فهرست مطالب

پژوهشنامه متین - پیاپی 45 (زمستان 1388)

پژوهشنامه متین
پیاپی 45 (زمستان 1388)

  • 156 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/01/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مقالات
  • منصور انصاری، فاطمه طاهرخانی صفحه 1
    مقاله حاضر به بررسی سرمایه اجتماعی، فرهنگی و نمادین امام خمینی به عنوان رهبر نهضت اسلامی ایران و بنیانگذار جمهوری اسلامی اختصاص دارد. سرمایه کل ایشان ترکیبی است از سرمایه اجتماعی و فرهنگی که وجهی نمادین یافته و بعد از رحلت ایشان به عنوان یک میراث برای کنش گران حاضر در میدان سیاسی جمهوری اسلامی باقی مانده است. هدف از نگارش این مقاله آن است که مفهوم «سرمایه نمادین» در کلام و اندیشه حضرت امام مورد شناسایی و تعریف واقع شود. نتیجه این نوشته ارائه تعریف از سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی و سرمایه نمادین حضرت امام خمینی است.
    کلیدواژگان: سرمایه، سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه نمادین، سرمایه اقتصادی
  • سید محمد موسوی بجنوردی، مرضیه جبار زارع صفحه 21
    مقاله حاضر درصدد تحقیق مسائل مستحدثه در زمینه نسب کودکان حاصل از تلقیح مصنوعی است و مساله را صرفا از ناحیه حکم وضعی (ابوت و بنوت) و بدون پرداختن به حکم تکلیفی آن، یعنی جواز یا عدم جواز تلقیح مصنوعی، بررسی می نماید.
    نگارنده در بررسی تفصیلی این موضوع، ابتدا به معنای لغوی و اصطلاحی نسب و تلقیح مصنوعی می پردازد و در ادامه انواع تلقیح مصنوعی را برمی شمرد و ضمن بررسی آیات و روایات و دیگر ادله، رابطه کودک را با صاحبان نطفه و افراد دیگری که در پیدایش او نقش داشته اند بررسی کرده و نسب آنها را اثبات می کند. نویسنده در پایان نتیجه می گیرد که کودک ملحق به صاحبان نطفه بوده و دارای نسب مشروع می باشد.
    کلیدواژگان: نسب، تلقیح مصنوعی، گامت، جنین، باروری
  • علی محمد حاضری، ابراهیم ایران نژاد صفحه 41
    انقلاب اسلامی ایران و مقایسه آن با سایر انقلابهای بزرگ دنیا از زوایای متعدد مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله برآنیم که این پدیده عظیم را از منظر و دیدگاهی جدید با انقلاب چین به صورت تطبیقی مورد مطالعه قرار داده تا از این طریق، نقاط اشتراک و افتراق این دو انقلاب بزرگ را بازشناسیم.
    در این نوشتار، ابتدا به مساله پژوهش در مقدمه اشاره شده، و پس از طرح مباحث نظری به معرفی تاریخچه و فرایند وقوع انقلاب چین پرداخته شده است. همچنین، برای مقایسه دو انقلاب از روش مقایسه تطبیقی انقلابها بهره جسته ایم. سپس در ادامه در چهار بعد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی وجوه اشتراک و اختلاف دو انقلاب را مورد بررسی قرار داده و در پایان نیز از مباحث مذکور نتیجه گیری شده است.
    کلیدواژگان: انقلاب، انقلاب اسلامی ایران، انقلاب چین، مقایسه تطبیقی، فرهنگ سیاسی، ایدئولوژی انقلاب
  • حسین داورزنی، خسرو مومنی صفحه 65
    عقود و معاملات از جهات متفاوت دارای تقسیمات متعددی است. از جمله آن تقسیم بندی ها تقسیم براساس «تکوین» قرارداد است. بر این اساس عقود به رضایی، تشریفاتی و عینی تقسیم می شوند. منتها در خصوص مصادیق عقود بر اساس این معیار اختلاف نظر وجود دارد. به عنوان مثال، برخی از عقود به عقیده گروهی از اندیشمندان رضایی و به عقیده برخی دیگر عینی هستند. از جمله آن عقود، عقد قرض است. این اختلاف از آنجا ناشی می شود که ماده 648 قانون مدنی ایران که متضمن تعریف این عقد است به گونه ای تنظیم شده که امکان هردو برداشت را فراهم نموده و سبب شده تا برخی عقد قرض را عقدی رضایی و برخی دیگر آن را عینی تلقی نمایند.
    ما در این نوشتار بر آنیم تا با الهام از مبانی فکری حضرت امام خمینی و آرای فقهی ایشان و نیز بررسی نظریات مختلف و ادله آنها به تشخیص نظر صواب رسیده، با ابهام زدایی از این بخش از مواد قانون مدنی به یاری محاکم شتافته و از تشتت آرا و اختلاف رویه قضایی بکاهیم.
    کلیدواژگان: عقد فرض، قبض، عقد رضایی، عقد تشریفاتی، عقد عینی
  • مهدی رهبر، صالح سعادت صفحه 79
    قاعده اتلاف که در شمار قواعد فقهی مطرح می شود در زمینه اتلاف مال الغیر و مسئولیتهای آن صحبت می کند و مفاد قاعده این است که هرکس مال دیگری را بدون اجازه او تلف یا مصرف کند یا مورد بهره برداری قرار دهد، ضامن صاحب مال است.
    ضمن این قاعده غالبا از اتلاف بالمباشره و اتلاف بالتسبیب سخن گفته می شود، به نحوی که تسبیب در اتلاف نیز یکی از مصادیق اتلاف قلمداد شده است. اما برخی از فقها در باب تسبیب در اتلاف چنین اعتقادی نداشته و تسبیب در اتلاف را به عنوان قاعده ای مستقل از اتلاف دانسته اند.
    در این مقاله به بررسی قاعده تسبیب پرداخته شده که آیا قاعده ای مستقل است یا از مصادیق قاعده اتلاف است.
    کلیدواژگان: ضمان، اتلاف، تسبیب، غرور، جهل
  • حسینعلی قجری صفحه 105
    در این مقاله، تلاش شده تا با عنایت به اینکه انقلاب اسلامی اساسا بر اساس غالب نظریه ها، یک انقلاب فرهنگی و اندیشه ای و ماحصل مبارزات گفتمانی و هژمونیک شدن یک گفتمان در تقابل با گفتمانهای دیگر بوده است و با توجه به این مساله مهم که تلاش امام خمینی برای گفتمان سازی و کسب اعتبار برای این گفتمان و تبدیل آن از اسطوره به پنداره یکی از مهم ترین عوامل پیروزی انقلاب اسلامی بوده است، با استفاده از نظریه و روش تحلیل گفتمان به این سوال اصلی پاسخ دهد که: «چرا گفتمان سیاسی امام خمینی در میان گفتمانهای متعدد رایج در آستانه انقلاب توانست هژمونیک شود؟»در پاسخ به این سوال، نظریه تحلیل گفتمان لاکلاو و موفه همراه با مفاهیمی از نورمن فرکلاف و روث وداک به عنوان چهارچوب نظری انتخاب گردیده است و با مبنا قرار دادن این نظریه، فرضیه این مقاله در پاسخ به سوال فوق بدین شرح است: «گفتمان سیاسی امام خمینی به دلیل داشتن توان به کارگیری «رویه های طرد و برجسته سازی»، «ایفای نقش عاملان سیاسی»، «اعتبار» و «در دسترس بودن»، در آستانه انقلاب اسلامی در ایران هژمونیک شد.»
    کلیدواژگان: گفتمان، تحلیل گفتمان، رویه های طرد و برجسته سازی، عاملان سیاسی، اعتبار، دسترسی و هژمونی
  • امیر نورانی مکرم دوست صفحه 127
    اصول گرایی به معنای برساختن هویتی برای یکسان سازی رفتار فردی و نهادهای جامعه با هنجار هایی است که برگرفته از احکام خداوند هستند. هدف اصلی گفتمان اصالت اسلامی بازگشت به ریشه ها و اصول اسلامی بر طبق سنت پیامبر اسلام می باشد. اصول گرایی به معنای پشت کردن به مدرنیته وجهان تجدد نیست. درواقع، گفتمان اصالت در صدد مقابله با دو جریان تحجرگرایی و تجددگرایی افراطی است. برخلاف سنت گرایان و روشنفکران مذهبی که با دغدغه خلوص و تقدس دین و با نگاه حداقلی وانفعالی، دین را به گونه ای تعبیر می کنند که در مواجهه با امورات معیشتی و دنیایی قرار نگیرد و اساسا حوزه دین را در امور آخرتی و معنوی محدود می کنند، گفتمان اصالت اسلامی دغدغه خلوص و توانمندی دین را با هم مد نظر خود قرار می دهد و درصدد پیوند میان سنت و تجدد دنیا و آخرت برمی آید.
    کلیدواژگان: اصالت گرایی، عقلانیت دینی، سنت و مدرنیته، عقلانیت صوری، عقلانیت بنیادی
|
  • Mansur Ansari, Fatemeh Taherkhani Page 1
    The present article aims to discuss the social, cultural and symbolic capital of Imam Khomeini as the leader of the Islamic movement in Iran and the founder of the Islamic Republic of Iran. The Imam's capital is a combination of social and cultural capital, which has become symbolic and survived as a heritage for the political actors. The focus of this paper is to identify the symbolic capital in Imam Khomeini's thought and speeches and offer a definition of Imam Khomeini's social capital, cultural capital and symbolic capital.
  • Seyed Mohammad Moosavi Bojnourdi, Marziyeh Jabbar Zare Page 21
    The present article is an attempt to study new issues in the field of lineage of children born out of artificial insemination. The focus of the present paper is to study the status of father and mother of such a child without discussing its permissibility or otherwise. The meaning of the concept of artificial insemination, its various kinds and the relationship between the child and the semen donor and others involved in such a birth as well as the lineage of the child are elaborated on the basis of the Quranic verses, traditions and other documents. The hypothesis of this paper is that the child belongs to the donor of semen and is legitimate.
  • Ali Mohammad Hazeri, Ibrahim Iran Nejad Page 41
    The Islamic Revolution has been compared with other great revolutions of the world with regard to its various aspects. The present paper is an attempt to compare this great phenomenon with the China’s revolution from a new angle in order to review their similarities and differences. Besides theoretical aspects, the history and process of Chinese revolution have been reviewed in this paper. Also the method of comparison of revolutions has been used to comparatively study the two revolutions. The cultural, social, economic, political aspects as well as differences and similarities of the two revolutions have been studied too.
  • Hossein Davarzani, Khosrow Momeni Page 65
    Contracts and deals maybe classified into different categories with regard to their different aspects. The basis of these classifications is evolution. On the basis of this criterion, the contracts are divided into subjective and acquiesentive. However there are differences of viewpoint about the referents of contracts on the basis of this criterion. For instance, some contracts are considered objective by some thinkers while the same contracts are considered acquiesentive by other thinkers. Among them, one may mention the contract of borrowing. The controversy stems from the definition of this contract given in the Article 648 of the Civil Code of Iran, which is open to both the definitions. The present article is an attempt to give a clear the definition of this contract on the basis of the viewpoints of Imam Khomeini.
  • Mahdi Rahbar, Saleh Saadat Page 79
    The rule of wastage is among the jurisprudential rules, which deals with the wastage of other’s property and the involved responsibilities. It states that anybody who wastes or uses other’s property without the permission of the owner is responsible for the action. This rule besides other aspects speaks about wastage through involvement and wastage through causality. Indeed causality is also one of the referents of the said wastage. However some jurisprudents do not maintain the same viewpoint regarding such a wastage, considering it an independent rule.The present paper is an attempt to study the rule of causality to find out whether it is an independent rule or is a referent of the rule of wastage.
  • Hosseinali Qajari Page 105
    The Islamic Revolution of Iran is a cultural and intellectual revolution and is the outcome of discursive struggles and hegemony of one discourse against other discourses. The main objective of the present paper is to find out why Imam Khomeini's political discourse, out of all existing discourses, could become hegemonic on the threshold of the revolution. The problem of this paper has been analyzed within the framework of discourse analysis of Laclau and Mauffe. The hypothesis of the present paper is: the discourse of Imam Khomeini became hegemonic because of its capability to employ methods of rejection and topicalization, role playing of the political actors, validity, and accessibility.
  • Amir Nourani Mokaram Doust Page 127
    Principlism means creating an identity for harmonizing individual behavior and social institutions with the norms stemming from the divine commandments. The main objective of the discourse of Islamic originality is return to the Islamic roots and principles based on the tradition and mode of conduct of the Prophet of Islam. Principlism does not mean turning back to modernity and the modern world. The discourse of originality aims to confront begotism and extreme modernism. Contrary to the traditionalists and religious intellectuals who, with sincerity and in order to sanctify religion, through a minimal approach, interpret religion in a manner not to pit it against the worldly affairs and confine the field of religion to the otherworldly and spiritual affairs, the discourse of religious originality, while concerned about capability of religion, tries to bridge between tradition and modernity – world and hereafter.