فهرست مطالب
نشریه جستارهای نوین ادبی
سال چهل و دوم شماره 1 (پیاپی 164، بهار 1388)
- تاریخ انتشار: 1389/03/29
- تعداد عناوین: 11
-
-
صفحه 17امروزه، شناختن توان تمثیل در بیان روشن و زیبای اندیشه های پیچیده یک نیاز فرهنگی است. هدف این پژوهش، شناخت تمثیلهای میبدی و کارکردهای شکلهای مختلف تمثیل در بخش تفسیر عرفانی، کشف الاسرار می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که انواع تمثیل در این اثر درخشان نثر عرفانی کاربرد چشمگیری دارند و بر اساس نیاز به بیان روشن و رسای تجربه ها، اندیشه ها و مفاهیم عرفانی و ماهیت تفسیری متن به کار رفته اند. در این متن علاوه بر شکلهایی چون اسلوب معادله و حکایت، شکلهای دیگری چون، تمثیل «تصویرمعنا»، «روایت حکایت»، تمثیل «اندیشه» و تمثیل «رمزگشوده» نیز به کار گرفته شده اند. کاربرد شکلهای گوناگون تمثیل نیاز زبانی عارف مفسر را در بیان رسا و زیبای معنای مورد نظر او را برآورده ساخته است. ویژگی ها و کارکرد این گونه تمثیلها در این شاهکار عظیم نثر عرفانی، یکی از رازهای زیبایی و تاثیر زبان میبدی بر خواننده است.
کلیدواژگان: تمثیل، اسلوب معادله، تمثیل رمزگشوده، تمثیل تصویر معنا، کارکردهای زبانی، تمثیل روایی، تمثیل حکایت، زبان تفسیری، زبان عرفانی، زبان دینی، تفسیر میبدی -
صفحه 43مهم ترین اصل در دین ایران باستان، اصل اشه (asha) یا نظم و راستی در مقابل بی نظمی و دروغ بوده است. برخی حوادث و حکایات در فرهنگ ایرانی هست که قابل تطبیق با اسلام یا دیگر ادیان نیست بلکه متاثر از اندیشه اشه است. تجلی اشه در این موارد، حاصل نوعی تجربه دینی موسوم به تجربه تفسیری است. تجربه تفسیری در حقیقت، تبیین دینی است، و هر تبیینی بر مجموعه ای از پیش دانسته ها و پیش فرضها مبتنی است که شخص تبیین گر بر پایه آنها به کشف روابط پدیده ها و حوادث می پردازد. در این مقاله مواردی استخراج شده که پیش فرض این تجربه ها مبتنی بر اصل اشه در ایران باستان بوده است. بر اساس این پژوهش روشن می شود تجلی اشه در قالب تجربه های تفسیری بیشتر در حوزه قدرت سیاسی و نقد و مهار قدرت رخ داده است هر چند در حوزه روابط فردی و نظام طبیعی نیز اندیشه اشه به صورت تجربه تفسیری نقش مؤثری داشته است و موجب نظام جامعه و پیشرفت تمدن گشته است.
-
صفحه 65فردوسی در توصیف شخصیتهای مهم شاهنامه به گونه ای نشانه گذاری و تصویر پردازی کرده که با تحلیلهای روان شناختی می توان به لایه های پنهان روانی و شخصیتی ایشان دست یافت. این امر، حاکی از نگاه دقیق و بصیرت شاعر به سرشت و روان آدمی است. از جمله شخصیتهای پیچیده روانی و اثرگذار، اما منفی شاهنامه، شغاد برادر ناتنی رستم است که فردوسی چنان هنرمندانه و دقیق به ارائه نشانه ها، توصیف رفتارها و علل انگیزشی وی در قتل رستم می پردازد که با بررسی کلیه این توصیفها و نشانه ها و مقایسه آنها با نابهنجاری های روانی شناخته شده در دانش روان شناسی، می توان نتیجه گرفت شغاد دچار اختلال روانی عقده حقارت است.
بنابر گزارش فردوسی، می توان علل پیدایش احساس حقارت و تبدیل آن به عقده حقارت را در شغاد نسبت به رستم در این موارد دانست: مادر کنیز و بی اصل و نسب، تولد شوم، تبعید از کشور و خانواده در سن نوجوانی و آوازه جهانگیر رستم. همچنین برخی از ویژگی های رفتاری افراد دارای عقده حقارت بر اساس نظریه ی آلفرد آدلر که در شغاد یافت می شود عبارتند از: خشم، نفرت، حسادت، تکبر، تناقض رفتاری، هراس و استفاده ی ابزاری از ارزش ها.
کلیدواژگان: شاهنامه، فردوسی، شغاد، رستم، عقده حقارت، شخصیت شناسی -
صفحه 83کردارشناسی اهریمن به بررسی رفتارهای اهریمن برای نابودی اهورامزدا و آفرینش نیک او، به ویژه انسان، می پردازد. یکی از این دوره های دشمنی اهریمن با اهوراییان، پادشاهی جمشید است. در این دوره، دیوان با به آسمان بردن جمشید زمینه گمراه کردن او را توسط اهریمن فراهم می کنند. اهریمن با فریب جمشید، او را به سوی خوارشماری خداوند، دروغ گویی و دیوسرشتی می کشاند. نتیجه این کردار اهریمن، گریختن خرد و فره از جمشید و پیوستن آن به گاو برمایه، نماد زمینی مرغ وارغنه است. فره جمشید با شیرگاو و خرد او با نماد گرز گاوسر به فریدون می پیوندد. هدف اهریمن و ضحاک از کشتن گاو، رسیدن به خرد و فره است که به ناکامی می انجامد. فرستادگان اهریمن با برقراری پیوند زناشویی با جمشید و خواهرش، آفریده های اهریمنی را گسترش می دهند. کردارهای اهریمن و ضحاک در پایان، به مرگ نمادین درختی جمشید و دوزخی شدن روان او می انجامد.
کلیدواژگان: کردارشناسی، اهریمن، ضحاک، جمشید، گاو برمایه، خرد، فره، درخت -
صفحه 115در این مقاله به بررسی تحلیلی شخصیتهای اصلی داستان «دو زاهد» با نگاهی بر آنچه لکان از ساختمان نفسانی آدمی ارائه می دهد، خواهیم پرداخت. ژک لکان وجود آدمی را به سه ساحت تقسیم می کند: «حیث خیالی» که همان دنیای جذابیتهای ظاهری و فریبندگی و فسون با عملکرد پرده پوشی نسبت به ضمیر ناآگاه، است؛ «ساحت رمز و اشارت» ساحت آرزومندی آدمی است که انقسام وجودی آدمی در آن مطرح می شود و «حیث واقع» که گویای آن است که ذات آدمی در ضمیر ناآگاه و در ماورای وجود اوست که لکان به این ماوراء، عنوان «غیر» می دهد. برای تحلیل روانی شخصیتها تکنیکهای زبانی موجود در نثر و نحو جملات، مفید خواهد بود. زمینه اصلی داستان را سه شخصیت اصلی شکل می دهد که هر یک بر اساس ساحتی از نظریه لکان مورد بررسی قرار می گیرند. هارون الرشید نماینده حضور آدمی در ساحت رمز و اشارت است؛ یکی از دو زاهد (ابن عمری) در حیث خیالی و دیگری (ابن سماک) با توجه به نشانه های موجود در متن احتمالا فردی است که حیث واقع را تجربه کرده است.کلیدواژگان: حیث خیالی، ساحت رمز و اشارت، حیث واقع، ژک لکان، تحلیل متن، ابن عمری، ابن سماک، هارون، تاریخ بیهقی
-
صفحه 143بیشتر دستاوردهای علمی بشر، بر پایه تحقیق و پژوهش استوار است و تولید علم، مرهون کوشش و تلاش پژوهندگانی است که در عرصه های مختلف دانش بشری گام نهاده اند. این پیشرفتهای چشمگیر در سایه دستیابی به روش منظم برای حل مشکلات خویش به دست آمده است.
توجه به عنصر «روش» از ضروریات انکارناپذیر پژوهش است. در اروپا نخستین گامها در راه تحقیق روشمند از اوایل قرن هفدهم میلادی برداشته شد؛ در حالی که در مشرق زمین، فرهیخته ای چون نظامی گنجه ای به مراحل پژوهش روشمند نظر داشته و حتی در مقدمه اثر گرانبهایش، هفت پیکر، با زبان شعر به موضوعاتی چون پیشینه تحقیق، طرح پژوهش، گردآوری منابع و مآخذ و نوآوری و نوگستری علمی تصریح کرده است. توجه سخنسرای گنجه به ظرافتهای تحقیق و روش پژوهش در آن روزگار بسیار مهم و قابل اعتناست.
کلیدواژگان: پژوهش، روش تحقیق، نظامی گنجه ای، هفت پیکر -
صفحه 161ادبیات هر دوره چون آیینه ای مظهر و مجلای رفتار اجتماعی، فرهنگ، آداب و رسوم، جهان بینی و دیگر کنشهای اجتماع خود است.ادب فارسی و به تبع آن شعر، در زمینه انعکاس اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از ظرفیت بالایی برخورداربوده است.
با نگاهی دقیق و انتقادی به آثار گوناگون ادب فارسی، می توان چشم انداز مناسبی را از جامعه ای- که اثر در آن خلق شده است- مجسم کرد. دوره بیداری هم با عمر نسبتا کوتاه خود، یکی از ادوار تاثیر گذار بر جامعه ومتاثر از آمال و آلام مردم ایران بوده است.
ادیب الممالک فراهانی یکی از شاعران بر جسته این دوره و نقطه اتصال این جریان شعری به شعر انقلاب مشروطه است. این پژوهش بر آن است تا از منظر جامعه شناختی و رویکرد اجتماعی به شعر میرزا صادق امیری معروف به ادیب الممالک فراهانی بپردازد.
کلیدواژگان: ادبیات، جامعه، رویکرداجتماعی شعر، دوره بیداری، ادیب الممالک فراهانی -
صفحه 195یکی از شیوه های آشنایی با آداب، رسوم وسنتهای اقوام وقبیله های گذشته، بررسی آثار ادبی بزرگی است که از آن روزگاران به یادگار مانده است. دستیابی به آیینها وباورهای مردمان اعصار پیشین، به عنوان بخشی پایدار از فرهنگ جامعه از طریق بررسی دیوان شاعران، متون ادبی واسناد تاریخی نیز امکان پذیر خواهد بود. آیینهایی همچون ازدواج، سوگواری، بازی ها وسرگرمی ها وجشنها وچگونگی برپایی آنها از جمله مواردی است که در این نوشتار بدانها پرداخته شده است. در این میان دیوان رودکی نیز به عنوان اثری ماندگار، تکه هایی از تاریخ دوران سامانیان را درخود دارد.
از آن جا که آشنایی با وضعیت فرهنگی جامعه در روزگار رودکی ما را با حقایق بیشتری درباره روزگار زمان حیات شاعر آشنا خواهد ساخت بنابراین با چنین رویکردی اشعار این ادیب بزرگ را از دیدگاه جامعه شناختی وبا رویکرد فرهنگی مورد بررسی قرار خواهیم داد.کلیدواژگان: رودکی، دیوان، جامعه، فرهنگ، آیین، آداب و رسوم -
صفحه 217کلیدر دولت آبادی از منظر سوم شخص مداخله گر به روایت در آمده است. در این شیوه از روایت، راوی با آن که در درون ماجراها حضور فیزیکی ندارد، اما می تواند در هر جا رد نگاه و دریافت و احساس خود را بر جا بگذارد. در کلیدر، مداخله مستقیم در موقعیتها و واقعیتها و اظهار نظرهای گسترده درباره همه جزئیات وقایع ریشه در همین حقیقت دارد. برخی از منتقدان از جمله هوشنگ گلشیری، این نوع از روایت گری را برگرفته از شیوه قصه نویسی و قصه گویی در گذشته های دور می دانند که با شیوه های داستان نویسی امروز چندان قرابتی ندارد. اما حقیقت آن است که مداخله گری های راوی در ماجراهای کلیدر، دلایل بسیار دارد که شماری از آنها عبارتند از: تجربه آموزی از شیوه های گذشته، ایجاد هماهنگی بین صورت و محتوا، برقراری رابطه صمیمانه و مستقیم با شخصیتها، و تقویت کردن برون دادهای ذهنی و زبانی آدمها در محیطهای روستایی و عشایری.
کلیدواژگان: دولت آبادی، گلشیری، کلیدر، زاویه دید سوم شخص، روایت مداخله گرانه -
صفحه 237بسیاری از واژه های زبان فارسی به جهت نامشخص بودن ریشه و پیشینه آنها، باید سیر تحول آوایی شان، مورد بررسی قرار گیرد تا ریشه واژه ها، حتی به صورت فرضی معلوم گردد. واژه دهیو، یکی از واژه هایی است که از دیرترین ایام، یعنی از هندواروپایی تا فارسی نو، معانی متفاوتی در طول زمان به خود گرفته و در هریک از دوره ها، معنی خاصی داشته است. در این مقاله، کاربرد این واژه در متون تاریخی و فرهنگ واژگان، بر اساس منابع کتابخانه ای، ذکر شده، آنگاه برای دستیابی به شکل آغازین واژه و ریشه آن، تحول آوایی و سیر تحول آن از هندواروپایی تا فارسی نو، مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان هم، از میان ریشه های ارائه شده، بر حسب معنی و سیر تحول آوایی واژه، محتمل ترین ریشه را برای آن بازسازی کرده ایم.
کلیدواژگان: دهیو، دسیو، اوستا، یشت، فارسی باستان -
صفحه 251در این مقاله ابتدا انواع بسامد شامل بسامد مورد (token frequency) و بسامد نوع (type frequency) در مطالعات زبانی معرفی می شود. سپس با تحلیل و واکاوی تعدادی از ساختهای زبانی، به بررسی تغییراتی که به موجب هر کدام از انواع بسامد در ساختهای نحوی و زبانی به وجود می آید می پردازیم و بر اساس این تغییرات، اثرات بسامد مورد را به دو نوع اثر فروکاهنده (reduction effect) و اثر حفظ کننده (conserving effect) تقسیم و اثرات بسامد نوع را در زایایی نحوی (syntactic productivity) بررسی می کنیم. اثرات بسامد مورد در نحو و تعامل آن با اثر بسامد نوع در طول زمان این امکان را به ما می دهد تا بسیاری از شرایط زبانی را که به نظر دلبخواهی می نماید تبیین نماییم.
کلیدواژگان: بسامد مورد، بسامد نوع، اثر فروکاهنده، اثر حفظ کننده، زایایی نحوی
-
Page 17Understanding allegories, helps us to give a clear and accepted interpretation of complex and complicated thoughts, and this is said to be a cultural need. The purpose of this research is to find and recognize the allegories used by Meibodi in his mystic interpretation of Kashf-ol-Asraar. The results of the study show that different kinds of allegories are used in this interpretation; and this has helped to give a clear and an exact interpretation.
-
Page 43Asha, meaning order and honesty as apposed to anarchy and hypocrisy is the most significant principle of the Anciant Persian religion. There are some events and tales they are coloured by the asha principle. The manifestation of asha in such cases is the result of a certain religious experience known as the exegetic experience. The exegetic experience is in fact a religious interpretation and every interpretation presupposes some prior knowledge and principle according to which the interpreter relates together various events and phenomena. this article introduces some cases in which the presupposition of the exegetic experience is the principle of asha. the argument is that the manifestation of asha as exegetic experiences has been the case mostly in the realm of political power and in the criticism and restraint of power Although it has been influential in the realm of individual relation and the natural order of things, thus providing social order and provoking civil progress.
-
Page 65Ferdowsi, has beautifully described the important characters of Shahnameh. With the help of psychological analysis, one can reach the hidden layers of their personality. This shows Ferdowsi’s intelligence and his awareness in characterization. One of the negative and unaccepted characters of Shahnameh is called Shaghaad, who is Rostam’s stepbrother. In his exact description of this character, Ferdowsi presents him as a character that has inferiority complex. The writers of this article study different reasons that have resulted to such a characterization and his inferiority complex
-
Page 83The purpose of this research is to study the hostile behavior of Ahriman in destroying Ahura Mazda and his good creations, specially the creation of man. This hostility also continues in the reign of Jamshid. One day Jamshid sat upon a jewel-studded throne and the Divs who served him raised his throne up into the air and he flew through the sky. Feeling proud of what he saw, Jamshid began to forget that all the blessings of his reign were due to God. He was deceived by Ahriman into belittling God and telling lies and doing evils. As a result, he lost his wisdom and the divine Excellency (Farr). From that time onwards, the Farr departed from Jamshid, joined and united with Fereidoun. Zahhaak, the ruler of Arabia, under the influence of Ahriman, attacked Jamshid, and brutally murdered him. Their purpose was to attain Farr, but they never attained it. In the end, the behavior of Ahriman and Zahhaak, led to the symbolic death of Jamshid and the descending of his soul into hell.
-
Page 115The writers of this article present an analysis of the main characters in the story of ‘Do Zaahed’ (Two Hermits) from Lacanian point of view. Lacan divides human nature into three parts; imaginary order, symbolic order and the real. According to him, the imaginary order is the domain of apparent attractions and deception. The symbolic order is the realm of law which regulates the desire in human being and the real, indicates that man’s essence is in the unconscious and beyond his existence; this one he calls as the other. Thus, the study of language techniques would be useful in presenting a psychological analysis of a character. The story of ‘Do Zaahed’ has three main characters, Haaroun Al Rashid, Ibn-e Amri and Ibn-e Sammaak. These characters are analyzed based on Lacan’s view of human nature.
-
Page 143The writer of this paper has studied the themes of research in Haft Peykar written by the great poet, Nezami Ganjavi. In his introduction in Haft Peykar, and in the language of poetry, this poet and the great scholar has presented subjects like the history of research, research planning, data collecting, scientific innovation and its development. The point that such a great poet has paid attention to such a subject is of great importance.
-
Page 161The Literature of each era is like a mirror that reflects and shows the social behavior, culture, custom and traditions of the society. Persian Literature and its poets have reflected political, social and cultural situations in their poetry. With a clear and exact study on different works of Persian writers, one can understand and know the society of the era. Adib Al-Mamalek farahani, is one of the most important poets of the awareness era and his poetry is the reflection of this period. He is also one of the important poets who could affect other poets and many were inspired by his poetry. The writer of this paper has studied the poems of Adib Al-Mamalek with a sociological approach.
-
Page 195One way for getting familiar with the manners and traditions of ancient tribes is the study of their literary works. This can also be done through evaluation of their ancient poetical works, literary contexts and historical documents. Customs such as weddings, mourning, ceremonies, games and entertainments and the ways they were performed, are also discussed in this paper. Roodaki’s poetry, as a permanent context, has some parts of Samanian history. Since the study of culture and the society in which Roodaki was living, makes us familiar with his society, the writer has studied the poetry of this great poet with a sociological view point.
-
Page 217Dolat Abadi’s Kalidar had been narrated from the intrusive third person point of view. In this way of narration, although the narrator has not physical presence but revealshls his feeling every where in the text. Some of critics, like Hooshang Golshiri, believe that this kind of narration and story telling come from far pasts. The fact is that, The narrator intrusions in Kalidar’s stories has many reasons. Some of them are: getting experiences from the past, making harmony between form and content, establishing harmony and relationship.
-
Page 237Since the roots of many Persian words are unclear, a researcher should study the vocalic evolution of these words to get to the root. The word Dahyu is one of these words. From Indo-European period to modern Persian, this word has had many different meanings. The writer of this article, studies the different meanings of this word. To reach to the earlier form of the word, the writer has studied the history of the word, from its Indo-European form to modern Persian. In the end, the writer has constructed the most probable root for this word.
-
Page 251The writers of this paper introduce two kinds of linguistic frequency, type frequency and token frequency. Then, the effects of each kind of frequency on syntactic structures are analyzed. The token frequency effects are divided into two main types: conserving effect and reduction effect. The type frequency is mainly effective in syntactic productivity. The two effects of token frequency on syntax and their interaction with type frequency over time allows us to explain many situations in language that otherwise appear very arbitrary.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.