فهرست مطالب

مطالعات فرهنگ - ارتباطات - پیاپی 7 (پاییز 1388)

فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات
پیاپی 7 (پاییز 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/07/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • صفحه 7
  • احمد پیشگاه زاده صفحه 11
    اینترنت و امکانات موجود در آن به شکل روزافزونی در حال گسترش است. بحث به کارگیری آن از مسائلی است که از ابتدای کار این شبکه مطرح بوده است و همچنان بسیاری از کارشناسان بر روی نحوه و میزان استفاده از آن، در میان گروه های گوناگون، بحث می کنند. واکاوی تاثیر استفاده از این فناوری، مطالعات گوناگونی را می طلبد. این مقاله با تاکید بر کاربردهای متنوع و نوین شبکه اینترنت سعی کرده تا به تاثیر استفاده از اینترنت بر فرهنگ محاوره بپردازد و همزمان این موضوع را مطرح کرده است که اینترنت باعث تغییراتی در زبان محاوره و فرهنگ عمومی شده است. در این مقاله به تعاملات اینترنتی و قابلیت های رسانه ای آن در سه سطح شامل پست الکترونیک، گفت وگوی آنلاین و شبکه های اجتماعی توجه شده است.
    کلیدواژگان: اینترنت، فرهنگ عمومی، محاوره اینترنتی، زبان محاوره، فضای سایبر
  • علیرضا رحیمی صفحه 47
    با فرض وجود ارتباط میان دو حوزه فرهنگ و تربیت و نیز با فرض ضرورت انجام اصلاحات اساسی در فرهنگ عمومی و نیز برنامه ریزی برای تربیت، نحوه ارتباط این دو حوزه چگونه است؟ و بر این اساس چه دستاوردهایی را برای سیاستگذاری فرهنگی یا برنامه ریزی تربیتی به دنبال خواهد داشت؟
    مباحث این مقاله در دو محور اساسی ارائه می شود: محور اول در قالب ارائه ده گزاره اساسی به موضوع کلی تربیت و تحولات شخصیت و رفتار آدمی می پردازد. در بخش دوم رابطه تربیت(یعنی رشد شخصیت و تحولات رفتار آدمی) با فرهنگ عمومی در قالب چهار گزاره اساسی بررسی می شود. در نهایت با توجه به اینکه اندیشه تربیتی مقدمات و تمهیدات لازم برای عمل تربیتی را فراهم می آورد، می توان به شکلی منطقی اندیشه تربیتی را، مانند مقدمه عمل تربیتی، بر فرهنگ عمومی موثر دانست و این دستاورد مقاله حاضر در زمینه سیاستگذاری فرهنگی است.
    کلیدواژگان: تربیت، یادگیری، شخصیت، رشد، فرهنگ عمومی
  • امیر عبدالرضا سپنجی صفحه 73
    در این مقاله کوشش بر آن است که فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی ایرانیان، که رفتارهای فراوانی مبتنی بر فرهنگ عمومی را در خود دارد، از نگاه سفرنامه نویسان اروپایی که در دوره های قاجار و پهلوی به ایران سفر کرده اند، بررسی شود.
    در ابتدا، به اهمیت این دو دوره در تاریخ معاصر ایران پرداخته می شود، سپس به تاریخچه کوتاهی از سیروسیاحت در ایران اشاره می شود. بخش بعدی نیز به سفرنامه ها و سفرنامه نویسان اروپایی دوره قاجار و بررسی نظرات آنان اختصاص دارد. ضمنا با توجه به نقش اساسی زبان و ادبیات فارسی در فرهنگ عمومی ایرانیان بخشی مستقل به این موضوع می پردازد.
    در واپسین بخش نیز، با بررسی اجمالی عصر پهلوی، دیدگاه ها و نظرات سفرنامه نویسان درباره فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی ایرانیان بررسی می شود. نتیجه گیری و جمع بندی مباحث طرح شده هم در انتهای مقاله آمده است.
    کلیدواژگان: فرهنگ عمومی، ارتباطات اجتماعی، قاجار، پهلوی، سفرنامه ها
  • مهناز شایسته فر صفحه 99
    خداوند کتب آسمانی را محور هدایت انسان و قرآن را محور تمامی کتب آسمانی قرار داد. تولد آثار غنی و موثر در فرهنگ و تمدن اسلامی نیز بر پایه این رهیافت رخ داد. آیت الله مرعشی نجفی از دوران جوانی با توجه به علاقه و احساس ضرورت در بازشناسی نسخه های خطی، شروع به جمع آوری این ذخایر کرد. او دست به تاسیس کتابخانه ای زد که یکی از بزرگ ترین مجموعه های جهان اسلام محسوب می شود و امروزه گنجینه ای بزرگ از نسخه های خطی ادوار گوناگون به شمار می رود. در این مقاله در پی آن هستیم تا پس از آشنایی با خطوط شش سده اولیه اسلام و ویژگی های تزیینی(تذهیب) صفحات قرآنی، به بررسی نسخه های این کتابخانه بپردازیم و به این پرسش ها پاسخ می دهیم که: خوشنویسی مورد استفاده در قرآن های خطی شش سده اول اسلام از چه نوع بوده است؟
    نسخ خطی قرآنی موجود در کتابخانه آیت الله مرعشی، متعلق به شش سده اول اسلام، از حیث شیوه خوشنویسی و تذهیب های به کار رفته چه ویژگی های بارزی دارند؟
    کلیدواژگان: خوشنویسی، تذهیب، نسخه های خطی قرآنی، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی
  • محمود گل محمدی صفحه 115
    انسان در سراسر تاریخ، برای برقراری ارتباط با همنوعان و محیط اطراف خویش، تلاش و کوشش کرده است و از دوران ماقبل تاریخ، استفاده از تصویر یکی از مهم ترین راه های بیان اندیشه و افکار او بوده است. هما ن طور که در طول قرون گذشته موفق شد زبان و کلام را به درستی درک کند و با تسلط کامل از آن ها استفاده کند، دستیابی به سواد تصویری نیز برای انسان امروز مستلزم فهم نکات خاصی است. در جهان امروز با عقبگردی به گذشته، کاربرد دوباره زبان تصویر، برای سرعت بخشیدن به دریافت پیام، دیده می شود که تمایل همیشگی انسان به پیام های تصویری را نسبت به گفتار و نوشتار تایید می کند. انسان از دیرباز دلایل گوناگونی برای خلق تصویر داشته است که مهم ترین آن ها نیاز است. نیاز به بیان احساسات، افکار، برقراری ارتباط و... در نهایت سبب شده است که انسان به کارهای گوناگونی بپردازد. اختراع عکاسی در جهان، آغازگر حرکت بزرگی در پیوند های ارتباط بصری میان مردم و جوامع شد. گسترش روزافزون استفاده از تصویر در زندگی امروز به نوعی فرهنگ تبدیل شده است. در این مقاله، تلاش شده است تا اهمیت زبان تصویر و نقش تاثیرگذار آن در برقراری و گسترش ارتباط میان افراد، گروه ها، جوامع و تمدن ها آشکار شود.
    کلیدواژگان: فرهنگ، تصویر، رسانه، سواد بصری، نشانه شناسی
  • مرتضی گوهری پور صفحه 137
    برای ارائه تعریفی از مفهوم فرهنگ عمومی تلاش های زیادی شده است. با وجود این، هنوز هم بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران با پیچیدگی های زیادی درباره مفهوم، مصداق و مسائل فرهنگ عمومی روبه رو هستند که دلایلی چند دارد. یکی اینکه در کتاب های جامعه شناسی، انسان شناسی و مطالعات فرهنگی مفهوم فرهنگ از مفاهیم دیگر روشن و متمایز نیست. دیگر اینکه تلقی روشنی از مفهوم «عمومی» وجود ندارد. اگر چند گام به عقب برگردیم و به مسائل فلسفی فرهنگ توجه کنیم، مشکلات دیگری خودنمایی می کنند. یکی از این مشکلات بی توجهی به ویژگی های فلسفی و منطقی مفاهیم است. امروزه مفاهیم اساسی متعددی در ادبیات مباحث جامعه شناسی و فرهنگ شناسی به کار می رود که هم تعریف و ارائه تلقی روشنی از آن و هم حوزه های کارکرد و تعیین مصادیق آن عرصه مناقشات نظری فراوانی شده است. ضروری است با نگاهی فارغ از عرصه مناقشات علمی جامعه شناسان، فرهنگ شناسان و مردم شناسان مفهوم فرهنگ و فرهنگ عمومی را واکاوی کرد. این مقاله تلاشی فلسفی است برای نشان دادن این امر که اگر نگاهی فلسفی تر و اندیشه ای عمیق تر درباره مفهوم فرهنگ و به تبع آن فرهنگ عمومی وجود داشت شاید برخی از گره های کور این کلاف پیچیده باز شده بود.
    کلیدواژگان: فرهنگ، فرهنگ عمومی، تحلیل مفهومی، صفات ممکن، جهان های ممکن
  • امیدعلی مسعودی صفحه 173
    رسانه های جمعی عواملی موثر بر فرهنگ عمومی جوامع هستند. در تحقیق نویسنده بر روی برنامه های خبری سه شبکه تلویزیونی سی ان ان آمریکا، الجزیره قطر و العالم جمهوری اسلامی ایران در ایام جنگ دوم خلیج فارس مشخص شد که حضور رسانه های مستقل می تواند ضمن شکستن انحصار رسانه ای و پخش یک سویه اطلاعات رسانه های انحصارگر غربی، فرصت های تازه ای را در اختیار وسایل ارتباط جمعی کشورهای مدافع فرهنگ عمومی بگذارد.
    در این تحقیق با روش کیفی (تحلیل محتوی) تلاش شد تا به این پرسش اصلی پاسخ داده شود که در طول جنگ دوم خلیج فارس چه محتوایی در برنامه های این سه شبکه به مخاطبان ارائه شد؟ کدام موفق تر عمل کردند و بر فرهنگ مخاطبان و افکار عمومی تاثیر گذاشتند؟
    از جمله عوامل تاثیرگذار برنامه های خبری که بررسی و مقایسه شد، عبارتند از: استراتژی سرگرمی، سرعت و شفافیت، گفتمان و تعامل، برنامه های مبتذل ومستهجن، اسلامی بودن برنامه ها، شهامت و شجاعت خبرنگاران، تکنیک های پوشش خبری، با مردم یا علیه مردم، میزان نفوذ برنامه ها، نقش آگهی، ارزش های خبری، وحرفه ای بودن گویندگان. نتیجه نشان داد که، تنها مجهز بودن به فناوری های ارتباطی گره گشا نیست، بلکه در سایه شناخت فرهنگ مهاجم و کاربرد درست فرهنگ اسلامی می توان جریان یک سویه اخبار و انحصار رسانه ای را متوقف کرد.
    کلیدواژگان: شبکه های تلویزیون ماهواره ای، فرهنگ عمومی، هجوم رسانه ای، خبر، انحصار رسانه ای
|
  • Ahmad Pishgahzadeh Page 11
    The Internet and its facilities are increasingly growing. The internet application is an issue, which has been disputed since the emergence of this network. Among the issues discussed by experts in this context are ones related to the manner and level of using the internet between different groups. Exploring the effects of using this technology requires comprehensive studies. Emphasizing the various and new applications of the internet, this article has attempted to address the effects of internet usage on public culture and also described the changes made by internet on conversation language and public culture. Online interactions and media capabilities are subjects concerned at three levels including e-mail, online conversation and social networks
  • Alireza Rahimi Page 47
    The problem and solution: Assuming the existence of some interrelation between two areas of culture and education and the necessity of implementing fundamental reforms in the realm of public culture as well as planning for education, what kind of interrelation is between these two areas? Accordingly, what achievements – solely on basics – would yield for cultural policy making or planning for education? In order present a solution to the problem, this article will take to lines of argument: through ten basic propositions, the first track deals with the general topic of education and transformations in human behavior and personality. According to these propositions, education - ranging from thought to action – posited as the major determinant of transformations (development) of personality and consequently, of human behavior reformation.
  • Amir Abdolreza Sepanji Page 73
    Faculty Member of the Culture, Art and Communications Institute; This article aims to explore the Public culture and social relations of Iranians including numerous behaviors observed by European travel writers who traveled to Iran during the Qajar and Pahlavi dynasties. The methodology adopted for this analysis consists of a study on the importance of these two eras in the contemporary history of Iran, followed by a brief history of travel in Iran. The subsequent parts are allocated to European travel writers and travel books of the Qajar era and to an exploration of their views on the for mentioned issues. In addition, with regard to the prominence of Persian language and literature in Iranian culture, a separate part is devoted entirely to this topic. The final part, with an overview of the Pahlavi era, surveys views and opinions of travel writers on culture and social relations of Iranians in this era
  • Mahnaz Shayestefar Page 99
    Ayatollah Marashi, one of the religious clergymen and pious guiders in the recent century, commenced in collecting and maintaining manuscripts even from his formative years since he was aware of the historical and cultural heritage concealed within these magnificent scripts. He then established a library which today is one of the major collections of the Islamic world. Today, the Aytollah Marashi Najafi library has become a major gathering of manuscripts from various centuries; perhaps the most significant manuscripts are related to the Quranic scripts. In this essay, the calligraphy and method of writing of the first six centuries of Islam and the applied page ornamentations will be focal point; in addition, the Quranic manuscripts of the mentioned centuries preserved in this library will be elaborated. Questions: What are the specific types of calligraphy used in the Quranic manuscripts of the first six centuries of Islam? What are the main characteristics of the Quranic manuscripts of the Aytollah Marashi Najafi library including method of calligraphy and illuminations?
  • Mahmood Golmohammadi Page 115
    Throughout history the man has constantly expended efforts to establish relations with his/her fellow creatures and environment and since prehistoric times has found the image to be one of the important ways to express his/her thoughts and ideas. As human managed in previous centuries to adequately understand language and take full advantage of this knowledge, obtaining knowledge about the image to requires contemporary man to understand certain points.
  • Morteza Goharipour Page 137
    Many attempts have been made to present a definition or impression of public culture concept. However, numerous complexities of meaning, referent, and other problems surrounding public culture continue to challenge scholars. These complexities stem from a number of factors. First of all, in the current studies such as sociology, anthropology cultural studies, the concept of culture is not clearly distinguished from other concepts: numerous and different definitions have been presented. Another factor is the vague definition of the public culture concept in these studies. There are much ambiguities, therefore, in the definition of public culture and determining its area of application and referents. If we take a few steps back and consider philosophical questions of culture concept, additional problems arise. One of these problems is ignoring philosophical and logical features of concepts
  • Omidali Masudi Page 173
    Mass media functions plays a decisive role in the public culture of different societies. In a study conducted by the author of this article on news programs of three television networks, namely American CNN, Qatar’s Al-jazeera, Islamic republic of Iran Al-alam, during the second Persian Gulf war (2003), it was found that presence of independent media can both break up the media monopoly and biased coverage by monopolizing western media and provide new opportunities for mass media of countries defending the public culture. Accordingly, influence of mass media is very important on the public culture of different societies, because the present programs can play important role in stabilizing or transforming a culture. Today, for instance, children hear the earliest stories from television not from their parents.