فهرست مطالب

نشریه علوم دانشگاه خوارزمی
سال چهارم شماره 1 (بهار 1383)

  • زمین- زیست
  • تاریخ انتشار: 1383/01/15
  • تعداد عناوین: 8
|
  • مهناز آذرنیا، مهرداد فیضی، عباس شکور، محمد ربیعی صفحه 305
    اکسی متالون یک استرویید آنابولیک- آندروژنیک فعال خوراکی است. این دارو در سال1959 با متیله شدن کربن17α و اشباع شدن کربن 5αتستوسترون به دست آمد. از این دارو در دوز های کم برای درمان بیماری هایی نظیر کم خونی، کمبود رشد در کودکان و نیز برای جلوگیری از گسترش ویروس ایدز در بدن و خسارات و نارسایی های قلبی استفاده می شود. متاسفانه برخی ورزشکاران از این دارو به دلیل خاصیت آنابولیک و تاثیر آن بر رشد عضلانی، به عنوان داروی نیروزا در دوز های بالا استفاده می کنند. در این مطالعه تاثیر داروی اکسی متالون در دوز بسیار بالاتر از حد فیزیولوژیک بدن، بر روی بیضه موش سوری نر نژاد NMRI بررسی شد. به این منظورday/mg/kg 12 دارو به صورت درون صفاقی به موش های بالغ (45 روزه) و نابالغ (28 روزه) به مدت سی و پنج و هفتاد روز تزریق شد. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که در مدت زمان تزریقات سی و پنج روز، ناهنجاری معنی داری در گروه های تجربی در مقایسه با گروه کنترل وجود ندارد؛ ولی در مدت زمان تزریقات هفتاد روز، ناهنجاری های معنی داری (05(P< در گروه های تجربی در مقایسه با گروه کنترل مشاهده می شود. این ناهنجاری ها شامل کاهش اندازه بیضه، کاهش اسپرماتوگونی نوعA،اسپرماتوگونی نوعB، کاهش تعداد اسپرماتوسیت اولیه، اسپرماتید و اسپرم است. سنجش تستوسترون نیز انجام شد که نشان دهنده کاهش میزان تستوسترون در گروه نابالغ بلند مدت است. به علاوه در برخی از نمونه های تجربی رها شدن اسپرماتوسیت اولیه و اسپرماتید به وسط لوله منی ساز و همچنین توپر ماندن و باز نشدن لوله ها (در گروه نابالغ) مشاهده می شود.
  • کاظم پریور، هما محسنی کوچصفهانی، مسعود مشهدی اکبربوجار، نسیم حیاتی رودباری صفحه 315
    در خلال دودهه گذشته، میدان های الکترومغناطیسی در درمان بیماری هایی نظیر بیماری های ماهیچه ای- اسکلتی و غضروفی کاربرد وسیعی داشته است. به منظور بررسی تاثیر میدان های الکترومغناطیسی بر مراحل تکوین جوانه های اندام حرکتی(70(n=، روش کشت جوانه اندام حرکتی جلویی و عقبی برای اولین بار در ایران، در آزمایشگاه زیست شناسی تکوینی گروه زیست شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران راه اندازی گردید. با استفاده از روش گرید1 درمحیط کشت Eagle’s MEM 2، درفاز بین محیط کشت مایع و هوا، و درC 1/0±37، جوانه ها انکوبه شدند. بدین منظور، تکوین سه گروه از جوانه های اندام حرکتی (کنترل، شم و آزمایشی) مورد بررسی قرار گرفتند. جوانه های مربوط به دو گروه آزمایشی و شم، در روز 5/11 رشد و نمو جنینی، از بدن موش ها جدا گشتند و به مدت دو روز در شرایط مذکور انکوبه شدند؛ در این مدت، گروه های آزمایشی برای دو ساعت تحت تاثیر میدان الکترومغناطیسی با فرکانس Hz50 و شدت 131 گوس قرار گرفتند، گروه های کنترل در روز 5/13 رشد و نمو جنینی از بدن قطع شدند. مطالعات مورفولوژیکی وهیستولوژیکی نمونه ها در قبل و پس ازمقطع گیری و رنگ آمیزی بافت ها، نشان دهنده تغییرات معنی دار(001/0، P< 01/0، P<05/0(P< در تکوین جوانه های اندام حرکتی گروه های آزمایشی درمقایسه با گروه های شم و کنترل بود، به طوری که رشد ونمو به موازات محورهای دور نزدیک3 و قدامی خلفی4 دراندام حرکتی جلویی وعقبی در گروه های آزمایشی معنی دار بود(001/0 (P<و تعداد سلول های غضروفی، سلول های درحال تقسیم و گلبول های قرمز خون نیز افزایش معنی داری (001/0P<، 01/0 P<و05/0P<) را در گروه های آزمایشی نسبت به گروه های کنترل و شم از خود نشان دادند، در حالی که به علت تمایز به سلول های غضروفی، تعداد سلول های مزانشیمی کاهش معنی داری (001/0P<، 01/0 P<و05/0P<) را در گروه های آزمایشی داشتند. ولی، تفاوت معنی داری در تعداد سلول های دژنره شده در گروه های آزمایشی نسبت به گروه های کنترل و شم مشاهده نشد. این یافته ها نشان دهنده اثر تمایزی و رشد ونموی میدان الکترومغناطیسی بر رشد جوانه های اندام حرکتی در شرایط in vitro است.
  • فیروزه خیل تاش، شهربانو عریان صفحه 327
    در این پژوهش تاثیر انسولین، و انسولین و hCG بر سیکل تولید مثل، بروز رفتار های جنسی و تغییرات بافتی در بیضه وزغ که جانداری دوزیست و دارای سیکل تولید مثل ثابت است بررسی شده است. همه آزمایش ها بر روی وزغ های نر با وزن 35-23گرم در4 گروه 1 انسولین، 2- انسولین وhCG 3- کنترل1، 4- کنترل 2، انجام گرفت. به گروه انسولین 4بار انسولین تزریق شد در تزریق اول 7 IU/KgB.W و در دفعات بعد 5/3IU/KgBW انسولین به حیوان تزریق شد و در گروه انسولین وhCG در تزریق اول 7IU/KgB.W انسولین با 50IU/ml hCG و در دفعات بعد 5/3IU/KgBW انسولین و 50 IU/ml hCG تزریق شد. به گروه کنترل 2 در هر تزریق 1 میلی لیتر رینگر دوزیست تزریق شد و به گروه کنترل 1 هیچ گونه تزریقی انجام نشد. تزریقات با فاصله 3 روز در مدت 2 هفته انجام گرفت. سپس با بهره گیری از روش های آماری، معنی داری تغییرات ایجاد شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان می دهد که انسولین باعث افزایش معنی داری در سلول های اسپرماتوژنیک شده و hCG علاوه برافزایش عمل کرد انسولین، باعث بروز رفتار های جنسی«آواز جفت گیری» و«دربرگیری»، و همچنین تیره شدن پوست می شود. انسولین یک میتوژن است و باعث تکثیر سلول های اسپرماتوژنیک می گردد و hCG با تاثیر بر روی ترشح تستوسترون، رفتار های جنسی را هم پدید می آورد.
    کلیدواژگان: انسولین، انسولین و hCG، بیضه، اسپرماتوژنز، وزغ
  • مه لقا قربانلی، آرین ساطعی صفحه 337
    آثار کوتاه مدت شوری ناشی از کلرورسدیم بر جذب و پراکنش فسفر و یون های کلر، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم و نیز بر فعالیت نیترات ردوکتازی اجزای مختلف دانه رست های سویا رقم پرشینگ1 موضوع این پژوهش بوده است. دانه رست ها پس از 14 روز در آب مقطر، روز پانزدهم را نیز در آب مقطر، محلول هوگلند یک سوم غلظت فاقد کلرور سدیم و یا واجد آن، با غلظت های 100، 150 و 200 میلی مولار طی کردند. با افزایش شوری محیط، هر چند مقدار فسفر و یون های فوق در اندام های گوناگون به طور متفاوتی تغییر کرد، ولی درصد آن ها در بخش های هوا یی، افزایش یافت. به نظر می رسد که بتوان رقم پرشینگ را در گروه انباشته کننده فسفر و کلر در برگ ها قرار داد. همه بخش های دانه رست، شامل ریشه، محور زیر لپه، لپه ها، محور روی لپه و برگ ها، فعالیت نیترات ردوکتازی نشان دادند که در بخش های مورد سنجش، در شوری های مختلف، از نظر آماری به طور متفاوتی تحت تاثیر قرار گرفت. حفظ این فعالیت در ریشه ها ممکن است در شرایط شور، نقشی در تحمل دانه رست ها داشته باشد.
    کلیدواژگان: کلرور سدیم، نیترات ردوکتاز، جذب، P، Na، K، Ca، Mg، Cl - سویا
  • شهرزاد نصیری، فرانسواز برنارد، حسین شاکر، رمضان علی خاوری نژاد صفحه 349
    درخت چریش1 از گیاهان بومی هندوستان است. این درخت قابلیت رشد سریعی دارد و در کشاورزی و صنعت دارای کاربردهای تکنولوژیک بسیاراست. دراین پژوهش تاثیر تیمارهای هورمونی اکسین،سیتوکینین و اسید سالسیلیک طی رشد invitro، invivo، سن پایه و موقعیت های مکانی پیوند، بر روی درصد موفقیت ریزپیوندی بررسی شده است. عمل ریزپیوندی مریستم انتهایی ساقه چریش بر روی پایه زیتون تلخ2 با موفقیت انجام شد و گیاهان ریزپیوندی از مقاومت مناسبی در برابر سرما برخوردار شدند. بیش ترین درصد موفقیت ریزپیوندی در گیاهچه های پایه 2 و3 برگی به ترتیب به میزان 16/39و1/40 در موقعیت هیپوکوتیل پایه نسبت به سایر موارد بود. تیمارهای مضاعف اکسین و سیتوکینین باعث افزایش درصد موفقیت ریزپیوندها در پایان هفته چهارم به میزان 33/18نسبت به شاهد شدند. تیمار با سالیسیلیک اسید در مراحل اولیه رشد موجب کاهش ماندگاری ریزپیوندها به میزان 3% نسبت به شاهد شد، ولی موجب افزایش درصد موفقیت رشد و سلزگاری ریزپیوندها هنگام انتقال به خاک نسبت به شرایط محیطی به میزان 33/8گردید.
    کلیدواژگان: درخت چریش، درخت زیتون تلخ، ریزپیوندی، کشت بافت، هورمون
  • مهران آرین، محسن پورکرمانی صفحه 359
    دامنه جنوبی البرز مرکزی خاوری، متشکل از اجزای زمین ساختی متعددی است که در این مقاله معرفی و تحلیل شده اند. این منطقه شامل یک سامانه راندگی پیچیده در شمال و یک حوضه پیشانی وسیع در جنوب مرز مناطق ساختاری البرز ایران مرکزی است. تغییر روند کمربند کوهستانی البرز از شمال باختری جنوب خاوری به شمال خاوری جنوب باختری (از شمال سمنان تا شمال اسفراین) سبب تشکیل دو انحنای مهم در آن شده است که در این جا با عنوان سین تکسیز1 نیشابور اسفراین شاهرود و سالینت2دامغان سمنان قزوین معرفی شده اند. براساس بررسی های انجام پذیرفته، شکل گیری و کارکرد سامانه های گسلی واقع در یک منطقه برشی چپ بر که از جنوب سمنان تا شمال گنبد کاووس گسترش یافته است، عامل ایجاد انحناهای یاد شده در بالا و نازک شدگی پهنای کمربند کوهستانی البرز در شمال بسطام پیشنهاد گردیده است. علاوه بر این دگرشکلی این منطقه برشی را حاصل توام شدن مؤلفه های فشاری با مؤلفه های راستالغز چپ بر باید دانست که پژوهش های صحرایی و تحلیل ساز و کار ژرفی زمین لرزه ها آن ها را تایید می کند.
    کلیدواژگان: زمین ساخت، البرز، سالینت، سین تکسیز، راستالغز، چپ بر
  • مصطفی قماشی، یعقوب لاسمی صفحه 369

    سازند سرخ شیل(تریاس زیرین) در بخش هایی از بلوک طبس رخ نمون دارد. این سازند از آهک، دولومیت، ماسه سنگ، شیل و گچ تشکیل شده است. مرز پایینی آن با سنگ های پرمین و مرز بالایی آن با دولومیت های سازند شتری، ناپیوستگی فرسایشی دارد. جهت بررسی رخساره ها و محیط های رسوبی سازند سرخ شیل، برش های چینه نگاری گدارسرخ (جنوب خاور طبس)، گدارگچال (جنوب باختر طبس) واسلام آباد (جنوب خاور زرند) بررسی شده اند. پژوهش های صحرایی وآزمایشگاهی نشان داده است که این سازند از رخساره های کربناته (محیط های تالاب پشت سد تا پهنه جزر و مدی)، سیلیسی آواری (محیط های تالاب پشت سد، پهنه جزر و مدی و دشت ساحلی) و تبخیری (محیط پلایا) تشکیل شده است. رخساره های طوفانی کربناته و آواری نیز شناسایی شده اند. رخساره های سازند سرخ شیل در یک رمپ کربناته-تخریبی هموکلینال، همسان با خلیج فارس امروزی، تشکیل شده اند. توالی سنگ های سازند سرخ شیل در بلوک طبس، نشان دهنده یک سکانس رسوبی (چرخه رده سوم) است که با ناپیوستگی های فرسایشی نوع 1 محدود می شود. دریایی تر شدن رخساره ها به سوی شمال، روند رو به شمال جریآن های قدیمی و ضخامت زیاد سنگ های تریاس زیرین نشان می دهد که سازند سرخ شیل، دریک حوضه کافت عقیم در امتداد گسل های کلمرد کوهبنان و نایبند نهشته شده است

  • علی اصغر کلاگری، علی عابدینی، محسن مؤذن صفحه 387
    افق بوکسیتی قپی در غرب میاندوآب، در جنوب استان آذربایجان غربی، شمال غرب ایران واقع شده است. این افق به صورت استراتیفورم در مرز بین سنگ های کربناتی پرمین و شیلی-آهکی تریاس قرار دارد. بالا آمدگی در پرمین فوقانی، سنگ های قبل از پرمین را در معرض هوازدگی و بوکسیتی شدن قرار داده است. بر اساس شواهد صحرایی و بررسی های پتروگرافیک پنج نوع رخساره بوکسیتی در این افق تشخیص داده شده است. مقادیر کانی های نورماتیو و فرایند های شیمیایی، نحوه شکل گیری کانی های بوکسیتی را در این افق مشخص می کنند. یافته های شیمیایی و ضرایب همبستگی نشان می دهند که عناصر Al، Ti، Zr وNb در طی فرایند بوکسیتی شدن به صورت بی تحرک عمل کرده اند. محاسبات تغییرات جرم عناصر در واحد های بوکسیتی قپی نشان می دهند که مقادیر چشم گیری از عناصر Si، Ca، Mg، Na، P و K از سیستم خارج شده اند. بر اساس نسبت های عناصر بی تحرک، سنگ های دیابازی منطقه منشا اصلی افق بوکسیتی قپی بوده و حداقل ضخامتی حدود17 متر از آن در طی فرآیند های هوازدگی و بوکسیتی شدن مصرف شده است.
    کلیدواژگان: بوکسیت زایی، میاندوآب، لاتریتی شدن، رخساره بوکسیتی، کلوئید آلوموژل
|
  • Page 305
    Oxymetholone is an orally active anabolic-androgenic steroid. Oxymetholone was synthesized in 1959.It is a 17α-methylated, 5 α-saturated compound. This drug is used for the treatment of a variety diseases including; anemia, growth delay in kids, myocardial damage in heart failiure and treatment of HIV associated wasting. Unfortunately, some of athletics use this drug because of its anabolic effect and its influence on muscular mass in high doses as a doping drug. In this study effects of oxymetholone in supraphysiologic doses on spermatogenesis of NMRI mice was evaluated. In our experiments, oxymetholone was injected(12mg/kg/day) interaperitoneally to mice 6 weeks and 4 weeks old in two periods of 35 and 70 days. The results demonstrated that in the 35-day injection period, there were not any teratogenic effects in treatment groups compared with control group. But in the 70-day injection period, a significant difference between treatment and control groups was observed. These effects consist of: a reduction in the size of testis and decrease in the number of spermatogonia type A and B, primary spermatocytes, spermatids and sperms. Testosterone was evaluated too. In some cases of the experimental group primary spermatocytes and spermatids were poured into the lumen of seminiferous tubules. Cellular disorder was also observed.
  • Page 315
    Over the past two decades, electeromagnetic fields (EMFs) have been used effectively to treat diseases, such as musculoskeletal and chondrogenic disorders. Proper application of EMFs is presumed to stimulate osteogenesis. To investigate the effects of EMFs on limb bud development in in vitro, an organ culture system, using Eagle’s minimum essential medium (Eagle’s MEM), supplemented with 15% human embryo cord serum, was used. Three test groups of amputated Balb/C mouse limb buds (n=70), included experimental (E) exposed to EMFs, sham (sh) exposed groups with no exposure to EMFs and control (C). Limb buds of two groups (E and sh) were amputated from mouse embryos, on day 11.5 of gestation and cultured for 2 days; the group C was removed, on day 13.5. Morphological and histological examinations showed significant changes occured in experimental groups, comparing with sham and control groups. In both fore and hind limbs, development in proximo-distal (P-D) and anterio-posterior (A-P) axes was significant (P<0.001). Number of chondrocytes and mitotic divisions of mesenchymal cells and red blood cells revealed significant increase (P<0.05, P<0.01, P<0.001), compared with sham and control groups. However, number of mesenchymal cells showed significant decrease (P<0.05, P<0.01, P<0.001) and there was no significant difference with degenerated cell counts among three groups. These findings suggest that EMFs (50 Hz / 131 G, for 2 hrs) have progressive effects on limb bud development.
  • Page 327
    In this research the effects of insulin and insulin +hCG on the sexual activity of male gonad of Bufo viridis have been investigated. The familiar manifestations of sexual activity in amphibian, such as clasping, mating call, associated with histological changes have been studied. The object of this study was to examine reproductive cycle under experimental condition. The experimental animals consisted of four groups; in each we used 5 mature male toads ranging 23-25gr of body weight. Animals of first experimental group received insulin 4 times during a 2 week period with every 3 day interval intraperitoneally (IP). The first injection was 7 IU/kg B.W. and the others were 3.5 IU/kg B.W. The second experimental group received insulin together with hCG 4 times during a 2 week period with every 3 day intervals intraperitoneally (IP). The first injection was 7 IU/kg B.W insulin and 50 IU/ml hCG and the others were 3.5 IU/kg B.W insulin with 50 IU/ml hCG. The control groups received Ringer solution in each injection. The researchers found that in the second experimental group after third injection skin became darker and sexual behavior such as mating calls and clasping were appeared. The testes of experimental animals were histologically studied. The number and diameter of seminiferous tubules and number of spermatogenic cells in first and second experimental groups were increased. The researchers can conclude that insulin caused cell division and increased number of spermatogenic cells but did not affect on sexual behavior, where as hCG produced sexual activities
  • Page 337
    Early effects of salinity on uptake and distribution of P, Cl, Na, K, Mg, Ca, and on nitrate reductase activity in different parts of soybean(Glycine max cv. Pershing) have been studied. By increasing salinity in the medium, content of above elements, changed differently in different parts of examined plants, but in aerial parts from whole seedling content, increased. It seems that the Pershing cultivar of soybean, can be classified in "leaf accumulators" of P and Cl All of the seedling parts, including, roots, hypocotyl, cotyledons, epicotyl, and leaves showed nitrate reductase activity, that was statistically affected differently, regarding different saline treatments, and assayed seedling parts. Maintainance of this activity in saline conditions in roots, may have an importance in seedlings tolerance.
  • Page 349
    Neem (Azadirachta indica A.Juss.), native to the arid regions of Indian subcontinent, is a valuable tree because its fast growing rate and many technological importanc applications. We examined micrografting of the highly interested A.indica onto Melia Azedarach L. (Persian lilac) rootstock seedling, with the objective of estimating the resistance of this union to cold treatment afterwards. In these micrografting experiments the age of rootstock, the localization of graft and hormonal treatments during the time course of growth were examined under in vitro condition and after transfering to soil. The best shoot tips graft success was found on young rootstock(40.1%) in lateral hypocotyls position. Exogenous auxine in association with cytokinine was necessary to the best union and growth.In contrast effect of treatment increased amount of 18.33%in compare to control. If salicylic acid showed an inhibitory effect on the graft-take amount of 3% in compare to control,but salicylic acid treatment cause the highest grafting success amount of 8.33% in compare to control, signifying a useful role of salicylic pretreatment in acclimatization to soil conditions for these grafted plantlets.
  • Page 359
    Southern flank of the East– Central Alborz Mountain is consisting of several tectonic elements, which were introduced and analyzed, in this paper. This region is including a complex thrust system at north and a widespread foreland basin at south of Alborz– Central Iran border zone. Two significance curvatures at Alborz Mountain belt that have introduced here such as Neyshabur– Esfarayen– Shahrud Syntaxis and Damghan– Semnan– Qazvin Salient, had been created by change in trend of Alborz from NW– SE to NE–SW. According to this research, creative and activities of the fault systems in a sinistral displacement shear zone that had been elongated from south Semnan to north Gonbad–e Kavus was suggested as a cause to forming of above curvatures and thinning of Alborz width at north Bastam. Therefore, deformation in this region is a combination of compressional and left–lateral strike slip components that (Transpression) demonstrated by field evidences and focal mechanism solutions.
  • Page 369

    The Sorkh Shale Formation (Lower Triassic) crops out in parts of Tabas Block. This formation is composed of limestone, dolomite, sandstone, shale and gypsum. Its lower contact with the Permian rocks and its upper contact with the Shotori Formation is marked by distinct erosional unconformity. To determine the depositional environments of the Sorkh Shale Formation, stratigraphic sections of Godar-e-Sorkh (southeast of Tabas), Godar-e-Gachal (southwest of Tabas) and Islam-Abad (southeast of Zarand) have been studied. Field and laboratory studies have shown that the Sorkh Shale Formatin consists of carbonate (lagoonal to tidal flat environments), silisiclastic (lagoonal, tidal flat and coastal plain environments) and evaporite (playa environment) facies. Both carbonate and siliciclastic storm deposites (tempestite) are also recognized. The Sorkh Shale Formation have been formed in a homoclinal clastic-carbonate ramp similar to the peresent day Persian Gulf. The Sorkh Shale succession in the Tabas Block indicates a depositional sequence (3rd_order cycle) bounded by type 1 unconformities. Northward increase in carbonate content, northward paleocurrent directions and higher thickness of the Lower Triassic rocks indicate that the Sorkh Shale Formation was deposited in a failed rift along the Kalmard/Kuhbanan and Nayband Faults.

  • Page 387
    Qopi bauxitic horizon is located west of Miandoab, in West-Azarbaidjan, NW of Iran. This stratiform horizon lies along the boundary of Permian carbonates and triassic shales and limestones. The upper Permian uplift exposed the pre-Permian rocks to weathering and bauxitization. Based upon field evidence and petrographic studies, five bauxitic facies are recognized within this horizon. Normative values of constituent minerals and chemical processes characterize the mode of development of bauxitic minerals in this horizon. Chemical data and correlation coefficient show that Al, Ti, Zr, and Nb acted as immobile elements during bauxitization processes. Mass change calculations of elements in the bauxitic units at Qopi indicate that considerable amounts of Si, Ca, Mg, Na, P, and K were leached out from the system. Based upon ratios of immobile elements, the diabasic rocks in the area are the principal source for Qopi bauxitic horizon and at least 17 meters of it was consumed during weathering and bauxitization processes