فهرست مطالب
فصلنامه مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی
سال دوم شماره 1 (پیاپی 5، زمستان 1388)
- تاریخ انتشار: 1388/10/11
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 1این مقاله تلاش دارد با روشی توصیفی تحلیلی، رویکرد سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به مطالعات میان رشته ای را در عرصه آموزش عالی، بررسی و واکاوی کند. پژوهش حاضر ضمن بیان برنامه ها و سیاست های سازمان مزبور در عرصه آموزش عالی، سیر تحول میان رشته ای گرایی به فرارشته ای گرایی را در مطالعات و پژوهشهای این سازمان به بحث می گذارد و پس از بررسی دقیق و ژرفنگری درباره دلایل گرایش آن به مطالعات فرارشته ای، شاخص های گذار از میان رشته ای گرایی ساختاری به فرارشته ای گرایی رفتاری و موانع فراروی آن را تجزیه و تحلیل می کند.
مقاله با این نتیجه گیری به پایان می رسد که این سازمان گذار از میان رشته ای گرایی ساختاری به فرارشته ای گرایی رفتاری را مبنای سیاستگذاری و جهت گیری آموزشی و پژوهشی خود در عرصه آموزش عالی قرار داده است؛ به گونه ای که ضمن بالا بردن توانمندی ها، نوآوری ها، مهارتها و خلاقیت های دانشجویان و افزایش درک عینی آنان از اوضاع و نیازهای اجتماعی و شغلی، زمینه های حضور موفق و سازنده دانش پژوهان در بازار کار حرف های و پاسخگویی مؤثر آنان به نیازهای جامعه خود را فراهم آورد.کلیدواژگان: آموزش عالی، توسعه پایدار، جامعه دانایی محور، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، فرارشته ای گرایی رفتاری، مطالعات میان رشته ای، میان رشته ای گرایی، ساختاری، نوآوری -
صفحه 37نزدیک به سه دهه است که جدال اندیشه ای بر سر مفهوم سازی، درک و کاربست آموزش یا مطالعات میان رشته ای، همچنان ادامه دارد. این جدال، که نتیجه کاستی های شناخت شناسی آموزش و مطالعات رشته ای در تبیین مسائل پیچیده هستی و جامعه بشری است، همچنان نیازمند ژرفکاوی های بسیار است.
با توجه به دیرینه کوتاه اندیشه پردازی در قلمرو آموزش و مطالعات میان رشته ای، روش شناسی مناسب در این مطالعه، تحلیل نظریه ها و اندیشه های رایج در این زمینه با رویکردی نقادانه است.
یافته های این کندوکاو نظری بر این نکته تاکید دارد که درهم تنیدگی مفهومی، دگراندیشی و تفکر نقاد، از جمله بایسته هایی است که به پیشبرد مطالعات و آموزش میان رشته ای می انجامد. افزون بر آن، مطالعات میان رشته ای، بیش از آنکه به کوشش های فردی متکی باشد، نیازمند هم کنشی گروهی است. افزون بر آن، عواملی نظیر منابع مالی، سوگیری حرف های و حمایت نهادی، از جمله نیروهای زمین های است که بر مطالعات میان رشته ای اثر می گذارد و عوامل گروهی، عوامل شناختی و حل مسئله نیز از جمله نیروهای هدایت کننده آن است.
کلیدواژگان: درهم تنیدگی، ساختار، فرارشته ای، فرایند، میان رشته ای -
صفحه 57در گذشته، فلسفه آموزش و رویکردهای برنامه ریزی درسی صرفا به انتقال مجموعه ای از دانشی سازمان یافته یا ایجاد و ارتقای نظام ارزشی حاکم بر رفتارهای فرد و جامعه محدود می شد، به طوریکه طی چندین قرن و با کوشش های دانشگاه ها و مراکز جدید اغلب رشته های علمی از جمله اقتصاد، برنامه های درسی تخصصی و تک رشته ای به وجود آمد. اما امروزه، فلسفه آموزش و رویکردهای برنامه ریزی درسی را توسعه داده اند و از روش هایی جدید استفاده می کنند. در این روش ها، در فراسوی ساختار یک سویه نگر رشته های تخصصی، واقعیت ها و نیازهای دنیای جدید را جست وجو می کنند و جزئی نگری و محدودیت های تخصصی شدن و تقسیم علوم را، که در دهه های اخیر رایج بوده است، نقد می کنند. می توان این جریان را، «تلفیقی»» 2غیررشته ای» که در حوزه طراحی برنامه های درسی در رویکردهای به اصطلاح تجلی یافته است، در انواع رویکردهای درون رشته ای موازی 3، رویکرد میان رشته ای 4، رویکرد چندرشته ای 5، رویکرد چندرشته ای متقاطع 6، رویکرد چندرشته ای متکثر 7 و رویکرد فرارشته ای، در سه نوع افقی، قائم و مورب گونه شناسی کرد.
این مهم انکارناپذیر است که مسائل اقتصادی چندوجهی و چندبعدی است و دانش اقتصاد ماهیتا، دانشی تلفیقی از چند حوزه معرفتی علوم اقتصادی، جامعه شناسی، تاریخ، فلسفه، روان شناسی، حقوق و مباحث اخلاقی و هنجاری دینی است. با توجه به این نکته، پرواضح است که اولا، طراحی های آموزشی و برنامه های درسی این رشته نمی تواند فارغ از مباحث برنامه ریزی تلفیقی باشد. ثانیا، بلاشک بهره مندی از ظرفیتها و یافته های علمی و تجارب آموزشی این رویکردها می تواند سرعت تحول و نوآوری در برنامه های آموزشی را افزایش دهد و بالتبع، سرمایه های انسانی آن را مضاعف کند و توانمندی و کارآمدی این دانش را برای مواجهه با مسائل علمی ارتقا دهد.
در این مقاله، در پی آن هستیم که ضمن معرفی این رهیافت ها، با طراحی نمونه هایی ، امکان و دلالت های عملی استفاده از رهیافت های تلفیقی را در طراحی برنامه های درسی رشته اقتصاد و گرایش های تخصصی در مقاطع تکمیلی آن نشان دهیم؛ ا نشاءاللهکلیدواژگان: اقتصاد، برنامه درسی تلفیقی، برنامه ریزی درسی، رویکردهای غیررشته ای -
صفحه 87هدف از این نوشتار معرفی حوزه معرفتی فلسفه آموزش بزرگسالان به عنوان حوزه ای میان رشته ای است. درحال حاضر، گرایش های فلسفه تعلیم و تربیت و آموزش بزرگسالان، در مقاطع تحصیلات تکمیلی علوم تربیتی به عنوان دو گرایش مستقل مطالعه و تحقیق می شوند.
فلسفه آموزش بزرگسالان بین فلسفه»این نوشتار می کوشد ضرورت ایجاد پلی با عنوان را آشکار سازد. در این مقاله، تاریخچه صدساله«تعلیم و تربیت و آموزش بزرگسالان مطالعات فلسفی در حوزه آموزش بزرگسالان و تلاش های افرادی مانند گرونت ویگ، بوبر و لیندمن بررسی شده است.
گرچه مباحث عمده در فلسفه آموزش بزرگسالان را می توان به سه بخش تقسیم کرد، اما در این مقاله، بیشتر به بخش اول اشاره شده است. این سه بخش عبارتند از:1. طبقه بندی های ارائه شده برای دیدگاه های فلسفی مطرح در آموزش بزر گسالان از قبیل طبقه بندی الیاس و مریام، طبقه بندی هیمسترا؛ 2. بررسی ریشه های فلسفی رویکردهای سوادآموزی از قبیل سوادآموزی تابعی، سوادآموزی توده ای، سوادآموزی آگاهی بخش و سواد اطلاعاتی؛ 3. مطالعه آرای متفکران مهم در حوزه فلسفه آموزش بزرگسالان.
در پایان، نگارنده هفت دهه سوادآموزی در ایران را بررسی کرده و کوشیده است که نشان دهد ریشه بسیاری از ناکامی های سوادآموزی در ایران، به سبب نداشتن پشتوانه فلسفی نظری است. لذا با تاسیس این رشته جدید، می توان با بهره گیری از منابع فلسفی و تربیتی، به فهم و حل (کاهش) مسائل و مشکلات آموزش بزرگسالان و سوادآموزی در ایران کمک کردکلیدواژگان: آموزش بزرگسالان، فلسفه آموزش بزرگسالان، فلسفه تعلیم و تربیت -
صفحه 119خردمایه مقاله حاضر گویای آن است که مطالعات علوم انسانی با نگاهی پارادایمیک، تا پیش از طرح و بسط میان رشته گرایی، عمدتا، براساس یکی از پارادایم های اثبات گرایی، تفسیری، نظریه انتقادی، فمینیسم، پست مدرنیسم و نظریه آشوب، به عنوان پارادایم غالب، بوده است که این مسئله به نوعی یک سونگری و یک جانبه گرایی منجر شده است. در این مقاله، هدف آن است تا با کنکاشی نوپردازانه و بهره گیری از چارچوبی ابتکاری و منبعث از دیدگاه کثرت گرا، الگویی برای تحلیل پارادایمیک مطالعات میان رشته ای از تقاطع سه عامل به منظور نوعی مفاهمه بهتر و برداشت موزونتر از مطالعات «ساختار»، «الگو» و «فرایند» میان رشته ای ارائه شود.
در این راستا، مفهوم نوظهور بازاریابی کارآفرینانه به مثابه مصداقی میان رشتگی، که از تلفیق وجوه دو رشته علمی بازاریابی و کارآفرینی در مطالعات مدیریت ناشی شده است، مطرح و مصادیق آن در این نقش هنگاری ابتکاری، جانمایی شده است. بدین ترتیب، نتیجه گیری شده است که در پژوهش های میان رشته ای و نوظهور، توجه توامان به پارادایم های مذکور و شناخت هریک از مطالعات در حوزه های مختلف می تواند در راستای درک بهتر حقیقت و رهایی از قیدوبندهای تفکر وابسته به متن و محتوا راه گشا باشد و مانع کوته نگری و یک جانبه گرایی شود.کلیدواژگان: بازاریابی کارآفرینانه، مطالعات میان رشته ای، پارادایمنگاری -
صفحه 149براساس نتایج این پژوهش، مشخص شد که برنامه درسی آموزش عالی کشور به سبب مغفول بودن سیاست قومی و چندفرهنگی در ایران، الگو و راهکاری در زمینه برنامه درسی چندفرهنگی ندارد. ازطرفی، به کاربستن نتایج پژوهش ها درباره الگوی پیشنهادی چندفرهنگی و سیاست قومی مناسب ایران نیز در هاله ای از ابهام و عدم قطعیت، گزارش شده است. این موضوعات، ضمن محروم کردن برنامه های درسی از صفاتی مثل چالاکی، تنوع و تکثر، موانعی را نیز در برابر بین المللی کردن برنامه درسی آموزش عالی ایران ایجاد کرده است. در روبه روشدن با این مسئله، متخصصان این حوزه از دانش، با چالش هایی مواجه شده اند و سیاست گذاران آموزش عالی نیز چاره ای جز ورود به این بحث ندارند.
برای رهایی از این وضعیت، سکون و پاسخگویی به این نیاز معرفتی و اجتماعی و پرهیز از یک سونگری به مفهوم چندفرهنگی، رویکرد میان رشته ای و تلفیق، به عنوان راهبرد مناسب، معرفی و اشکال برنامه ریزی تلفیقی چندرشته ای متقاطع و برنامه ریزی چندرشته ای متکثر، برای طراحی رشته برنامه درسی چندفرهنگی پیشنهاد شده است.کلیدواژگان: آموزش عالی، اقوام، برنامه درسی، تلفیق، چندفرهنگی -
صفحه 167
در دنیای پیچیده امروز، بشر برای حل مشکلات پیش رو، نیازمند دیدگاه های جامع است. در این میان، فقط مطالعات بین رشته ای است که موجب می شود محیط پیرامون افراد، به خصوص محیط دانشگاهی و مطالعات متخصصان انسجامی خاص پیدا کند و باعث پویایی نظام آموزشی و در نتیجه، رشد و اصلاح فرهنگ شود. علاوه برآن، تداخل در محتوا، روش های پژوهش، اصول و نظریه ها، مرزبندی رایج علوم را از میان برده است. واقعیت این است که پیشرفت در هر رشته، علاوه بر تحقیقات دانشمندان خود، به میزان بسیاری به دیدگاه دیگر دانشمندان، به خصوص رشته های نزدیک به هم، نیازمند است. اندیشمندان میان رشته ای، واقعیت ها و نیازهای دنیای جدید را در فراسوی رشته هایی نکوهش می کنند که ساختاری یکسویه، جزئی نگر، محدود و تخصصی دارند و آشنایی با رویکردهای میان رشته ای و آگاهی از چرایی این مقوله را برای برنامه ریزان درسی ضروری می دانند و تخصص های میان رشته ای را برای دانشکده ها و موسساتی که در پی دستیابی به مرزهای جدید و خلق بایسته های خاص در عرصه علوم، به ویژه علوم انسانی هستند، ضروری می دانند.
این مقاله در سه بخش تنظیم شده است: در بخش اول، مقدمه، اهمیت و ضرورت و تاریخچه ای از رویکرد میان رشته ای بیان شده است. در بخش دوم، میان رشته ای و انواع آن بحث شده است. در بخش سوم، اشاره ای به سیاست های آموزشی، متخصصان و کاربران این رویکرد شده است و در ادامه، چالش ها مربوط به آن واکاوی می شود. در پایان بحث، نتیجه گیری و پیشنهادهایی ارائه شده است که به طور خلاصه عبارت است از: 1.کاربرد همزمان رویکرد رشته ای و میان رشته ای در حوزه تحقیقات، یا به عبارت دیگر، قرارگرفتن ساختار منطقی در کنار سازماندهی مهارت های متنوع بدون غفلت از دیگری؛ 2. توجیه فلسفه وجودی میان رشته ای در میان مسئولان و مجریان و درونی کردن ارزش های این مقوله برای افراد؛ 3.سرمایه گذاری در این حوزه به سبب نیاز به آموزش مناسب رشته ها، اجرای تحقیقات جامع و کاربردی، تسهیل روند رشد هر رشته با کمک رشته های دیگرکلیدواژگان: آموزش عالی، عناصر، میان رشته، چالش ها
-
Page 1The present article endeavours to examine, through a descriptive and analytical methodology, the approach taken by the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD), regarding interdisciplinary studies in the field of Higher Education. The research explains the programmes and policies of this organization in the area of Higher Education and discusses the process of the evolution of interdisciplinary towards transdisciplinarity in the surveys and researches conducted by the organization. After reflecting on the reasons for its tendency towards transdisciplinary studies, the research analyses the criteria of the passage from structural interdisciplinarity to behavioural transdisciplinarity. The article concludes that OECD has adopted the passage from structural interdisciplinarity towards behavioural transdisciplinarity as a basis for policymaking and educational and research orientation in the field of Higher Education. This approach tends to promote the capabilities, innovations, skills and creativity of students and to increase their objective understanding of social and professional conditions and necessities, so that the context for their successful and constructive presence in technical markets, as well as their effective responsiveness to the needs of their society, is provided for
-
Page 37It is almost three decades since the polemic challenges over the conceptualization, comprehension and the ways of implication of interdisciplinary education and studies have been faced.These challenges, taking root from epistemological and methodological deficiencies of disciplinary knowledge in explaining and resolving complex issues of the real life, still need to be taken up seriously. Regarding the short history of theorization in the field of Interdisciplinary Studies, the suitable methodology for this study could be a critical analysis of theories and common thoughts in the field. The research findings of this theoretical study focus on conceptual integration, alternative and critical thinking as the core issues which seem a prerequisite for the progress of Interdisciplinary Studies. Additionally, Interdisciplinary Studies are based on team interaction more than individual efforts. Factors like funding, professional orientation and institutional support, constitute the main contextual forces influencing interdisciplinarity. And also epistemological factors, team factors and problem solving are the important factors in conducting interdisciplinary researches
-
Taxonomy of Non-Disciplinary Approaches, Applied Implications for Designing Curriculums in EconomicsPage 57In the past, philosophy of education and curriculum designing focused on specialization and single disciplinarity approach. But since the turn of the 20th century, by a vast literature of realizing real and new educational needs and competencies beyond a single discipline, and criticizing the limits of that narrow approach to the reality, defining integrated curriculum or non-disciplinarity approaches has been a topic of discussion. Over the last decades, theorists offered six basic categories for non-disciplinary works: Parallel Disciplinary Approach, Interdisciplinary Approach, Multi-Disciplinary Approach, Cross-Disciplinary Approach, Plural-Disciplinary Approach and Supra/Trans-Disciplinary Approach. Through these approaches, integration seemed to be a matter of degree and method from fundamentally different starting points. Economics also is essentially an integrated discipline from different social sciences, mathematics, economic subjects, knowledge and ideas, and even methodology of natural sciences, and inevitably, its curriculum, educational programs and courses can not be designed unless benefited from these literatures and approaches in the curriculum designing subject area. The present article briefly defines the non-disciplinarity approaches and shows their implications, applications and theoretical capacity in designing different possible curriculums and graduate educational courses in Economics
-
Page 87The aim of this paper is to introduce Philosophy of Adult Education as an interdisciplinary field at a graduate level. Currently, the field of Philosophy of Education and Adult Education are offered as two independent fields at some universities. This paper strives to create a link between Adult Education and Philosophy of Education. In this paper, a hundredyear history of philosophical studies in adult education has been reviewed. Although the major topics in Philosophy of Adult Education can be divided into three sections, in this paper, mostly the first section is reviewed. The three sections include: A) Categories presented in Philosophy of Adult Education, such as Elias’ and Merriam’s classification and Hiemstra’s classification. B) Study of philosophical roots of adult literacy approaches, such as functional literacy, information literacy. C) Recognition of thinkers in the field of Philosophy of Adult Education, such as Gruntvig and Mezirow. Finally, seven decades of adult education and literacy in Iran are reviewed and efforts are made to show that the cause root of literacy failure in Iran is partially due to lack of philosophical foundations. So this
-
Page 119The essence of this study, by paradigmatic consideration, represents that research in Humanities conducted based on one paradigm like positivism, interpretive, critical theory, feminism, post modernism and chaos theory may bias thinking. This study aims at presenting an inventive framework originating from the pluralistic standpoint to analyze paradigmatic inter-disciplinary studies in conjunction with three criteria such as “structure”, “pattern” and “process” to reach a better understanding of these types of research. In this matter entrepreneurial marketing nascent concept as a subject of interdisciplinary, generated from the interface of marketing and entrepreneurship in managerial field, has been noted and illustrated in this inventive mapping. Results show that in new and inter-disciplinary researches, having simultaneously paid attention to different paradigms in different scopes can lead to better understanding of realties and freedom from context-depended thinking and prevent myopia
-
Page 149The present research is intended to show that ethnic policies and multicultural discussions have not been paid enough attention to in Iran so far, therefore; higher education curriculum is not based on recognized multi-cultural patterns and approaches. On the other hand, multicultural studies undertaken so far have not been properly used to design a recommended model of multiculturalism and ethnic policy in zran. These issues have deprived curriculum of qualities such as agility, variety and abundance. They have also created obstacles to Internationalisation of Curriculum (IOC) in higher education. Under these circumstances curriculum specialists have met some kinds of epistemological challenges and as a result, it has left higher education policy makers no choice but to enter into related discussions. In order for the problem to be solved and this perceived and social need to be responded to, and to avoid one-sidedness towards the concept of multiculturalism, an interdisciplinary approach has been applied to the research and different types of multicultural curriculum integration have been recommended for designing a multicultural curriculum
-
Page 167
In this complicated modern world, humans are in need of general views in order to solve their roblems. It is only Interdisciplinary Studies which specially promotes the integrity of Academic Ground as well as researches conducted by specialists and therefore, leading tothe dynamism of educational system and the development and reforming of culture. In addition, interfering with content, research methodology, principles and approaches have removed common scientific borders. The fact is that progress in every field is highly in need of views by scientists in interdisciplinary studies, than the researches undertaken by the scientists in that field. The interdisciplinary scientistsdo not accept the realities and needs of the new world of the ultra fields which have one-sided, narrow, limited and specific structures. They find familiarity with interdisciplinary approaches and the need to know their roots necessary for curriculum specialists. They also consider interdisciplinary specialties quite essential for faculties and institutes on the lookout for reaching new borders and creating specific necessities in the scientific field, particularly the humanities. This paper is prepared in three sections: in the first section, the introduction, the necessity and importance of history of interdisciplinary approachesaredescribed. In the second section, interdiscipline and its types are discussed. In the third section, educational polices and their specialists and users are pointed out and the related challenges are taken on. Finally, some results and suggestions are presented which briefly follows: 1) simultaneous applying of disciplinary and interdisciplinary approaches in research domain; in other words, logic structure stands in parallel with the organization of various skills, both under equal focus. 2) Rationalization of philosophy of existing of interdiscipline among officials, and the internalization of these values in individuals. 3) Investment in this domain due to the necessity of proper education in all fields, conducting general and practicable researches and facilitating the developments in one field with the help of the other
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.