فهرست مطالب

فصلنامه علوم اجتماعی
سال دوازدهم شماره 2 (پیاپی 30، تابستان 1384)

  • تاریخ انتشار: 1384/05/15
  • تعداد عناوین: 6
|
  • نعمت الله فاضلی صفحه 1
    مقاله حاضر بحثی درباره وضعیت تولید علم در رشته های علوم انسانی در ایران است. برای این منظور به بررسی انتقادی مسئله چاپ مقاله در مجلات خارجی که اخیرا به مثابه یک شرط ضروری برای ارتقای اعضای هیئت علمی مطرح شده است، پرداخته ایم. سعی شده است ابعاد این مشکل عملی در دانشگاه های کشور از منظر معرفت شناختی تحلیل و تبیین شود. ضمن تایید اهمیت چاپ مقاله خارجی به مثابه شکلی از تولید و انتقال ایده و دانش در رشته های علوم انسانی، تلقی آن به مثابه یک شرط اجتناب ناپذیر را مورد نقد قرار داده ایم. این مقاله به بررسی تفاوت های رشته ای، گفتمانی و اجتماعی در علوم انسانی ایرانی و غرب پرداخته و محدودیت های گفتمانی و اجتماعی نشر مقالات ایرانی در این مجلات را تحلیل کرده است. در بخش دیگر مقاله ضمن تایید ضرورت تلاش برای بین المللی شدن هر چه بیش تر آموزش عالی ایران، به این بحث پرداخته شده که با تاکید صرف بر چاپ مقاله نمی توان فرآیند بین المللی شدن را تحقق بخشید، بلکه باید کلیت ساختار آموزش و پژوهش در دانشگاه های کشور آمادگی این امر را داشته باشند. در زمینه برخی موضوعات محوری، سیاست های قابل توجه به صورت تجویزی توصیه شده است.
    کلیدواژگان: علوم انسانی، تولید علمی، مقالات داوری شده، بین المللی شدن، فرهنگ رشته ای، علوم انسانی غربی و غیرغربی
  • زناشویی پسرعمو دخترعمو در ایران / بررسی جامعه شناختی (Sociologic) و مردم شناختی (Anthropologic)
    احمد کتابی صفحه 45
    زناشویی بین عموزادگان یکی از شایع ترین اشکال ازدواج های خویشاوندی (همخون) در ایران است که از دیرباز در بین عوام و حتی خواص متداول بوده و در فرهنگ عامه (Folklore) این سرزمین انعکاسی وسیع یافته است. این سنت در مناطق روستایی ایران رواج بیش تری دارد و در بین عشایر از بیش ترین اعتبار و استحکام برخوردار است. اهمیت و منزلت این سنت نزد بعضی از جوامع عشیره ای ایران مثلا عشایر عرب خوزستان به درجه ای است که برای حفظ و اجرای آن، مقررات غلاظ و شدادی وضع گردیده است تا آن جا که متخلفان از آن، در معرض مجازات هایی بسیار سنگین حتی قتل قرار می گیرند.
    در این مقاله، تلاش شده است وسعت شیوع این گونه ازدواج و علل و زمینه های آن در ایران از دیدگاه جامعه شناسی بررسی و تحلیل گردد و به پی آمدهای اجتماعی آن اشاره شود.
    کلیدواژگان: زناشویی خویشاوندی متقاطع (Cross)، زناشویی خویشاوندی متوازی (Parallel)، نهوه، شیربها، فصل، نسبت های پدری، نسبت های مادری
  • غلامرضا لطیفی صفحه 67
    در این مقاله سعی گردیده تفکر هرمنوتیکی هایدگر در شهرسازی مورد مطالعه قرار گیرد و با توجه به طرح مباحث فلسفی و شناختی که مطرح می گردد، تا آن جا که امکان دارد به هدف نزدیک شویم.
    هرمنوتیک در لغت به معنای تاویل کتب مقدس است و فهم این کتب را در قالب پدیدارشناسی مورد بازبینی قرار می دهد.
    «هرمنوتیک» علم یا نظریه تاویل است. ریشه واژه «هرمنوتیک» واژه یونانی hermenevein است به معنای تاویل کردن، به زبان خود ترجمه کردن، و به معنای روشن و قابل فهم کردن و شرح دادن. در اساطیر یونان، هرمس پیام های اغلب رمزی خدایان را برای میرایان تاویل می کند. پس تعجب آور نیست که هرمنوتیک به عنوان یک روش، از تاویل متون مقدس می آغازد و با فقه اللغه نزدیکی زیادی دارد. مجادلات جنبش اصلاح طلبی بر سر این حکم کلیسای کاتولیک که تنها این کلیسا صلاحیت تاویل کتاب مقدس را دارد، با پافشاری پروتستان ها برخودبسندگی متن مقدس و عزم جزم آن ها بر نشان دادن روشنی و وضوح بنیادین کتاب مقدس به نتیجه رسید. پیکره کلی نظریه و عمل حاصل از این مباحثات، هرمنوتیک را پی ریزی کرد. تنظیم تدریجی این موارد و تبدیل آن به یک روش شناسی برای تاویل متن، در اواخر سده نوزدهم شکل نظریه فلسفی عام تری به خود گرفت که اگر نه در همه سویه های کوشش ها و فرهنگ بشری، دست کم در بیش تر آن ها بر اهمیت قاطع تاویل تاکید می کرد. هرمنوتیک به واسطه نیروی آثار اولیه مارتین هایدگر، صورت گسترده تر فلسفه عام فهم انسانی را به خود گرفت (احمدی،: 1377 9).
    به همین سبب در این مقاله سعی خواهد شد با توجه به اهمیت موضوع و کاویدن در اعماق اندیشه هایدگر و با توجه به بضاعت علمی اندک نویسنده، تا آن جا که امکان دارد حق مطلب را ادا کرده باشیم. زیرا این بحث هم یک بحث فلسفی است و هم موضوعی است که در قالب تفکرات پسامدرنی (post modernism) تجلی می یابد و از آن جا که نامبرده بحث های مختلفی نیز در باب ساختن و سکونت دارد، به نوعی در قالب اندیشه های شهرسازی به آن همت گماریم.
    هرچند خود هرمنوتیک دارای تاریخی قدیمی است و در مطالعه متون کهن می توان به آن پی برد به ویژه در کشورهایی که ریشه های عرفانی حیات فطری وجود داشته است و در ایران نیز این نوع اندیشه را در تفکر عارفان بزرگ می توان یافت لیکن به معنای جدید آن بخثی است که نوین است و به نوعی پهلو به پهلوی مدرنیسم و علم گرایی محض می زند و می خواهد نسبی بودن امور را مورد توجه و مطالعه قرار دهد.
    کلیدواژگان: هرمنوتیک، تاویل، هایدگر، شهرسازی، معنی و پدیدارشناسی
  • رحمان سعیدی صفحه 91
    پژوهش حاضر سعی دارد دیدگاه دانشجویان دانشگاه های اصفهان و شهرکرد را نسبت به برنامه های شبکه 4 سیمای جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق در دو دانشگاه اصفهان و شهرکرد که تفاوت های محسوسی از نظر اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی دارند، انجام شده است. جامعه مورد بررسی کلیه دانشجویان دانشگاه های اصفهان و شهرکرد هستند که در سال تحصیلی 83 1382 مشغول به تحصیل بوده اند.
    به این منظور، متغیرهایی از جمله میزان رضایت دانشجویان در دانشگاه از برنامه های شبکه 4، ارزیابی محتوای علمی برنامه ها توسط دانشجویان، میزان استفاده دانشجویان از برنامه های این شبکه و... تعریف و با روش تحقیق پیمایشی و تهیه پرسشنامه اطلاعات جمع آوری گردید. اطلاعات جمع آوری شده با تکنیک های توصیفی و تحلیلی بررسی شدند و از آزمون «کای اسکور» جهت تعیین معنی داری رابطه متغیرها استفاده گردید.
    پس از تجزیه و تحلیل نتایج مشخص شد که دانشگاه محل تحصیل در دیدگاه دانشجویان نسبت به برنامه های شبکه 4 تاثیری ندارد. حاصل بررسی دیدگاه دانشجویان و میزان رضایت آن ها از شبکه 4 سیما نشان داد که دیدگاه مثبتی از عملکرد شبکه 4 سیما وجود ندارد و این فقدان رضایت و نگرش مثبت در نهایت منجر به رویگردانی آنان از این منبع و رجوع به منابع اطلاعاتی دیگر است. همچنین نتایج نشان داد که دانشجویان اصفهان بیش تر از شبکه 4 سیما جهت رفع نیاز علمی خود استفاده می کنند. همچنین دانشجویانی که این شبکه را یکی از منابع اطلاعاتی خود جهت رفع نیازهای علمی در کنار دیگر منابع اعلام کرده اند، دیدگاه نسبتا بهتری راجع به این شبکه دارند و سرانجام نتایج نشان می دهد که دانشجویان مقاطع بالاتر محتوای علمی این شبکه را ضعیف تر ارزیابی نموده اند که این امر به ارضا نشدن نیاز دانشجویان مقاطع بالاتر تحصیلی از طریق این شبکه علمی مربوط می شود.
    کلیدواژگان: دانشجو، مخاطب خاص، رضامندی
  • بررسی کارآمدی روابط عمومی و عوامل موثر بر آن / مطالعه موردی: ادارات آموزش و پرورش استان گلستان
    غلامرضا خوش فر، علیرضا خواجه شاهکویی، سید رضاحسینی، علی اکبر محمدرضایی نوده صفحه 123
    برای این که سازمان ها بتوانند روابطی منطقی با مردم و گرفتن نظرات و دیدگاه های مشتریان داشته باشند، واحدی تحت عنوان «روابط عمومی» پدید آورده اند و این واحد به عنوان مجرای ارتباطی سازمان با مشتریان، و دیگر سازمان ها، و آحاد جامعه تلقی می شود که سازمان ها از طریق این واحد به بیان اهداف، دیدگاه ها، نقد عملکرد سازمان ها، گرفتن نظرات مردم و لحاظ کردن آن ها در فرآیند برنامه ریزی سازمانی می پردازند. با توجه به موارد فوق، هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل موثر بر کارآمدی روابط سازمانی و مآلا بررسی عوامل مؤثر بر کارآمدی روابط عمومی ها در آموزش و پرورش استان گلستان است.
    روش تحقیق، روش پیمایشی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از ابزار مصاحبه، بررسی اسناد و عمدتآ پرسشنامه استفاده شده است. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرانباخ استفاده شد که مقدار آن 92/0 حاصل گردید. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کارکنان اداری و آموزشی شاغل به کار در سازمان، ادارات و واحدهای آموزشی آموزش و پرورش استان گلستان در سال 82 - 81 تشکیل می دهند که تعداد کارکنان اداری 1403 نفر و تعداد کارکنان آموزشی 302 / 25 نفر بوده است. برای تعیین حجم نمونه این تحقیق از فرمول منطقی کوکران استفاده شده است که مطابق آن 458 نفر از کارکنان اداری و آموزشی به عنوان نمونه آماری این تحقیق مشخص شده اند که به شیوه نمونه گیری تصادفی سیستماتیک توام با روش طبقه ای متناسب انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفته اند.
    نتایج و یافته های تحقیق نشان می دهد که بین سن و سطح تحصیلات با ارزیابی کارکنان نسبت به اثربخشی فعالیت های روابط عمومی، همبستگی منفی معنی داری وجود دارد. لذا جهت تغییر نگرش کارکنان نسبت به روابط عمومی باید برنامه ریزی برای کارکنان جوان تر و کم سوادتر صورت پذیرد. بر اساس آنالیز واریانس یکطرفه مشخص شده است که ارزیابی های مناطق آموزش و پرورش ناحیه یک و دو گرگان، علی آباد کتول، آق قلا، کلاله، بندر گز و رامیان، از کارآیی و اثربخشی روابط عمومی، در سطح نازلی قرار دارد. لذا در برنامه ریزی ها و گسترش فعالیت های روابط عمومی، این مناطق باید در اولویت قرار گیرند. مقایسه میانگین ها نشان می دهد که کارکنان آموزشی نگرش منفی تری نسبت به روابط عمومی ها دارند، لذا در اجرای برنامه های تغییر نگرش، این دسته از کارکنان باید در اولویت قرار گیرند.
    کلیدواژگان: آموزش و پرورش، استان گلستان، روابط عمومی، سازمان، کارآمدی، کارکنان آموزشی، کارکنان اداری
  • فهرست موضوعی مقالات از شماره 1 تا 30
    اعظم افقی صفحه 151