فهرست مطالب

انرژی ایران - سال دوازدهم شماره 4 (پیاپی 45، زمستان 1388)

نشریه انرژی ایران
سال دوازدهم شماره 4 (پیاپی 45، زمستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/10/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • علی سمیعی، محمدرضا اشرف زاده، اکبر مقدم صفحه 1
    در این مطالعه به بررسی و انتخاب مناسب ترین مکان جهت احداث نیروگاه های 500 مگاواتی گازی 1 و 2 زنجان (قابل تبدیل به سیکل ترکیبی) در محدوده استان زنجان از مدل اکولوژیکی توسعه فعالیت های شهری- صنعتی مخدوم (1378) که یک روش ارزیابی چند عامله است، استفاده گردید. این مدل در برگیرنده سه طبقه جهت تشخیص سرزمین های مناسب از نامناسب برای اجرای فعالیت های توسعه ای می باشد. طبقه اول زمین های مناسب، طبقه دوم زمین های به نسبت مناسب و طبقه سوم زمین های نامناسب برای توسعه را به ما نشان می دهد. بر اساس این روش، هنگامی که انجام فعالیت توسعه در منطقه ای مدنظر باشد، لازم است ابتدا ویژگی ها و خصوصیات آن سرزمین، شناسایی شود. گام بعدی، مقایسه ویژگی های محیط زیست منطقه با ویژگی های هر کدام از طبقات مدل بوم شناختی یاد شده مورد بررسی قرار گرفته است و نتیجه حاصله به صورت نقشه می باشد که محل های مناسب و نامناسب جهت انجام توسعه مشخص شده است. جهت شناسایی مکان های مناسب، وضعیت موجود محیط زیست در قالب محیط فیزیکی، طبیعی و انسانی در محدوده مطالعاتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به ضوابط و استانداردهای زیست محیطی موجود در کشور، 27 فاکتور و معیار جهت انتخاب گزینه های ساختگاه نیروگاه های 1 و 2 گازی زنجان تعیین و در چک لیستی ارائه شد. با انجام مطالعات اولیه و تهیه نقشه های طبقات شیب زمین، ارتفاع از سطح دریا و جهت های جغرافیایی و واحدهای شکل زمین در مجموع 90 اکوسیستم کلان (واحد شکل زمین) در محدوده استان زنجان شناسایی گردید. از اکوسیستم های مزبور 6 نوع واحد شکل زمین به عنوان مکان های مناسب و 14 واحد نیز به عنوان مکان های به نسبت مناسب، تعیین گردید. در مرحله بعد با تلفیق اطلاعات زمین شناسی، زلزله، منابع آب و...، بازدیدهای صحرایی اولیه در مناطق مناسب و به نسبت مناسب، در مجموع 7 نقطه جهت استقرار نیروگاه های 1 و 2 گازی زنجان معین شد. بر اساس نتایج به دست آمده، گزینه 5 (در محور زنجان- میانه) در رتبه اول و سایر گزینه ها در رتبه های بعدی قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: مکان یابی، نیروگاه گازی، رویکرد زیست محیطی
  • محمدرضا اشرف خراسانی، مهدی زمانی، سعید اصغری، باقر فقیه ایمانی صفحه 13
    بحران انرژی یکی ازموضوعاتی است که به شدت مورد توجه جوامع امروزی می باشد. سوختهای فسیلی که تاکنون تامین کننده بخش عمده ای از انرژی مورد نیاز بشر بوده اند، منابعی رو به زوال هستند. از طرفی، سیستمهای مصرف کننده این سوختها دارای بازده پایینی می باشند. این سیستمها، علاوه بر اتلاف منابع سوختی، از مهمترین منابع آلوده کننده محیط زیست نیز محسوب می شوند. از این رو، استفاده از انرژی های نو و سیستمهای تبدیل انرژی با بازده بالا و آلودگی کم همانند پیل سوختی، بسیار لازم و ضروری است. در این تحقیق نوع کاربرد نیروگاهی و ایستگاهی پیلهای سوختی و همچنین میزان توسعه این منبع انرژی پاک در کشورهای توسعه یافته مورد بررسی قرار گرفته است. هرچند در ساخت واحدهای نیروگاهی و ایستگاهی پیل سوختی از انواع مختلف پیل سوختی استفاده می گردد ولی پیل سوختی کربنات مذاب (MCFC) بیشترین کاربرد را در این زمینه دارد. در این مقاله، همچنین سیستم پیل سوختی 5 کیلووات طراحی و ساخته شده در مرکز تحقیقات مهندسی اصفهان معرفی شده و در مورد بخشهای مختلف گازرسانی، خنک ساز، ایمنی و مدارهای کنترل آن توضیح داده شده است. همچنین، مشخصات ولتاژ، جریان این سیستم پیل سوختی پلیمری در نمودار قطبش(پلاریزاسیون) آن نشان داده شده است. ولتاژ DC این سیستم به وسیله مبدلهای مخصوص به برق AC 220 ولت تک-فاز با توان خالص 5 کیلووات تبدیل می شود. خروجی این سیستم منبع تامین کننده برق یک سوله آزمایشگاهی می باشد.
    کلیدواژگان: پیل سوختی، واحد نیروگاهی متمرکز، واحد ایستگاهی غیرمتمرکز، مدار، مبدل
  • آرش حاتمی، حامد شکوری گنجوی صفحه 27
    در این مقاله، به بررسی نقش پارامترهای تاثیرگذار در تعیین خصوصیات سیستم تبدیل انرژی باد برای بهره برداری از توربین های بادی کوچک در جهت برآورده سازی تقاضا در بخش خانگی، پرداخته شده است. به طور کلی، تمامی عوامل تاثیرگذار بر سیستم تبدیل انرژی باد به دو دسته عوامل تعیین کننده خصوصیات توربین و همچنین شرایط جغرافیایی محل نصب توربین تقسیم بندی می شوند. از آنجا که انتخاب این سیستم برای مصرف کننده از نظر هزینه واحد برق تولید شده توسط توربین اهمیت زیادی دارد، در این مقاله روابط ریاضی بین دو فاکتور قطر روتور، ارتفاع پایه توربین و هزینه واحد برق تولید شده توسط توربین تعیین شده است. این دو فاکتور به عنوان دو فاکتور اصلی متاثر از فاکتورهای متعدد دیگر، به ترتیب مرتبط با خصوصیات توربین و شرایط جغرافیایی محل هستند. برای بررسی تاثیر هر کدام از دو فاکتور فوق و همچنین افزایش دقت محاسبات انجام گرفته، از توربین های با توان های مختلف و همچنین ارتفاع های مختلف پایه برای هر توربین در چهار منطقه با شرایط جغرافیایی متفاوت، از بین مناطقی که سهم بیشتری از پتانسیل انرژی باد کشور را پوشش می دهند، استفاده شده است. با در دست داشتن میزان درآمد خانوار و به دنبال آن مقدار هزینه پرداختی از سوی خانوار به ازای هر کیلووات ساعت مصرف برق، می توان با استفاده از این روابط به راحتی مشخصات سیستم تبدیل انرژی باد را تعیین نمود. لذا، به دلیل نقش مهمی که این روابط می توانند در تعیین خصوصیات سیستم تبدیل انرژی باد ایفا کنند، پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی در این راستا، از آنها استفاده گردد.
    کلیدواژگان: سیستم تبدیل انرژی باد، ارزیابی پتانسیل انرژی باد، انرژی های تجدیدپذیر
  • سید مصطفی حسینعلی پور، عبدالله مهرپناهی صفحه 43
    در این مقاله به بررسی نقش پارامترهای تاثیرگذار در تعیین خصوصیات سیستم تبدیل انرژی بازتوانی به عنوان روشی تجربه شده و تعمیم پذیر می تواند راهکار موثری برای احیای شبکه نیروگاه های بخار کشور محسوب شود. نگاهی به تجربه سایر کشورها در زمینه انجام روش های گوناگون بازتوانی و بررسی مقایسه ای بین این روش ها و سایر روش های متداول ساخت نیروگاه های حرارتی می تواند به عنوان مرجعی در تصمیم گیری های آتی مد نظر قرار گیرد. در این مقاله، ابتدا به معرفی کلی روش های بازتوانی نیروگاه های بخار پرداخته شده و پس از آن پتانسیل-های موجود در ناوگان بخار کشور برای انجام بازتوانی با توجه به شرایط کلی آنها بیان شده است، همچنین چگونگی انتخاب روش مناسب از میان روش های مختلف بازتوانی جهت اعمال بر نیروگاه ها با توجه به معیارهای موجود مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در نهایت در این بخش پارامترهای فنی اقتصادی سیکل های بهینه شده در هر کدام از روش های بازتوانی بیان می شود. از طرف دیگر با توجه به حجم قابل توجه سرمایه گذاری آتی صنعت برق کشور برای ساخت نیروگاه های گازی، به مقایسه هزینه برق تولیدی این نوع از نیروگاه ها با روش-های بازتوانی می پردازیم. مبنای انجام محاسبات، هزینه های مشابه در نیروگاه های سیکل ترکیبی است. در واقع مقاله سعی دارد تا با انجام مقایسه ای فنی اقتصادی میان روش های متداول ساخت نیروگاه-های حرارتی و روش های بازتوانی نیروگاه های بخار، مقادیر تخمینی برای هزینه تولید توان در آنها را به دست آورده و آنها را با هم مقایسه نماید. به این ترتیب به معیاری جهت مقایسه هزینه برق تولیدی در سه سناریوی روش های بازتوانی نیروگاه-های بخار، احداث نیروگاه های گازی و نیروگاه های سیکل ترکیبی دست خواهیم یافت.
    کلیدواژگان: بازتوانی، نیروگاه بخار، گرمایش آب تغذیه، جعبه هوای داغ، نیروگاه گازی، سرمایه گذاری اولیه
  • سید صفدر حسینی، مرتضی تهامی پور صفحه 65
    در این مطالعه، اثر شوک های قیمت نفت بر تورم کوتاه مدت و بلندمدت در ایران طی دوره زمانی 86-1369 اندازه گیری شده است. در این راستا، ابتدا ضرایب انتقال قیمت نفت به تورم در کوتاه مدت و بلندمدت با استفاده از برآورد منحنی فیلیپس با داده های فصلی محاسبه گردید و پایداری این ضرایب با آزمون شکست ساختاری بررسی شد. سپس، تغییرات تدریجی انتقال قیمت نفت به تورم در طول زمان با استفاده از رگرسیون متغیر با زمان اندازه گیری گردید و در نهایت عوامل موثر بر میزان انتقال قیمت نفت به تورم بررسی شد. نتایج نشان داد که ضریب انتقال قیمت نفت به تورم در بلندمدت حدود 38 درصد و ضریب انتقال متغیر با زمان کوتاه مدت حدود 6/8 درصد می باشد. نتایج بررسی عوامل موثر بر اثر شوک قیمت نفت به تورم نشان داد که مدیریت صحیح درآمدهای مازاد نفتی، بهبود سیاست های پولی کشور و تهیه زیر ساخت های مناسب برای افزایش قدرت رقابت تولیدکنندگان داخلی می تواند برای پیشگیری از اثرهای تورمی شوک های نفتی مفید باشد.
    کلیدواژگان: قیمت نفت، نرخ تورم، درجه انتقال، منحنی فیلیپس، ایران
  • کاوه نوروزی لواسانی، محمدحسین بازرگان صفحه 79
    الکترودهای دی اکسید تیتانیوم با ضخامت های مختلف 7، 14، 28 و 36 میکرون به روش لایه گذاری غلطکی (Squeege printing) ساخته و سپس تحت عملیات حرارتی قرار داده شدند. ساختار پوشش فیلم های دی اکسید تیتانیوم توسط تصاویر میکروسکوپی الکترونی روبشی (SEM)، نشان داده شده است. آنالیز میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) نشان دهنده میزان افزایش زبری سطح فیلم ها با افزایش ضخامت بود و بالاترین فاکتور زبری مربعی میانگین (Root Mean Square Slope) و میزان توسعه ناحیه سطحی (فاکتور ناهمواری ها) Area Ratio) (Developed Interfacial به ترتیب برای الکترود دی اکسید تیتانیوم با ضخامت 36 میکرون، 73% و 7/23% ثبت شد. با کمک آنالیز تعیین سطح ویژه (BET)، حجم تخلخل ها با افزایش ضخامت فیلم گزارش گردید و برای بالاترین ضخامت فیلم دی اکسید تیتانیوم کل حجم تخلخل 2227/0 سانتی-متر مکعب بر گرم ثبت شد. تصاویر میکروسکوپ نوری از نمونه ها در ضخامت های مختلف پس از حساس سازی آنها در رنگینه، نشان دهنده افزایش درصد رونشینی رنگینه با افزایش ضخامت فیلم دی اکسید تیتانیوم بود. سلول های خورشیدی ساخته شده از 4 نمونه ضخامتی، تحت شدت نور 300 وات بر مترمربع قرار گرفتند. بالاترین راندمان و فاکتور گنجایش به میزان 9/3% و 68% به ترتیب برای فتوالکترود با ضخامت 14 و 7 میکرون ثبت گردید.
    کلیدواژگان: سلول خورشیدی رنگینه ای، جریان مداری کوتاه، جذب رنگینه، ضخامت فیلم دی اکسید تیتانیوم، ولتاژ مداری باز
  • مجید ابراهیمی، علی اکبر گلنشان صفحه 91
    در این تحقیق، تاثیر مقدار و جهت حرکت هوای هجومی به سمت یک شعله گاز مورد بررسی قرار گرفته است. هدف، بررسی میزان انتقال حرارت از یک جت گرم (شعله) به یک صفحه ی موازی با جت (کف ظرف) می باشد که با قرار دادن دیواره هایی به اشکال مختلف در اطراف شعله، تغییر در مقدار و جهت هوای هجومی به سمت آن ارزیابی گردیده است. در همین راستا چند هندسه مختلف مدل سازی شده و برای هریک میزان انتقال حرارت از جت گرم به صفحه ی موازی با آن (بازده حرارتی) محاسبه گردیده است. نتایج نشان می دهد که قرار دادن یک مرز جامد بین محیط و فضای اطراف شعله موجب افزایش بازده حرارتی آن می گردد که کاهش اتلافات ناشی از انتقال حرارت جابجایی و انتقال حرارت تشعشعی علت اصلی این افزایش است. در هر حالت، میزان انتقال حرارت از دیواره ها بر بازده موثر بوده و عایق کردن مرز جامد موجب افزایش بازده گردیده است. همچنین، اگر بتوان هوای هجومی به سمت شعله را به صورت کنترل شده و از جهت پایین (زیر مشعل) به جت نزدیک کرد، بازده به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. پس از دست-یابی به مناسب ترین طرح جهت بهترین عملکرد و بیشترین بازده مشعل، با انجام آزمایش هایی عملی میزان آلاینده های ناشی از قرار دادن طرح نیز اندازه گیری گردید که نتایج قابل قبول بودند.
    کلیدواژگان: بازده حرارتی، جت گرم، مشعل، دیواره ی موازی با جت، شعله، هوای هجومی
|
  • A. Samiei, M. Ashrafzadeh, A. Moghaddam Page 1
    This study provides Zanjan power plants (No.1&2) site selection in ‌‌‌Zanjan province. An ecological model of industrial–urban development, performance by Makhdoum (1999), was used for site selection as a multi- factors method. This model includes three priorities to distinguish between proper and improper lands for developmental activities.According to this model, while development is considered in a region, the land characteristics and features should be known at first. Then these features are evaluated compare to any priorities of the model. Finally, the result will be conducted as a map in which the proper and improper lands are clearly defined for the specified developmental activity.In this regard, the present state of environment was analyzed in three parts: Physical, natural and manmade environment. Considering national environmental criteria and standards, 27 factors were presented in a check- list for different options of site. Consequently, about 90 great ecosystems were defined through performing preliminary studies and conducting maps of slop, aspect, elevation and land units. Then 6 units were defined as proper places and 14 units as semi- proper ones. In the next stage, 7 sites were distinguished based on combining geographic, seismic and water resources data and also preliminary site visits among 20 proper and semi- proper places. Finally, site of no.5 (close to Zanjan- Miyaneh road) was selected as first in ranking
  • M.Khorasani, M.Zamani, S.Asghari, B.Faghih Imani Page 13
    Today, the demand of energy is one of the most important issues of our world. Fossil fuels which have fulfilled main socials’ energy request are limited sources. Besides the Systems that use these types of fuels have low efficiency and also are main sources of air pollution. Therefore, using the renewable energy sources and the high efficiency systems is necessary. In this research, the stationary applications of the fuel cell systems and the development of this clean energy conversion is considered. Although in constructing of fuel cell power plants and stationary units, some types of fuel cell system have used, but molten carbonate fuel cell (MCFC) has the most application in this field. In this paper, the design and manufacturing of a 5kW fuel cell system and its fuel and air management, heat and water management, safety and control subsystems are investigated.
  • A. Hatami, H. Shakouri Ganjavi Page 27
    This paper presents a deciding process for choosing the most adoptable wind energy conversion system for regions of Iran. The paper explains the trend during which the consumer can choose the system which is economically acceptable by knowing consumption needs and their living region, examining the influences of parameters affecting properties of small wind turbines, namely rated power and the hub height, to satisfy the power needs in household sector. Factors affecting wind energy conversion systems are categorized into two sets, family conditions (consumption needs) and geographical circumstances (installation position of the turbine). Since choosing this system is highly important for consumer, from the viewpoint of cost per unit of produced power by the turbine, in this paper mathematical relations between the two factors rotor diameter and turbine hub height, resulting from consuming power and geographical circumstances of the region respectively, are determined and then the cost per unit is estimated. Examining the influence of each of the above factors and increasing the validity of the results, turbines with different rated powers and different hub heights for each, in four regions with different geographical circumstances, among those having the greater share in wind energy potential of the country in cold and hot regions are used. Having family incoming rate and as the following the volume of costs paid by the family per 1 kWh of electricity consumption, wind energy conversion system properties can be conveniently specified using these relations.
  • S.M.Hossienalipour, A.Mehrpanahi Page 43
    Repowering as an experimented & generable way can be an effective method for reconstructing steam power plants. This method up to the steam power plants properties can be done in different them. In this paper overall conditions have been considered a suitable method between different thme. According to selected method, techno-economical parameters of obtained cycle are given. In other hands, according to the considerable value of future investment for constructing gas turbine plants, we compare the generated electricity's cost of this type of power plants with repowering method's cost. This calculation is the similar costs in combined cycle power plants. Therefore we obtain a scale in order to compare generated electricity cost in three scenarios of steam power plant repowering, building gas turbine plant and combined cycle power plant.
  • S.S.Hosseini, M. Tahamipour Page 65
    In this study,we have measured the effect of oil price shocks on inflation rate in short-run and long-run in 1970-2007 in Iran. In this way, first passing-through coefficient of oil price to inflation in short-run and long-run by estimating Phillips curve by seasonal data were measured and the stability of these coefficients by break structure test were investigated. So, gradual changes of passing-through of oil price to inflation by time-varying coefficient regression were measured and finally effective factors on oil price passing-through to inflation were investigated. Result indicated that the coefficients of oil price passing-through to inflation in long-run and short-run were about 38 and 8.6 percen, respectively. Results of investigating effective factors on oil price shocks on inflation indicated that true management of excess incomes of oil, improving money policies and preparing suitable substructures for increasing competition power of domestic producers can be useful for preventing of inflating effects of oil shocks.
  • K.Norouzi, M.Bazargan Page 79
    In order to evaluate the I-V characteristics of fabricated cells, Different types of photoelectrodes having different thicknesses of TiO2 (7, 14, 28 and 36 micron) were produced by squeegee printing. The analysis showed higher surface roughness and higher porosity with increasing the thickness of photoelectrodes resulting a higher dye absorption by fabricated photoelectrodes. The highest fill factor and efficiency under illumination with tungstan light source of 150 W with an incident light of 300 W/m2 were 68% and 3.9% for 14 and 7 micron photoelectrodes respectively.
  • M.Ebrahimi, A.Golnshan Page 91
    In this research, the effect of air flow; its amount and direction, moving toward the flame of gas stove is investigated. The aim of this study is to determine the heat transfer from a hot jet (flame) to a parallel plate (cookware bottom). This is achieved by inserting different barriers, designed to control the air ingress, between the jet and the ambient air. Results showed that installing a solid boundary around the flame causes the thermal efficiency to increase. The major reason for this increase is reduction of convection and radiation losses. In all cases, heat transfer from the barriers to the ambient air is shown to affect the thermal efficiency. Insolating the solid boundary causes to increase the efficiency as well. It is also shown that the thermal efficiency is substantially improved if the ambient fresh air is directed from the bottom side of the flame. Finally, air pollution tests were conducted to see the effect of air ingress control. Experimental results confirmed no harmful effect on the environment.