فهرست مطالب

نشریه بوم شناسی کشاورزی
سال یکم شماره 2 (زمستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/10/15
  • تعداد عناوین: 14
|
  • سرور خرمدل، علیرضا کوچکی، مهدی نصیری محلاتی صفحه 1
    به منظور بررسی تاثیر نظامهای زراعی با نهاده های مختلف بر تنوع، ترکیب و تراکم علف های هرز در ذرت (Zea mays L.) آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سه نظام زراعی کم نهاده، متوسط نهاده و پرنهاده بودند. نظام کم نهاده با 30 تن کود دامی و نظام کم نهاده با 30 تن کمپوست، بدون عملیات آماده سازی زمین و وجین دستی، نظام متوسط نهاده شامل 15 تن در هکتار کمپوست، 150 کیلوگرم در هکتار اوره، دو مرتبه عملیات آماده سازی زمین و علفکش توفوردی (در مرحله پنج برگی ذرت، به میزان 5/1 لیتر در هکتار) و یک مرتبه وجین دستی و نظام پرنهاده شامل 300 کیلوگرم در هکتار اوره، چهار مرتبه عملیات آماده سازی زمین و پاراکوات (بعد از کاشت، به میزان 2 لیتر در هکتار) و توفوردی (در مرحله پنج برگی ذرت، به میزان 5/1 لیتر در هکتار) بودند کود دامی پوسیده و کمپوست در زمان کاشت و کود شیمیایی 25 روز پس از کاشت (اوره به میزان 150 و 300 کیلوگرم در هکتار به ترتیب برای نظامهای متوسط نهاده و پرنهاده) به خاک افزوده شد. نمونه برداری از جمعیت علف های هرز در سه مرحله ابتدا، وسط و انتهای فصل رشد انجام شد. نتایج نشان داد که در بین تیمارهای مختلف مدیریت نظام زراعی، تاجریزی سیاه (Solanum nigrum) با دامنه 00/75-09/9 درصد بیشترین فراوانی نسبی را نسبت به سایر گونه های علف هرز داشت. نظام کم نهاده بر پایه کود دامی بیشترین تعداد گونه علف هرز را به خود اختصاص داد. اثر مدیریت نظامهای زراعی بر وزن خشک و شاخصهای تنوع علف های هرز معنی دار بود. بیشترین و کمترین وزن خشک علف های هرز به ترتیب در نظام کم نهاده بر پایه کود دامی و نظام پرنهاده مشاهده شد. در مرحله اول، دوم و سوم نمونه برداری، بیشترین شاخص تنوع مارگالف در نظام کم نهاده بر پایه کود دامی (به ترتیب با 3/5، 4/5 و 3/3) و کمترین میزان آن در نظام پرنهاده (به ترتیب با 8/0، 3/2 و 6/2) به دست آمد. بیشترین میزان شاخص تنوع شانون در مرحله اول، دوم و سوم نمونه برداری در نظام کم نهاده بر پایه کود دامی (بترتیب با 5/0، 7/0 و 6/0) و کمترین آن در نظام پرنهاده (به ترتیب با 1/0، 4/0 و 3/0) حاصل شد. دلیل کاهش تعداد و وزن خشک علف های هرز در نظام پرنهاده در مقایسه با سایر نظامها بدلیل کنترل شیمیایی آنها در طی فصل رشد و اعمال سیستمهای خاکورزی فشرده و تراکم بالای ذرت بود.
  • ندا صفدری منفرد، ایرج الله دادی، محمد علی باغستانی، حمید ایران نژاد، اسکندر زند، عارفه رزازی صفحه 11
    به منظور بررسی اثرات تراکم و آرایش کاشت ذرت دانه ای در کاهش مصرف علف کش ها آزمایشی در سال زراعی 1386 در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات علف های هرز موسسه گیاهپزشکی کشور، واقع در ورامین به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار به اجرا درآمد. الگوی کاشت ذرت با چهار سطح تک ردیفه با تراکم معمول و دو ردیفه زیگزاگ با تراکم های معمول، 25% و 50% بیشتر از تراکم معمول به عنوان فاکتور اصلی و مصرف علف کش نیز با پنج سطح مخلوط آترازین به میزان 1 کیلوگرم در هکتار و ارادیکان به میزان 4، 5 و 6 لیتر در هکتار، مخلوط آترازین به میزان 1 کیلوگرم در هکتار و آلاکلر به میزان 5 لیتر در هکتار، ارادیکان به میزان 6 لیتر در هکتار به صورت پیش کاشت و به عنوان فاکتور فرعی اعمال گردید. کرتهای شاهد شامل شاهد بدون علفهرز و شاهد با علفهرز بود. تغییر الگوی کاشت ذرت از تک ردیفه با تراکم معمول به دو ردیفه زیگزاگ با تراکمهای 25% و 50% بیشتر از تراکم معمول موجب افزایش معنیدار عملکرد دانه ذرت شد. به غیر از تیمار شاهد با علفهرز عملکرد دانه سایر تیمارهای علف کشی اختلاف معنی داری با عملکرد دانه تیمار شاهد بدون علفهرز نداشت. در نتیجه میتوان از مقادیر کاهش یافته علفکشها استفاده نمود و در نتیجه میزان مصرف علفکشها را کاهش داد. افزایش عملکرد دانه نتیجه تاثیر معنیدار مصرف علفکش بر تعداد ردیف دانه در بلال، وزن صد دانه و قطر بلال بود.
  • سعید خانی نژاد، محمد خواجه حسینی صفحه 19
    کوشیا به عنوان یک گیاه هالوفیت، دارای عملکرد علوفه ای بالایی است و می تواند در جهت اصلاح خاک های شور مورد استفاده قرار گیرد. جوانه زنی و استقرار گیاهچه کوشیا یکی از حساس ترین مراحل رشدی آن است. به همین جهت مطالعه ای به منظور بررسی اثرات شوری بر روی توده های بومی کوشیا به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار توده (بیرجند، سبزوار، بروجرد و اصفهان) و شش سطح شوری کلرید سدیم (صفر، 7، 14، 21، 28 و 35 دسی زیمنس بر متر) بود. نتایج نشان داد که اثر شوری بر توده های بذری مورد مطالعه و اثر متقابل توده و شوری بر روی تمام صفات مورد بررسی معنی دار بود. افزایش سطح شوری سبب بالا رفتن متوسط زمان جوانه زنی شد. درصد جوانه زنی تا شوری هفت دسی زیمنس بر متر افزایش، ولی با زیاد شدن غلظت نمک در محلول، کاهش یافت در بین توده های بذری مورد آزمایش، توده سبزوار دارای بالاترین درصد جوانه زنی (100%)، در سطح هفت دسی زیمنس بر متر بود. توده بذری اصفهان نیز در این مطالعه با 83% جوانه زنی در شوری هفت دسی زیمنس بر متر حساس ترین توده به شوری شناخته شد. به طور کلی توده های بذری سبزوار، بیرجند و بروجرد به شرایط شوری پاسخ های مطلوب تری نشان دادند. با انجام این آزمایش در مراحل دیگر رشدی با اطمینان بیشتری می توان کشت این توده ها را در مناطق تحت تنش شوری توصیه کرد.
  • رضا پورآذر، اسکندر زند، محمد علی باغستانی، حامد منصوری، رضا دیهیم فرد صفحه 29
    به منظور مطالعه اثر بقایای علفکش های سولفونیل اوره قابل استفاده در گندم، بر روی محصولاتی که در تناوب با گندم قرار می گیرند، دو آزمایش دو ساله طی سال های 1385 و 1386در اهواز اجرا شد. در آزمایش اول، سال اول 10 تیمار علفکشی در زراعت گندم مصرف و بلافاصله پس از برداشت گندم به جای آن ذرت کشت شد. تیمارهای علفکشی بکار رفته در سال اول عبارت بودند از علفکش های شوالیه (یدوسولفورون+ مزوسولفورون+ مفن پایر) به مقدار 400 گرم در هکتار، آپیروس (سولفوسولفورون) به مقدار 28، 42، 56 و 68 گرم در هکتار، مگاتن (کلروسولفورون) به مقدار 20 گرم در هکتار، برومایسید+تاپیک (برومایسید ام آ+ کلودینافوپ پروپارژیل) به مقدار 5/1+8/0 لیتر در هکتار، علفکش توتال (سولفوسولفورون+ مت سولفورون) 45گرم در هکتار به همراه 1250میلی لیتر مواد افزودنی همراه، آتلانتیس (یدوسولفورون+ مزوسولفورون+ مفن پایر) به مقدار 5/1 لیتر در هکتار و تیمار بدون مصرف علفکش. آزمایش دوم نیز مشابه آزمایش اول بود، با این تفاوت که پس از برداشت گندم، گیاه زراعی ماش کشت گردید. در این آزمایش ها عملکرد دانه و بیولوژیک و همچنین شاخص برداشت محصولاتی که در تناوب با گندم قرار گرفتند مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده، هنگامی که گیاهان زراعی ماش و ذرت در تناوب با گندم قرار گرفت، بقایای علفکش های مگاتن و دزهای 56 و68 گرم در هکتار آپیروس مصرف شده در گندم به ترتیب با 37، 24 و 21 درصد کاهش محصول ماش و 36، 10 و 17 درصد کاهش محصول ذرت بیشترین اثر منفی را بر این گیاهان داشتند. به طور کلی به نظر می رسد که باید واکنش گیاهان نسبت به بقایای علفکش های سولفونیل اوره را بیشتر مورد توجه قرار داد و در این خصوص در آینده تحقیقات بیشتری نمود.
  • نجمه نساری، رضا قربانی، اعظم لشکری صفحه 37
    به منظور بررسی اثرات دزهای مختلف علفکش متریبیوزین (سنکور) بر گره زایی و خصوصیات رشدی گیاه نخود، آزمایشی در سال زراعی89-1388 درگلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش عبارت بودند از: کاربرد پیش رویشی علف کش متریبیوزین در 6 دز (10، 25، 50، 75، 100 و 125 درصد دز توصیه شده) در خاک اتوکلاو شده و دو دز 25 و 50 درصد در خاک غیر اتوکلاو شده مورد بررسی قرار گرفتند. اثر علفکش بر وزن خشک ریشه و ساقه، نسبت ریشه به ساقه، ارتفاع و تعداد برگ نخود معنی دار شد. بیشترین مقدار وزن خشک ریشه و ساقه، ارتفاع و تعداد برگ در شاهد (بدون علفکش و تلقیح شده با باکتری) و کمترین مقدار در دزهای 100 و 125 درصد علفکش حاصل شد. بیشترین نسبت ریشه به ساقه در دزهای 100 و 125 دیده شد. روند تغییرات تعداد گره و وزن خشک گره در بوته معنی دار و با افزایش دز علفکش روند کاهشی داشت که این کاهش در وزن خشک گره بیشتر مشاهده شد. تغییرات درصد نیتروژن کل بوته معنی دار بود و با افزایش دز علفکش روند کاهشی داشت.
  • وحید پوزش، پابلو کروز، جرج برتونی صفحه 47
    در خاک های اسیدی، سمیت آلومینیم، نخستین عامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی و علوفه ای است.
    در pH < 5.0، حل پذیری آلومینیم افزایش یافته و به صورت فاکتور سمی در محیط ریشه هویدا می گردد. موضوع این کار مقایسه مقاومت به آلومینیم میان گندمیان وحشی مرغزارهای اسیدی و ارزیابی رابطه میان ویژگی کارکردی گیاه و مقاومت به سمیت آلومینیم در محلول غذایی بود. بعلاوه، یک واریته حساس Lolium perenne به عنوان شاهد در نظرگرفته شده بود. با اندازه گیری طول نسبی ریشه و آستانه بحرانی آلومینیم (کاهش 50٪ درازای ریشه) تفاوت بزرگی میان گونه های گراس های تست شده دیده شد. آستانه بحرانی{Al 3+}50 برای گونه های perenne Lolium، Molinia coerulea، Holcus lanatus و Danthonia decumbensبترتیب3، 13، 14، 26 میکرمول بودند. هیچ گونه رابطه ای میان ویژگی میزان ماده خشک برگ(LDMC) و مقاومت به Al پیدا نشد. گونه Holcus lanatus مقاوم به سمیت Al وبا یکLDMC کم، شایسته بررسی های بیشتری در مورد کیفیت خوراکی آن برای دام ها می باشد. گونه D. Decumbens با مقاومت بالا به سمیت آلومینیم و باLDMC بالا می تواند در زمینه مکانیزم های مقاومت به آلومینیم و کاربردهای دیگری مانند حفاظت از خاک های خیلی اسیدی در برابر فرسایش، مورد بررسی بیشتر واقع شود.
  • سمیرا سبزواری، حمیدرضا خزاعی صفحه 53
    افزایش عملکرد محصولات زراعی، به ویژه گندم به علت داشتن بیشترین سطح زیر کشت و مصرف در کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است و اسید هیومیک به عنوان یک اسید آلی حاصل از هوموس و سایر منابع طبیعی، بدون اثرات مخرب زیست محیطی جهت بالا بردن عملکرد دانه در گندم، به خصوص در شرایط متغیر محیطی می تواند موثر واقع شود. به منظور بررسی اثر اسید هیومیک بر رشد و عملکرد گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1387 اجرا شد. تیمارها شامل اسید هیومیک در چهار سطح (0، 100، 200 و 300 میلی گرم در لیتر) و 4 زمان محلول پاشی (پنجه زنی، ساقه رفتن، ظهور برگ پرچمی و گرده افشانی) بود. نتایج نشان داد اثر متقابل محلول پاشی اسید هیومیک در زمان های مختلف بر وزن تر وخشک اندام هوایی، سطح برگ، ارتفاع ساقه و عدد کلروفیل متر معنی داری بود. بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی و سطح برگ و ارتفاع ساقه از محلول پاشی با غلظت 300 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک در زمان ظهور برگ پرچمی به دست آمد و بیشترین عدد کلروفیل متر مربوط به محلول پاشی در زمان برگ پرچم و با غلظت 200 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک بود. اسید هیومیک در غلظت 200 و 300 میلی گرم در لیتر به ترتیب بیشترین وزن بیولوژیک و وزن دانه را به خود اختصاص داد. بهترین زمان محلول پاشی برای رسیدن به بیشترین وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه مرحله ظهور برگ پرچمی بود و بین غلظت های 200 و 300 میلی گرم در لیتر در غالب صفات تفاوت معنی داری دیده نشد. کمترین درصد سنبلچه نابارور نیز از محلول پاشی با غلظت 300 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک و در زمان ساقه روی به دست آمد.
  • اکرم فرشادی راد، اسماعیل دردی پور، محمدحسین ارزانش صفحه 65
    پتاسیم یکی از عناصر ضروری و پر مصرف برای گیاهان است. میکرو ارگانیزم های مختلف شامل برخی باکتری ها، قارچ ها، مخمرها، جلبک ها و نیز گلسنگ ها قادرند کانی های سیلیکاتی موجود در خاک را تجزیه کرده و عناصری چون پتاسیم، فسفر، آهن، روی و سیلیسیم را آزاد کنند که در این میان باکتری ها از اهمیت بیشتری برخوردارند. تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر جمعیت های میکروبی بر آزادسازی پتاسیم انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی شامل 2 فاکتور با 3 تکرار انجام گرفت. به این منظور 12 تیمار شامل ترکیبات مختلف دو جنس باکتری (Azospirillum lipoferum و Azotobacter chrococoum) و دو جنس قارچ (Asperigilus nigerو Trichoderma hazarum) به خاک تلقیح شد و در طی 4 زمان مختلف (0، 10، 20 و 30 روز) عصاره گیری پتاسیم با استات آمونیوم انجام گردید. نتایج نشان داد، تاثیر تلقیح خاک با باکتری و تیمار باکتری و قارچ در آزادسازی پتاسیم بیشترین مقدار بود به طوری که تیمار Azotobacter chrococoum))، B1 توانست حدود 6 درصد از پتاس خاک را به فرم قابل جذب گیاه تبدیل کند و با گذشت زمان میزان آزادسازی افزایش یافت، به طوری که در زمان 30 روز پس از تلقیح در تمامی تیمارها بیشترین میزان پتاس آزاد شد. بدین ترتیب کود بیولوژیک پتاسیمی می تواند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشد.
  • ریحانه عسگرپور، رضا قربانی، علیرضا کوچکی، علی اصغر محمدآبادی صفحه 71
    امروزه بدلیل مشکلات ایجاد شده توسط علف کش ها، تمایل شدیدی برای توسعه روش های جایگزین برای کنترل علف های هرز وجود دارد. بهمین منظور، برای بررسی اثر آفتابدهی و مالچ کاه جو بر جمعیت علفهای هرز، آزمایشی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. این آزمایش بصورت کرت های خرد شده و در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار آفتابدهی (آفتابدهی با نایلون شفاف و نایلون سیاه و بدون پوشش نایلون) در کرت اصلی و مقادیر مختلف مالچ کاه جو (0، 300 و 600 گرم در مترمربع) در کرت های فرعی قرار گرفتند. با مطالعه جمعیت علف های هرز مزرعه، 17 گونه علف هرز شناسایی شدند که عمدتا پهن برگ یکساله بودند. نتایج نشان داد که آفتابدهی با نایلون شفاف و سیاه جمعیت علفهای هرز را در یک روز پس از جمع آوری صفحات نایلون بطور معنی داری کاهش داد. پس از اعمال مالچ کاه، مشاهده شد که تراکم و زیست توده علفهای هرز در تیمار آفتابدهی با نایلون شفاف بطور معنی داری نسبت به شاهد کاهش یافت. کاربرد مالچ کاه، تاثیر معنی داری بر تراکم علفهای هرز نداشت که به مقادیر پایین کاه بکار رفته نسبت داده شد، ولی زیست توده علفهای هرز در انتهای فصل در تیمارهای 300 و 600 گرم کاه در متر مربع به ترتیب 31/48 و 90/52 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. اثر متقابل آفتابدهی و مالچ کاه جو بر زیست توده علفهای هرز فقط در نمونه گیری 90 روز پس از اعمال مالچ کاه معنی دار بود، بطوریکه کمترین زیست توده علفهای هرز در کرت های آفتابدهی شده با نایلون شفاف و بدون پوشش مالچ مشاهده شد.
  • محمد جواد گل محمدی، مجید نحوی صفحه 81
    به منظور مطالعه تاریخ های مختلف نشاکاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد کلزای پاییزه به صورت کشت دوم در اراضی شالیزاری، آزمایشی در دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. آزمایش با چهار تیمار(تاریخ های نشاکاری 10 آبان، 30 آبان، 20 آذر و 10 دی) بصورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بر روی رقم PF (ساریگل) انجام گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ های کاشت بر روی عملکرد دانه و عملکرد روغن در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. بیشترین میزان عملکرد دانه از تاریخ کاشت 10 آبان به میزان 1/2754 کیلوگرم در هکتار و کمترین میزان عملکرد دانه از تاریخ کاشت 10 دی به میزان 2/1338 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بیشترین تعداد غلاف در بوته با 142 غلاف در تاریخ کاشت 10 آبان و کمترین تعداد غلاف در تاریخ کاشت 10 دی حاصل شد که درصد کاهش 52 درصد بود. بیشترین تعداد دانه در غلاف 21 عدد در تاریخ کاشت 10 آبان بدست آمد. نتایج بیانگر آن است که تاریخ کاشت بهینه بر روی عملکرد کلزا اثر قابل توجه داشت و تاخیر در کاشت، عملکرد دانه را کاهش داد. تاریخ کاشت 10 آبان اختلاف معنی داری از نظر صفات مورد بررسی از جمله عملکرد دانه و روغن با تاریخ کاشت 30 آبان نداشت. در نهایت بر اساس نتایج بدست آمده بهترین تاریخ کاشت برای رقم ساریگل در منطقه 10 آبان تا 30 آبان توصیه می گردد.
  • حسین رحیمی، امرعلی شاهمرادی، علیرضا باقری * صفحه 89

    گیاه بوه شور (Salsola tomentosa) گیاهی پایا متعلق به خانواده اسفناج (Chenopodiaceae) است که در بعضی از عرصه های استان تشکیل تیپ داده و در دیگر عرصه ها همراه درمنه دیده می شود. مطالعه و تعیین نیازهای بوم شناسی این گونه از سال 1383 به مدت سه سال با هدف شناسایی رویشگاه های گونه در سطح استان خراسان رضوی، توپوگرافی، خاکشناسی، عوامل اقلیمی، فنولوژی، خصوصیات مرفولوژیکی، قابلیت جوانه زنی بذر، ماندگاری و نحوه زادآوری انجام پذیرفت. مطالعه زمین شناسی و خاکشناسی رویشگاه با استفاده از نقشه های مربوطه و بازدید صحرایی و نتایج آزمایشگاهی انجام گردید. تقویم رشد و مطالعه مرفولوژیکی با علامت گذاری 30 بوته به فاصله زمانی هر 15 روز یکبار در دو رویشگاه گناباد و بردسکن تعیین گردید. وضعیت پوشش گیاهی نیز با استفاده از سه ترانسکت به طول 10 کیلومتر و به فاصله 3 کیلومتر از یکدیگر (در هر رویشگاه) با پلات گذاری 2×1 متر در فواصل یک کیلومتری روی هر ترانسکت انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که بوه شور به شرایط خشکی سازگاری فوق العاده ای دارد. این گونه بدلیل وجود کرک زیاد در اندام های هوایی در بهار، تابستان و پائیز کم چرا می شود، به همین دلیل در مراتع مناطق خشک به وفور دیده می شود. اهمیت آن از این رو است که در زمستان در اوج فقر مراتع مناطق خشک، بذر و سرشاخه های آن مورد چرا قرار می گیرد و از این لحاظ برای دامداران اهمیت زیاد دارد. گذشته از آن، اثرات زیست محیطی و جلوگیری از فرسایش آن بدلیل گستردگی گونه در عرصه های بیابانی حائز اهمیت است. این گونه در خاک های نیمه عمیق تا عمیق با بافت شنی تا لوم شنی همراه مقادیر بسیار گچ رویش دارد.

  • محمود شور، مرتضی گلدانی، فرزاد مندنی صفحه 101
    غلظت دی اکسید کربن اتمسفر طی چند دهه گذشته افزایش یافته است. بنابراین انتظار میرود که این افزایش روی تولید گیاهان تاثیر بگذارد. به منظور ارزیابی اثرات افزایش غلظت دی اکسید کربن بر صفات مورفوفیزیولوژیکی گل جعفری، ابری و رعنا زیبا، یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار و 12 تیمار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1388 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل گونه های گیاهی (گل جعفری، ابری و رعنا زیبا) و غلظتهای 350، 700، 1050 و 1400 پی پی ام دی اکسید کربن بود. گیاهان به مدت 30 روز تحت تاثیر افزایش غلظت دی اکسید کربن قرار گرفتند. در طول دوره آزمایش در کلیه تیمارها متوسط درجه حرارت روزانه و شبانه به ترتیب 25 و 18 درجه سانتیگراد در نظر گرفته شد. در پایان 30 روز تعداد برگ تک بوته، شاخص روزنه، قطر روزنه ها، سطح برگ تک بوته، عدد اسپد و وزن خشک تک بوته اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت دی اکسید کربن از 350 به 1400 پی پی ام، تعداد برگ تک بوته، شاخص روزنه، سطح برگ تک بوته، عدد اسپد و وزن خشک تک بوته به ترتیب 6/41، 35/3، 1/61، 1/17 و 9/73 درصد افزایش یافت، درصورتی که افزایش غلظت دی اکسید کربن منجر به کاهش 62 درصدی قطر روزنه شد. در بین صفات مورد ارزیابی، تجمع ماده خشک و سطح برگ تک بوته بیشترین واکنش را نسبت به افزایش غلظت دی اکسیدکربن از خود نشان دادند. از آنجا که یک رابطه مثبت بین افزایش سطح برگ و تجمع ماده خشک در اکثر گیاهان وجود دارد. پس افزایش غلظت دی اکسید کربن از طریق افزایش صفات نام برده میتواند در افزایش تولید و سوددهی کشت و کار گل جعفری، ابری و رعنا زیبا بسیار موثر باشد.
  • محسن زعفرانیه، جعفر ولی زاده، سید مسعود ضیایی، مجید جعفری، محبوبه محسنی بابعبدانی صفحه 109
    شوری از تنش های محیطی است که بر جوانه زنی، استقرار و رشد گیاهان تاثیر می گذارد. تعیین آستانه تحمل گیاه در شرایط تنش شوری برای سبز شدن و استقرار گیاهچه ها کمک زیادی در انتخاب خاک و آب آبیاری در کشت گیاهان هالوفیت می کند، به این منظور برای ارزیابی واکنش گیاه تاج خروس به تنش شوری و همچنین تعیین آستانه این گیاه در شرایط تنش شوری، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار در دو مرحله در اتاقک رشد اجراء شد. در مرحله اول سطح شوری صفر، 10، 20،30 و 40 دسی زیمنس بر متر مورد مطالعه قرار گرفت. در این مرحله بذور تنها در سطوح شوری صفر و 10 دسی زیمنس بر متر قادر به سبز شدن بودند وبه ترتیب در صد سبز شدن بذور 90 و57 درصد بود. در مرحله دوم برای تعیین دقیق آستانه تحمل به شوری در این گیاه حد فاصل شوری 10 و 20 دسی زیمنس بر متر 12، 14، 16 و 18 مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله تا غلظت 14دسی زیمنس بر متر بذور قادر به سبز شدن بودند اما طول گیاهچه، وزن تر و خشک اندام هوایی و درصد ماده خشک کاهش یافت. بر اساس نتایج حاصله، آستانه سبز شدن گیاه تاج خروس در شرایط تنش شوری غلظت 14 دسی زیمنس بر متر تعیین گردید.
  • رضا قربانی، علیرضا کوچکی، محسن جهان، مهدی نصیری، پرویز رضوانی مقدم صفحه 117
    امروزه کشاورزی زیستی به عنوان یکی از مناسب ترین نظام های تولیدی جایگزین نظام های کشاورزی رایج مورد توجه متخصصین علوم مختلف، عموم مردم حتی دولتمردان و سیاستگذاران نیز در سطح جهان قرار گرفته و تحقیقات وسیع در زمینه ی ابعاد مختلف این نوع نظام تولیدی پایدار در حال گسترش هستند. در نظام های تولید زیستی تاکید زیادی بر تلفیق زراعت و دامداری شده است و معتقدند که در یک واحد تولیدی کشاورزی زیستی باید تولیدات دامی نیز وجود داشته باشد. فرآورده های دامی زیستی متعددی مانند گوشت، لبنیات و حتی محصولات زیستی حاصل ازفرآورده های جانبی مانند پشم دام های زیستی نیز مورد توجه و علاقه مصرف کنندگان قرار گرفته اند. درکلیه مراحل تولید، عمل آوری و بسته بندی تا زمانی که به دست مصرف کننده برسد باید استانداردها و معیار های معینی برای فرآورده های دامی نیز همانند فرآورده های گیاهی رعایت شوند. در کشور ما، بسیاری از سامانه های کشاورزی و تولیدات دامی و غذایی از اولویت و امتیاز برای تبدیل به کشاورزی و محصولات زیستی گواهی شده برخوردارند، از جمله ی این نظام ها می توان به مجتمع های صنعتی پرورش و نگهداری دام و نیز تولیدات عشایر کوچ نشین اشاره نمود که توانمندی های بالقوه ی بسیاری برای گواهی زیستی تولیدات آنها وجود دارد، ولی متاسفانه هیچگونه تشکیلاتی برای سامان دهی، گواهی و یا فروش محصولات تولید شده دامی و غذایی در این گونه نظام ها که عموما در آنها اصول و قواعد تولید زیستی به طور طبیعی و ناخودآگاه اجرا می شود، وجود ندارد. معرفی نظام تولید زیستی به بخش پرورش دام در کشور، مستلزم تدوین برنامه ای جامع و همه جانبه نگر است ضمن اینکه وجود استانداردهای ملی و نیز تاسیس مؤسسات دولتی و غیر دولتی گواهی کننده ی محصولات دامی و غذایی زیستی، جزو اولین و ضروری ترین اقدامات در این زمینه می باشند.
|
  • Surur Khoramdel, Alireza Koocheki, Mahdi Nassiri Mahallati Page 1
    In order to investigate the effects of input intensity on species diversity, composition and density of weeds in corn (Zea mays L.), an experiment was conducted based on a randomized complete block design with three replications at the Agricultural Research Station, Ferdowsi University of Mashhad, Iran during the year 2009. Treatments included low input, medium input and high input systems. Low input received 30 tonha-1or 30 tonha-1 compost, zero tillage and hand weeding (twice). Medium input was based on 15 tonha-1 manure, 150 kgha-1 urea as chemical fertilizer, twice tillage operations and 2, 4-D (1.5 Lha-1, at five leaves emergence) as an herbicide and hand weeding (once). High input received 300 kgha-1 urea, four tillage operations and Paraquat (2 Lha-1, after planting) and 2, 4-D (1.5 Lha-1, at five leaves emergence). Manure and compost were applied in the planting time. Weed samplings were done in three stages (early, mid and late growing season). Results indicated that the highest and the lowest weed species diversity and density were observed in low input based on manure and high input systems, respectively. The highest range of weed relative density was obtained for black nightshade (Solanum nigrum) with 9.09-75.00%. The highest number of species was observed in low input based on manure. Also, management practices affected weed dry matter and diversity indices. The highest and the lowest amounts of weed dry matter were observed in low input based on manure and high input systems, respectively. In the first, second and the third stages of sampling, the maximum and the minimum amounts of Margalef index were observed in low input based on manure (with 5.3, 5.4 and 3.3, respectively) and high input systems (with 0.8, 2.3 and 2.6, respectively). In the first, second and the third stages of sampling, the highest and the lowest values of Shannon index were observed in low input based on manure (with 0.6, 0.7 and 0.5 respectively) and high input (with 0.1, 0.4 and 0.3 respectively) systems. Weed chemical control, intensive tillage operation and high corn density reduced weed number and dry matter in high input only.
  • Neda S. Monfared, Iraj Alahdadi, Mohammad Ali Baghestani, Hamid Iran Nejad, Eskandar Zand, Atefeh Razzazi Page 11
    In order to study the effects of corn density and planting pattern for reducing herbicide application, an experiment was carried out in 2007 at Varamin Research Station of Plant Protection Research Institute. The experimental design was a randomized complete block in a split plot arrangement with 4 replications. Experimental factors consisted of planting patterns at 4 levels included one row planting on each ridge with recommended density, two rows planting on each ridge with recommended density, 0.25 and 0.5 times more than recommended density in main plots and herbicide at 5 levels including Atrazin 1 L/ha plus EPTC 4, 5 and 6 L/ha, Atrazin 1 L/ha plus Allachlor 5 L/ha, EPTC 6 L/ha in subplots. Weed-free and weedy controls were added to treatments. Results indicated that altering planting pattern to two rows planting with 0.25 and 0.5 times more than recommended density significantly increased grain yield. Grain yield of herbicide treatments except weedy control had no significant difference in comparison with weed-free control. Therefore by using reduced rates of herbicides it is possible to decrease herbicide application. Herbicide application had significant effect on number of kernel rows per ear, 100-grain weight and ear diameter and grain yield was increased.
  • Saeed Khaninejad, Mohammah Khajeh- Hosseini Page 19
    Production of beneficial halophytes such as kochia (Kochia scoparia) using saline waters and soils is one of the most sustainable methods of conservation in desert ecosystems. Kochia is one of the most common annual halophytes grown in Iran. Seed germination of four ecotypes of kochia in saline conditions was carried out using factorial based on Completely Randomized Design with four replicates of 25 seeds. The treatments were salinity in six levels (0, 7, 14, 21, 28 and 35 dS m-1 NaCl) and four ecotypes (Birjand, Sabzevar, Borojerd and Esfahan) of kochia seeds. Germination rate decreased as salinity increased. Up to 7 dS m-1 salinity had no significant effect on germination, but after that, the germination percentages and rate of germination reduced significantly. The Esfahan seed lot was the most sensitive ecotype to salinity with germination of %83 at 7 dSm-1. Sabzevar ecotype showed maximum germination percentages and the rate of germination. Birjand and Borojerd ecotypes had also desirable germination in saline conditions
  • Reza Poorazar, Eskandar Zand, Mohammad Ali Baghestani, Hamed Mansoori, Reza Deihimfard Page 29
    Maize and mungbean rotational responses to sulfonylurea herbicides applied on wheat at the previous year were investigated in two separated experiments at Ahvaz in 2006 and 2007. In the first experiment, 10 treatments of herbicides applied to wheat at the year before planting, and after wheat harvesting, the maize crop was planted. Treatments consisted of Chevaliar (idosulfosulfuron + mesosulfuron) at 0.4L/ha, Apyrus (sulfosulfuron) at 28, 42, 56 and 68 g/ha, megaton (chlorsulfuron) at 20 g/ha, bromicide + topic ("bromoxynil + MCPA"+ clodinafop-propargyl) at 1.5+0.8 L/ha, Total (sulfosulfuron +mesosulfuron) at 45 g/ha, atlantis (idosulfuron + mesosulfuron) at 1.5 L/ha and non-treated control. The second experiment was the same as the first one, but the rotational crop following wheat was mungbean. Grain yield, biological yield and harvest index of rotational crops were analyzed. According to the result, when mungbean and maize were planted in rotation with wheat, residues of megaton and apyrus at 56 and 68 g/ha, had the most negative impacts on their yields. So that yield reduction were 37%, 24% and 21% in mungbean and 36%, 10% and 17% in maize, respectively. Therefore, it is needed to pay more attention to the response of rotational crops following wheat to residues of sulfonylurea herbicides in soil.
  • Najmeh Nesari, Reza Ghorbani, Azam Lashkari Page 37
    In order to study the effects of herbicide rates of metribuzin on nodulations and growth characteristics of chickpea, a series of experiments were carried out at research greenhouses of Ferdowsi University of Mashhad during 2009 in a randomized complete block design with four replications. Studied factors were: different doses of metribuzin herbicide (10- 25- 50- 75- 100- 125 percent of recommended dose) in autoclaved soil and two doses of 25 and 50 percent in un-autoclaved soil. The highest dry weight of root and shoot, height and leaf number was in no herbicide and inoculated control and lowest rate gained at 100 and 125 percent of herbicide doses. The highest root/shoot rate gained at herbicide doses of 100 and 125 percent. The changes trend of nodule number and dry weight per plant were significant (p
  • Vahid Poozesh, Pablo Kerooz, Jeorje Yertoni Page 47
    In acid soils, aluminium toxicity is the primary factor limiting crop and forage production. At soil pH < 5.0, Al solubility increases and Al appears to be rhizotoxic. The objectives of the present study were to compare Al tolerance among wild graminae of acid meadows and to evaluate the relation between a plant functional trait and the Al resistance, in nutrient solution. In addition, a sensitive Lolium perenne variety was included as a control. There was a great difference among the graminaceous species tested, when compared by relative root elongation and critical Al activity corresponding to 50% root elongation reduction. The {Al 3+}50 activities were 3, 13, 14 et 26 µM for Lolium perenne, Molinia coerulea, Holcus lanatus and Danthonia decumbens, respectively. No relation was found between the functional trait leaf dry matter content (LDMC) and Al resistance. Holcus lanatus, tolerant to Al toxicity, with a low LDMC, would deserve a further study of its nutritional qualities for cattle. The very tolerant D. decumbens, with a high LDMC, would present an interest for a later study of the mechanisms of tolerance to Al and possibly, for other applications like the protection of the very acid soils against erosion.
  • Samira Sabzevari, Hamid Reza Khazaie Page 53
    Wheat crop, considering its high planting area and consumption at national scale, demand a regular yield increase. Humic acid, as an organic acid obtained from humus and organic sources without any environmental destructive effects, improves wheat yield particularly in variable environment conditions. In order to evaluate the effects of different levels of humic acid on shoot and wheat yield, an experiment was conducted in 2008 at research greenhouse, Faculty of Agriculture, Ferdowsi university of Mashhad. A completely randomized block design with three replications was used with factorial combination of humic acid concentrations (0, 100, 200, 300 mg/l) and four foliar application times (tillering, stem elongation, flag leaf appearance and anthesis). The results showed that the effect of foliar application of humic acid at different times was significant for shoot dry and fresh weights, leaf area, shoot length and chlorophyll content. The highest shoot dry and fresh weights, leaf area and shoot height obtained from foliar application of 300 mg/l humic acid concentration at flag leaf appearance time; and maximum chlorophyll content was obtained at 200 mg/l humic acid at flag leaf. The highest biological and seed weight was obtained at 200 and 300 mg/l humic acid. The most effective time for foliar application to reach maximum spike length and weight, spiklet number, seed number and seed thousand weight was flag leaf emersion time. The lowest percentage of non-prolific spiklet obtained at 300 mg/l humic acid concentration at stem elongation time.
  • Akram Farshadirad, Esmaiel Dordipour, Mohammad Hossein Arzanesh Page 65
    Potassium is an essential plant macronutrient. Various microorganisms including bacteria and fungi, algae, yeast and mosses are able to decompose silicate minerals and to dissolve nutrient such as K, Fe, Zn and Si. Aamong them bacteria are more important. The aim of this study was to determine the ability of microbial populations for releasing soil potassium. This study was carried out as a factorial experiment in completely randomized design including two factors, with three replications. To do so, 12 treatments including full combination of two bacterial geniuses (Azospirillum lipoferum and Azotobacter chrococoum) and two fungal geniuses (Asperigilus niger and Trichoderma hazarum) were inoculated into soil and the potassium was extracted by NH4oAc over four different times (0, 10, 20 and 30 days). Results indicated that the quantity of K released by soil inoculation with bacteria and bacteria plus fungi treatments, so that the treatment B1 (Azotobacter chrococoum) could covert about 6% of the soil potassium to available form by plants and released potassium content increased with elapsing of time. In all treatments, the most quantity of potassium was released 30 days after inoculation. Thus the biological potassium fertilizers can be a good substitute for chemical fertilizers
  • Reyhaneh Asgarpour, Reza Ghorbani, Alireza Koocheki, Ali Asghar Mohammad Abadi Page 71
    Today, due to the problems caused by herbicide application, there is a strong interest in developing alternative methods of weed control. To study the effects of soil solarization, barley straw mulch on weed flora, a field experiment was conducted at Research station of faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad during the growing season of 2007-2008. This experiment was based on a randomized complete block design arranged as a split plot with three replications. Soil solarization treatment (Clear and black polyethylene and non-solarized control) and various straw mulch rates (0, 300 and 600 gm-2) were arranged on the main plots and sub plots, respectively. Seventeen weed species was identified by studying weed population which were mainly annual broad-leaves species. Results indicated that solarization with clear and black sheets reduced weed density and biomass after removing polyethylene sheets. Solarization with clear sheets reduced weed density and biomass, after application of straw mulch. Straw mulch had no significant effect on weed density, but in last sampling date it reduced biomass up to 44.15% and 52.90% in 300 and 600 gm-2, respectively. The interaction effects of solarization and straw mulch on weed biomass was significant but only at 90 days after application of straw mulch. The lowest weed biomass observed in solarized bared plots with applying clear sheets
  • Mohammad Javad Golmohammadi, Majid Nahvi Page 81
    An experiment conducted to study the effects of transplanting dates on rapeseed (Brassica napus L.) yield and its components as second crop after rice in Agriculture Faculty of Ghlilan University. This research was conducted in a Randomized Complete Block Design (RCBD) with 3 replications on the PF (sarigol) cultivar. Treatments consisted various dates of transplanting in cluding 1st November, 21st November, 11st December and 31st December. The results showed that the effect of different dates of transplanting were significant on the grain yield and oil yield
  • Hossein Rahimi, Amrali Shahmoradi, Alireza Bagheri Page 89

    Salsola tomentosa is a permanent plant belonging to Chenopodiaceae family, Its type is formed in many areas and in some other areas it is seen sparsely with Artemisia species. Investigation and determination of ecological needs of the species S. tomentosa was begun in 1383 and lasted for 3 years. The aim of the experiment was to recognize the locus of this species growth in Razavi Khorasan province. In this research, factors such as: topography, pedology, climatic conditions, phonology, morphological characteristics, capability of seed germination, permanency and the mode of reproduction were studied. Geological and pedological studies of the stands with the use of the respective maps and field visitation and laboratory results were done. Growth chronology and morphological study was done by marking 30 plants in two habitats Gonabad and Bardskan within a fifteen-day interval. Also, plant vegetation was determined by using 3 transects with a length of 10 kms and with a distance of 3 kms away from one another. (in each site). A plotting of 1*2 was performed over each transect in every 1 km. the study result showed that S. tomentosa adapts itself to arid conditions. This species, due to having lots of hairs in shoots is not grazed in spring, summer and fall. For this reason, it is abundantly seen in the ranges of dry regions. Its importance is due to the fact that in winter when there is poor vegetative growth in the arid range regions, seeds and twigs are grazed by animals. And for this reason it is of great value to the ranchers. Also bioenvironmental factors and control of soil erosion. For this reason the development of species in arid areas is of great importance. This species grows in semi deep and deep soils with sandy and sandy loam textures with a large amount of gypsum in soil.

  • Mahmoud Shoor, Morteza Goldani, Farzad Mondani Page 101
    Carbon dioxide (CO2) concentration of the global atmosphere has increased during the last decades. Increasing global atmospheric CO2 concentrations are expected to influence crop production. In order to evolution of CO2 concentration effects on morphophysiologycal traits in Tagets, Ageratum and Gauilardia, a factorial experiment based on completely randomized design with 3 replications and 12 treatments was conducted at the greenhouses of Ferdowsi University of Mashhad at 2009. Treatments were 3 plant species (Tagets spp, Ageratum spp and Gauilardia spp) and 4 concentrations of CO2 (350, 700, 1050 and 1400 ppm). Plants were placed under increasing CO2 concentrations during of 30 days. Day and night temperatures were 25 and 18 °C in all treatments. The number of individual plant leaf, stomatal index, stomatal diameter, plant leaf area, SPAD number and plant dry weight were determined. Results indicated that increasing CO2 concentration from 350 to 1400 ppm leading to increase of 41.6, 3.35, 61.1, 17.1 and 73.9 percentage in number of individual plant leaf, stomatal index, individual leaf area, SPAD number and individual dry weight, respectively. Whilst increasing of CO2 concentration leaded to reduce of stomatal diameter (62 percent). Increasing of CO2 concentration affected individual dry weight accumulation and leaf area significantly. As there was a positive relation between increasing of leaf area and dry weight accumulation, increasing of CO2 concentration could have effect on production and beneficial of Tagets, Ageratum and Gauilardia by increase leaf area and dry weight accumulation.
  • Mohsen Zaferanieh, Jafar Valizadeh, S. Masoud Ziaie, Majid Jafari, Mahboubeh Mohseni Page 109
    Salinity is one of the environmental factors that have a critical influence on the plant emergence and plant growth and establishment. The determination of salinity tolerance threshold is a useful criterion to choose soil and irrigation water for cultivation of halophytes. In order to determine salinity tolerance threshold in Amaranthus retrofelexus, an experiment was performed in greenhouse based on a complete randomized block design with four replications in two stages. In first stage, the experiment was performed with salinity levels of 0, 10, 20, 30 and 40 dsm-1 and emergence percentage in salinity levels of 0 and 10 dsm-1 was 90 and 57%, respectively. In order to determine the full – scale of salinity tolerance threshold Amaranthus retrofelexus, the second experiment was conducted. At this second stages, treatment were different levels of salinity equal to 10, 12, 14, 16 and 18 dsm-1 NaCl. Amaranthus retrofelexus seedling were able to emerge up to the salinity of 14 dsm-1 NaCl. Generally, with increasing the levels of salinity, the seedling emergence percentage was decreased. According to result, salinity tolerance threshold for seedling emergence and performance of Amaranthus retrofelexus under controlled condition was 14 dsm-1
  • Reza Ghorbani, Alireza Koocheki, Mohsen Jahan, Mahdi Nassiri, Parviz Rezvani-Moghadam Page 117
    Recently organic agriculture as a most popular alternative production system has increasingly been considered by scientists, people and policymakers and governments in the world, and many research programs are directed to this sustainable production system. In organic agriculture it is hardly recommended to integrate plant with animal husbandry in agroecosystem. Various animal products such as meat, milk and even wool are interested by the consumers worldwide. Standards in organic agriculture are principles, regulations and criteria that must be considered from animal production up to packaging, processing and consumption. Many of animal husbandry systems in Iran have excellent potential to be easily converted to organic system, such as pastoral nomadism and even some industrial animal production units, but the main reason for the refusal of our products could be the absence of organic standards which are to be considered during the production of those products. Writing the basics and principles of animal organic standards and also organic food processing standards and regulations for Iran is the first significant and necessary step in order to develop organic food and animal production system. This paper recommends the principles and standards, considering IFOAM basic standards for organic animal products and food processing in Iran.