فهرست مطالب
مجله بلور شناسی و کانی شناسی ایران
سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 23، بهار و تابستان 1383)
- تاریخ انتشار: 1383/01/15
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحه 3اغلب کارخانه های آلاینده هوای شهرها، دارای دودکش مجهز به صافی های مختلف هستند که تا حدودی از شدت آلودگی هوا میکاهند. در این پژوهش سعی شده است تا با آنالیز مواد خروجی از صافی چند کارخانه مهم شهر تبریز به وسیله دستگاه طیف سنج پرتو X، نوع عناصر موجود در آنها مشخص شود، که میتواند شاخص مهمی در تشخیص و رفع مواد آلاینده باشد. همچنین چند ترکیب عمده موجود در صافی ها، و نیز مقایسهای میان نمونه های گرفته شده از نقاط مختلف کارخانه ها معرفی شده اند.
کلیدواژگان: آلودگی هوا، XRF، آنالیز کیفی -
صفحه 11در سال های اخیر سنتز توده های کروی زئولیتی، مانند S-1، ZSM-5 و بتا، با استفاده از رزین های با قابلیت تبادل آنیونی، گزارش شده است. این روش بر پایه خود پیوندی بین محلول سنتز زئولیت و رزین های با قابلیت تبادل آنیونی، به عنوان درشت قالب گیر است. برتری این روش، سنتز توده های زئولیتی خالص است. در این مقاله روش سنتز توده های کروی TS-1 با استفاده از روش قالب گیری کلوییدی و رزین با قابلیت تبادل آنیونی ارائه شده است. قالب گیر آلی به کار برده شده TPAOH بود و رزین IRA900 Clبه عنوان درشت قالب گیر مورد استفاده قرارگرفت. روش های پراش پرتو-X (XRD)، طیف سنجی IR و میکروسکوپ نوری برای شناسایی نمونه های سنتز شده مورد استفاده قرار گرفتند.
کلیدواژگان: درشت ساختار، غربال مولکولی، درشت قالب گیر، قالب گیری بلوری کلوییدی، تیتانیم سیلیکالات، 1 -
صفحه 23در این پژوهش پودرهای نانومتری گارنت ایتریوم- آهن با جانشانی بیسموت به کمک فرایند مکانوشیمیایی تهیه شد. در فرایند یاد شده بخشی از انرژی فعال سازی واکنش شیمیایی توسط آسیاب پر انرژی تامین می شود. این امر موجب کاهش دمای تشکیل فاز و دستیابی به یک پودر تک فاز بس ریز می شود که مورد اخیر ناشی از محدود شدن رشد ذرات است. در این پژوهش بهترین دمای برشتن پس از 5 ساعت آسیاب کاری درحدود °C 800 به دست آمد. این دما در مقایسه با دمای تشکیل فاز مورد نظر در روش متداول سرامیکی، پایین تر است. اندازه میانگین ذرات با استفاده از (SEM) و نیز از روی الگوی پراش پرتو ایکس در گستره 50 تا 60 نانومتر تخمین زده شد. مغناطش اشباعی در دمای اتاق نمونه ها با یک دستگاه مغناطش سنج ارتعاشی (VSM) اندازه گیری شد. مقادیر کوچکتر مغناطش اشباعی نمونه های تهیه شده نسبت به نمونه های ساخته شده به روش متداول سرامیکی بر اساس نظریه هسته-پوسته مورد بحث قرار گرفته است.
کلیدواژگان: فرایند مکانوشیمیایی، ذرات نانومتری، گارنتهای جانشانی شده، دمای برشتن، مغناطش اشباعی -
صفحه 31
در این کار پژوهشی فازهای α،β سو لفات کلسیم نیمه آبدار از ژیپس (گچ طبیعی معدن الموت) تهیه و شناسایی شدند. برای تشخیص فازهای مختلف نیمه آبدار از ژپس طیف سنجی فرو سرخ استفاده شد. دو فاز آلفا و بتا به روش پراش پودری پرتوایکس تشخیص داده شدند. سرعت سفت شدن فازها به صورت خالص و مخلوط به روش Vicat اندازه گیری شد. اثر افزودنی های مختلف نظیر کلرید سدیم، سولفات سدیم و سولفات پتاسیم، بر سرعت سفت شدن فازها و مخلوط آنها، مورد بررسی قرار گرفت. از میان شتاب دهنده ها، سولفات پتاسیم بیشترین اثر را نشان داد. میزان بهینه غلظت افزودنی شتاب دهنده نیز تعیین شد. این مقدار بهینه برابر 3 درصد بوده است. مقادیر کمتر و بیشتر از این مقدار اثر معکوس دارند.
کلیدواژگان: ژیپس، نیمه آبدار، فازها، تهیه، زمان سفت شدن، افزودنیها -
صفحه 39زینولیتهای کالک- سیلیکاته در باتولیت شیرکوه با مجموعه کانی های ملی لیت، گارنت، وزوویانیت، ولاستونیت مشخص شده اند. بررسی روابط پاراژنتیکی مجموعه کانی هایی فوق دو مرحله اساسی شکل گیری این کانی ها را مشخص می کند: مرحله پیشرونده و مرحله پسرونده. حین مرحله دگرگونی پیشرونده که با اعمال ضربه گرمایی و واکنشهای کربن زایی در رخساره پیروکسن- هورنفلس همراه بوده است، ملی لیت، ولاستونیت و دیوپسید شکل گرفته است. شاره های آبدار تاخیری آزاد شده از باتولیت درحال تبلور، باعث شکل گیری کانی های عمدتا آبدار مرحله پسرونده شده است (رخساره هورنبلند- هورنفلس).
کلیدواژگان: کالک، سیلیکاته، ملی لیت، زینولیت، شیرکوه -
صفحه 51هدف اصلی این پژوهش، با توجه به اهمیت مشخصات ریزساختاری کانی شناختی و زیربافت در رفتار مهندسی خاک های ریزدانه، بررسی تاثیر خصوصیات شیمیائی مایع روزنه ای خاک های رسی بر تغییر ریزساختار آن است. بدین منظور نخست با استفاده از مخلوط خاک بنتونیت و نمک های سدیم با منشا آنیونی متفاوت، مجموعه ای از نمونه های مصنوعی خاک- الکترولیت به نسبت 1:50 تهیه و سپس با آزمایشهای فیزیکی و آزمایشهای SEM و XRD تغییر رفتار خاک بررسی می شود.
نتایج آزمایشهای فیزیکی نشان می دهد که، با افزایش غلظت الکترولیت، رفتار خاک از نظر تمایل به برهم کنش با آب کاملا تغییر می کند. نتایج تصاویر SEM نیز نشان می دهد که با حضور کاتیون سدیم و در غلظت های کم نمک، نخست ساختار خاک حالت پراکنده و با افزایش بیشتر غلظت نمک به لخته تبدیل می شود که ناشی از غلبه نیروهای جاذبه بر نیروهای دافعه بین سطوح رسی است. همچنین با تغییر مایع روزنه ای بنتونیت، تغییرات عمده ای در موقعیت و شدت قله پراش پرتو X ایجاد می شود. بر این اساس، تغییرات ایجاد شده در رفتار مکانیکی را می توان به تغییر نیروهای بین سطوح ذرات رسی در مقیاس ریز ساختاری نسبت داد.
کلیدواژگان: خصوصیات ریزساختاری، بنتونیت، مایع روزنه ای، SEM، XRD -
صفحه 65بخش فوقانی سازند کرج در محدوده دماوند- فیروزکوه مطالعه شده است. بررسی های صحرایی نشان می دهد که توفیتهای سبز سازند کرج در مناطق کیلان، حصاربن، و زرین دشت به صورت نامنظم دگرسان و در طی این دگرسانی به زئولیت همراه با بنتونیت تبدیل شده اند. مطالعات سنگ شناسی نشان می دهد که بخش اعظم توفیت ها در زمینه تیغه های شیشه ای(Glass Shard) تشکیل شده است، به طوری که این تیغه ها نیز از حاشیه دگرسان شده اند. مطالعات میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز تبدیل تیغه های شیشه ای از حاشیه به زئولیت و کانی های رسی را تایید می کند. آزمایشات منحنی های گرمایی TG)، (DTG وجود کانی زئولیتی کلینوپتیلولیت و ناخالصی کربنات را در توفیتهای شیشه ای نشان می دهد. همچنین فازهای اصلی کلینوپتیلولیت، کریستوبالیت و فازهای فرعی مسکویت و مونت موریلونیت با آزمایشهای پراش پرتو X (XRD) در توفیتهای شیشه ای شناسایی شده اند. مطالعات ژئوشیمی انجام شده بر پایه داده هایICP و XRF ترکیب شیمیایی توفیتهای زئولیتی را داسیت تا ریوداسیت تایید می کند که با ترکیب شیمیایی توفیتهای نادگرسان این منطقه تفاوتی ندارد. همچنین بر پایه این مطالعات ماگمای سازنده توفیتها از نوع کالکوآلکالن است. نمودارهای بهنجار شده نیز غنی شدگی از عناصر Th، Ba، Rb، K را نشان می دهد که ویژگی ماگمای کمانها یا قوسهای آتشفشانی است.
کلیدواژگان: توفیت، زئولیت، فیروزکوه، کلینوپتیلولیت -
صفحه 77در شمال منطقه انارک در درون سنگ های افیولیتی پروتروزوئیک بالایی، رودینگیت ها و سنگ های رودینگیتی به دو صورت توده ای و رگه ای وجود دارند. در این مجموعه افیولیتی، دو نسل از رودینگیت های رگه ای را می توان مشاهده کرد. رودینگیت های توده ای یا استاتیک مربوط به زمان گسترش پوسته اقیانوسی و تشکیل افیولیت، رودینگیت های رگه ای یا دینامیک مربوط به زمان جایگیری افیولیت شمال انارک، یا فعالیت های زمین ساختی می باشند. کانی های موجود در رودینگیت های توده ای به ترتیب فراوانی عبارتند از: گارنت (آندرادیت کرم دار)، ایدوکراز، کلریت، دیوپسید، پرهنیت، و اپیدوت. در حالی که ترتیب فراوانی کانی های موجود در رودینگیت های رگه ای نسل اول به صورت دیوپسید، کلریت، ایدوکراز، و گارنت (آندرادیت تیتان دار)، و در رودینگیت های رگه ای نسل دوم به صورت دیوپسید، کلریت، و گارنت (آندرادیت) است. بررسی های سنگ شناسی، و ژئوشیمی کانی ها نشان می دهد که در زمان تشکیل رودینگیت های توده ای، فعالیت یون های کلسیم، آهن، و کرم، و در زمان تشکیل رودینگیت های رگه ای نسل اول فعالیت یون های کلسیم، سیلیسیم، منیزیم، آلومینیوم، تیتانیوم، و OH- بالاتر بوده است. در مورد رودینگیت های رگه ای نسل دوم نیز می توان گفت که شبیه رودینگیت های رگه ای نسل اول بوده و تنها به دلیل عدم وجود ایدوکراز، و نبود Ti در ساختار آندرادیت، فعالیت یون های Ti، Fe و Al نسبت به رودینگیت های رگه ای نسل اول کمتر است. به طور کلی رودینگیت های توده ای نسبت به رودینگیت های رگه ای تنوع کانی شناسی بیشتری دارند.
کلیدواژگان: کانی شناسی، ژئوشیمی، افیولیت، پریدوتیت های سرپانتینی شده، دایک ها، توده های نفوذی، رودینگیت ها -
صفحه 93
در این بررسی آلیاژ آلنیکو 5DG در شرایط بهینه، ذوب و ریخته گری شده و سپس نمونه هایی از آن برای اصلاح ساختار و دریافت سرشتهای مغناطیسی مطلوب تحت اثر فرآیند گرمایی همگن سازی و گرما مغناطیسی قرار گرفتند. در هر مرحله ساختار میکروسکوپی، ترکیب فازی و خواص مغناطیسی نمونه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاکی از آنست که خواص ذکرشده تا حد زیادی تابع شرایط فرایند ساخت بوده و تنها با کنترل دقیق آنها می توان به ریزساختار مطلوب متشکل از فاز مغناطیسی 1 در زمینه 2 با خواص مغناطیسی قابل قبول دست یافت. نتایج نشان می دهند که پس از فرآیند گرایی بهینه بر نمونه ریخته گری شده، نیروی وادارندگی مغناطیسی از KA/m 12 به KA/m 6/41 و پسماند مغناطیسی از T 55/0 به T 32/1 افزایش می یابد.
کلیدواژگان: مواد مغناطیسی، انجماد جهت دار، آلنیکو 5DG، ترکیب فازی -
صفحه 105مدلهای مختلفی جهت تفسیر علت حضور کیانیت در فاز پایداری در هاله های دگرگونی مجاورتی بخصوص آنهایی که دارای سایر انواع سیلیکاتهای آلومینیوم نظیر آندالوزیت و سیلیمانیت یا فیبرولیت هستند ارائه شده است. تبلور متوالی کیانیت←آندالوزیت←سیلیمانیت در چنین هاله هایی را می توان به افزایش درجه حرارت در فشار ثابت (پایین تر از نقطه سه گانه سیستم 5SiO2Al) نسبت داد. تبلور متوالی کیانیت←سیلیمانیت (فیبرولیت) می تواند حاصل افزایش درجه حرارت در فشار ثابت (بالاتر از نقطه سه گانه سیستم 5SiO2Al) باشد. تشکیل کیانیت را می توان حاصل شکسته شدن کانی پیروفیلیت یا به احتمال بیشتر مجموعه کلریت بعلاوه مسکویت دانست. عدم حضور کیانیت در برخی از هاله های دگرگونی را می توان به عدم وجود ترکیب شیمیایی مناسب در سنگهای مادر یا افزایش نرخ سریع درجه حرارت و در نتیجه اوراستپینگ واکنشهای تشکیل دهنده کیانیت نسبت داد.
کلیدواژگان: کیانیت، آلومینیوم سیلیکات، هاله دگرگونی
-
Page 3In this research we apply X-Ray Fluorescence (XRF) method to determine toxic and heavy metals in stack gases that arises from industrial furnaces. Three factories were selected and various samples were collected from their furnaces and smoke-stacker, and the results compared each other.
-
Page 11for several recent years, syntheses of spherical zeolitic materials, such as S-1, ZSM-5 and Beta, have been reported using an anion exchange resin as macro-templates. Conceptually, these syntheses are based on the use of a colloidal crystal templating process. The advantage of this method is preparation of pure self-bonded zeolite micro/macrostructures.In this paper the synthesis of TS-1 is reported using the colloidal crystal templating process. The organic template was TPAOH and the resin (IRA900 Cl) was used as a macrotemplate. Techniques such as X-ray powder diffraction (XRD), infrared spectroscopy (IR) and optical microscope, were used to characterize synthesized samples.
-
Page 23In this work we have prepared nano-sized Bi-YIG powders, using mechanochemical processing. In this process, a part of the activation energy, which is necessary for chemical reactions, is provided by high-energy mills. The as milled powders obtained by this technique need a lower annealing temperature in comparison with those obtained by conventional ceramic technique to become a single phase garnet. The lower temperature itself can produce ultrafine powders by inhibiting grain growth. The optimum calcining temperature was 800 oC for 5 hours milling time, which is much lower than 1000oC needed in conventional ceramic technique. Longer milling times are not recommended, because it produces extra iron into the powders. The average particle size of the powders was in the range 50 to 60 nm, using Scherrer’s formula. Room temperature saturation magnetizations of the samples were measured using a vibrating sample magnetometer (VSM). These were 0.022, 6, 17 and 20 emu/g for the samples annealed at 700, 725, 750 and 800 oC, respectively. The lower magnetization values respect to the conventional ceramic technique, are discussed according to core-shell model.
-
Page 31
In this research the α and β phases of hemihydrate have been prepared from Alamout natural gypsum and their setting times have been measured. The IR spectroscopy has been used for characterization of α and β phases of hemihydrate from gypsum. The α and β phases of hemihydrate distinguished from each other by X-ray powder diffraction (XRD). The setting times of pure α and β phases and mixtures of them have been measured by Vicat method. The effects of various additives such as accelerators (NaCl, K2SO4, Na2SO4) have been studied on setting time. Among them, potassium sulfate had maximum accelerating effect. Optimum concentration of the additive has been determined. This amount is %3 w/w. Less and more than this amount have inverse effects on setting time.
-
Page 39The calc-silicate xenoliths, within the Shir-Kuh batholith are characterized by melilite, garnet, vesuvianite, and wollastonite mineral assemblage. On the basis of paragenetic relations, prograde and retrograde metamorphism are involved in the formation of these minerals. Melilite, wollastonite and diopside formed during progressive metamorphism which was accompanied by thermal peak shocking and decarbonization reactions in pyroxene-hornfels faces. The effect of fluids in later stage, which released during crystallization of batholith, caused the formation of hydrous minerals (hornblende-hornfels facies during retrograding metamoephism.
-
Page 51Considering the importance of micro-structural characteristics of clayey soils on their behavior, the main objective of this research is to investigate the effect of pore fluid properties variations on clayey soils and their physical and micro-structural changes. For experimental purposes, soil-electrolyte solutions with the ratio of 1:50 prepared. A series of physical experiments, as well as, SEM and XRD experiments performed to investigate any variation on the soil behavior due to the changes in pore fluid properties. The results of the physical experiments indicate that, with increasing the electrolyte concentration, one will be faced with a change on the soil behavior including its interaction with water. The SEM pictures indicate that with the presence of sodium ions at low concentration, first soil takes a dispersive structure. With a further increase in salt concentration, and due to an increase in attractive forces in comparison with repulsive forces within clay particles, a flocculated structure forms. In addition to the above, during this process, a change will happen on the intensity and basal spacing of clay mineral. It is concluded that the main reason for a noticeable change in physical behavior of soil can be attributed mainly to the significant change in electrostatic forces of clay particles.
-
Mineralogical and Geochemical studies of Zeolitic tuffites in Damavand-Firuzkoh area, East of TehranPage 65This study focused on the upper parts of Karaj Formation in Damavand-Firuzkoh area. Field study indicated that the green tuffites of Karaj Formation in Kilan, Hesarbone, and Zarindasht irregularly altered and changed to zeolite and bentonite. Microscopic studies of zeolitic tuffites have shown that the main components of these tuffites are altered glass shards. The shards changed to zeolites from their margins. In addition to zeolite, clay minerals also changed to glass shards. Scanning Electron Microscopic studies confirmed the change of glass shard to zeolite and clay mineral from their margins. The presence of clinoptilolite and carbonate impurity in vitric altered tuffite are determined by thermal curves tests (TG & DTG). Also, X-ray showed clinoptilolite, crystobalite as major mineral and muscovite, montmorillonite as minor mineral in these tuffites. On the base of XRF and ICP, chemical composition of these tuffites are in the range of acid to intermediate rocks compositions. Chemical composition of altered and unaltered tuffites is unique. Base on the petrological studies, the componential magma of the tuffites is calc alkaline. Spider diagrams indicated the enrichment of K, Ba, Th, Rb, which is characteristic of arc magmatism.
-
Page 77In north of Anarak area, in the upper Proterozoic ophiolite, exist Massive and Vein type Rodingites. Vein type rodingites have formed in two phases. Massive or Static rodingites have formed during oceanic crust spreading and ophiolite formation, and Vein type or Dynamic rodingites have formed during Anarak ophiolite emplacement and tectonic activities. Abundance order of minerals in massive rodingites is Garnet (Chromian-Andradite), Idocrase, Chlorite, Diopside, Prehnite and Epidote (decreasing). In the first phase of vein type rodingites, the abundance order of minerals is Diopside, Chlorite, Idocrase, and Garnet (Ti-Andradite), and in the second phase is Diopside, Chlorite and Garnet (Andradite). Petrography and geochemical study of minerals show that, during the formation of massive type rodingites, the activity of Calcium, Iron, and Chromium ions in fluids, and during the formation of first phase of vein type rodingites, the activity of Calcium, Silicon, Magnesium, Aluminum, Titanium, and OH- ions in fluids, have been increased. Geochemistry of second phase of vein type rodingites is similar to first phase, but because of absence of Idocrase, and low Titanium in Andradite structure, the activity of Iron, Titanium, and Aluminum ions, is lower than first phase. Generally the diversity of minerals in massive type rodingites is more than vein type rodingites.
-
Page 93
In this research, Alnico 5DG alloy was melt and cast in the optimum conditions and its samples were homogenised and heat treated in a magnetic field in order to obtain the required magnetic properties. Microstructure, phase composition and magnetic properties of samples were examined in every processing step. The results indicated that the properties of samples were highly influenced by processing parameters. A proper microstructure composed of 1 magnetic phase in a texture of 2 with acceptable magnetic properties was obtained by meticulous control of the processing conditions. The results also revealed that the magnetic coercivity (and remanence) of the cast samples should be increased by an appropriate heat treatment from 12 kA/m (and 0.55 T) to 41.6 kA/m (and 1.3 T), respectively.
-
Page 105Different models are discussed to interpret the presence of kyanite as a stable phase in contact aureoles especially in the andalusite-, sillimanite-bearing aureoles. In such aureoles the polymorphic sequence kyanite → andalusite → sillimanite can be explained in terms of an essentially isobaric path during which kyanite initially crystallises from the breakdown of pyrophyllite or more likely muscovite + chlorite beneath the pressure of the triple point (3-4 kbar 10-14 km depth), followed by andalusite and sillimanite crystallisation. The sequence kyanite-sillimanite and/or fibrolite can be seen in thermal aureoles subjected to isobaric metamorphism above the triple Al2SiO5 point (5-8 kbar 17-28 km depth). The absence of kyanite in some thermal aureoles can be explained on the basis of either compositional constraint or overstepping of low-temperature reactions due to high heating rates.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.