فصلنامه روان شناسی کاربردی
سال سوم شماره 3 (پیاپی 11، پاییز 1388)

هدف این پژوهش تاثیر مداخله های نوروسایکولوژی در کارآمدی خواندن و نوشتن دانش آموزان نارساخوان تحولی نوع زبان شناختی بود. روش پژوهش شیوه تک آزمودنی بود و 4 نفر از دانش آموزان نارسا خوان نوع زبان شناختی که در پایه های سوم و چهارم دبستان مشغول به تحصیل بودند. به طور تصادفی از میان مدارس ابتدایی پایه های سوم و چهارم منطقه سه شهر تهران انتخاب شدند. ابتدا به منظور تعیطن بهره هوشی،آزمون هوشی و کسلر کودکان به صورت انفرادی و سپس به منظور تشخیص و تعیطن سطح توانایی خواندن و نوشات آنان،آزمون های اختلال خواندن و نوشتن اجرا شد. سپس چهار آزمودنی نارسا خوان به صورت تصادفی،دو نفر در گروه آزمایشی و دو نفر در گروه گواه قرار داده شدند. آزمودنی های آزمایش در طی 20 جلسه تحت مداخله با روش های درمانی نوروسایکولوژی قرار گرفتند آزمودنی های گواه مداخله ای دریافت نکردند.پس از پایان مداخلات،از آزمودنی های دو گروه آزمایشی و گواه،پس آزمون و آزمون پیگیری به عمل آمد. یافته ها نشان داد که اولا مداخله های نوروسایکولوژی بر مبنای مدل تعادل خواندن بیکر موجب افزایش میزان دقت و درک خواندن آزمودنی های گروه آزمایشی نسبت به آزمودنی های گروه گواه شده و میزان سرعت خواندن و تعداد خطاهای املایی آنان نیز کاهش یافته است. ثانیا،کاربرد این شیوه های درمانی موجب پایداری اثرات درمان(پس از گذشت 4ماه) در این گروه از کودکان شده است. استفاده از بسته آموزشی نوروسایکولوژی (HAS) می تواند میزان کارآمدی خواندن و نوشتن دانش آموزان نارساخوان ئتحولی نوع زبان شناختی را افزایش دهد. بر مبنای نتایج این پژوهش می توان به متخصصان اختلال های یادگیری و روان شناسان پیشنهاد نمود که با استفاده از این روش ها در جهت بهبود عملکرد خواندن و نوشتن دانش آموزان نارساخوان نوع زبان شناختی بکوشند.

هدف پژوهش سنجش دو خصیصه شخصیتی مراقب/ تفکر پارانویایی و انزواطلبی/تفکر اسکیزوییدی و ساخت ابزاری بر مبنای نظریه تههیج و بازداری هیجانی آیزنک برای آن است.روش پژوهش از نوع توصیفی و آزمون سازی است.پس از تهیه مقیاس پنج درجه ای کرج و اطمینان از روایی و پایایی آن، تعداد567 نفر دانش آموز دختر و پسر مراکز پیش دانشگاهی شهرستان اردبیل آن را تکمیل کردند.با روش تحلیل عوامل پاسخهای آزمودنی ها،از200ماده پرسشنامه اولیه،63 ماده استخراج و فرم63 سئوالی، مقیاس شخصیتی کرج؟ نامگذاری شد. روایی صوری و محتوایی مقیاس از طریق پرسشنامه اولیه مورد تایید صاحبنظران روانشناسی قرار گرفت و اعتبار و پایانی آن با دو روش بازآزمایی و برآورد ضریب همبستگی بین خرده مقیاسهای آزمون های موازی از جمله «ملیون»،«SLC90-R»،«وودورث»،«پرسشنامه آیزنک»و با ازمون همتای آن، مقیاس شخصیتی کرج بررسی و پایانی درونی با ضریب آلفای کرونباخ نیز محاسبه شد که رضایت بخش و در سطح 001/0P˃ معنی دار بود. «مقیاس شخصیتی کرج»برای کاربرد در پژوهشهای روانشناختی و تشخیص بالینی برای افراد18 و بالای18 سال واجد شرایط است.

هدف پژوهش حاضر تعیین وضعیت تحصیلی و رفتاری دانش آموزان دیرآموزی مرزی بود.روش پژوهش توصیفی و جامعه آماری پژوهش دانش آموزان مرزی مشغول به تحصیل در مدارس عادی شهرستان خمینی شهر بودند که از میان آنها 58 پسر و42 دختر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند.علاوه بر مراجعه به سوابق و کارنامه های تحصیلی دانش آموزان، ازپرسشنامه رفتاری کودکان راتر(فرم معلم1967)، آزمون هوشی ریون(فرم کودکان1974) و (پرسشنامه سنجش وضعیت اجتماعی، اقتصادی خانواده،1982) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و تحلیل واریانس چند متغیره استفاده گردید. یافته ها نشان داد دانش آموزان پسر دیرآموزمشغول به تحصیل در مدارس عادی از نظر تحصیلی نسبت به دانش آموزان دختر دیرآموز در وضعیت ضعیفتری قرار داشتند. همچنین تفاوت بین وضعیت تحصیلی و رفتاری دانش آموزان مرزی و متغیرهای جمعیت شناختی (پایه، جنس، تحصیلات پدر و مادر و وضعیت تحصیلی و رفتاری دانش آموزان اجتماعی، اقتصادی خانواده) معنادار نبود. طبق نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر آگرچه دانش آموزان مرزی در سالهای اولیه ورود به دبستان، نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارند ولی از نظر تحصیلی در پایه های اول تا پنجم ابتدایی تفاوت معناداری در این زمینه از خود نشان نمی دهند.

هدف پژوهش حاضرتعیین و مقایسه شیوه های مقابله در دانش آموزان دارای هوش هیجانی بالا و پایین در طبقات مختلف اجتماعی-اقتصادی بالا و پایین بود. روش پژوهش پس روویدادی و نمونه شامل 356 نفر دانش آموز سال سوم دبیرستان شهر تهران است که به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند و به پرسشنامه شیوه های مقابله راجر و نجاریان(1385)، پرسشنامه مشخصات فردی و پرسشنامه هوش هیجانیبرادبری وگریوز(2004به نقل از گنجی 1384) پاسخ دادند. با استفاده از تحلیل واریانس یکراهه، همبستگی پیرسون، آزمونهای تعقیبی توکی و تحلیل واریانس بلوکی و آزمون t داده ها تحلیل شد. یافته ها نشان داد استفاده از شیوه های مقابله عقلانی و انفصالی در دانش آموزان دارای هوش هیجانی بالا بیشتر از دانش آموزان دارای هوش هیجانی پایین است.میزان استفاده از شیوه مقابله اجتنابی در دانش آموزان دارای هوش هیجانی بالا و پایین تفاوتی نداشت. میزان استفاده از شیوه مقابله هیجانی در دانش آموزان دارای هوش هیجانی پایین بیشتر بود.هوش هیجانی در دانش آموزان طبقه بالای اجتماعی اقتصادی بیشتر از طبقه پایین اجتماعی اقتصادی و استفاده از شیوه عقلانی در دو طبقه اجتماعی اقتصادی بالا و پایین تفاوتی نداشت. میزان استفاده از شیوه مقابله اجتنابی و هیجانی در طبقه پایین بیشتر بود. طبقه اجتماعی اقتصادی بر رابطه بین هوش هیجانی و شیوه های مقابله اثر نداشت. در مجموع می توان نتیجه گرفت عوامل برون فردی نظیر وضعیت اجتماعی اقتصادی و عوامل درون فردی نظیر هوش هیجانی، بر شیوه های مقابله فرد اثرگذارند و این متغیرها با یکدیگر و با پایگاه اجتماعی اقتصادی ارتباط تنگاتنگ دارند.

هدف پژوهش حاضرتعیین و مقایسه ویژگی های معلم از دید دانش آموزان نابینا، کم بینا و عادی بود.روش پژوهش پس رویدادی و جامعه شامل دانش آموزان عادی، کم بینا و نابینا در شهر تهران، در مقطع دبستان بود.حجم نمونه، 240 نفر به تفکیک گروه (عادی، نابینا،کم بینا) و جنس(دختر و پسر) بود که براساس روش نمونه برداری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند.برای جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه پژوهشگر سخته ای که توسط کامکاری و عسگریان در سال 1385 تدوین شدن است، استفاده گردید که دارای 30 گویه و از ضریب اعتبار و روایی مطلوبی برخوردار است. نشان داد، دیدگاه کودکان کم بینا و نابینا، در مقایسه با کردکان عادی در شاخص های عاطفی لحن گرم، صوت دلنشین، عشق به معلمی و مورد تبعیض قرار نگرفتن، تفاوت معناداری دارد. افراد نابینا در مقایسه با دو گروه دیگر نسبت به لحن گرم معلم و افراد نابینا و کم بینا در مقایسه با افراد عادی، نسبت به عشق به معلمی حساسیت درند و آن را در امر خطیر معلمی جزو ویزگی های ضروری معلم می دانند.از این رو در گزینش مربیان کودکان نابینا و کم بینا لازم است به شاخص های لحن گرم، صوت دلنشین، عشق به معلمی و تبعیض نگذاشتن تاکید شود.

هدف پژوهش تعیین تآثیر به کارگیری الگوی طراحی آموزشی ای دی ای بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی در دانش آموزان دختر سال دوم راهنمایی بود. روش پژوهش آزمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره راهنمایی شهر کرج بود که به صورت تصادفی از دو مدرسه به عنوان نمونه انتخاب و به صورت جایگزینی تصادفی 29 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه گواه جایگزین شدند. ابتدا پیش آزمون پیشرفت ریاضی در مورد دو گروه آزمایش و گواه انجام شد.بعد محتوای درسی گروه آزمایش که مبحث اعداد گویا بود براساس الگوی طراحی ای دی دی آی ای طراحی و در هشت جلسه به آنها آموزش داده شد.گروه گواه همان محتوا را با شیوه معمول آموزش دیدند. بعد از اتمام تدریس آزمون پیشرفت تحصیلی نهایی در مورد دو گروه گواه دارند.استفاده از الگوی آموزشی ای دی دی آی ای به پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی منتهی می شود.

هدف این پژوهش تعیین رابطه ی بین سبک های دلبستگی با پایگاه های هویت در زندانیان 30-15 ساله بود. روش پژوهش از نوع همبستگی است. 50 زندانی زن و 50 زندانی مرد با نمونه گیری مقطعی و در دسترس در زندان و کانون اصلاح و تربیت شهر قزوین انتخاب و آزمون شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس دلبستگی بزرگسالان (AAΙ،1987) و پرسشنامه سنخ های هویت بنیون و آدامز،1989)بود.تحلیل داده ها از آزمون خی دو انجام شد. یافته ها نشان داد رابطه ی بین سبک های دلبستگی و نوع هویت معنادار است. زندانیان دارای سبک دلبستگی ایمن به ترتیب دارای پایگاه های هویت موفق و در حال تعلیق بودند، در عین حال زندانیان زن بیشترین میزان دلبستگی را به مادر و زندانیان مرد بیشترین میزان دلبستگی را به همسالان داشتند. در بین زندانیان دارای سبک دلبستگی به مادر بیشترین درصد در پایگاه هویت زودرس، در بین زندانیان دارای سبک دلبستگی به همسالان بیشترین درصد در پایگاه هویت آشفته مشاهده گردید. تفاوتهای جنسی، پیوندهای عاطفی و بازخوردهای مادر، پدر و همسالان در سبک های دلبستگی و پایگاه هویت آنان نقش مهمی ایفا می کند. بنابراین لازم است شیوه های فرزندی و رابطه آن با سبک های دلبستگی، پایگاه هویت و رفتارهای سازگارانه و بزهکارانه ارائه شود.