فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات اقتصادی
پیاپی 59 (پاییز و زمستان 1380)

  • تاریخ انتشار: 1380/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • اکبر کمیجانی، سعید عیسی زاده صفحه 1
    در این تحقیق با استفاده از مدل داده – ستانده نشان می دهیم که روش غیرمستقیم بخشها مهم می باشد وازبین بخشهای اقتصادی، بخش صنایع غذایی و دخانیات بیشترین اثر اشتغال غیر مستقیم را در سالهای 1365 و 1370 داشته اند. هرچه به سالهای اخیر نزدیک می شویم، از اشتغال زایی فعالیتها کاسته شده و این امر باعث گردیده است اثرات اشتغال زایی اجزای تقاضای نهایی نیز کاهش پیدا کند. در بین اجزای تقاضای نهایی، مصرف دولتی بیشترین تاثیر را براشتغال کل و همین طور اشتغال نیروی کار دانشگاهی داشته است. در مقایسه اثرات اشتغال زایی جذب داخلی و صادرات به این نتیجه رسیدیم که اشتغال زایی جذب داخلی بیشتر از صادرات می باشد.همچنین با وجود عرضه مازاد نیروی کار در کشور، به دلیل ساختار واردات، عملا وارد کننده خالص نیروی کار می باشیم، بطوری که با افزایش مساوی درحجم صادرات و واردات، اشتغال از دست رفته بیش از اشتغال به وجود آمده در اقتصاد است.
  • ابراهیم شیبانی، زهرا افشاری صفحه 37
    با توجه به طبیعت متفاوت توابع تولید در بخشهای مختلف اقتصاد، رشداین بخشها اثر متفاوتی بر اشتغال خواهد داشت از سوی دیگر، با توجه به تجزیه بازار کار بر حسب جنسیت، رشد این بخشها اثر متفاوتی بر خلق شغل برای زنان بر جای می گذارد. در این مقاله با استفاده از روش داده – ستانده به محاسبه ضریب اشتغال زنان در بخشهای مختلف اقتصاد برحسب میزان سواد و مهارت در دو بخش دولتی و خصوصی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به ساختار فعلی بخش خصوصی، تداوم این فرایند درایجاد شغل برای زنان با آموزش متوسط و پایین تراثر مثبت دارد، ولی اثر آن در خلق شغل برای زنان دارای تحصیلات عالی محدود است، به علاوه، بخش صنعت (منسوجات) بالا ترین ضریب اشتغال را برای زنان بی سواد دارا می باشد.در مورد زنان با تحصیلات متوسط بخش بهداشت و در مورد زنان دانش آموخته دو بخش آموزش عالی و آموزش و بهداشت دارای بالاترین ضریب اشتغال می باشند
  • حمید آماده، مجید کوپاهی صفحه 65
    علی رغم وجود تئوری در زمینه اقتصاد تعاون، ضمن اینکه در کشور ما به این امر توجه اندکی شده است، در ادبیات اقتصادی الگویی کمی که بتوان آثار و پیامدهای تعاون را مورد بررسی و محاسبه قرار داد، کمتر توسعه داده شده است. مطالعه حاضر ضمن مروری مختصر بر تئوری تعاون، یک الگوی کمی را برای این منظور مورد استفاده قرار داده است. این الگو در ضمن در نظر گرفتن رفتار های مختلف برای تعاونی، تعادلهای مورد نظر را بدست می دهد. الگوی مزبور با استفاده از داده ها و اطلاعات صنایع فراوری شیر کشور برآورد و پیامدهای آن شبیه سازی شده است. نتایج حاصل نشان داد که تعاون، ضمن کاهش قیمت محصول نهایی، قیمت خرید محصول خام را نیز افزایش می دهد. از این رو، میزان افزایش رفاه اعضا یا تولید کنندگان محصول خام و کل مبلغ پرداختی به تولید کننده گان محصول خام نیز قابل توجه می باشد. میزان تولید محصول نهایی وخرید محصول خام نیز به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. این نتایج حاکیاز این است که تعاونی ها می توانند در بهبود رفا ه و درآمد تولید کنندگان خرد محصولات خام و نیز مصرف کنندگان محصول نهایی نقش بسیار مهم و مژثری داشته باشند
  • محمد علی قمطیری، محمد غلامی صفحه 83
    این مقاله به بررسی رابطه بین جهت گیری سیاستهای تجاری، توسعه صنعت و رشد اقتصادی می پردازد.بدین منظور رشد سهم ارزش افزوده بخش صنعت در تولید ناخالص داخلی جهت سنجش میزان گسترش فرایند صنعتی شدن در اقتصادهای در حال توسعه با استفاده از یک تابع رشد لجستیک مورد مطالعه قرار گرفته است.ابتدا نرخ رشد سهم بخش صنعت در تولید ناخالص داخلی با استفاده از آمار سری زمانی برای 36 کشور در حال توسعه و از جمله ایران تخمین زده شده است و سپس با استفاده از آمار مقطعی، رابطه نرخ رشد بخش صنعت و جهت گیری تجاری و همچنین رشد صادرات مورد بررسی قرا رگرفته است.کشورها بگونه ای انتخاب شده اند که شامل جهت گیری های متفاوت در ارتباط با سیاستهای تجارت خارجی باشند.این کشورها از نظر جهت گیری تجاری به برون گرایی قوی، برون گرای متوسط، درون گرای متوسط و درون گرای قوی تقسیم بندی می شوند. نتایج بدست آمده شواهد تازه ای در تایید راهبردهای تجاری برون گرا مبتنی بر تشویق صادرات ارائه می دهد.آزمونها حاکی از آن است که رابطه مثبت و معناداری بین میزان گسترش بخش صنعت و جهت گیری تجاری وجود دارد. به طور کلی یافته ها بیانگر آن است که کشورهای در حال توسعه ای که راهبردهای توسعه صادرات را در پیش می گیرند، در مقایسه با کشورهایی که سیاستهای جایگزینی واردات را دنبال می کنند، بطور مؤثرتری موجبات صنعتی شدن کشور را فراهم خواهند نمود. این نتیجه گیری بدان جهت حائز اهمیت است که افزایش سهم بخش صنعت در تولید داخلی نقش اساسی را در فرایند گذار از یک اقتصاد سنتی به یک اقتصاد توسعه یافته ایفا می کند
  • مصطفی عمادزاده، کریم آذربایجانی، غلامرضا زمانیان صفحه 95
    صنعت فولاد از جمله صنایعی است که پایه و محور توسعه کشورهای صنعتی را تشکیل داده و گذشته از بعد فنی، از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز بسیار حائز اهمیت است. کشور ایران با وجود داشتن منابع غنی معدنی، انرژی و همچنین نیروی انسانی ارزان و متخصص، به دلیل مشکلات مربوط به هشت سال جنگ تحمیلی و بعضا سیستمهای نادرست در طول برنامه های عمرانی که بر اقتصاد کشور سنگینی می کند، نتوانسته است جایگاهی شایسته در تجارت جهانی فولاد به دست آورد.در چنین شرایطی بررسی اقتصادی این صنعت بویژه تعیین صرفه های ناشی از مقیاس و تعیین ساختار هزینه ای آن در توسعه و گسترش این صنعت نقش بسزایی دارد. مقاله حاضردر صدد است که صرفه های ناشی از مقیاس را در کارخانه ذوب آهن با استفاده از تابع هزینه ترانسلوگ به دست آورد و همچنین به سؤالاتی از قبیل اینکه آیا تابع هزینه ترانسلوگ مناسبترین الگو جهت توضیح ارتباط بین تولید و قیمت عوامل تولید است، آیا در کارخانه مذکور صرفه های ناشی از مقیاس در طول دوره مورد بررسی وجود داشته است و... پاسخ گوید. روش مورد استفاده برای برآورد تابه هزینه ترانسلوگ، رگرسیونهای ظاهرا نامرتبط تکراری می باشد. نتایج حاصل از بررسی ها نشان می دهد که مناسبترین الگو جهت توضیح ارتباط بین تولید و قیمت عوامل تولید، تابع هزینه ترانسلوگ است و همچنین در طی دوره مورد بررسی داشتن صرفه های ناشی از مقیاس از ویژگی های بارز این واحد تولیدی بوده که شاید ناشی از عدم نیل به ظرفیتهای اسمی در این کارخانه بوده است
  • مرتضی سامتی، محمد علی رضوانی صفحه 117
    بررسی کارایی بخشهای اقتصادی بخصوص اندازه گیری کارایی بخش عمومی از مباحث مهم اقتصادی به شمار می آید و از اهمیت خاصی برخوردار است.معیارهایی که برای اندازه گیری کارایی به کار می رود به دو دسته کلی «تحلیل نسبت و تحلیل مرز کارایی» تقسیم می شود.در روش تحلیل مرز کارایی، ابتدا مرزی به عنوان مرز کارایی تولید یا هزینه در نظر گرفته شده وفعالیت برروی مرز به عنوان بهترین عملکرد و زیر مرزبه عنوان ناکارایی تلقی می شود. یکی از روش هایی که برای تخمین مرز کارایی و اندازه گیری کارایی وجود دارد، روش برنامه ریزی خطی است که در آن فرم تبعی خاصی برای مرز کارای در نظر گرفته نمی شود و به آن تحلیل پوش داده ها (DEA) می گویند.در این مقاله با استفاده از روش DEA کارایی فنی نهاده 36 دانشگاه بزرگ کشور اندازه گیری شده است و طیق نتایج بدست آمده، با فرض وجود بازدهی ثابت نسبت به مقیاس، 14 دانشگاه و با فرض وجود بازدهی متغیر نسبت به مقیاس، 16 دانشگاه کارا هستند. میانگین کارایی در فرض اول 808 در صد و در فرض دوم 858 در صد است
  • زورار پرمه، حبیب الله سلامی صفحه 149
    در مطالعه حاضر اثرات متقابل افزایش صادرات بخشهای کشاورزی و صنعت و همچنین آثار اقتصادی و اجتماعی سیاست توسعه صادرات در این دوبخش بر کل اقتصاد کشور با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) بررسی و تحلیل گردیده است. آثار سیاستهای مذکور در قالب چند سناریو از جمله افزایش 25 درصد صادرات هر یک از بخشهای کشاورزی و صنعت، افزایش 50 درصد صادرات زیر بخش باغبانی، 25 در صادرات سایر زیر بخشهای کشاورزی و افزایش 1000 میلیون ریال صادرات هر یک از دو بخش یاد شده ارزیابی گردیده است.نتایج حاصل از شبیه سازی ها نشان می دهد که سیاست توسعه صادرات بخش کشاورزی در مقایسه با سیاست تاکید بر افزایش صادرات بخش صنعت می تواند منجر به رشد سریعتر اقتصادی در کشور شود. براساس نتایج بدست آمده، تعقیب این سیاست علاوه برآنکه موجبات رشد بیشتر کشور را فراهم می سازد، باعث توزیع بهتر درآمد در کشور نیز می شود.نتایج این مطالعه گویای این واقعیت است که بخش کشاورزی به دلیل ارتباط تنگاتنگ با سایر بخشهای اقتصاد کشور و به دلیل بهره گیری قابل ملاحظه از سایر بخشهای اقتصادی می تواند نقش بسیار مؤثری در به حرکت در آوردن چرخهای اقتصاد کشور ایفا کند.
  • مهدی مشکی صفحه 183
    این مقاله در صدد است به بررسی برخی نظریات مربوط به چگونگی تعیین قیمت بازار سهام و عواملی که می تواند بر ارزش سهام تاثیر بگذارد، بپردازد. در این راستا، عواملی چون سیاست تقسیم سود، فرضیه های موجود در این حوزه در خصوص وجود یا عدم وجود ارتباط بین سیاستهای مزبور و قیمت بازار سهام، انتقادات وارده به هر کدام از نظریات مطرح شده در فوق، اثر سهام جایزه و نیز نقش تجزیه سهام در قیمت بازار سهام و همچنین پیامدهایی که انتظارت و پیش بینی های اشخاص (و واکنش آنان نسبت به اخبار خوب یا بد) می تواند در ارزش بازار سهام داشته باشد، بحث و برسی شده است.
|
  • Page 1
    The input - output framework is applied in this study to analyse the change, in the use of labor input. On the basis of input-output tables sectors of the economy are specified according to the degree of their interdependences. Backward and forward employment linkages can he calculated. The sectors then are classified according to their total (direct and indirect) employment linkages. Through application of the input-output model to the Iranian economy, it was found that the food industry had the largest indirect employment linkages in the years 1365 and 1370. In the study of the relationship between final demand components and the sectoral and occputionallabor requirement s, it was found that government consumer spending had the largest impact on total employment, as well as on the higher educated lahor. One billion rials worth of expenditures on the government consumption generated 1000 and 427 jobs in 1365 and 1370, respectively which is more than the impact of an equal increases on either the private household comsumption, the private fixed capital formation or export. The employment of higher educated people was more dependent on government consumption tha on any other components. In comparison the, domestic absorbtion had a larger impact on employment in Iranian economy than the export
  • Page 37
    Because of the different nature ofproduction functions in various sectors of the economy, and because of the gender seregation of the labor market, the impact of various sector's growth on the job creation for women is not the same as for men. In this paper, by applying an Input-output approach, labor use cofficients are calculated for women on the basi,' of education and skills, both for private and public sectors "of the economy. The results reveal that the privatization had a fovorable impact on women with high school diploma or lower, but had an adverse eJTect on higher educated women. Furthermor, the highest job creating sectorslor uneducated, highschool and higher - educated women were textile, health and education respectively.
  • Page 65
    Despite the existence of vigorous theoretical basis lor cooperatives little attention has been paid to it in Iran. At the same time, little use has been made of the quantitative models for analyzing the efIects and impacts of cooprative activities in economic literature. In this study, followed by a review of literature on cooperaion theory, a simple quantitative model was examined. This model considers various behavior and equilibrium conditions for cooperatives. The model was simulated using the data and information ofIranian dairy industry. Results ofthis study showed that under cooperative activities the price offinal product could be reduced, while the price of raw product, (i.e. inputs) could be raised. Therefore, the welfare of raw product producers and total payments to them were increased. The volume ofproduction offinal product and purchases of. raw product were also increased as a result of cooperation. These results indicate that cooperatives can playa very significant and effective role in promoting the welfare and income ofproducers of raw products and consumers offinal products.
  • Page 83
    This paper establishes new support for implementing outward oriented trade policies by relating industrial sector growth, trade policy orientation and export growth in 36 developing countries,including Iran using a logistic growth function. Based on thisstudy the use of stronglyoutward oriented policies towards export is likly relatedto a faster growth ofthe share of industrial output in GDP as well as a greater growtli rat e of exports as compared with inward looking import substitution policies
  • Page 95
    Steel industry is considered as one of the most important component of industrialization, and most of the developing countries wish to have prosperous steel plants. Despide po ssessing a good potential inenergy, mineral and human resources, we do not yet enjoy a major share in the world steel trade. Based on favorable economic returns in steel industries, we would expect to profit from our comparative advantages. In this research we examine the factors which reduce the production costs, and we try to identify the most suitable cost functions. Our model consists of translog cost functions, and show how the Esfahan steel mill could profit from the economies ofscale. Through the "Iterative seemingly Unrelated Regrenions", we observed that this plant may ha ve considerable economies of scale.
  • Page 117
    Study of economic efficiency is of particular significance in evaluation of the public sector of the economy. There two alternative critorias for the measurement of efficiency: namely Ratio Analysis, and Frontier 'Analysis. The first criteria takes the ratio of inputs as compared to the outputs. The second criteria, however.first attempts to stablisb the product and cost efficiency frontiers. Then it indicates those activities onthe frontier as optimal operations. While the activities under the frontier are considered as inefficient. Estimation ofefficiency frontiers and comparing the position of each firm'S location to them is the main stage of analysis. Both econometric methods and linear Programming methods can be employed for this purpose. Data Envelope Analysis (DEA) is a particular linear Programming method where there is no special depency fOrm. This paper intends to use the DEA method for the measurement of factor eJficiency in 36 major universities in Iran. The study concludes that 14 of the institutions are found to be eHident under constant return to scale condition. while under a variable return to scale criteria there are 16 universities categorized as eHicient. The average eJJldency ratio is estimated as 0.808 under the first asumption, and it is 0.858 underthe second asumption.
  • Page 149
    A social accounting matrix (SAM) was used as an analytical model to investigate the mutua/effects of export expansion in agriculture and manufacturing sectors as well as the social and economic impacts of this policy on the Iranian economy. The effects of the above policies were analyzed within several scenarios including a 25 percent increase in exports of agriculture and manufacturing products, a 50 percents rise in exports of horticulture products and a 25 percentrise in all other agricultural products, lind a 1000 thousands Rials increase in the exports of agriculture and manufacturing products. The simulation results show that the policy emphasizing export promotion in agricultura I sector comparing to the policy giving priority to the export ojmanufacturingproducts results in a faster economic growth in our country. Based on the results of this study, following the policy of agricultural export promotion, while causing growth of Iranian economic sectors, leads to abetter income distribution in Iran. The results of the study reveal the fact that, because agricultural sector has tt great interrelationship with the other economic sectors, it can play an important role in motivating overall economic activities in Iran
  • Page 183
    This article intends to examine some theoretical viewpoints related to share values and prices in the stock market. In this context, the role of di vid end policie s, as well as the corelation of pricing th eories and dividends in postulating the market prices are studied. Furthermore, the effects of promotion sh ares in the market, and the role of price anticipations and expected trends in the market in relation to either favorablc or unfavorable developments are all discussed and analysed.