مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال شصت و هشتم شماره 3 (پیاپی 111، خرداد 1389)

امروزه امواج الکترومغناطیس از منابع مختلف شامل رادار، رادیو، تلویزیون، تجهیزات پزشکی و اجاق های مایکروفر خانگی تولید می شود و با توجه به گسترش دستگاه های جدیدی که انواع مختلف از میدان های الکترومغناطیس را ایجاد می کنند، اثرات بیولوژیک این امواج اخیرا مورد توجه محققین قرار گرفته است. امواج مایکروویو بخشی از طیف وسیع امواج الکترومغناطیس می باشند که دامنه فرکانس آن ها بین 300 مگاهرتز تا 300 گیگاهرتز و طول موج آن ها بین یک متر تا یک میلی متر می باشد. این امواج الکترومغناطیس غیر یونیزه کننده به وسیله مولکول ها جذب می شوند و تغییراتی در انرژی مولکول ایجاد می کنند. شواهد موجود نشان می دهند که امواج مایکروویو بسته به شدت فرکانس، نوع موج و طول مدت مواجه شدن اثرات مختلف بیولوژیکی ایجاد می کنند.

شایع ترین سن بروز آلرژی غذایی در کودکان، کمتر از یک سال و آلرژی به شیر گاو شایع ترین آلرژی غذایی در این سن می باشد. برای تعیین نوع آلرژنی که بیمار به آن حساس است از آزمون های متعدد اختصاصی تشخیص آلرژی، که یکی از مهم ترین آن ها ارزیابی IgE اختصاصی علیه آلرژن می باشد، استفاده می گردد. در این مطالعه یکی از بهترین روش های سنجش IgE اختصاصی که به روش الایزا انجام می گیرد بر علیه سه نوع پروتئین شیر گاو شامل کازیین، آلفالاکتالبومین و بتالاکتوگلبولین راه اندازی شده است. ابتدا دیسک های حامل آلرژن، طی انکوباسیون کاغذ نیتروسلولزی با هر یک از آلرژن های مورد مطالعه تهیه شد. پس از انکوبه کردن سرم ها بر روی دیسک های آلرژن، کونژوگه آنزیمی آلکالن فسفاتاز برای تست استفاده گردید. پس از بهینه سازی کلیه متغیرها، همه آن ها در کنار هم به شکل یک کیت طراحی شده و نمونه های سرم مثبت و منفی با آن همزمان با کیت های تجاری استاندارد ارزیابی و مقایسه گردید.

سیاهرگ ها، سرخرگ ها و مویرگ ها توسط یک لایه سلولی به نام سلول های اندوتلیال مفروش می شوند که ارتباط بافت ها و خون را به عهده دارند. این سلول ها در حفظ هموستاز بدن، تبادل مواد، نفوذ پذیری عروق و تنظیم اعمال مهمی همچون آنژیوژنز و فشار خون نقش کلیدی دارند. به علاوه سلول های اندوتلیال دارای اعمال حیاتی ترشحی، تولیدی، متابولیک و ایمونولوژیک هستند.4 سلول های اندوتلیال عروق اعضای مختلف بدن و حتی نواحی متفاوت یک عضو دارای عملکردهای متفاوتی هستند. به عنوان مثال سلول های اندوتلیال سیاهرگ و سرخرگ از نظر پتانسیل میتوزی، تمایل به لایه زیری، ذخیره لیپید در سیتوپلاسم، حساسیت نسبت به روش های آزمایشگاهی و قابلیت بقا تفاوت های زیادی دارند. در نتیجه این ناهمگونی، طراحی مدل های آزمایشگاهی واقعی تر در محیط آزمایشگاهی نیازمند جداسازی و کشت سلول های اندوتلیال از انواع بافت ها است.

مننژیوم های قاعده جمجمه 40-30% تمام موارد مننژیوم های مغز را تشکیل می دهند و معمولا سیر طبیعی بطئی و بی سروصدا دارند و ممکن است حتی هنگامی که تومور بسیار بزرگ است بیماران با علایمی خفیف و جزیی مراجعه نمایند. این سیر بطئی سبب می گردد که تومور تا مراحل انتهایی که چهار به سخت شامه و استخوان دست اندازی نکرده، کشف نگردد و بدیهی است در چنین مرحله ای رزکسیون کامل در بسیاری از موارد غیر ممکن خواهد بود. علاوه بر این، نزدیکی این تومورها به عناصر حیاتی مغز سبب بغرنج شدن جراحی میکروسکوپی این توموهای می گردد. دو نوع عارضه در هنگام جراحی این تومورها روی می دهد: عوارض ناشی از آسیب به اعصاب مغزی، مرگ و میر در اثر حوادث عروقی هنگام جراحی نظیر آسیب به شریان کاروتید یا شریان های تغذیه کننده ساقه مغز.

فتق ناحیه کشاله ران یک اختلال شایع در زمینه تخصصی جراحی عمومی است و متداول ترین درمان این نوع فتق روش جراحی می باشد. این بیماری با شیوعی بین 15 تا 45 درصد در سنین مختلف به عنوان عارضه ای قابل توجه که نیازمند ترمیم جراحی است مطرح می باشد. یک فتق به عنوان منطقه ای از جدار شکم که در آن ضعف در بافت همبندی عضلانی ایجاد شده است تظاهر می یابد. به طور کلی 75 درصد فتق های جدار شکم در ناحیه کشاله ران بروز پیدا می کنند و بیشترین موارد فتق های این منطقه را فتق های اینگوینال تشکیل می دهند. همچنین شیوع فتق اینگوینال غیرمستقیم دو تا سه برابر بیشتر از فتق اینگوینال مستقیم است. به طور کلی دو قله سنی از نظر حداکثر بروز فتق کشاله ران دیده می شود که یکی در نوزادی و دیگری در سنین بالای 60 سالگی است. خطر کلی پیدایش فتق کشاله ران در تمام طول عمر برای یک مرد 15 درصد و برای یک زن کمتر از پنج درصد است.

سرویکس مطلوب و انقباضات رحمی دو عامل اساسی در زایمان هستند. وضعیت سرویکس یا مطلوب بودن آن، برای موفقیت القای لیبر حایز اهمیت است. سرویکس مطلوب یا نرم کردن سرویکس اشاره به کوتاهی، افاسمان و دیلاتاسیون سرویکس دارد که به طور طبیعی در پایان سه ماهه سوم قبل از لیبر خودبه خود آغاز می شود. برای آماده سازی سرویکس از دو روش دارویی که شامل اکسی توسین و تجویز پروستاگلاندین می باشد، و روش مکانیکی که شامل استفاده از سوند فولی، جدا کردن پرده آمنیوتیک و آمینوتومی می گردد، استفاده می شود. متاسفانه، در بسیاری از موارد که اندیکاسیون برای القای زایمان وجود دارد سرویکس فاقد حالت مطلوب است. هر چه حالت مطلوب یا امتیاز بیشاپ کاهش یابد، میزان القای ناموفق لیبر نیز به طور پیشرونده، افزایش می یابد.

در طی دو قرن گذشته شیوع بیماری های قلبی رو به افزایش بوده است. به طوری که در حال حاضر این بیماری به عنوان علت اصلی مرگ و میر و ناتوانی در جهان شناخته می شود و 50% کل مرگ و میر در کشورهای پیشرفته و بیش از 25% مرگ و میر در کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص می دهد. این گسترش رو به فزونی، نگاه بسیاری از محققین را به سمت کشف عواملی که می توانند شیوع و مرگ و میر ناشی از این بیماری ها را تحت تاثیر قرار دهند، معطوف کرده است. نتیجه این تحقیقات، کشف عواملی است که به عنوان ریسک فاکتورهای قلبی عروقی شناخته می شوند و مهمترین آن ها بیماری های دیابت، هیپرتانسیون، هیپرلیپیدمی، مصرف سیگار و سابقه فامیلی بیماری های قلبی عروقی می باشد.

بیماری هیداتید، بیماری انگلی است که به طور شایع توسط اکینوکوکوس گرانولوزیس ایجاد می شود. بیماری هیداتید مشکل عمده پزشکی بهداشتی و اقتصادی در مناطق اندمیک مثل کشور ما است. آلودگی در مناطقی که تماس انسانی با سگ و گوسفند وجود دارد ادامه می یابد. متاسفانه استان خراسان شایع ترین میزان آلودگی به بیماری هیداتید را در انسان و دام در کل کشور دارد. متوسط شیوع طی دوره پنج ساله 2007-2002، 61/0 در 000/100 در انسان گزارش شده است که این میزان آلودگی لزوم مطالعه انجام شده را بیان می کند. پس از کبد، ریه شایع ترین محل درگیری در بیماری هیداتید است. شیوع درگیری ریوی 40-10% گزارش شده است. کیست های هیداتید ریه برخلاف کبد معمولا کلسیفیه نمی شوند و در موارد کیست سالم و کوچک اکثرا بدون علامت هستند. تظاهرات بالینی آن ها به محل و اندازه کیست ارتباط دارد. شایع ترین علایم سرفه و درد ذکر شده است.

ویروس سینسیشیال تنفسی انسان Human Respiratory Syncytial Virus مهم ترین عامل ویروسی عفونت های حاد تنفسی در نوزادان و کودکان در سرتاسر دنیا محسوب می شود. HRSV عامل حدود نیمی از موارد برونشیولیت و یک چهارم از موارد پنومونی در نوزادان می باشد. تقریبا همه کودکان تا سن دو سالگی با این ویروس آلوده شده و نیمی از آن ها دو بار ابتلا به HRSV را تا این سن تجربه می کنند. یک درصد از نوزادان مبتلا به HRSV به علت شدت بیماری در بیمارستان بستری می شوند. بیماری ناشی از HRSV در موارد حاد کشنده می باشد و در این حالت پیشرفت علایم بالینی بسیار سریع است. مرگ در یک درصد از بیماران بستری شده رخ می دهد و چنانچه فرد مبتلا به HRSV دارای بیماری زمینه ای نیز باشد میزان مرگ تا 35% افزایش می یابد. همچنین این ویروس به عنوان یک پاتوژن خطرناک در افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی و سالمندان نیز محسوب می شود

تب و نوتروپنی یکی از اورژانس های پزشکی و از علل بستری بیماران با زمینه نقص ایمنی به ویژه در افراد دریافت کننده داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی می باشد. تب در بیماران نوتروپنیک به صورت درجه حرارت بیشتر از 3/38 درجه سانتی گراد در یک نوبت و یا بیشتر از 38 در چند نوبت برای بیشتر از یک ساعت تعریف می شود. نوتروپنی به کاهش تعداد نوتروفیل های خون محیطی به کمتر از 500 یا کمتر از 1000 با احتمال پیشرفت به سمت کمتر از 500 اطلاق می شود. علل عمده تب در بیماران نوتروپنیک عفونت های باکتریایی و قارچی هستند. ویروس ها به خصوص هرپس سیمپلکس و سیتومگالو ویروس نیز از علل کمتر شایع عفونت در بیماران نوتروپنیک محسوب می شوند. عفونت ناشی از سیتومگالو ویروس در افراد با زمینه ضعف سیستم ایمنی تظاهرات بالینی بسیار متنوعی از جمله رتینیت، پنومونی، انسفالیت و هپاتیت دارد و با عوارض و مرگ و میر بالایی همراه می باشد.