فهرست مطالب

دانشور رفتار - پیاپی 29 (تیر 1387)

دو ماهنامه دانشور رفتار
پیاپی 29 (تیر 1387)

  • ویژه مقالات مدیریت
  • تاریخ انتشار: 1387/04/15
  • تعداد عناوین: 9
|
  • عبدالرضا بیگی نیا، فاطمه کلانتری صفحات 1-16
    مدیران برای دست یافتن به اهداف مورد نظر خود و نفوذ در رفتار کارکنان از سبک های رهبری خاصی استفاده می کنند. به کارگیری هر یک از سبک های رهبری ممکن است در افزایش یا کاهش تنیدگی روانی ناشی از شغل /فشار روانی (استرس) کارکنان مؤثر باشد. از طرفی گونه های شخصیتی B، A)) کارکنان نیز می تواند در افزایش و یا کاهش میزا ن تنیدگی روانی شغلی آنان ایفای نقش کند. در این پژوهش رابطه بین سبک های رهبری مدیران (متغیر مستقل) و میزان تنیدگی روانی ناشی از شغل /فشارهای روانی (استرس) کارکنان (متغیر وابسته) با در نظر گرفتن گونه های شخصیتی B، A)) آزمودنی ها (متغیر مداخله گر)، مورد بررسی قرار گرفته است. برای اجرای پژوهش مورد نظر، یکی از سازمان های دولتی مستقر در تهران به عنوان جامعه آماری انتخاب گردید. پس از تعیین نمونه آماری)80 = n) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نامتناسب، از ابزار پرسشنامه (پرسشنامه سنجش سبک رهبری، پرسشنامه سنجش تنیدگی روانی ناشی از شغل / فشار روانی (استرس) و پرسشنامه تعیین گونه شخصیتی) برای جمع آوری داده های مورد نیاز از نمونه آماری، اقدام شده است. داده های جمع آوری شده نیز با استفاده از نرم افزارهای اکسل (Excel) و SPSS مورد آزمون قرار گرفت. نتایج به دست آمده از آزمون فرضیه های تحقیق و تحلیل های آماری (توصیفی و استنباطی) حاکی از آن است که بین سبک های رهبری مدیران سازمان مورد مطالعه و میزان وجود تنیدگی روانی ناشی از شغل / فشار روانی (استرس) کارکنان شاغل در سازمان مورد نظر، رابطه معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، تایید فرضیه های فرعی تحقیق، بیانگر تایید فرضیه اصلی تحقیق است. رابطه مورد بحث با در نظرگرفتن نتایج به دست آمده از هر یک از سبک های رهبری و میزان شیوع تنیدگی روانی ناشی از شغل/ فشار روانی (استرس) در بین گونه های شخصیتی B، A)) با یکدیگر متفاوت است. بر اساس نتایج این تحقیق در مجموع، میزان شیوع تنیدگی روانی ناشی از شغل / فشار روانی (استرس) در سبک رهبری اقتدارگرا (استبدادی- استثماری) از همه بیش تر و در سبک رهبری مشاوره ای-مشارکتی از همه سبک های رهبری کم تر است. سبک های رهبری حمایتی (پدر مآبانه- خیرخواهانه) و تفویضی- ایجابی از نظر میزان شدت شیوع تنیدگی روانی ناشی از شغل /فشار روانی، به ترتیب در مرتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند.
    کلیدواژگان: سبک های رهبری، تنیدگی روانی، گونه های شخصیتیA وB، کارکنان
  • سیدعلی اکبر احمدی، شعبان الهی، علی صالحی صفحات 17-28
    تجربه، جوهر یادگیری سازمانی است که از موفقیت ها و شکست ها حاصل می شود و مستندسازی تجارب یکی از منابع اساسی توسعه و انتقال دانش و تجربه محسوب می شود. نظام علمی مستندسازی تجربه ها و مستندسازی تجارب مدیران ایرانی، نوید بخش مدیریت دانش بومی است. مدیران عالی بخش دولتی و خصوصی از تجارب مدیریتی ارزنده ای برخوردارند که مستندسازی آن ها بر غنای مدیریت در ایران می افزاید. برای تحقق این امر مهم، باید عوامل رفتاری و فرهنگی مستندسازی تجارب مدیران و سازوکار های ثبت تجربه را شناسایی کرد که این مقاله به این امر می پردازد. ابتدا ضمن مروری مختصر بر ادبیات موضوع و ارائه مدل مفهومی، متغیرهای پژوهش شناسایی شده و سپس با استفاده از روش پیمایشی، آراء و نظر خبرگان و صاحبنظران اخذ گردیده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در پایان با توجه نتایج حاصل، پیشنهادهای لازم ارائه شده است.
    کلیدواژگان: مستندسازی تجربه، عوامل رفتاری و فرهنگی، سازوکار های مستندسازی تجربه
  • مصطفی قاضی زاده، جمشید امانی، حسین کریمی خسرو صفحات 29-40
    یکی از مهم ترین وظایف مدیریت منابع انسانی سازمان ها، وظیفه حفظ و نگهداری نیروی انسانی می باشد. در این راستا، نرخ ترک خدمت به عنوان یکی از شاخص های اصلی برای ارزیابی عملکرد مدیریت منابع انسانی، مورد استفاده قرار می گیرد؛ و چنان چه در حد متعارف قرار داشته باشد، عملکرد مدیریت در زمینه حفظ و نگهداری پرسنل، مطلوب قلمداد می شود. اما روی دیگر سکه نیز مطرح است و آن این که پرسنلی که در سازمان باقی مانده اند، برای ماندن چه دلایلی داشته اند. بدون شک ماندگاری سازمانی پرسنل با هر نوع دلیلی مطلوب مدیریت سازمان نبوده و چنانچه، ترکیب صحیحی از دلایل در این زمینه وجود داشته باشد، مدیریت سازمان می تواند با خاطری آسوده به فعالیت های خود بپردازد. به عبارت دیگر، می توان گفت که هر اندازه عوامل انگیزشی، تاثیر بیش تری برماندگاری سازمانی پرسنل داشته باشند، عملکرد مدیریت سازمان، مطلوب تر بوده است. در این مقاله سه دسته عوامل انگیزشی (رضایت شغلی)، عوامل محیط داخلی سازمان و عوامل محیط خارجی سازمان به عنوان اصلی ترین عوامل مؤثر برماندگاری سازمانی تعریف و مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده، نشان می دهد که عوامل محیط داخلی، محیط خارجی و انگیزشی از لحاظ تاثیر گذاری برماندگاری افراد در سازمان، رده های اول تا سوم را به خود اختصاص داده اند. همچنین رابطه میزان تاثیر عوامل انگیزشی و تاثیر عوامل محیط خارجی برماندگاری افراد از نوع معکوس است یعنی هر چه تاثیر عوامل انگیزشی کاهش می یابد، تاثیر عوامل محیط خارجی بر ماندگاری پرسنل افزایش می یابد. مفهوم این رابطه این است که بسیاری از افرادی که از کارشان ناراضی هستند، بواسطه فشار عوامل محیط خارجی در سازمان باقی می مانند و این به هیچ عنوان برای مدیریت شرکت مطلوب نخواهد بود. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد عملکرد مدیریت شرکت در حفظ و نگهداری پرسنل مطلوب نبوده و لازم است، شیوه هایی جهت تاثیر هر چه بیش تر عوامل انگیزشی به کار گرفته شود.
    کلیدواژگان: ماندگاری سازمانی، عوامل انگیزشی، عوامل محیط داخلی، عوامل محیط خارجی
  • سیدمصطفی مدنی صفحات 41-54
    پژوهش حاضر به بررسی عوامل مدیریتی مؤثر بر عملکرد چهار تن از سرداران دفاع مقدس (شهیدان خرازی، زین الدین، همت و باکری) در فاصله زمانی 65-1360 پرداخته است. برای شناسایی این عوامل و میزان تاثیر هر کدام، طرح تحقیق به تبیین 6 عامل مدیریتی در قالب فرضیات تحقیق پرداخته است که این عوامل عبارتند از: سبک مدیریتی بر مبنای پیش فرض های X، Y و Z - اصل «پیشتازی و پیشقدمی»-اصل «اشتراک فرهنگی»- اصل «ویژگی های فردی». جامعه آماری در این طرح کلیه فرماندهان لشکرهای 14،17، 27 و 31 نیروی زمینی سپاه هستند که از بین آن ها تعداد 130 نفر به عنوان نمونه، انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ای است که اعتبار آن براساس آلفای کرونباخ، برابر 79/0 بوده است. پس از تجزیه و تحلیل، نتایج نشان داد که: فرماندهان مورد مطالعه از عوامل مدیریتی بیش از سطح متوسط استفاده می کرده اند. به عبارت دبگر تاثیر عوامل ششگانه مدیریتی تاببد گردبد اما ابن تاثبر یکسان نبوده، به طوری که میزان تاثیر عوامل مذکور از بیش ترین به کم ترین عبارتند از: اصل «پیشتازی و پیشقدمی»، «سبک Z»،«سبک Y»،«ویژگی های فردی»،«اشتراک فرهنگی»و «سبک X».
    کلیدواژگان: فرماندهی، دفاع مقدس، سبک مدیریتی، فرماندهان شهید، رهبری
  • علی رجب زاده، شعبان الهی صفحات 55-68
    از رویکردهای نوین و مورد توجه نظام های مدیریت در دنیای امروز رویکرد مدیریت دانش است. این رویکرد با توجه به فرایند کنونی تغییر سازمان ها به سوی سیستم های یادگیرنده و استفاده از فنون فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی اهمیت فوق العاده یافته است. تاکید فراوان حوزه های مدیریتی در نظام مدیریت دانش نیز در این راستا شکل گرفته است، ولی آنچه در غالب تحلیل های مدیریتی مورد غفلت واقع شده، استفاده از ابزارهایی است که به واسطه آن ها بتوان این رویکرد نوین را عملیاتی کرد. از جمله این ابزارها و شاید مهم ترین آن ها سیستم های خبره است. از طرف دیگر، در حوزه های مختلف مدیریت منابع انسانی، رویکرد برنامه ریزی کارراهه شغلی، امروزه بسیار مورد توجه است و تحلیل های آن به طور گسترده در برنامه ریزی نیروی انسانی قابل استناد است. در این بررسی، مرور کلی سیستم های خبره و اجزایش و به کارگیری آن در طراحی نظام مسیر شغلی (کارراهه شغلی) مورد تاکید قرار گرفته است. در حوزه کارراهه شغلی، تعاریف و مفاهیم برنامه ریزی مسیر شغلی مورد توجه قرارگرفته و با بیان یک افته کاربردی، متدولوژی طراحی سیستم خبره در برنامه ریزی کارراهه شغلی سیستم بانکی مورد بحث واقع شده است. مؤلفه های اثرگذار کارراهه شغلی مواردی مانند تجربه، تحصیلات، دوره های آموزشی، پست های سازمانی قبله، مهارتهای کارکنان، آزمون و زمان هستند که این مؤلفه ها با برگزاری جلسات کارشناسی و با استناد به روش های کار گروهی شناسایی شده اند. متغیرهای اصلی مسیر شغلی ارتقا، تثبیت و چرخش مورد بررسی قرار گرفته اند. پایگاه داده های مشاغل و پایگاه داده های کارکنان طراحی شده و به پایگاه دانش متصل شده اند. بنابراین سیستم خبره برنامه ریزی شغلی طراحی گردیده است که این سیستم هوشمند می تواند به تصمیم گیرندگان درباره مسیر شغلی کارکنان مشاوره دهد.
    کلیدواژگان: سیستم خبره، برنامه ریزی مسیر شغلی (برنامه ریزی کارراهه شغلی)، سیستم بانکی، مدیریت منابع انسانی، سیستم تصمیم گیرنده
  • محمود سعیدی رضوانی، تقی بینقی صفحات 69-84
    پژوهش حاضر میزان اثر بخشی اجرای دوره های عمومی آموزش کارکنان بنیاد شهید انقلاب اسلامی، ارتقای دانش، نگرش و مهارت کارکنان آموزش دیده را در چهار مقوله مورد ارزیابی قرار داده است: «دانش اعتقادی، اجتماعی و اداری»، «رضایت شغلی»، «شاخص های رفتاری» و «نگرش نسبت به آموزش». برای تعیین آثار دوره در مقوله های یاد شده از دو گروه از کارکنان استفاده شد: گروه آزمایشی که در دوره ها شرکت کرده بودند و گروه گواه که دوره های مربوط را نگذرانده بودند. روش تحقیق علی- مقایسه ای و نحوه گرد آوری داده ها، دانش سنجی و نظرسنجی بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، به جز برخی از مؤلفه های شاخص های رفتاری، شامل تعهد و مسئولیت پذیری، در سایر مقوله ها تفاوتی بین کارکنان آموزش دیده و آموزش ندیده مشاهده نشده است.
    کلیدواژگان: آموزش ضمن خدمت، اثربخشی آموزشی، آموزش عمومی، آموزش کارکنان
  • وجه الله قربانی زاده، اصغر مشبکی صفحات 85-100
    یادگیری سازمانی فرایند به روز رسانی و تغییر الگوهای ذهنی مشترک سازمان است که از طریق اکتساب و به کارگیری اطلاعات، خلق دانش و نهادینه کردن آن در سازمان منجر به کسب مزیت رقابتی، افزایش سودآوری و در نهایت بهبود عملکرد سازمان می شود. به عبارت دیگر، کارکرد اصلی فرایند یادگیری سازمانی کمک به سازمان در تطابق بهتر و مؤثرتر با محیط خارجی و افزایش قدرت پایداری در محیط رقابتی است. در این مقاله، شاخص های اندازه گیری مراحل چهارگانه فرایند یادگیری سازمانی استخراج و روایی محتوی، روایی سازه و روایی همگرا و واگرای آن با استفاده از روش های دلفی، تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل متغیر سنجیده شده است. شاخص های تایید شده در این مقاله اجزای تشکیل دهنده ابزار سنجش فرایند یادگیری سازمانی است که می تواند در اندازه گیری میزان یادگیری سازمانی شرکت ها و سازمان های مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: فرایند یادگیری سازمانی، اکتساب اطلاعات، تبادل اطلاعات، خلق دانش، نهادینه کردن دانش
  • حسن دانایی فرد، طیبه عباسی صفحات 101-122
    مدیریت دولتی نوین به عنوان یکی از استراتژی های ایجاد تحول در بخش دولتی راهکارهای متعددی فراروی دولت ها قرار داده است. از آن جا که این استراتژی، محور استراتژی های اصلاحات اداری در ایران قرار گرفته، بررسی آثار آن ضروری است. در این مقاله پس از نگاهی اجمالی به مبانی نظری مدیریت دولتی نوین و تجربه ایران در این زمینه با رویکردی تحلیلی به این سؤال پاسخ می دهیم که آیا کوچک سازی دولت به عنوان یکی از اقدامات استراتژیک مدیریت دولتی نوین در ایران موفق بوده است یا خیر. یافته ها حکایت از نتایجی ترکیبی دارد.
    کلیدواژگان: کوچک سازی، مدیریت دولتی نوین، خصوصی سازی، تمرکززدایی، بخش دولتی
|
  • A.R., Beiginia, F. Kalantari Pages 1-16
    To get their goals and to influence on employees behavior, manager uses certain leadership styles. These styles maybe effective on increasing or reduction of job stress in employees. Character variances (A,B) of employees on the other hand, may play a role in reducing or increasing job stress. Considering character variances (A,B) of subjects (independent variable), this research has studied the relationship between manager leadership styles (independent variable) and the degree of employee's job stress (dependent variable). To perform this research a state organization, located in Tehran, was elected as the statistical population. After determining statistical sample (n=80) though an unproportional stratified random sampling method, questionnaires instrument (questionnaire for assessing leadership styles, questionnaire for assessing job stress and questionnaire for setting character variances) were used to collect the necessary data. The collected data were tested by Eexcel and SPSS soft wares. The result of testing research hypotheses and inferential and descriptive statistical analysis show that there is a significant or relation between leadership styles of managers in studied organization and the degree of job stress in its employees. In other words, acceptance of additional hypotheses show the acceptance of main hypothesis. Considering the results founded in every one of the leadership styles and the degree of prevalence of job stress among character variances (A,B) these relations are different. According to the results of this research, job stress, in general, is the most in Authoritarian Style of leadership (despotic-exploitative) and the least in consultative-participative on in terms of the degree of job stress prevalence, the supportive (parental) and delegative affirmative syles of leadership stand in research second and third places, respectively.
  • S.A. Ahmadi, Sh. Elahi, A. Salehi Pages 17-28
    Experience, being the result of successes and failures, is by itself the essence of organizational learning. Experience documentation is one of the important resources for knowledge development and experience transfer. Scientific system of experience documentation and documentation of Iranian managers experiences, gives some hopes for the localized knowledge management. Public and private executives have valuable experiences; and its documentation adds to th management prosperity in Iran. So identifying behavioral and cultural factors and mechanisms in the process of experience documentation is very important that the article addresses this. First the literature is reviwed and the conceptual model is provided, the study's variables and identified, experts, views are collected and analyzed by a survey. Finally some suggestions are presented base on the study's results.
  • M. Ghazizadeh, J. Amanee Pages 29-40
    One of the most important tasks of the Human Resource Management (HRM) is employee retention. Hence, turnover rate is used to evaluate the HRM’s performance, and it is considered to be ok where the turnover rate is normal. However there exists another side for the coin which has got a lot to do with the reasons why the employees remain in the organization. By no doubt, the employee retention backed by any likely (weak) reason is not of value for the management. There would be no more tension for the managers in this case ust by some justified reasons coming into force for the employees to remain in the organization. In other words, the management performance has been considered to be perfect to the level of motivational factors being influential in this regard. Three main types of factors are identified and analyzed in this paper to influence the employee retention, naming motivational factors (job satisfaction), internal environmental factors, and lastly external environmental factors. Findings show that internal environmental factors, external environmental factors, and finally motivational factors influence the employees retention in the decreasing order. Moreover, the influence of motivational factors from one side, and the external environmental factors from the other side is reversely associated. That is, the more the influence of motivational factors on the employee retention decreases, the more the influence of the external environmental factors on the employee retention increases. It means that many of those unsatisfied of their job remain in the organization longer, just due to being forced to do so because of the external environmental factors. If it is so, then it would not be an ideal stand for the organization management. Moreover, the research findings show that the management performance in employee retaining has not been optimum. Therefore, it is necessary to make the motivational factors playing more active role.
  • A. Rajabzadeh, Sh. Elahi Pages 55-68
    Knowledge management is one of the new approaches in management discipline. This approach is changed with the current trends in information technology and artificial intelligence. But, one of the most important thing that is neglected in this analysis is using of suitable tools such as expert system. On the other hand, in human resources management domain, job career planning is very important subject. In this study the review of expert system and its elements in job career is emphasis. In job career domain, the definitions and concepts are considered, and then with describing a case study, in banking system expert system design is considered. Affective variables consist of experience, education, prior position, personnel skills and on the job test are analyzed. These variables are recognized by work group using, the basic variable are consist of promotion, stability, and notation. Job-database and personnel data based is designed they related to knowledge based-So, the job career path expert system is designed and it can be as consultant to manger for decision making.
  • M. Saeedy Rezvani, T. Beynaghi Pages 69-84
    The study evaluates the effectiveness of conducting general training programs, knowledge improvement, a Hitudg and skill development for employees of IRMO in for areas: "religious knowledge, social and administrative knowledge", "job satisfaction", "behavioral indicators" and "a Hitude toward the training". Two groups of employees naming experimental group which participated in the courses and control group that did not participated in the courses were used to determine the effect. The method of research was causal-comparative and knowledge assessment together with a survey were applied to collect data. According to the results of the research, except for some behavioral indicators including commitment and being responsible, there was no difference between the trained employees and untrained employees.
  • Pages 85-100
    Organizational learning is the process that updates and changes organizational shared mental models that in turn results in competitive advantage, profitability growth and ultimately organizational performance development by acquiring data, using information, creating and institutionalizing knowledge within organization. In the other words, organizational learning essentially aims the organization to adapt with external environment much effectively and promote its consistency in comparative situations. This article develops indicators for measuring the four stages of organizational learning process and examines content validity, construct validity, convergent validity and discriminate validity of measurement device by using Delphi, confirmatory factor analysis and variable analysis methods. Proved indicators in this study, forms one questionnaire that can be used for measuring amount of organizational learning in different firms and organizations.
  • H. Danaee-Fard, T. Abbasi Pages 101-122
    The modern public administration as one of the reforming strategies in government section, provides the governments with several solutions. Since, this strategy is considered as a keystone for administrative reforms in Iran, hence the study on its consequences is urgent. Having a review on the theoretical bases of modern public administration and Iran's experiences on that, in this article an analytical approach is taken to answer the question of if the government downsizing has been effective as a strategic measure of modern public administration in Iran. Finding suggest some mixed results.
  • Pages 123-130