Advances in Nursing & Midwifery
Volume:19 Issue: 67, 2010

زخم فشاری با عوارضی چون کاهش کیفیت زندگی و افزایش هزینه درمان، به عنوان یک مساله مهم در مراقبت پرستاری مطرح است. شناسایی عوامل خطر در ایجاد زخم فشاری می تواند برای اقدامات پیشگیری مفید باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان بروز زخم فشاری و عوامل خطر مرتبط با آن در بیماران بستری در بخش های ارتوپدی تهران انجام شده است.
مطالعه حاضر از نوع توصیفی است. تعداد330 بیمار بستری در بخش های ارتوپدی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید بهشتی که در زمان پذیرش فاقد زخم فشاری بوده، به علل مختلف درمانی قادر به حرکت نبوده و یا فقط به کمک وسایل کمک حرکتی قادر به حرکت بودند به روش نمونه گیری در دسترس در پژوهش وارد شدند. ابزار های استفاده شده در این پژوهش پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک، مقیاس درجه بندی«انجمن ملی مشاوره زخم فشاری» National Pressure Ulcer Advisory Panel و«مقیاس بررسی خطر زخم فشاری برادن» Braden Pressure Ulcer Risk Assessment Scale بود. جهت بررسی اعتبار ابزارها از روش شاخص اعتبار محتوا استفاده شد. برای تعیین پایایی هر دو مقیاس از روش مشاهده هم زمان استفاده شد. سپس داده ها با نرم افزار اس پی اس اس 15 و روش رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
یافته ها نشان داد که در 9/13 درصد واحد های پژوهش زخم فشاری ایجاد شد که 1/76 درصد از زخم های فشاری ایجاد شده از نوع درجه 1، 7/21 درصد از نوع درجه 2 و 2/2 درصد از نوع درجه3 بودند. در37 درصد از واحد های پژوهش زخم فشاری در ناحیه خاجی، در 8/34 درصد در ناحیه دنبالچه، 4/17 درصد در ناحیه پاشنه و در 9/10 درصد زخم فشاری در ناحیه خاجی و پاشنه ایجاد شد. در این مطالعه عوامل خطر ایجاد زخم فشاری در بیماران بستری در بخش ارتوپدی شامل سن بالا، طولانی بودن زمان بستری، تشخیص بیماری، نوع درمان، کاهش فعالیت و کاهش تحرک بود.
میزان بروز زخم فشاری در مطالعه ایران مشابه بیمارستان های سایر کشور های دنیا است و عوامل خطر ایجاد زخم فشاری در بیماران بستری در بخش ارتوپدی سن بالا، طول زمان بستری بالا، تشخیص بیماری، نوع درمان، کاهش فعالیت و کاهش تحرک می باشند.

رشد و تکامل جسمی مناسب، یکی از معیارهای قابل اعتماد برای ارزیابی وضعیت سلامت کودک به خصوص در دو سال اول زندگی است. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت رشد و تکامل و برخی عوامل مرتبط در کودکان بدو تولد تا دو ساله مراجعه کننده به مرکز بهداشتی درمانی شهید شفیعی یاسوج در سال 1385 انجام گرفت.
در این مطالعه توصیفی 225 نفر از کودکان بدو تولد تا دو ساله که توسط والدین خود جهت انجام مراقبت های بهداشتی به مرکز بهداشتی درمانی شهید شفیعی یاسوج در سال 1385 مراجعه می نمودند به روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه که از طریق مصاحبه با مادر کودک تکمیل شد و برگه مشاهده که اندازه گیری وزن، قد و دور سر کودک در آن ثبت گردیده بود.
داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 13 و شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آماری تی مستقل، مجذور کای و تحلیل واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج نشان داد که 108 نفر (48درصد) از نمونه ها دختر و 117 نفر (52 درصد) پسر بودند، میانگین و انحراف معیار سنی آن ها 5/5±4/9 ماه بود. نحوه تولد 148 نفر (8/65 درصد) زایمان طبیعی و 77 نفر (2/34 درصد) سزارین بود. 1/75 درصد شیر خواران از شیر مادر تغذیه می کردند. میانگین وزن تولد 7/517±3071 گرم بود. میانگین و انحراف معیار وزن، دور سر و قد در سنین مختلف در دختران کمتر از پسران بود اما این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود میانگین سنی توانایی نگهداشتن سر در کودکان 5/1±5/3 ماه، نشستن بدون کمک 2±6/7 ماه، دندان درآوردن 3/2±25/7 ماه، ایستادن 8/1±7/9 ماهگی، شروع راه رفتن 2±9/10 ماه بود. در تمام گروه های سنی میانه قد و وزن برای سن پایین تر از استاندارد مرکز ملی آمار سلامت NCHS(National Center of Health Statistics) بود که این اختلاف در سن صفر تا شش ماه کمتر و سن بالای یک تا دو ساله بیشتر بود. وضعیت رشد کودکان با نحوه تولد و شغل پدر ارتباط معنی دار آماری داشت (05/0>P).
پایین تر بودن شاخص های رشد از استاندارد بین المللی می تواند به علت شرایط محیطی و بهداشتی نامناسب و سوء تغذیه باشد. در این راستا اختلاف کمتر شاخص های رشدی در کودکان صفر تا شش ماه با استاندارد مرکز ملی آمار سلامت را می توان به نقش شیر مادر به عنوان غذای اصلی کودک در این سن مربوط دانست.

کودکان به دلایل مختلف، تجربه بستری شدن در بیمارستان را دارند. نظر به اهمیت برقراری روابط انسانی و ارتباط کلامی با آن ها در توسعه احساس امنیت و اعتماد آن ها به گروه درمان، مطالعه حاضر با هدف تعیین نحوه برقراری ارتباط کلامی گروه درمان با کودکان زیر سه سال بستری در بیمارستان انجام شد.
این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی در سال 1386 انجام شد. آزمودنی ها کلیه پزشکان و پرستاران شاغل در بخش های کودکان بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران مشتمل بر253 پرستار و 87 پزشک بودند. ابزار مطالعه شامل پرسش نامه اطلاعات فردی و چک لیست برقراری ارتباط کلامی در سه سطح ارتباط خوب، متوسط و ضعیف بود. هم چنین برای ارزشیابی دقیق تر تفاوت های سنی و نیازهای ارتباطی، چک لیست پژوهشگر ساخته در دو گروه سنی 1-0 سال و 3-1 سال تنظیم شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و تحلیلی شامل آزمون مجذور کای دو (2) و آزمون دقیق فیشر در نرم افزار اس پی اس اس 11 استفاده شد.
یافته ها نشان داد بیشترین درصد پرستاران بالین (9/41 درصد) با کودکان زیر یک سال و 8/60 درصد آن ها با کودکان 3-1 سال دارای ارتباط کلامی ضعیف، 3/42 درصد سرپرستاران با کودکان زیر یک سال و 3-1 سال دارای ارتباط کلامی خوب و بیشترین درصد پزشکان (4/38 درصد) با کودکان زیر یک سال و 9/48 درصد آن ها با کودکان 3-1 سال ارتباط کلامی خوب داشتند. بین کیفیت برقراری ارتباط کلامی پرستاران بالین با مشخصات فردی دارا بودن فرزند، سطح تحصیلی، نوبت کاری و سر پرستاران با سطح تحصیلی همبستگی معنی دار آماری وجود داشت (05/0>P).
نتایچ نشان داد کیفیت برقراری ارتباط کلامی بیشترین درصد پرستاران بالین با کودکان زیر سه سال بستری در سطح ضعیف و کیفیت ارتباط کلامی بیشترین درصد سرپرستاران و پزشکان با کودکان زیرسه سال بستری خوب می باشد.

دوران یائسگی با عوارض و پیامدهایی همراه است که می تواند بر کیفیت زندگی زن تاثیر بگذارد. شایع ترین و آزار دهنده ترین این پیامدها گرگرفتگی است که درمان اصلی آن درمان هورمونی است ولی به دلیل عوارض و پیامدهای سوء مورد توجه قرار نگرفته است. لذا کاربرد روش هایی که عوارض کمتری داشته باشند از جمله داروهای گیاهی نیاز به بررسی دارد. هدف این مطالعه تعیین تاثیر ریشه شیرین بیان بر تعداد گرگرفتگی شبانه زنان یائسه خانوارهای تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است.
این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور با گروه کنترل و استفاده از دارونما است. 68 زن یائسه از خانوارهای تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. بعد از کسب رضایت، داده ها با استفاده از پرسش نامه ها و فرم های اطلاعاتی گردآوری شد. جهت تعیین اعتبار پرسش نامه و فرم های اطلاعاتی از اعتبار محتوا و جهت اعتبار متر، وزنه، گوشی و دستگاه فشارسنج از مارک معتبر استفاده شد و جهت پایایی بر اساس دستورات شرکت سازنده ابزارها کالیبره شدند. در این مطالعه گروه تجربی به مدت چهار هفته، روزی سه بار(صبح، ظهر، شب) از کپسول حاوی330 گرم شیرین بیان و گروه کنترل از کپسول حاوی330 گرم نشاسته استفاده کردند. تعداد گرگرفتگی های شبانه دو هفته قبل از مصرف دارو تا انتهای مطالعه سنجیده شد. داده ها توسط نرم افزار اس پی اس اس 5/11 از طریق آزمون آماری آنالیز واریانس با اندازه گیری های مکرر مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
میانگین سن نمونه ها 13/53 سال، میانگین طول مدت آمنوره 65/1سال، میانگین طول مدت گرگرفتگی 65/1 سال بود. تعداد گرگرفتگی شبانه قبل از درمان در گروه تجربی82/4 بار بود که بعد از درمان به 05/1 بار رسید اما در گروه کنترل هیچ کاهش معنی داری دیده نشد.
به نظر می رسد که گیاه شیرین بیان بتواند تعداد گرگرفتگی شبانه را کاهش دهد و سطح سلامت جسمی و روحی زنان یائسه را افزایش دهد.

آنمی شایع ترین مشکل تغذیه ای زنان در سنین تولید مثل می باشد. با وجود این که زنان در دوران بارداری مکمل آهن و اسید فولیک را دریافت می کنند، شیوع بالای آنمی دوران بارداری گزارش بالا شده است. اخیرا چاقی به عنوان یک عامل مهم در ایجاد آنمی در بعضی از پژوهش ها مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط آنمی دوران بارداری با شاخص توده بدنی قبل از زایمان در زنان مراجعه کننده به مرکز بهداشتی درمانی فاطمیه وابسته به دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال 1385 انجام شد.
پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلی گذشته نگر بود. نمونه پژوهش زنان باردار مراجعه کننده به مرکز بهداشتی و درمانی فاطمیه بودند که بر اساس نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. زنان بر اساس میزان هموگلوبین هفته 40-38 بارداری به دو دسته آنمیک (70نفر، هموگلوبین کمتر از 11 گرم بر دسی لیتر) و غیر آنمیک (89 نفر، هموگلوبین بیشتر و مساوی11گرم بر دسی لیتر) تقسیم شدند. شاخص توده بدنی بر اساس وزن قبل از هفته 8 بارداری به کیلوگرم و قد بر حسب متر محاسبه شد. هر دوگروه از نظر عوامل مداخله گر همسان شدند. آزمون های آماری من ویتنی، 2χ و رگرسیون لجستیک با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه13 انجام شد.
بر اساس هموگلوبین هفته40-38 بارداری اختلاف معنی داری بین دوگروه وجود داشت. به این معنا که افزایش هر واحد شاخص توده بدنی شانس بروز آنمی را 6/1برابر افزایش داد و با فاصله اطمینان 95 درصد این افزایش بین 2/1 تا 9/1 برابر بود. (001/0

نتیجه گیری

به نظر می رسد که چاقی یک عامل خطر در ایجاد آنمی دوران بارداری باشد.

کلیدواژگان: آنمی، شاخص توده بدنی، بارداری

مراقبت های مامائی در تامین و ارتقاء سلامت مادران و نوزادان، نقش مهمی دارد لذا ارزیابی کیفیت این مراقبت ها ضروری بوده و از طریق اندازه گیری میزان رضایت مادران امکان پذیر می باشد. این پژوهش با هدف تعیین میزان رضایت مادران از مراقبت های مامائی دریافت شده در اتاق درد و زایمان در بیمارستان های شهر زنجان انجام گرفت.
در این مطالعه توصیفی، تعداد 100 نفر از خانم های زایمان کرده در بلوک زایمان بیمارستان های شهر زنجان، به روش تصادفی مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود که از دو بخش مشخصات دموگرافیک و رضایت مادران تشکیل شده بود. اعتبار پرسش نامه با روش اعتبار محتوا و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش نامه مقدماتی و سپس پرسش نامه نهایی تعیین شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری اس پی اس اس14 و آزمون کای دو، ضریب همبستگی پیرسون و تست تی، تجزیه و تحلیل شدند.
میانگین و انحراف معیار سن مادران 58/4±8/25سال بود. در این پ‍‍ژوهش میزان کلی رضایت مادران از مراقبت های مامایی6/74 درصد بود و 35 درصد مادران، میزان رضایت زیاد، 53 درصد رضایت متوسط و 12 درصد آن ها میزان رضایت کمی داشتند. به علاوه بین میزان رضایت و مشخصات دموگرافیک نظیر سن، میزان تحصیل، وضعیت اشتغال، تعداد زایمان و جنس نوزاد ارتباط آماری معنی داری وجود نداشت.
میزان رضایت مادران از مراقبت های مامایی دریافت شده در اتاق درد و زایمان، در حد متوسط تا زیاد بود. بالا بودن میزان رضایت مادران در این پژوهش نشان دهنده ارائه مراقبت های مناسب و با کیفیت مطلوب توسط ماماها می باشد. بنابراین، استفاده از نیروی کار مامایی جهت ارتقاء سلامت مادران ضروری است.

سوختگی سومین عامل مرگ زودرس بوده و سبب کاهش کیفیت زندگی و ناتوانی می شود. بد شکلی و اختلال در عملکرد بیماران دچار سوختگی، بازگشت آن ها را به جامعه مشکل می سازد. این بیماران غالبا از راهبردهای مقابله ای نامناسب استفاده می نمایند که باعث عدم پذیرش بیماری، پی گیری نکردن درمان و اختلال در وضعیت سلامت خواهد شد. پژوهش حاضر با هدف بررسی همبستگی راهبردهای مقابله ای پس از ترخیص و وضعیت سلامت در بیماران دچار سوختگی مراجعه کننده به بیمارستان های سوختگی و ترمیمی شهر تهران در سال 1388 انجام شد.
در این پژوهش توصیفی همبستگی، 89 بیمار دچار سوختگی که در هنگام سوختگی سن بالای 15 سال و سوختگی متوسط یا بیشتر داشتند و از سوختگی آنان حداقل یک ماه و حداکثر5 سال گذشته بود، از طریق نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه های"مشخصات فردی"،"وضعیت سلامت مخصوص بیماران دچار سوختگی"و"راهبردهای مقابله ای مخصوص بیماران دچارسوختگی" استفاده شد. پس از تعیین اعتبار محتوا و صوری، پایایی ابزارها با روش ثبات درونی تعیین گردید. سپس داده ها با روش خود گزارش دهی و کسب برخی از اطلاعات از طریق پرونده جمع آوری شده و از طریق اس پی اس اس 14 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
بیشتر واحدهای مورد پژوهش (6/41 درصد)، از وضعیت سلامت متوسط برخوردار بودند. هیچ یک از این بیماران وضعیت سلامت بسیار خوب نداشتند. در بعد"جسمی" با میانگین44 درصد از وضعیت سلامت بهتری نسبت به ابعاد دیگر برخوردار بودند. بعد"روانی"با میانگین 21/40 درصد، درسطح دوم و بعد "اجتماعی اقتصادی" با میانگین 32/39 درصد، در سطح سوم قرارگرفتند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که بیشتر واحدهای مورد پژوهش (میانگین 8/56 درصد)، پس از ترخیص از "راهبرد مقابله ای اجتناب"و کم ترین آن ها (میانگین51 درصد) از "راهبرد مقابله ای مبتنی بر هیجان "استفاده کرده بودند. علاوه بر این، نتایج پژوهش بیانگر این مطلب بود که بین وضعیت سلامت و راهبردهای مقابله ای همبستگی وجود داشت. افرادی که از راهبرد مقابله ای"اجتناب" استفاده کرده بودند، وضعیت سلامت ضعیف تری داشتند که در بعد سلامت روانی معنی دار بود (01/0=P).
نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن بود که واحدهای مورد پژوهش در بعد "جسمی" دارای بیشترین و در بعد "اجتماعی- اقتصادی" دارای کم ترین میانگین بودند و اکثر واحدهای مورد پژوهش از راهبرد مقابله ای اجتناب استفاده کرده بودند. هم چنین بین دو متغیر وضعیت سلامت و راهبردهای مقابله-ای همبستگی وجود داشت.

سازگاری با بیماری مفهومی مهم در پرستاری است. پژوهش های بی شماری در زمینه سازگاری با بیماری انجام شده، اما مطالعات موجود نشان داده اند که درباره سازگاری با بیماری، فرایند آن و شاخص های نشان دهنده سازگاری با بیماری توافق همگانی وجود ندارد. این عدم توافق همگانی منجر به ارائه الگوهای مختلف سازگاری با بیماری شده است. هدف از مطالعه مروری حاضر شناخت مفهوم سازگاری، الگوهای مختلف سازگاری با بیماری و بررسی نقاط قوت و ضعف آن ها می باشد.
در این مقاله، جستجوی جامع متون موجود در پایگاه داده های ایرانی و بین المللی از جمله Iran Medex، PubMed، Elsvier، Scopus، ScienceDirect، ProQuest وOvid با استفاده از کلید واژه هایی مانند تطابق، سازگاری، مقابله، الگوهای سازگاری با بیماری صورت گرفت. جهت جستجوی متون مورد نظر، محدودیت زمانی در نظر گرفته نشد.
مطالعات و متون موجود نشان می دهند الگوهای مختلف سازگاری با بیماری وجود دارندکه در بین آنها، الگوهای زیست پزشکی، رفتاری و شناختی بیشتر در پرستاری مطرح هستند. الگوهای زیست پزشکی بر جنبه های مختلف بیماری مانند علل، علائم و اقدامات درمانی تاکید می کنند. الگوهای رفتاری، رفتار بیماران را نسبت به بیماری تبیین می نمایند. الگوهای شناختی بر ارزیابی شناختی بیماران از بیماری و اتخاذ راهبردهای مقابله ای آنان تاکید می ورزند.
الگوهای مختلف سازگاری با بیماری اطلاعات ارزشمندی درباره جنبه های مختلف سازگاری با بیماری ارائه می نمایند،اما هرکدام از آنها جهت به کارگیری در بالین محدودیت هایی نیز دارند که بایستی مورد توجه قرار گیرند. آگاهی و شناخت پرستاران از الگوهای متفاوت سازگاری با بیماری، به آن ها در برنامه ریزی، اجرا و ارزیابی اقدامات پرستاری تسهیل کننده سازگاری کمک خواهد کرد.