این ویروس محدود به خانواده سلمه است. به منظور شناسایی و تعیین پراکنش این ویروس در استان خراسان رضوی، در تابستان و پاییز 1384، حدود 600 نمونه از مزارع مختلف استان از غده های مشکوک به آلودگی جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. نمونه های آلوده به ویروس، با استفاده از آزمون تاس- الیزا مشخص شدند. همچنین برای اثبات دقیقتر نتایج، آزمون آر. تی- پی. سی. آر صورت گرفت که در آن استخراج آر. ان. ای ویروس از غده های آلوده، به روش رسوب با PEG6000 انجام شد. سپس بدنبال آن آزمون آر. تی با استفاده از پرایمرهای تصادفی هگزامر جهت سنتز دی. ان. ای مورد استفاده قرار گرفت. واکنش زنجیره ای پلی مراز با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ویروس انجام گردید. الکتروفورز محصول پی. سی. آر در ژل آگارز 5/1 درصد، قطعه تکثیر شده 399 جفت باز مربوط به این ویروس را در نمونه های آلوده نشان داد. وجود این ناحیه تکثیر شده در نمونه های آزمایشی، آلودگی به ویروس مذکور را در مناطق مورد بررسی تایید می کند.

به منظور بررسی ژنتیکی شاخص های مقاومت به خشکی، 25 اینبرد لاین ذرت تحت سه محیط آزمایشی آبیاری نرمال، آبیاری محدود در دوره رویشی و آبیاری محدود در دوره زایشی مطالعه گردید. نتایج آزمایش آبیاری محدود در دوره رویشی نشان داد که بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی مربوط به دو شاخص تحمل به ترتیب 83/83 و 04/68 درصد و برای شاخص حساسیت به تنش به ترتیب 59/79 و 19/60 درصد بدست آمد. شاخص های میانگین حسابی(MP)، میانگین هندسی(GMP) و تحمل تنش (STI) بیشترین همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی با عملکرد در شرایط آبیاری محدود و همبستگی معنی داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری نرمال دارند. شاخص تحمل (TOL) و حساسیت به تنش (SSI) همبستگی ژنتیکی منفی و معنی دار با دو صفت دانه در ردیف و ردیف در بلال و همبستگی مثبت و معنی دار با وزن 500 دانه در شرایط آبیاری محدود نشان می دهند. نتایج آزمایش آبیاری محدود در دوره زایشی نیز نشان می دهد که شاخص GMP بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی را داراست. شاخص های میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی ((GMP، تحمل تنش ((STI و حساسیت به تنش ((SSI همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی معنی داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری محدود در مرحله زایشی نشان می دهند. همچنین شاخص های MP، GMP و STI همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی معنی داری با صفات عملکرد، دانه در ردیف، ردیف در بلال و وزن 500 دانه و شاخص TOL همبستگی بالایی با صفت عملکرد، ردیف در بلال و وزن 500 دانه در شرایط آبیاری نرمال دارند. با توجه به ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنتیکی جهت بهبود صفات مورد بررسی می توان از شاخص هایی که با این صفات همبستگی بالایی دارند، استفاده کرد.

به منظور استفاده ی بهینه از حشره کش دیازینون علیه کرم ساقه خوار برنج، آزمایشی با دو عامل شامل ارقام مختلف برنج (طارم محلی، خزر و نعمت) و تعداد دفعات سمپاشی (شاهد، سمپاشی نسل اول، سمپاشی نسل دوم، سمپاشی نسل های اول و دوم و چهار بار سمپاشی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بصورت فاکتوریل با 15 تیمار و در 4 تکرار انجام شد. نمونه برداری از بوته ها برای تعیین میزان آلودگی در قبل و بعد از سمپاشی نسل اول، قبل و بعد از سمپاشی نسل دوم، جوانه مرکزی خشک شده و خوشه های سفید شده ی برنج با انتخاب 5 بوته ی کامل برای هر صفت به صورت تصادفی از هر کرت انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر سال روی تمامی صفات، و اثرات ارقام برنج و دفعات سمپاشی روی کلیه صفات به جز کاهش عملکرد در سطح احتمال 1% معنی دار گردید. با مقایسه میانگین ها مشخص گردید که در سال اول آزمایش تعداد ساقه های آلوده قبل و بعد از سمپاشی نسل های اول و دوم، درصد جوانه ی مرکزی خشک شده و خوشه های سفید شده بیشتر بود. از میان ارقام مختلف برنج، رقم طارم محلی از نظر تعداد ساقه های آلوده در زمان های قبل و بعد از سمپاشی نسل اول و دوم، جوانه ی مرکزی خشک شده و خوشه های سفید شده نسبت به بقیه ارقام حساس تر بود. همچنین در میان تیمارهای مختلف سمپاشی بیشترین آلودگی مربوط به تیمارهای شاهد و نسل دوم سمپاشی و کمترین آن مربوط به تیمارهای 1، 2 و 4 بار سمپاشی بدست آمد که از نظر آماری نیز در یک گروه قرار گرفتند. این پژوهش نشان داد که رقم طارم محلی به عنوان رقمی حساس معرفی شده و تیمار یک بار سمپاشی برای کنترل کرم ساقه خوار روی ارقام زود رس و میان رس برنج، راهکاری ایمن از نظر زیست محیطی و اقتصادی در اکوسیستم شالیزار قابل توصیه می باشد.

استفاده از مواد شیمیایی القاء کننده که از یک سو سبب فعال سازی مکانیزمهای دفاعی گیاه قبل از رویارویی با پاتوژن شوند و از سویی دیگر خطرات زیست محیطی نداشته باشند در سالهای اخیر مورد توجه محققین قرار گرفته است. گوجه فرنگی یکی از محصولات زراعی مهم است که اخیرا بعنوان گیاه مدل در برهمکنش های میزبان-پاتوژن شناخته شده است. بیماری شانکر ساقه گوجه فرنگی با عامل Alternaria alternata f. sp. lycopersici یکی از بیماری های مهم با گسترش جهانی است. تاثیرات احتمالی استفاده از سالیسیلیک اسید (SA) و 6 مشتق آن شامل؛ 4-کلرو سالیسیلیک اسید، 5-کلرو سالیسیلیک اسید، 5-متوکسی سالیسیلیک اسید، 5-آمینوسالیسیلیک اسید، 5-متیل سالیسیلیک اسید، 3و5-دی نیتروسالیسیلیک اسید در القاء مقاومت میزبانی بررسی شد. اسپری برگی مواد شیمیایی با غلظتهای مختلف 200،400 و M500 علیه بیماری شانکر ساقه انجام شد. نتایج بدست آمده نشان داد که غلظت M200 مواد برای القاء مقاومت علیه بیماری غلظتی ناکافی می باشد. استفاده از SA، 4-کلروسالیسیلیک اسید و 5-متوکسی سالیسیلیک اسید در غلظت M400 شاخص بیماری را به طرز معنی داری نسبت به شاهد آلوده کاهش داد. تیمارهای 5-کلروسالیسیلیک اسید و 3و5-دی نیتروسالیسیلیک اسید در این غلظت بی اثر بودند. تمام مواد مورد استفاده در غلظت M500 توانستند سبب کاهش معنی دار علائم بیماری نسبت به شاهد آلوده شوند اما همچنین سبب ایجاد گیاهسوزی در گیاهان مورد آزمایش شدند. نتایج بدست آمده از HPTLC همبستگی بالایی را بین افزایش میزان SA آزاد در برگ گیاهان تیمار شده و کاهش سطح لکه ها (59/0=2r) و نیز کاهش تعداد لکه های نکروز(82/0=2r) نشان داده است.

به منظور بررسی کارایی برخی علف کش های جدید برای کنترل علف های هرز در زراعت ذرت، آزمایشی در سال 1386 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در استان های تهران (ورامین)، خوزستان و کرمانشاه به اجرا درآمد. تیمار های آزمایشی عبارت بودند از: علف کش های لوماکس (مزوتریون+ اس متالاکلر + تربوتیلازین)، اولتیما (نیکوسولفورون + ریم سولفورون)، داینامیک (آمیکاربازون)، تیتوس (ریم سولفورون) ، کروز (نیکوسولفورون)، اکوییپ (فورام سولفورون)، آترازین+ آلاکلر، ارادیکان (ای پی تی سی)، مخلوط توفوردی و ام سی پی آو شاهد بدون علف های هرز. در این آزمایش خصوصیاتی مانند درصد کاهش تعداد و وزن خشک علف های هرز به تفکیک گونه، نمره دهی چشمی بر اساس روش EWRC، درصد افزایش عملکرد و عملکرد دانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین علف کش های جدید، دز 175 گرم در هکتار از علف کش اولتیما به عنوان یک علف کش دو منظوره توانست به خوبی علف های هرز باریک برگ و پهن برگ را کنترل کند. علف کش لوماکس نیز با توجه به تنوع مطلوب ترکیبات علف کش (بخصوص از نظر مدیریت مقاومت به علف کش) و از طرفی نتایج نسبتا قابل توجه آن در مناطق مورد آزمایش، نیاز به بررسی بیشتر دارد. علف کش داینامیک در مقایسه با علف کش های رایج از کارایی قابل قبولی برخوردار نبود.

برق زدگی یکی از مهمترین بیماری های نخود در استانهای ایلام و کرمانشاه است که توسط قارچ آسکومیستی Didymella rabiei ایجاد می شود. برای تعیین تنوع بیماریزایی در جمعیت قارچ از گیاهان آلوده در مزارع مختلف نمونه برداری صورت گرفت و در آزمایشگاه با استفاده از محیط کشت آرد نخود، دکستروز، آگار تعداد 100 جدایه از نمونه های آلوده جداسازی گردید. جدایه ها بر اساس محل جمع آوری، به 10 گروه تقسیم شدند. از هرکدام از این 10 گروه یک جدایه به طور تصادفی به عنوان نماینده انتخاب و بیماریزایی آنها روی دوازده رقم افتراقی نخود در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی در شرایط گلخانه آزمایش شد. مایه زنی با غلظت 105 × 2 اسپور در میلی لیتر از قارچ رویش یافته بر روی محیط کشت (CSMDA) ده روزه، روی گیاهچه های دو هفته ای انجام شد. 21 روز بعد از مایه زنی، شدت بیماریزایی این جدایه ها بر روی ارقام ارزیابی شد و براساس عکس العمل ارقام افتراقی، هشت گروه بیماریزایی بین ده جدایه تشخیص داده شد. نتایج نشان داد که گروه های بیماریزایی مختلف در مناطق مختلف این دو استان پراکنده هستند و جمعیت قارچ عامل بیماری برق زدگی نخود از چندین گروه بیماریزایی تشکیل شده است. این یافته می تواند برای استفاده در برنامه های به نژادی و تولید ارقام مقاوم مفید باشد.

بررسی درصد زنده مانی و جابجایی پوره ی سن اول سفید بالک پنبه (Bemisia tabaci، Hom.: Aleyrodidae)، روی 5 رقم مختلف پنبه (Gossypium hirsutum) شامل ورامین، کوکر - 312، بلغار - 557، ساحل - 80 و بومی (برگ قرمز و قوزه قرمز)، در شرایط گلخانه و با دمای متوسط 2±24 درجه ی سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±65 درصد، 16 ساعت روشنایی در شبانه روز انجام شد. جابجایی پوره ی سن اول سفید بالک پنبه روی ارقام مختلف پنبه دارای اختلاف معنی داری با یکدیگر بود، بطوری که بیشترین میانگین جابجایی در رقم بومی و به میزان 62/14±93/77 درصد و کمترین میانگین جابجایی در رقم بلغار - 557 و به میزان 71/9±84/17 درصد تعیین شد. میانگین درصد زنده مانی تخم ها روی رقم بومی کمتر از سایر ارقام بود و اختلاف آن با سایر تیمارها معنی دار تعیین شد. اما میانگین درصد زنده مانی تخم های سفید بالک پنبه روی سایر ارقام پنبه و نیز سطوح مختلف برگ های آنها اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشت. بررسی درصد زنده مانی مراحل زیستی نابالغ سفید بالک پنبه از پوره ی سن اول تا شفیره نشان داد که میانگین درصد زنده مانی مراحل مختلف زیستی سفید بالک پنبه روی ارقام مختلف پنبه دارای اختلاف معنی داری بود، بطوری که کمترین میانگین درصد زنده مانی روی رقم بومی، و بیشترین میانگین روی ارقام بلغار - 557 و ساحل - 80 تعیین شد. از میان ارقام مختلف مورد مطالعه، رقم ورامین تنها رقمی بود که میانگین درصد زنده مانی روی سطوح رویی و زیرین برگ های آن اختلاف معنی داری با یکدیگر داشت، بطوری که میانگین زنده مانی در سطح زیرین برگ ها 45/13±87/65 درصد و در سطح رویی 31/17±12/58 درصد بود. شمارش جداگانه ی هر یک از مراحل زیستی سفید بالک پنبه شامل تعداد پوره های سنین اول تا چهارم، پیش شفیره و شفیره روی سطح زیرین برگ های رقم بومی نشان داد که بیشترین درصد تلفات در حد فاصل سنین اول و دوم پورگی، و کمترین میزان مرگ و میر در حد فاصل مراحل پیش شفیرگی و شفیرگی اتفاق افتاد. جابجایی پوره ها از سطح رویی به سطح زیرین برگ ها، بدون در نظر گرفتن جهت طبیعی یا وارونگی برگ ها و نیز شرایط روشنایی محیط انجام گرفت. به این ترتیب نورگرایی و زمین گرایی به عنوان عوامل مؤثر در جابجایی پوره های خزنده ی سن اول سفید بالک پنبه مطرح نبوده بلکه عوامل دیگری به ویژه ویژگی های متفاوت سطوح زیرین و رویی برگ ها در این رابطه نقش اساسی را ایفاء می نمایند.

به منظور ارزیابی توان رقابتی، عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام مختلف گندم در برابر علف هرز خاکشیر، آزمایشی به صورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 84-1383 در منطقه ورامین صورت گرفت. عامل اول هشت رقم گندم شامل ارقام طبسی، روشن، کرج2، آزادی، نیک نژاد، مهدوی، شیراز و پیشتاز و عامل دوم علف هرز خاکشیر در دو سطح با و بدون علف هرز بودند. در این بررسی شاخص رقابت، شاخص تحمل، عملکرد دانه، شاخص برداشت و اجزای عملکرد ارقام مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در حضور و غیاب علف هرز خاکشیر بین ارقام از لحاظ عملکرد دانه اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین ارقام از نظر شاخص برداشت دارای تفاوت معنی دار با هم بوده اما تحت شرایط رقابت و عدم رقابت با علف هرز خاکشیر بین ارقام اختلاف معنی دار دیده نشد. از سوی دیگر نتایج نشان داد رقم نیک نژاد از شاخص رقابت بالاتری نسبت به سایر ارقام در مقابل علف هرز خاکشیر برخوردار بود. بر اساس شاخص تحمل، بدلیل بالا بودن میزان عملکرد دانه این رقم در حضور علف هرز می توان آن را به عنوان رقمی متحمل به خاکشیر نیز معرفی نمود.

آفتابدهی یک روش غیرشیمیایی ساده و موثر برای کنترل آفات خاکزی و بذور بسیاری از علف های هرز می باشد. به منظور ارزیابی اثر آفتابدهی بر بانک بذر علف های هرز، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. فاکتورها شامل آفتابدهی در سه سطح (صفحات پلاستیک پلی اتیلن شفاف و تیره و عدم آفتابدهی به عنوان شاهد) و گونه های شناسایی شده در بانک بذر بودند. برای بررسی اثر محتوای ماده آلی خاک، درصد رطوبت وزنی و pH خاک بر جمعیت بانک بذر علف های هرز، نمونه برداری از خاک همه کرت ها انجام شد. در تیمارها مجموعا 11 گونه در بانک بذر علف های هرز شناسایی شد که عمدتا از گونه های پهن برگ یکساله بودند. نتایج نشان داد که آفتابدهی با نایلون شفاف، تراکم بانک بذر علف های هرز را بطور معنی داری کاهش داد. درصد رطوبت وزنی خاک در تیمارهای آفتابدهی با صفحات پلاستیک پلی اتیلن شفاف و تیره بطور معنی داری بیشتر از شاهد بود. محتوای ماده آلی و pHخاک تحت تاثیر آفتابدهی قرار نگرفت. همچنین، تراکم بذر علف های هرز با درصد رطوبت وزنی خاک همبستگی منفی معنی داری داشت.

در بررسی هایی که طی سال های 87-1386 در مزارع گندم نقاط مختلف شهرستان مشهد صورت گرفت، تعداد 6 گونه شته و 10 گونه کفشدوزک به روش های مختلف نمونه برداری و به شرح زیر شناسایی شد. الف- شته ها:Sitobion avenae (Fabricius)، Schizaphis graminum (Rondani)، Metopolophium dirhodum (Walker)، Diuraphis noxia (Mordvilko)، Rhopalosiphum maidis (Fitch)، R. padi (L.)و ب- کفشدوزک ها:Hippodamia variegata (Goeze)، Oenopia conglobata contaminata (Montrouzier)، Propylea quatuordecimpunctata (L.)، Brumus undulatus (Weise)، Exochomus nigromaculatus (Goeze)، Scymnus apetzi)Mulsant)،Chilocorus bipustulatus (L.)، Psyllobora vigintiduopunctata (L.)، Coccinella septempunctata (L.)، Coccinella magnopunctata*)Rybakow.(در بین گونه های شته جمع آوری شده Sitobion avenae و Schizaphis graminum به ترتیب با 1/53 و 5/29 درصد، فراوانی بیشتری نسبت به سایر گونه ها داشتند. در بین کفشدوزک های جمع آوری شده، گونهCoccinella magnopunctata برای اولین بار از ایران گزارش می شود. در بین گونه های کفشدوزک، فراوانی و پراکنش گونه های Coccinella septampunctata وHippodamia variegata به ترتیب با 24/41 و 9/29 درصد، بیشتر از سایر گونه ها بود. گونهCoccinella magnopunctata از اخنگان، توس و گلمکان جمع آوری شد و در این بررسی جزء گونه های کمیاب بود.

اثر سمیت تنفسی دو گونه گیاهی هل. Elletaria cardamomum Maton و زیره سیاه کرمانیBunium persicum Boiss. روی حشرات کامل شپشه آرد).Tribolium castaneum (Herbst بررسی شد. اسانس ها از بذور گیاهان مذکور توسط دستگاه اسانس گیر شیشه ای مدل Clevenger استخراج شدند. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که این دو اسانس روی حشرات کامل شپشه آرد سمیت تنفسی بالایی دارند. مرگ و میر حشرات کامل 7-1 روزه در هر دو جنس نر و ماده با افزایش غلظت و مدت زمان اسانس دهی افزایش یافت. حشرات کامل جنس نر در مقایسه با جنس ماده حساسیت بیشتری به سمیت تنفسی اسانس ها از خود بروز دادند. سمیت تنفسی اسانس زیره سیاه روی حشرات کامل شپشه آرد بیشتر از اسانس هل بود. میزان LC50 اسانس زیره پس از 24 ساعت اسانس دهی برای حشرات کامل نر و ماده به ترتیب 59/7 و 90/9 میکرولیتر بر لیتر هوا (μl.L-1) بود. میزان این شاخص در مورد اسانس هل برای افراد نر و ماده به ترتیب 91/22 و 63/30 میکرولیتر بر لیتر هوا (μl.L-1) بدست آمد. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس های هل و زیره سیاه منابع بیولوژیکی مؤثری هستند که می توانند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه آرد به کار برده شوند.

ویروس لکه زرد زنبق (IYSV) یکی از عوامل بیماری زای مهم پیاز در کشورهایی است که این بیماری گزارش شده است. این ویروس دامنه میزبانی وسیعی دارد به وسیله تریپس پیاز (Thrips tabaci) انتقال می یابد. طی بازدیدهایی که از مزارع پیاز اطراف مشهد در تابستان 86 صورت گرفت، نمونه هایی با علایم مشابه به بیماری های ویروسی همراه با جمعیت بالایی از تریپس مشاهده شد. با توجه به شباهت علایم به بیماری ویروسی لکه زرد زنبق نمونه هایی از برگ های دارای علایم پیاز جمع آوری و با آنتی سرم های اختصاصی این ویروس در آزمون DAS-ELISA مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون الایزا نشان داد که اغلب نمونه های جمع آوری شده در مزارع حومه مشهد به این ویروس آلوده می باشند. این اولین گزارش از وقوع توسپوویروس لکه زرد زنبق از مزارع پیاز در ایران می باشد.

ضمن بررسی فون کنه های درختان غیر مثمر فضای سبز شهرستان مشهد، نمونه هایی از یک کنه اریوفید از روی درخت صنوبر جمع آوری گردید که پس از بررسی های اولیه و ارسال نمونه هایی برای دکتر هونگ(نانجینگ، چین) به نام Aculus dimidiatus (Hall، 1967 شناسایی قطعی شد. وجود این گونه بر روی صنوبر دلتوئیدس در ایران برای اولین بار گزارش می گردد. ویژگی های مرفولوژیک کلیدی این گونه در متن ارائه شده است.