فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی
پیاپی 50 (تابستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/05/21
  • تعداد عناوین: 6
|
  • چارچوب نظری تبیین عوامل موثر بر توسعه مالی (با تاکید بر مدل ویلیامسون)
    اکبر کمیجانی، محمود متوسلی، ناهید پوررستمی صفحه 5
    در دهه های 1970 و 1980 نسخه های سیاستی ارائه شده از سوی اقتصاددانان معتقد به نقش موثر بازارهای مالی در رشد اقتصادی، صرفا به آزادسازی نرخ بهره محدود می شد. وقوع بحران های پولی و بانکی پس از اجرای سیاست آزادسازی نرخ بهره در کشورهای مجری این سیاست ها، توجه به ابعاد وسیع تر توسعه مالی را ضروری ساخت. گذشت سه دهه از اجرای سیاست های آزادسازی مالی و گسترش مطالعات در حوزه های مختلف اقتصاد مانند ارائه مباحث مدل های رشد درون زا و مباحث اقتصاد نهادگرایی جدید این امکان را ایجاد کرد تا چارچوب نظری و تحلیلی مناسبی برای تبیین عوامل موثر بر توسعه مالی فراهم شود. در این مطالعه با مرور مباحث فوق، پیشنهاد می شود تا عوامل موثر بر توسعه مالی در چارچوب مدل ویلیامسون و در چهار سطح، شناسایی، اندازه گیری و شاخص سازی شوند. طبق این چارچوب، لازم است برای تبیین عوامل موثر بر توسعه مالی، شاخص هایی که بیانگر وضعیت این چهار سطح اند، تدوین و اثر آن بر توسعه مالی بررسی شود. این شاخص ها عبارت اند از: 1. شاخص هایی که بیانگر وضعیت سطح ریشه دار اجتماعی اند مانند، آداب و رسوم، مذهب. 2. شاخص هایی که تبیین کننده وضعیت محیط نهادی اند مانند، قوانین، مقررات. 3. شاخص هایی که بیانگر شرایط قانونی و کارکردی اند و این متغیرها وضعیت نهادهای اعمال مدیریت شایسته امور و حکمرانی را نشان می دهند. 4. شاخص هایی که بیانگر شرایط تخصیص بهینه منابع و قیمت ها هستند.
    کلیدواژگان: توسعه مالی، آزادسازی مالی، نهادگرایی، نئوساختارگرایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • الگوسازی و پیش بینی شاخص بورس اوراق بهادار تهران و تعیین متغیر بهای موثر بر آن
    محسن مهرآرا، علی معینی، مهدی احراری، امیر هامونی صفحه 31
    در این مقاله با الگوسازی و پیش بینی شاخص قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار تهران مبتنی بر ساختار تلفیقی الگوریتم ژنتیک با رویکرد شبکه عصبی GMDH، سعی در شناخت متغیرهای موثر بر شاخص بورس اوراق بهادار شده است. یازده متغیر کلان اقتصادی مرتبط با بازار سرمایه به همراه وقفه های یک و دو ماهه هر کدام از آنها و وقفه های متغیر وابسته، الگویی با 35 متغیر ورودی را ایجاد کرد که نتایج به دست آمده نشان دهنده تاثیر قوی و معنادار شاخص قیمت زمین، هزینه مسکن، CPI، پایه پولی، کرایه مسکن اجاره ای و قیمت جهانی نفت خام بر شاخص قیمت و بازده نقدی بورس اوراق بهادار است. در مقابل، بازار ارز خارجی و طلا، ارتباط کمتری با بازار سهام داشته است.
    کلیدواژگان: شبکه عصبی GMDH، الگوریتم ژنتیک، شاخص قیمت و بازده نقدی بورس تهران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی تفاوت های آثار افزایش اخیر قیمت نفت با شوک های دهه 1970
    علی اصغر اسماعیل نیا، سعیده شفیعی صفحه 53
    نفت به عنوان اصلی ترین منبع انرژی و عامل مهم تولید است که موجب رشد و توسعه کشورها می شود و از ابتدای استخراج و پالایش نیز مورد توجه همگان بوده است. افزایش قیمت نفت، همواره آثار متفاوتی بر اقتصاد کشورهای واردکننده نفت داشته است به نظر می رسد طی چهار دهه اخیر، این آثار تغییرات بسیاری داشته است و مکانیسم متفاوتی را تجربه کرده است. در این مقاله، تاثیر این آثار بر رشد اقتصادی و تورم در هفت کشور صنعتی عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه مورد مقایسه قرار گرفته است. با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی به روش حداقل مربعات در دو دوره متفاوت، این آثار مورد محاسبه و مقایسه قرارگرفته است. درنهایت، نتیجه گیری می شود که طی پنج سال اخیر، آثار افزایش قیمت نفت بر رشد اقتصادی و تورم در هفت کشور صنعتی نسبت به دهه 1970 (شوک های اول و دوم نفتی) بسیار کمتر بوده است که دلایل آن نیز در مقاله ارائه می شود.
    کلیدواژگان: قیمت نفت، رشد اقتصادی، نرخ تورم، هفت کشور صنعتی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مدل سازی نااطمینانی تورم در اقتصاد ایران
    نظر دهمرده، مهدی صفدری، فرشید پورشهابی صفحه 77
    این مطالعه، با استفاده از مدل های واریانس ناهمسانی شرطی خودرگرسیو تعمیم یافته (GARCH) که امکان تغییر واریانس شرطی جمله خطا در طول زمان را دارد، به مدل سازی نااطمینانی تورم اقتصاد ایران طی دوره فروردین 1369 تا اسفند1387 می پردازد. ابتدا به برآورد مدل های مورد نظر می پردازیم و در ادامه آثار غیر متقارن و پایدار شوک های تورمی بر نااطمینانی تورم بررسی می شود. نتایج نشان می دهند که آثار شوک ها نامتقارن بوده اند و شوک های قیمتی مثبت بر نااطمینانی تورم اثر بیشتری نسبت به شوک های قیمتی منفی داشته است، البته آثار این شوک های قیمتی نیز بر نااطمینانی تورم دائمی نیست، اما از درجه پایداری بالایی برخوردار است. علاوه بر این، نتایج آزمون علیت گرنجر نشان می دهد که تورم، علت گرنجری نااطمینانی تورم در اقتصاد ایران است و رابطه عکس بین آنها برقرار نیست.
    کلیدواژگان: تورم، نااطمینانی، مدل واریانس ناهمسانی شرطی خودرگرسیو تعمیم یافته
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی تاثیر نرخ تورم بر بازده واقعی سهام در اقتصاد ایران
    رامین پاشایی فام، رضا امیدی پور صفحه 93

    با توجه به اینکه شاخص قیمت بهای کالا و خدمات مصرفی و نوسان نرخ آن با تغییر سیاست های پولی، به دلیل ساختار ویژه روابط اقتصادی داخلی از مهم ترین عوامل تعیین کننده توسعه اقتصادی کشور است، بررسی تاثیر نرخ تورم بر بخش های مختلف اقتصاد به ویژه بازار سرمایه که نشان دهنده رشد فعالیت های اقتصادی کشور است، اهمیت بسیاری دارد. این مقاله، با هدف بررسی تاثیر نرخ تورم بر بازده واقعی سهام در اقتصاد ایران با استفاده از داده های فصلی سال های (1369 تا 1385) انجام شد. متغیرهای نوسان قیمت نفت، قیمت نفت و نرخ ارز نیز به عنوان متغیرهای توضیحی برای بررسی در نظرگرفته شد. پس از آزمون ایستایی، همه متغیرها برای اندازه گیری متغیر نوسان بهای نفت از مدل خود رگرسیونی واریانس ناهمسان شرطی و شرطی تعمیم یافته استفاده شد و بهترین مدل از طریق GARCH(1،1) به دست آمد و سرانجام، با تعیین وقفه بهینه و تعداد روابط بلندمدت، الگوی تصحیح خطا برداری (VECM) ارائه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، دو متغیر نرخ ارز و نرخ تورم در بلندمدت تاثیر منفی بر بازده واقعی سهام از خود نشان می دهند، در صورتی که تاثیر متغیر نوسان قیمت نفت و قیمت نفت به ترتیب در کوتاه مدت و بلندمدت بر بازده واقعی سهام مثبت بوده است.

    کلیدواژگان: نرخ تورم، نوسان قیمت نفت، بازده واقعی سهام، مدل های ((GARCH و مدل تصحیح خطابرداری (VECM)
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی مزیت های نسبی و تحلیل ساختاری تولید ناخالص داخلی در استان های کشور
    مهدی صادقی شاهدانی، محمد غفاری فرد صفحه 115
    رشد و توسعه مناطق مختلف از مباحث اساسی نظریه های اقتصاد منطقه ای محسوب می شود. تجزیه و تحلیل روند تولید و ساختار آن در سطوح مختلف کشور، مستلزم شناخت دقیق استعدادها و توازن بالقوه بخش ها و ترکیب آن در مناطق است تا بتوان سیاستگذاری و برنامه ریزی متعادلی را در هر بخش از مناطق کشور محقق ساخت. در این راستا، در این مقاله با استفاده از روش انتقال- سهم و شاخص ضریب مکانی ضمن بررسی عملکرد اقتصادی استان ها، به تشخیص بخش های مزیت دار و پایه ای استان ها، طی دوره زمانی (1383-1379) می پردازیم. نتایج نشان می دهندکه بیشتر استان ها اثر سهم منطقه ای مثبتی در بخش کشاورزی دارند و این موضوع بیان کننده مزیت نسبی مناطق در این بخش است. در بخش خدمات، استان های بوشهر، تهران، خوزستان، سمنان، فارس، مرکزی، هرمزگان و همدان ساختار صنعتی و منطقه ای مثبت دارند و به این دلیل که اثر انتقال کل آنها بیش از اثر ملی مربوط است، فعالیت های خدماتی در استان های مذکور از بیشترین امکانات و فرصت ها جهت خلق ارزش افزوده برخوردار است و به عنوان محرک های رشد اقتصادی منطقه محسوب می شود. در سال 1383 در بیشتر استان ها فعالیت های کشاورزی، شکار و جنگلداری، آموزش، بهداشت، ساختمان، حمل و نقل، انبارداری و ارتباطات از بین فعالیت های پانزده گانه جزء فعالیت های پایه ای (صادراتی) بوده است.
    کلیدواژگان: مزیت نسبی، رشد اقتصادی، انتقال، سهم، ضریب مکانی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Modeling stock market prices based on GMDH Neural Network: a case study for Iran Print
    Mohsen Mehrara, Ali Moeini, Mehdi Ahrari, Amir Hamony Page 31
    This paper examines the relative importance of alternative asset prices and macro variables in the movements of stock prices in Iran, by applying GMDH (Group Method of Data Handling) neural network with genetic learning algorithms. The results imply that CPI, base money, oil price and house price play an important role in explaining the fluctuations of TEPIX index, whereas exchange rate and gold prices do not appear to have considerable effect on stock prices.
    Keywords: GMDH, Stock Price Index, Iran economy
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Comparative Assessment of Differences of Oil Prices Increasing in Recent Years with Oil Price Shocks in 1970s Print
    Ali Asqar Esmaiel Nia, Saiedeh Shafiei Page 53
    In this paper we study the macroeconomic performance of a set of industrialized economies in the after math of the oil price shocks of the 1970s and of the last decade.We imagine oil prices over the past 5 years dont appear to have led to a slow-down these economies, more over the impacts of high oil prices is shown to be so much smaller today than in 1973 and 1979. In order to evaluate these hypotheses, an econometric model is based on OLS approach in thisover the observed period. Finally we concluded that a number factor has played an important role: monetary policy, decreasing role of oil in production and consumption, changes in labour market, geopolitics problems.
    Keywords: Oil Price, Economic Growth, Inflation, 7 Industrial Countries (G7)
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Modeling of IRAN Economy Inflation Uncertainty Print
    Nazar Dahmardeh, Mahdi Safdari, Farshid Pourshahabi Page 77
    In this paper we try to measure inflation uncertainty. The measure of uncertainty is based on the conditional standard deviations which are derived rom univariate garch models. We focus on volatility of the consumer price index, using monthly data the period 1369:01 to 1387:12 representing 228 observations. There is sufficient empirical evidence that higher inflation rate level will results in higher inflation uncertainty. Our next research will study on the relationship (granger causality) between Inflation and Inflation and inflation uncertainty as noted by friedman (1977) who argues that a positive relationship between the level of inflation and inflation uncertainty. Also in this study we gauge two features of inflation uncertainty, namely asymmetry and persistence of shocks. The results show that shocks have asymmetric effects on the volatility of inflation and shocks inflation uncertainty do not die out rapidly.
    Keywords: Uncertainty, Inflation, GARCH
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Effect of Inflation Rate on Real Stock Return in Iran Economy Print
    Ramin Pashaeefam, Reza Omidipour Page 93

    In this research, 5 variables were selected; oil price volatility, exchange rate, inflation rate and oil price as independent variables and real stock return as dependent variable. Used data is quarterly that covered the period 1990:Q1 to 2006:Q4 in Iran. Result of the unit root test showed that first of difference in all variables is stationary, [I(1)]. After that, for measuring oil price volatility, Autoregressive Conditional Heteroskedasticity method was used. After estimating ARIMA model, finally, GARCH (1, 1) was given. In the next part, Vector Auto Regressive model was estimated and optimum lag was determined. In following, Johansen Cointegration test was used for determining number of long run relationship between variables. In this test, Trace and Maximum Eigenvalue was confirmed a long run relationship between model variables. When the result was accepted, Vector Error Correction model was estimated. Overall, result of this model (VECM) showed that oil price volatility and real stock return had directly relationship in short run. There was the same result; oil price variable had positive long run effect on real stock return. According to result of this research, we found that exchange rate and inflation rate had negative long run relationship with real stock return.

    Keywords: Inflation Rate, Oil Price Volatility, Real Stock Return, GARCH, VECM
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Review on Relative Advantage and Structure of Regional Growth Domestic Production in Provinces of Iran Print
    Mehdi Sadeghi Shahdani, Mohammad Ghaffary Fard Page 115
    The different regional growth and development is basic problem in regional economic literature. Examination on regional growth domestic production and its structure in different level depend on recognizing potential sector balance and information about sector capacity that is used to make planning and policy for every sector and provinces.this is done by applying the shift-share model and location quotient index to the economic sector in total provinces for discovering advantage and export sectors in period 1379-1383 The study concludes that, most provinces have positive regional share effect in agriculture. It shown that these Provinces have Advantage in Agriculture. Tehran, Khuzestan, semnan, Fars. Kermanshah, hormozghan and hamedan in services sector have positive industry and regional structure, because of total effect is greater than national effect, services and industry activities have mostly ability and opportunity for creating value added and promoting economic growth in these provinces. In 1383 year, agriculture, hunting, forestry, education, health and social work, construction, transport, storage and communication among fifteen activities are basic sector in most provinces.
    Keywords: Relative Advantage, Economic Growth, Shift, Share, Location Quotient
    Abstract View Paper Original: Persian