نشریه انرژی ایران
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 23، بهمن 1378)

با توجه به اهمیت پدیده گلخانه ای و نقش نیروگاه ها در انتشار مقادیر معتنابهی از دی اکسید کربن به جو، در این گزارش مصرف سوخت و انتشار دی اکسید کربن از سه نیروگاه نکاء، تبریز و بندر عباس محاسبه گردیده و وابستگی میزان انتشار این گاز به ازای واحد تولید الکتریسیته (Kg/Kwh) نسبت به نوع سوخت مصرفی و راندمان کار نیروگاه برای این نیروگاه به صورت معادلات رگرسیون آماری یک و دو متغییری استخراج گردیده است. در پایان با توجه به راندمان نیروگاه ها در طراحی توسط پیمانکار و راندمان آزمایش شده کار نیروگاه ها، طیف استاندارد انتشار CO2 برای این نیروگاه ها محاسبه و ارائه شده است. این محاسبات برای یک دوره 5 ساله (77-73) انجام شده است. نتایج نشان می دهند در صورتی که بهره برداری نیروگاه با راندمان طراحی و یا آزمایش شده انجام گیرد برای نیروگاه نکا با مصرف حداقل 50% گاز در طول سال، میزان انتشار KG/KWH،CO2 59/0-56/0 و نیروگاه تبریز Kg/Kwh 68/0-66/0 خواهد بود.

نظر به افزایش روز افزون ارزش انرژی و اهمیت بازیافت بهینه انرژی حرارتی در صنایع مختلف،در این مقالیه چگونگی بهبود بازیافت انرژی حرارتی در واحد تولید اسید سولفوریک مجتمع پتروشیمی رازی بررسی شده است. برای این منظور، پس از آشنایی با فرایند تولید اسید سولفوریک، شبکه مبدلهای حرارتی موجود در واحد با استفاده از ابزارهای تکنولوژی پینچ و تحلیل اکسرژی واحد به طور کمی و کیفی بررسی شده است. سپس روشی برای بهبود بازده عمل انتقال حرارت در شبکه مبدلها پیشنهاد شده که عبارتست از افزایش دما و فشار بخار تولید شده در واحد و استفاده از آن برای تولید انرژی الکتریکی مقایسه ارزش انرژی الکتریکی تولید شده با میزان سرمایه لازم برای اصلاح شبکه مبدلهای حرارتی نشان می دهد که سرمایه مصرف شده پس از مدت زمان 26 ماه بازگشت می شود و پس از آن در هر سال معادل 56/1 میلیون دلار صرفه جویی در هزینه برق مجتمع به همراه خواهد داشت.

وگرد موجود در سوخت دیزل باعث بروز مشکلات زیادی در ارتباط با آلودگی محیط زیست و خوردگی اجزاء موتورهای دیزلی می گردد. در حال حاضر میزان گوگرد در سوخ دیزل ایران حدود 8/0 درصد وزنی است که بسیار بالاتر از استاندارد قابل قبول جهانی است(در حدود 05/0 در صد وزنی). به علاوه در میان فرآورده های نفتی، بیشترین میزان تقاضا و مصرف مربوط به برشهای میان تقطیر نفتی از قبیل سوخت دیزل می باشد. لذا کاهش میزان گوگرد این برشها قسمت مهمی از برنامه توسعه پالایشگاه های کشور می باشد که این هدف را می توان به وسیله فرآیند گوگردزدایی با هیدروژن (HDS) در راکتورهای با بستر قطره ای (Trickle bed) که حالت خاصی از راکتورهای سه فازی می باشند تامین کرد. با توجه به اینکه در گوگردزدایی عمق از گازوئیل، باید گوگرد موجود در حلقه های تیوقنی جدا شود، لذا در این نوشتار، مدلسازی سینتیکی و شبیه سازی راکتور با بستر قطره ای، در واکنشهای گوگردزدائی با هیدروژن (HDS) برای ترکیب دی بنزوتیوفن(DBT) موجود در گازوئیل انجام شده است. سپس معادلات مدل از نظر سینتیک، هیدرودپنامیک و انتقال جرم و حرارت در راکتور تنظیم شده است و با استفاده از پارامترهای سینتیکی و خواص فیزیکی فازها به روش عددی Runge-Kutta رتبه چهارحل شده است.

امروز آلودگی محیط زیست به واسطه افزایش جمعیت و به تبع آن افزایش فعالیتهای صنعتی و کاهش روز افزون ظرفیت منابع پذیرنده به پسماندهای صنعتی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. در میان صنایع مختلف سالانه حدود 700،000 متر مکعب پساب از کارخانه زغالشویی زیر آب علاوه بر تلفات بالغ بر 4000 تن زغال به صورت نرمه به محیط زیست تخلیه می گردد. بررسی های نیمه صنعتی بر مبنای نتایج حاصل از مقیاس آزمایشگانی با استفاده محزن 200لیتری بازیابی عملیات را تا 88 در صد نشان می دهد که تقریباض با نتایج حاصل از مرحله آزمایشگاهی منطبق است. مطالعات انجام شده در مقیاس آزمایشگاهی نشان می دهد که نه تنها می توان به روش تجمع سازی از جمله فلوکولاسیون، کواگولاسیون و یا فلوکولاسیون انتخابی به نتایج قابل توجهی دست یافت، بلکه بتوان آب با کیفیت مطلوب را به چرخه کارخانه وارد ساخت. مطالعات نیمه صنعتی نیز با استفاده از روش فلوکولاسیون به عنوان روشی برتر جهت ارزیابی نرمه و فوق نرمه بسیار موفق بوده و منطبق بر نتایج به دست آمده در سطح جهانی می باشد. همچنین مطالعات مقدماتی اقتصادی نیز نشان می دهد که با چنین روشی می توان سالانه حدود 45000 تن نرمه زغال را بازیابی نمود که ارزشی معادل 314،580،000 ریال خواهد داشت.

منابع عظیم ورشد بازار، دو عامل بارز در استفاده از گاز طبیعی در دهه های آتی به شمار می آیند. اگر هزینه های تولید گاز از طریق تحقیقات علمی و پژوهشی کاسته شود اثر واقعی گاز در بازار جهانی انرژی نمود خواهد یافت. مدلسازی، مکانیک سیالات و شیمی فیزیک واکنشها اصول پایه در درک فرایند تکنولوژی های گاز به شمار می آیند.

مناطق روستایی و غیر شهری در ایران به صورت اجتناب ناپذیری به فعالیتهای کشاورزی وابسته بوده و دسترسی این مناطق به دیگر منابع جهت تامین نیازهای اقتصادی به مراتب کمتر می باشد. سرمایه گذاری محدود توسط ارگانهای دولتی عدم وجود ساختار صحیح اقتصادی مشکلات وابستگی به فعالیتهای کشاورزی را شدت بخشیده و روند رشد این مناطق روستایی و غیر شهری را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. این مناطق برای حفظ موجودیت و توسعه می بایستی منابع بیشتر و متنوع تری را در دسترس داشته باشد. اهداف اصلی این پژوهش عبارتند از: تشخیص مسائل و مشکلات مربوط به انرژی در مناطق روستایی و غیر شهری با توجه به ساختار اجتماعی و اقتصادی موجود در کشور، (2) تحقیق درباره منابع تجدید پذیر و تجدید ناپذیر و ارزیابی تولید و مصرف انرژی در مناطق روستایی و غیر شهری کشور، و (3) تشریح مختصر پیشرفتهای در برنامه ریزی و در تهیه روش های مصرف منطقی انرژی طی سالهای بعد از جنگر تحمیلی.