دو ماهنامه بررسی های بازرگانی
سال هشتم شماره 40 (فروردین و اردیبهشت 1389)

خصوصی سازی اصطلاحی فراگیر و متنوع است که به واگذاری کنترل عملیاتی و یا مالی مؤسسات در مالکیت دولت به بخش خصوصی اشاره می کند یا به عبارت دیگر خصوصی سازی حذف هر نوع کنترل و دخالت در برقراری مکانیسم عرضه و تقاضا است. مهم ترین هدفی که خصوصی سازی در اکثر کشورها دنبال می کند، افزایش کارآیی در اقتصاد از طریق سپردن فعالیت های اقتصادی، به مکانیزم خود سازمان بخش بازار آزاد می باشد. تحقیق حاضر شرکت سهامی مخابرات استان گیلان را به عنوان قلمرو مکانی در نظر گرفته و نسبت های مالی سال های 1374 – 1370 از سال های قبل از واگذاری (خصوصی سازی) و نسبت های مالی سال های 1380 – 1376 از سال های پس از واگذاری (خصوصی سازی) جهت بررسی و تجزیه و تحلیل انتخاب شده اند. اطلاعات و داده های مورد نیاز تحقیق نیز از طریق مطالعه اسناد و مدارک مالی (ترازنامه و صورت سود و زیان) شرکت سهامی مخابرات استان گیلان که در بانک های اطلاعاتی آن ها ذخیره شده اند جمع آوری گردیده است. روش تحقیق در این پژوهش علی مقایسه ای است و در نهایت برای نتیجه گیری در مورد فرضیه های تحقیق از روش تحلیلی - توصیفی و برای آنالیز اطلاعات نیز در این تحقیق با کمک نرم افزار spss از آزمون آماری t (T-test) استفاده شده است که پس از انجام آزمون های آماری فرضیه های اول و سوم قبول و فرضیه های دوم و چهارم رد شدند.

نان مهم ترین تامین کننده کالری دریافتی خانوارهای شهری و روستایی کشور است. برای نان مصرفی خانوارهای ایرانی سالیانه یارانه زیادی پرداخت می گردد. این امر باعث گردیده سهم هزینه ای نان در سبد خوراکی و غیرخوراکی خانوارها بسیار پایین باشد. از طرف دیگر ادامه این روند با توجه به محدودیت های بودجه دولت و عدم کارایی های نظام تولید، توزیع و مصرف نان مسئله ساز شده است. دولت حذف این یارانه ها را در دستور کار دارد. با توجه به این مساله تبیین جایگاه نان در سبد مصرفی خانوار ضروری است. لذا در این مقاله با استفاده از معیارهایی چون سهم کالا در مخارج خانوار، کشش درآمدی کالا، سهم دهک های مختلف درآمدی از کل مخارج جامعه، میزان اثربخشی کالا در تامین انرژی مورد نیاز انسان، الگوی مصرف نان در ایران بررسی شده است. نتایج نشان می دهد که نان کالایی ضروری برای خانوارهای شهری و روستایی بوده که با توجه به پرداخت یارانه های نامحدود به آن سهم اندکی در مخارج خوراکی خانوارها دارد. همچنین توزیع مصرف نان در بین گروه های مختلف درآمدی تقریبا متعادل است.

در جوامع بشری پیوند میان قواعد اخلاقی و مقررات لازم الاجرا در عرصه های مختلف اقتصادی و بازرگانی نمودار شده است. با استفاده از اینترنت برای تجارت استفاده از موازین اخلاقی در دنیای مجازی نیز اهمیت یافت. با توجه به اهمیت نقش تبلیغات مبتنی بر صداقت و پرهیز از فریبکاری در تبلیغ کالاها و خدمات در تجارت الکترونیکی در جلوگیری از نقض حقوق مصرف کنندگان در انتخاب آگاهانه محصولات مورد نیاز از سوی آن ها، این مقاله با استفاده از شیوه توصیفی تحلیلی به اخلاق کسب و کار و تبلیغات در تجارت الکترونیکی از منظر حمایت از حقوق مصرف کنندگان پرداخته است. در ابتدای مقاله مباحث کلی از قبیل مفهوم اخلاق و فلسفه اخلاق، اخلاق کسب و کار، تفاوت های الزامات اخلاقی با الزامات حقوقی، مفهوم تبلیغات و اهمیت آن و موضوعات اخلاقی در تجارت الکترونیکی از منظر حمایت از حقوق مصرف کنندگان تبیین شده و پس از نقد و بررسی وضعیت حمایت از حقوق مصرف کنندگان در تبلیغات در قانون تجارت الکترونیکی کشور، نتیجه گیری و پیشنهادهای مورد نظر برای ارتقای سطح حمایت از حقوق مصرف کنندگان کشور در تبلیغات در تجارت الکترونیکی ارائه شده است.

زردآلو یکی از محصولات باغی است که ایران با مقدار تولید 280000 تن در سال 2007، بعد از کشور ترکیه مقام دوم را از این نظر در جهان به خود اختصاص داده است. در این مطالعه ابتدا ساختار بازار زردآلو و برگه زردآلو بررسی شده و در ادامه وضعیت بازارهای هدف این محصولات، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرقته است. نتایج به دست آمده بیانگر ساختار بازار انحصار چندجانبه(بسته) متمایل به بازار با بنگاه مسلط می باشد، که این موضوع به نوبه خود به زیان ایران در سال های اخیر بوده است. در رابطه با بازارهای هدف نیز، بررسی ها نشان داد که در سال های اخیر تنوع مقاصد صادراتی این دو محصول کاهش یافته و صادرات به بازارهای عمده این دو محصول با نوسانات نسبتا شدیدی همراه بوده است که عواملی همچون قیمت صادراتی محصول و نرخ ارز عوامل تاثیر گذار در این نوسانات بوده اند.

مقاله حاضر با هدف ارزیابی ظرفیت های صادرات کالایی ایران به آفریقای جنوبی با استفاده از شاخص های برآورد پتانسیل تجاری، مزیت نسبی و شاخص کسینوس تدوین شده است. براساس نتایج تحقیق آفریقای جنوبی با شاخص کسینوس 68/0و 76/0 در واردات و صادرات از /به ایران رتبه اول را در میان تمامی کشورهای قاره آفریقا دارا است. بر اساس معیار پتانسیل معمولی صادرات کالایی، این کشور با رقم 9/2141 میلیون دلار در سال در طی دوره مذکور مقام اول را در واردات از ایران در قاره آفریقا به دست آورده است، درحالی که، با 58/0 درصد استفاده شده از پتانسیل معمولی صادراتی ایران به آفریقای جنوبی، استفاده مطلوبی از آن پتانسیل صادراتی به عمل نیامده است.

در عصر حاضر، بنگاه ها بیش از پیش به این نکته واقفند که ارائه خدمات پس از فروش در وفاداری و تکرار خرید مشتریان مؤثر می باشد، لذا خدمات ارائه شده می بایست در جهت تامین رضایت آنان باشد. تحقیق حاضر با استفاده از پرسشنامه و نمونه گیری به روش تصادفی در خصوص سنجش رضایت مشتریان از عناصر آمیخته بازاریابی خدمات پس از فروش یکی از شرکت های تولیدکننده خوردوهای سنگین در ایران (زیر گروه سایپا) انجام گرفته است.
در این پژوهش، عناصر آمیخته بازاریابی خدمات پس از فروش طبق رویکرد p4 یعنی؛ قیمت، ترفیع، محصول (خدمت) و توزیع مشخص گردیده اند که سنجش وضعیت عنصر خدمت براساس مدل کیفیت- خدمت می باشد.
نتایج آزمون های آماری حاکی از آن است که مشتریان نسبت به تمامی عناصر آمیخته بازاریابی، عدم رضایت خویش را اظهار داشته اند. همچنین میزان اهمیت عناصر آمیخته بازاریابی از دیدگاه مشتریان یکسان نمی باشد. بدین ترتیب که اهمیت عنصر محصول بیشتر از سایر عناصر بوده و عامل قیمت نسبت به دو عنصر توزیع و ترفیع دارای ارجحیت بیشتری است، درصورتی که عنصر ترفیع کمترین میزان اهمیت را دارا می باشد.

یکی از مهم ترین مباحث مطرح در فرایند توسعه در هر کشوری به ویژه کشورهای درحال توسعه هم چون ایران، استفاده بهینه از عوامل تولید در فرایند تولید می باشد. درواقع همه کشورهای جهان در پی به دست آوردن پیشرفت در زمینه کشاورزی، مخصوصا در مواردی که گسترش طولی با استفاده از منابع بیشتر با موانع دسترسی مواجه می باشند، در تلاشند تا بتوانند با مصرف همان مقدار منابع در دسترس میزان تولید خود را افزایش دهند. در هر نظام تولیدی افزایش کارایی بهره برداری از نهاده از اصول اولیه است و بالا بردن کارایی تولید از اهداف اساسی می باشد. در این راستا با توجه به اهمیت پژوهش در این زمینه و یافتن منابع مؤثر در کارایی فنی، در تحقیق از نوع اسنادی و کتابخانه ای حاضر، مطالعات انجام شده در زمینه کارایی فنی بخش زراعت، باغبانی و دام و طیور طی 10 سال گذشته مورد تحلیل قرار گرفت و با توجه به نتایج به دست آمده مشخص شد که منابع کارایی فنی در هر زیربخش از بخش کشاورزی و در هر نهاده ای از مجموعه نهاده ها، در هر محصول و در هر استانی متفاوت می-باشد که با توجه به آن ها پیشنهاداتی در بهبود کارایی فنی این بخش ها ارائه گردید. طبق نتایج به دست آمده، متوسط کارایی فنی برای کل بخش کشاورزی 51/68 درصد و برای بخش های مختلف آن از جمله زراعت، باغبانی و دام و طیور به ترتیب 56/78، 45/67 و 54/59 درصد به دست آمد که نشان می دهد در کشاورزی ایران پتانسیل افزایش تولید تا حدود 32 درصد با مصرف همان عوامل تولید وجود دارد و می توان با درنظر گرفتن مؤلفه های مؤثر در افزایش کارایی فنی، تولید را به مقدار چشم گیری افزایش داد.