فصلنامه سلامت و محیط زیست
سال سوم شماره 1 (پیاپی 7، بهار 1389)

پیشرفت های صنعتی اخیرمنجر به افزایش آلاینده ها به چندبرابر حد مجاز در برخی شهرهای بزرگ ایران شده است. توجه به نتایج مطالعات متعدد نشان داده اند که حتی مقادیر قابل قبول فلزات سمی خون مادر با عواقب نامطلوب بارداری در ارتباط است بنابراین بررسی ارتباط سطوح فلز سمی کادمیوم موجود در خون مادر با عاقبت حاملگی زنان ساکن شهرهای بزرگ، ضروری است.
دراین مطالعه 330 زن باردار به صورت تصادفی انتخاب شدند. نمونه های خون بندناف ومادر(هر یک به میزان 5 سی سی) در لوله های مخصوص عاری از فلزات سمی و هپارینیزه جمع آوری شده سپس در دمای c ̊20- تا زمان بررسی آزمایشگاهی نگه داری و با حفظ زنجیره سرد، جهت تعیین سطح خونی فلزکادمیوم به روش AAS به آزمایشگاه فرستاده شد.
سطح خونی کادمیوم در مادران رابطه معکوس با قد نوزادان در زمان تولد نشان داد. میانگین قد نوزادان در دو گروه کادمیوم خون مادرکم تر از 4/0 وکادمیوم خون مادر بیش تر از 4/0 میکروگرم / لیتربا استفاده از آزمون T test، نشان داد که اختلاف میانگین قد نوزادان در گروه اول (3±49 سانتی متر) با میانگین قد در گروه دوم(2 ±50 سانتی متر) از نظر آماری معنی دار است (007/0= p). آنالیز روی نوزادان کم وزن با استفاده از آزمون Mann-withney نشان داد که کادمیوم به عنوان یک عامل خطر برای وزن کم نوزاد هنگام تولد مطرح است.(اطمینان 90%) با توجه به یافته های فوق نظارت بر میزان کادمیوم خاک مناطقی که از آب چاه برای شرب استفاده می شود ومحتوای خاک کشاورزی ضرورت می یابد.

امروزه آلودگی آبهای سطحی و بویژه زیرزمینی به نیترات در برخی مناطق جهان در حال افزایش است. از آنجا که نیترات دارای اثرات بهداشتی و محیطی می باشد، افزایش آن در آب زیرزمینی منجر به غیرقابل استفاده شدن منابع آب زیرزمینی شده است. بنابراین همانگونه که نیاز به آب در سراسر جهان در حال افزایش است، کاهش غلظت نیترات از آب شرب امری ضروری می باشد. پودر منیزیم فلزی پتانسیل مناسبی برای حذف نیترات در محیط آبی دارد. هدف این مطالعه بررسی موضوع کینتیک احیای شیمیایی نیترات توسط پودر منیزیم و آنالیز برخی فاکتورهای موثر بر دنیتریفیکاسیون شیمیایی است.
غلظت نیترات در طول موج 220 نانومتر با اسپکترفوتومتر تعیین گردید. به منظور تعیین عملکرد راندمان حذف نیترات توسط منیزیم، از آب مقطر دوبار تقطیر برای آماده سازی معرفها و آب آلوده به نیترات استفاده شد. هر یک از آزمایشات سه بار تکرار و میانگین نتایج مورد بررسی قرار گرفت.
از آنالیز کینتیکی مطالعات منقطع مشخص گردید که واکنش کاهش شیمیایی نیترات توسط پودر منیزیم با توجه به ثابت میزان واکنش مشاهده شده (Kobs) از نوع درجه اول می باشد. تاثیر شدت اختلاط بر میزان کاهش شیمیایی نشان داد که دنیتریفیکاسیون توسط پودر منیزیم غالبا یک واکنش سطحی محدود شونده از لحاظ انتقال جرم می باشد. همچنین در این مطالعه مشخص شد که دوز منیزیم با Kobs رابطه دارد (99/0 < R2).
در این مطالعه مشخص گردید که دنیتریفیکاسیون کامل در یک محلول سنتتیک در طی چند دقیقه تماس با پودر منیزیم تحت شرایط اتمسفری و بدون کنترل pH در طی واکنش قابل دستیابی است. سرعت دنیتریفیکاسیون با پارامترهایی مانند زمان تماس، دوز منیزیم، میزان اختلاط و غلظت اولیه نیترات وابسته است.

شبکه های فاضلابرو و تصفیه خانه ها محیطی مناسب برای رشد و تکثیر بعضی از گونه های سوسری ها می باشند. باتوجه به اینکه هر ساله شرکت آب و فاضلاب استان برای سمپاشی به منظورکنترل سوسری ها هزینه های زیادی را متقبل می شود، مطالعه حاضر به منظور تعیین فون سوسری ها در شبکه فاضلاب شهر قم و انتخاب بهترین روش مبارزه می باشد تا یک کنترل موفقیت آمیز با کم ترین هزینه ممکن انجام گیرد.
دراین طرح تعداد 120 آدمرو در قسمت های مختلف شهر قم انتخاب و پس از شمارش تعداد سوسری های آنها به گروه های مختلف تقسیم و در هر گروه یک نوع سم و در مجموع 8 نوع سم شامل دیازینون، سیمپراتور، دورسبان، آیکون، فایکام، سایپرمترین، دلتامترین و سولفاک مورد استفاده قرار گرفتند. یک گروه ازمنهول ها نیز به عنوان شاهد در نظرگرفته شد. شمارش و بررسی نوع سوسری ها درآدمروهای انتخاب شده قبل ازسمپاشی، یک ماه و 5 ماه بعد از سمپاشی انجام گردید. نتایج وفورگیری نشان داد که منطقه تحت مطالعه صد درصد آلوده می باشد. وفور منهولهای تحت مطالعه به سوسری حداقل 4 عدد و حداکثر3600 عدد در یک منهول مشاهده گردید. کاربرد حشره کش های دورسبان، سیمپراتور، سولفاک و دلتامترین به صورت ابقایی به مقدار 2 گرم در متر مربع، 100 درصد جمعیت سوسری ها را در شبکه فاضلابرو کنترل کردند. سموم آیکون، فایکام، سایپرمترین و دیازینون نتایج کمتر از 100 درصد در یک ماه بعد از سمپاشی در کنترل سوسری ها داشته اند. جمعیت سوسری ها 5 ماه بعد از مصرف سم دورسبان در حد نزدیک به صفر (78/99) باقی مانده است. روش مه پاشی منهولها با سیمپراتور، 100 درصد سوسری ها را کنترل کرده است.
موثرترین روش کنترل سوسری ها مربوط به کاربرد سم دورسبانEC به مقدار 2 گرم در متر مربع در شروع فصل گرما می باشد با توجه به نتایج مبارزه و هم چنین شرایط آب و هوایی شهر قم در صورتیکه زمان مبارزه صحیح انتخاب شود (20 اردیبهشت تا20 خرداد) با اجرای یک بار مه پاشی و یک بارسمپاشی ابقایی به فاصله 5/1-1ماه با تقدم مه پاشی با دورسبان یا سیمپراتور می توان جمعیت سوسری ها را به مدت طولانی در حد صفر نگاه داشت. نتایج آزمون های آماری انجام شده نشان داد کاهش میزان سوسری ها 1ماه پس از سمپاشی در تمام موارد معنی دار بوده است (p-value کمتر از05/)، ولی این کاهش بعد از 5 ماه در تمام موارد معنی دار نبوده است.. هم چنین کاهش سوسری ها درمنهول های شاهد یک و 5 ماه بعد معنی دار نبوده است.

فسفر همانند نیتروژن ماده غذایی میکروسکوپی و ماکروسکوپی است و می تواند در پدیده اتروفیکاسیون آب های سطحی نقش داشته باشد. فسفر از فاضلاب های شهری و صنعتی وارد محیط های آبی می گردد و عامل اصلی محدود کننده رشد جلبک ها می باشد که می تواند مشکلات زیادی رابرای منابع آبی به وجود آورد.
این مطالعه از نوع تجربی- کاربردی می باشد که در مقیاس آزمایشگاهی و به صورت بسته(بچ) انجام گرفته است. نانو زئولیت Y و نانو زئولیت Y اصلاح شده(Surfactant Modified Zeolite) SMZ با سورفکتانت هگزا دسیل تری متیل آمونیوم- برماید در مجاورت با غلظت های مختلفی از محلول فسفر قرار گرفتند سپس متغیر های آزمایش شامل: pH (4،7،12) و زمان ماند (30، 60، 90، 120، 150، 180 دقیقه)، غلظت زئولیت(2/0، 4/0، 6/0، 8/0، 1 گرم) و غلظت اولیه فسفات (5، 10، 15 میلی گرم بر لیتر) مورد بررسی قرار گرفتند. غلظت فسفات با استفاده از روش استاندارد مولیبدات آمونیوم و کلرید قلع و با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری درطول موج 680 نانو متر قرائت گردید.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که با افزایش زمان ماند، کاهش pH، افزایش غلظت زئولیت و کاهش غلظت اولیه فسفات کارآیی حذف افزایش می یابد و داده های به دست آمده در این تحقیق از ایزوترم های جذب لانگمیر و فرولندلیخ به خوبی تبعیت می کنند(997/0(R2 > و (996/0.(R2 > همچنین داده های به دست آمده در این تحقیق نشان می دهند، جذب فسفر از مدل سنتیکی درجه اول به خوبی تبعیت می کنند (963/0(R2>.
نتایج حاصل نشان می دهند که کارآیی نانو زئولیت Y اصلاح شده نسبت به نانو زئولیت Y در شرایط ثابت، بیشتر می باشد. با نتایج به دست آمده در این تحقیق می توان نانو زئولیتY را بعنوان جاذبی مناسب با کارآیی بالا جهت حذف فسفر از منابع آب آلوده به فسفر معرفی نمود.

کروم شش ظرفیتی یکی از آلاینده هایی است که در آبهای سطحی و زیرزمینی ممکن است مخاطرات جدی را بوجود آورد و حذف آن از آبهای آلوده و فاضلاب بوسیله روش های مختلف در سالهای اخیر مورد توجه بوده است. زئولیت اصلاح شده با سورفاکتانت کاتیونی می تواند کروم شش ظرفیتی را از آبهای آلوده حذف نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی حذف کروم (VI) از محیط آبی و پارامترهای موثر بر آن بوسیله زئولیت طبیعی اصلاح شده با سورفاکتانت کاتیونی می باشد.
در این تحقیق کارآیی حذف کروم (VI)و عوامل موثر در حذف شامل دوز جاذب، pH محلول و زمان تماس بوسیله زئولیت طبیعی اصلاح شده با سورفاکتانت کاتیونی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید SMZ)) در سیستم بسته مورد مطالعه قرار گرفت.
نتایج تحقیق نشان داد که SMZ می تواند در غلظتهای Cr(VI) mg 25 /1-1/0 با دوز بهینه gr 3/0، 6 =pH و زمان تماس 120 دقیقه بیش از 90 % کرومات را حذف نماید.
زئولیت طبیعی اصلاح شده توانایی بالایی در حذف کروم (VI) از آبهای آلوده دارد. بالاترین درصد حذف Cr(VI) در 6=pH و زمان تماس بهینه 120 دقیقه بوده و داده های جذب در حال تعادل با مدل ایزوترم Langmuir مطابقت دارد، همچنین فاکتور جداسازی (RL) نیز بین 0 و 1 بود که نشان دهنده جذب مطلوب Cr(VI) بر روی SMZ می باشد.

امروزه به دلیل مشکلات بهداشتی، زیست محیطی و اقتصادی کاربرد کلر، انتخاب اشعه UVجهت گندزدایی پساب یک گزینه برتر است. هدف از انجام این مطالعه بررسی امکان گندزدایی مستقیم پساب تصفیه ثانویه با اشعه UV می باشد.
از دو سیستم گندزدایی فرابنفش کم فشار (LP) و فشار متوسط(MP) غوطه ور بطور مستقیم جهت گندزدایی پساب ثانویه تصفیه خانه فاضلاب شمال اصفهان استفاده شد. با بهره برداری از لامپ ها به صورت منفرد و تلفیقی، پارامترهای کلیفرم کل و مدفوعی (TC و FC)، و استرپتوکوک مدفوعی (FS) مورد آزمایش قرار گرفت. همچنین پارامترهای TSS، آهن، سختی، جذب و عبور اشعهUV جهت مطالعه رسوبگذاری سطح کوارتز لامپ ها آنالیز گردید.
در گندزدایی پساب ثانویه توسط لامپ LP، MP و تلفیق هر دو، به ترتیب، تعداد TC و FC، در دوزهای اشعه 161، 350 و mws/cm2460، به حد استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ml) 100 FC/ 400 و TC1000 (و تعداد FS در دوزهای mws/cm2250، 180و mws/cm2237 به کمتر از 400 عدد در 100 میلی لیتر کاهش یافت. حداکثر رشد مجدد کلیفرم های کل و مدفوعی در پساب گندزدایی شده با لامپ LP به ترتیب 15و 3 درصد مشاهده شد.
نتایج حاصل نشان داد که گندزدایی مستقیم پساب ثانویه با سیستمهای LP،MPو حتی تلفیق آنها به دلیل غلظت بالای جامدات معلق مقدور نیست. بنابراین گندزدایی پساب تصفیه خانه فاضلاب شمال اصفهان با اشعه UV مستلزم بهبود کیفیت پساب از طریق ارتقای بهره برداری سیستم یا بکارگیری واحد تصفیه پیشرفته قبل از سیستم گندزدایی است.

یکی از پیامدهای زیست محیطی شهرک های صنعتی، ایجاد آلودگی زیست محیطی از جمله تولید فاضلاب های صنعتی می باشد. در این شهرک ها باید فاضلاب های صنعتی قبل از ورود به آبهای پذیرنده به روش مناسب تصفیه گردد. اما احداث تصفیه خانه های فاضلاب به تنهایی نگرانی های زیست محیطی را بر طرف نمی کند بلکه برای رسیدن به استانداردهای مطلوب زیست محیطی باید عملکرد این تصفیه خانه ها مدام تحت بررسی و ارزیابی قرار گیرند. لذا هدف از این مطالعه بررسی عملکرد لجن فعال در تصفیه فاضلاب شهرک صنعتی آق قلا در استان گلستان می باشد.
این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی می باشد که در واحد آزمایشگاه تصفیه خانه فاضلاب شهرک صنعتی آق قلا واقع در استان گلستان در سال 1386 طی مدت 12 ماه به انجام رسید. هر سه روز یکبار آزمایش COD (اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و هر هفته یکبار آزمایش اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی (BOD) شد. پارامتر pH روزانه به وسیله pH متر اندازه گیری شد. نمونه برداری از پساب خروجی به صورت لحظه ای انجام شد، ولی از نمونه های بردداشت شده ازفاضلاب ورودی به تصفیه خانه به صورت نمونه برداری مرکب بود. جمعا 120 بار از فاضلاب و پساب نمونه برداشته شد وآزمایشات بر روی آنها انجام شد. آزمایشات مربوط به مواد جامد معلق (TSS) و مواد جامد محلول (TDS) نیز به صورت هر 10 روز یکبار انجام شد. آزمایشات صورت گرفته بر اساس آخرین روش ارائه شده در کتاب استاندارد متد انجام شد. در پایان با استفاده از نرم افزاز Excel داده ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم.
میانگین BOD، COD و TSS ورودی به تصفیه خانه به ترتیب 17/1196، 58/1854 و 25/1232 میلیگرم بر لیتر بود که بیشترین بار آلی ورودی به تصفیه خانه مربوط به ماه های شهریور و مهر بوده است. میانگین کل راندمان حذف برای COD، BOD و TSS به ترتیب برابر با66/96، 2/98 و 6/97 درصد محاسبه شد.
کیفیت پساب خروجی از تصفیه خانه شهرک صنعتی آق قلا در اکثر ماه های سال مطابق استانداردهای دفع پساب بود و در کل کارایی این تصفیه خانه (سیستم لجن فعال) در حذف آلاینده های ورودی بسیار عالی بود. البته در برخی موارد کیفیت پساب خروجی منطبق با استانداردها نبود مثلا COD خروجی در ماه های تیر و بهمن و اسفند بالاتر از حد استاندارد بود که عواملی مثل بالا بودن مقدار TSS ورودی در این ماه ها از موارد اثرگذار بر این قضیه بودند. در کل اگرچه در مواردی پساب خروجی منطبق با استانداردهای زیست محیطی نبود ولی با مدیریت ونظارت دقیق بر مقدار دبی و بار آلی ورودی این نواقص به راحتی قابل برطرف شدن است.

پخش گرد و غبار مهم ترین آلودگی کارخانجات سیمان محسوب می شود. در این تحقیق چگونگی پخش ذرات گرد و غبار از دودکش کارخانه سیمان کرمان با استفاده از مدلسازی دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) مورد بررسی قرار گرفت.
یک مدلسازی سه بعدی CFD برای پیش بینی چگونگی پخش گرد و غبار خروجی از دودکش کارخانه در سه بعد انجام شد. بدین منظور محدوده ای به ابعاد m400 × m800 × m8000 بعنوان دامنه محاسباتی در نظر گرفته شد. این دامنه به 936871 حجم کنترلی شش وجهی تقسیم شد. برای جریان دو فازی از مدل دو فازی مخلوط و برای آشفتگی از مدل شبیه سازی گردابه بزرگ (LES) استفاده شد.
توزیع غلظت گرد و غبار در تمام نقاط دامنه محاسبه شد. مقادیر پیش بینی شده غلظت با مقادیر اندازه گیری شده در مطالعات قبلی مورد مقایسه قرار گرفت و تطابق خوبی مشاهده شد. همچنین پروفایل پیش بینی شده غلظت گرد و غبار در مقاطع مختلف مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که دینامیک سیالات محاسباتی ابزاری بسیار مفید و توانمند برای مدلسازی پخش ذرات گرد و غبار در هوا می باشد. با اینکه نتایج بسیار امیدوار کننده ای حاصل شد، بدست آوردن نتایج دقیق تر تحقیقات بیشتری را بر روی خصوصیات فاز پراکنده، تنظیم پارامتر های آشفتگی و نیز اثرات لایه مرزی طلب می کند.

تصفیه شیرابه حاصل از محل های دفن مواد زائد شهری، به عنوان یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی، بندرت در ایران مورد مطالعه قرار گرفته است و از طرفی آلودگی شیرابه می تواند خطرات زیست محیطی جبران ناپذیری به محیط زیست وارد نماید لذا تصفیه شیرابه با استفاده از روش ها و تکنیک های ارزان و دردسترس امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.
در این مطالعه که از نوع مداخله ای می باشد حذف اکسی‍‍ژن مورد نیاز شیمیایی (COD) و کل جامدات معلق (TSS) از شیرابه محل دفن مواد زائد همدان با استفاده از منعقد کننده های آلوم، پلی آلومینیوم کلراید و سولفات فرو مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق غلظت های بهینه و میزان pH بهینه برای هریک از منعقد کننده مورد محاسبه قرار گرفته است. تحقیق با استفاده از روش آزمایش جار مورد بررسی قرار گرفته و میزان COD، TSS نمونه با استفاده از روش استاندارد اندازه گیری شده اند.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که کارآیی حذف COD با استفاده از پلی آلومینیوم کلراید در pH=12 و در غلظت 2500 میلی گرم برلیتر، برای آلوم pH= 12 و در غلظت 1000 میلی گرم برلیتر و برای سولفات فرو pH=12 و در غلظت 1500 میلی گرم برلیتر بیشترین مقدار بوده است. همچنین کارآیی حذف TSS برای آلوم درpH= 2 و غلظت 1500 میلی گرم برلیتر، برای پلی آلومینیوم کلراید در pH=12 و در غلظت 2500 میلی گرم برلیتر و برای سولفات فرو pH=7 و غلظت 2500 میلی گرم می باشد.
در حذف COD موثرترین منعقد کننده سولفات فرو بوده که در pH بازی نتیجه بهتری را نشان می دهد. با نتایج به دست آمده می توان روش انعقاد و کواگولاسیون را روشی مناسب و ارزان قیمت جهت تصفیه شیرابه شهر همدان و آماده سازی آن برای تصفیه بهتر و مناسبتر آن با روش های دیگر معرفی نمود

شرکت پتروشیمی فن آوران در جنوب غربی ایران واقع در ساحل خلیج فارس، بندر امام خمینی، منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در زمینی به مساحت25 هکتار واقع شده است. در این شرکت واحد متانول با ظرفیت تولید یک میلیون تن متانول در سال و واحد مونوکسیدکربن با ظرفیت تولید سالیانه 140 هزار تن گاز مونوکسیدکربن در این تحقیق جهت تعیین میزان و ضرایب انتشار گازهایSO2، CO2، CO، NO، NO2، NOx مورد مطالعه قرار گرفته است.
با توجه به اهداف این پروژه، مدت 14 ماه از فروردین 87 تا خرداد ماه 88 برای اجرای این پروژه در نظر گرفته شده است. به منظور تامین اهداف تحقق مذکور براین اساس 32 مورد نمونه برداری از سه منبع انتشار جهت محاسبه ضرایب انتشار با استفاده از دستگاه قرائت مستقیم غلظت گاز مطابق با روش های سازمان محیط زیست آمریکا انجام پذیرفته است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که غلظت تمام گازهای آلاینده خروجی ازاین واحدها در سطحی پایین تر از محدوده استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست ایران بوده است. میزان کل ضرایب انتشار گازهای SO2، CO2، CO، NO، NO2NOx، خروجی از این واحدها به ترتیب برابر 6-10×2/681، 6-10×2/19 6-10×5/431، 6-10×14/0، 6-10×8/81، 6-10×7/11 کیلوگرم به ازای هر میلیون تن محصول تولیدی در سال است.
پارامترهایی که بهینه سازی بر اساس آنها انجام شده است عبارتند از درصد هوای اضافی، دمای هوای خروجی از پیش گرمکن و نوع سوخت، در واقع با در نظر گرفتن اثرهای این سه عامل به گونه ای انجام می شود که میزان انتشار آلاینده ها به حداقل مقدار خود نزدیک و بهترین سوخت انتخاب شود

امروزه به استفاده از زایدات به عنوان جاذب توجه زیادی شده است. در این مطالعه یک ماده زاید تولید شده در واحد انعقاد و لخته سازی تصفیه خانه های آب به عنوان جاذب برای حذف رنگ از فاضلاب مطالعه شد.
پس از تعیین مشخصات جاذب، اثر pH، دوز جاذب، غلظت رنگ و زمان تماس بر کارایی حذف یک رنگ آزو به عنوان مدل (RR198) مطالعه شد. سپس ایوترم جذب رنگ با استفاده از دو مدل لانگمایر و فروندلیچ بررسی گردید.
آزمون های تعیین مشخصات جاذب نشان داد که ماده مورد استفاده به عنوان جاذب عمدتا از هیدروکسید فریک تشکیل شده است. سطح ویژه جاذبm2/g 107 به دست آمد. نتایج نشان داد که حدکثر حذف رنگ در pH 7 تا 8 و دوز جاذب 2 گرم بر لیتر به دست آمد. با افزایش غلظت رنگ از 25 به mg/l 100 کارایی حذف رنگ در زمان تماس 140 دقیقه از حدود 100% به 65% کاهش یافت. نتایج مطالعه جذب بیشترین همبستگی را با مدل لانگمایر نشان داد. حداکثر ظرفیت جذب بر اساس مدل لانگمایر mg/g 4/34 حاصل شد.
بر اساس نتایج به دست آمده، لجن تولید شده در واحد انعقاد و لخته سازی تصفیه خانه های آب های سطحی می تواند ماده مناسبی به عنوان جاذب برای حذف رنگ از فاضلاب مورد توجه قرار گیرد.

به منظور تعیین میزان سرانه مصرف آب و تخمین تولید سرانه فاضلاب وسرانه بارآلی و ارتباط کمی آن ها با وضعیت اقتصادی-اجتماعی جامعه وشرایط آب وهوائی، بر رسی آب و فاضلاب شهر کرمانشاه دراین مقاله صورت گرفته است. رابطه آب مصرفی،فاضلاب تولیدی و سرانه بار آلی با درآمد ماهیانه خانوارهای جامعه و دمای محیط برآورد گردیده است.
دراین مطالعه توصیفی-تحلیلی، متناسب با جمعیت شهر(713000 نفر)، و با توجه به ملاحظات اقتصادی-اجتماعی و در آمد ماهیانه، سه منطقه(کسری، الهیه وتعاون) با درآمد خوب، متوسط و پائین که مناطق کاملا مشخص و تعریف شده ای از نظر شهرداری و عرف اجتماعی بوده و معرف سه سطح مورد نظر باشد به عنوان زیرگروه های جامعه مورد مطالعه انتخاب گردید.ابزار جمع آوری داده ها، برای سنجش وضعیت اقتصادی-اجتماعی درآمدماهیانه، وبرای آب مصرفی از کنتور آب، برای فاضلاب تولیدی از دبی سنجی وبرای سرانه بار آلی ازنمونه گیری 24ساعته استفاده گردید. اندازه گیری در دوفصل تابستان وزمستان انجام گردید.
مصرف آب سه منطقه کسری،الهیه وتعاون درتابستان (75 ±398،48 ±291و50±188) ودرزمستان به ترتیب برای سه منطقه (25±200،35 ±188و 41 ±140(تفاوت معنی داری نشان داد، لیکن بارآلی هرسه منطقه علیرغم تفاوت ظاهری اختلاف معنی داری نشان نداد. سرانه آب مصرفی با وضعیت اقتصادی-اجتماعی رابطه معنی داری دارد(r2 = 0/977 و< 0/001 p)، اما میزان سرانه فاضلاب تولیدی مناطق(60±220، 15 ±204و 34 ±170) برای شرائط گرم و (21±170، 31 ±158و 29±112 (برای شرایط سرد،ازنظر آماری اختلاف معنی داری نشان نمی دهند(r2 = 0/371 و< 0/001 p)و سرانه فاضلاب تولیدی تفاوت چشمگیری در سه منطقه نداشت. این مطالعه تاثیر دوپارامتر، درآمدو تغییرات فصلی را بر میزان سرانه مصرف آب و سرانه تولید فاضلاب، بار آلی قابل تجزیه میکربی تاییدمی نماید. مصرف آب و تولید سرانه فاضلاب در شرائط گرم به طور چشمگیری بیشتر از شرایط سرد می باشد. ارتباط سرانه مصرف آب با درآمد اقتصادی چشمگیر، لیکن سرانه تولید فاضلاب، تفاوت محسوسی نشان نمی دهد.همچنین این مطالعه برآورد میزان سرانه مصرف آب، وبالتبع آن میزان سرانه فاضلاب تولیدی و میزان ماده آلی قابل تجزیه زیستی رادررابطه با درآمد اقتصادی ودمای محیط مقدور می نماید.