مجله چشم پزشکی بینا
سال سیزدهم شماره 1 (پاییز 1386)

تعیین میزان اثر جراحی ماهیچه های راست افقی بر حدت بینایی و وضعیت سر و شاخص های الکترونیستاگموگرافیک در مبتلایان به نیستاگموس مادرزادی.
روش پژوهش: مطالعه بر روی 58 بیمار مبتلا به نیستاگموس مادرزادی که طی 3 سال به مرکز ما مراجعه نمودند؛ انجام شد. بیماران براساس وضعیت، به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول (29 بیمار)، انحراف سر کم تر از 20، دید دوچشمی کم تر از 30/20 و انحراف چشم کم تر از 30 پریزم دیوپتر داشتند که در آن ها هر 4 ماهیچه راست افقی رسس شدند (گروه 4رکتوس). گروه دوم (23 بیمار)، انحراف سر کم تر از 20، دید دوچشمی کم تر از 30/20 و انحراف چشم بیش تر از 30 پریزم دیوپتر داشتند که در آن ها فقط دو ماهیچه راست افقی رسس شدند (گروه 2رکتوس). گروه سوم (6 بیمار) که انحراف سر بیش از 20 داشتند؛ با هر مقدار دید دوچشمی یا تروپیا که تحت عمل Kestenbaum-Anderson قرار گرفتند.
میانگین سنی بیماران در زمان جراحی 1/9±7/18 سال (48-5 سال) و میانگین مدت پی گیری بیماران 4/7±5/17 ماه (36-6 ماه) بود. حدت بینایی در هر سه گروه افزایش یافت ولی تنها در گروه 2رکتوس، از نظر آماری معنی دار بود (0001/0P=). سرعت و دامنه امواج نیستاگموس در هر سه گروه کاهش یافتند اما این کاهش فقط در گروه 4رکتوس معنی دار بود (02/0P= برای سرعت و 04/0P= برای دامنه امواج). تغییر مختصری به سمت نزدیک بینی در دو گروه رسس ماهیچه های راست و تغییر مختصری به سمت دوربینی در گروه Kestenbaum-Anderson مشاهده شد. بهبود زاویه انحراف در گروه 2رکتوس و تغییرات وضعیت غیرطبیعی سر در گروه Kestenbaum-Anderson معنی دار بودند (001/0P<).
رسس ماهیچه های راست در بیماران مبتلا به نیستاگموس مادرزادی می تواند باعث بهبود دید و انحراف چشم و وضعیت غیرطبیعی سر شود. شاخص های شدت نیستاگموس به ویژه در رسس هر چهار ماهیچه و دید به وی‍ژه در رسس هر دو ماهیچه بهبود نشان می دهد و موارد شدیدتر وضعیت غیرطبیعی سر، نیاز به جراحی Kestenbaus-Anderson دارند.

مقایسه بین لنزهای آسفریک Tecnis Z9000 و Akreos AO از نظر اعوجاج اسفریک (spherical aberration) و حساسیت کنتراست.
روش پژوهش: برای 34 چشم از 34 بیمار بعد از جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن، به طور تصادفی، یکی از لنزهای Tecnis یا Akreos AO کار گذاشته شد. سه ماه بعد از عمل، بهترین دید اصلاح شده (BCVA)، اعوجاج اسفریک در اندازه مردمک 4 و 6 میلی متر و حساسیت کنتراست در شرایط روشنایی و تاریکی در بسامدهای 1، 2، 5، 10 و 20 دور در درجه تعیین گردید.
بیماران شامل 18 مرد و 16 زن بودند. میانگین سنی بیماران در گروه Tecnis، 1/6±58 سال و در گروه AO، 8/5±64 سال بود (06/0P=). میانگین BCVA در گروه Tecnis، 080/0±076/0 لوگمار و در گروه AO، 090/0±115/0 لوگمار بود (33/0P=). اعوجاج اسفریک در گروه Tecnis نسبت به گروه AO، در اندازه مردمک 4 میلی متر (μm 097/0±140/0 در مقابل μm 087/0±285/0، 0001/0P<) و 6 میلی متر (μm 183/0±303/0 در مقابل μm 083/0±329/0، 4/0P=) کم تر بود. حساسیت کنتراست در گروه Tecnis، در شرایط روشنایی در بسامدهای 1، 2، 5 و 10 دور در درجه و در شرایط تاریکی در بسامدهای 1، 2 و 10 دور در درجه، به طور معنی داری نسبت به گروه AO بالاتر بود.
لنز داخل چشمی Tecnis Z9000 هم از نظر اعوجاج اسفریک و هم از نظر حساسیت کنتراست در مقایسه با Akreos OA نتایج بهتری دارد.

مقایسه لنز داخل چشمی آسفریک AcrySof IQ و لنز داخل چشمی اسفریک Sensar از نظر اعوجاج اسفریک (spherical aberration) و حساسیت کنتراست.
روش پژوهش: برای 34 چشم از 34 بیمار، بعد از جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن، به طور تصادفی، یکی از لنزهای داخل چشمی IQ یا Sensar کار گذاشته شد. سه ماه بعد از عمل، بهترین دید اصلاح شده (BCVA)، اعوجاج اسفریک در اندازه مردمک 4 و 6 میلی متر و حساسیت کنتراست در شرایط روشنایی و تاریکی در بسامدهای فضایی 1، 2، 5، 10 و 20 دور در درجه تعیین گردید.

بیماران شامل 21 مرد (8/61 درصد) و 13 زن (2/38 درصد) بودند. میانگین سنی بیماران در گروه IQ، 6/5±5/57 سال و در گروه Sensar، 1/6±0/61 سال بود (06/0P=). میانگین BCVA در گروه IQ، 071/0±083/0 لوگمار و در گروه Sensar، 097/0±145/0 لوگمار بود (079/0P=). اعوجاج اسفریک در گروه IQ نسبت به گروه Sensar، در اندازه مردمک 4 میلی متر (μm 107/0±183/0 در مقابل μm 138/0±354/0، 001/0P<) و 6 میلی متر (μm 096/0±26/0 در مقابل μm 152/0±435/0، 002/0P=) کم تر بود. حساسیت کنتراست در گروه IQ، هم در شرایط روشنایی (در 1، 2، 5، 10 و 20 دور در درجه) و هم در شرایط تاریکی (در 1، 10 و 20 دور در درجه) بالاتر بود (02/0P<).

لنز داخل چشمی آسفریک AcrySof IQ، هم از نظر اعوجاج اسفریک و هم از نظر حساسیت کنتراست در مقایسه با لنز داخل چشمی اسفریک Sensar، نتایج بهتری دارد.

ارزیابی اثر تصحیح کننده برش شل کننده لیمبوس (LRI: limbal relaxing incision) بر روی آستیگماتیسم پیشین قرنیه در چشم هایی که تحت عمل جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن بدون بخیه قرار می گیرند.
روش پژوهش: در این کارآزمایی بالینی غیرتصادفی، در 21 چشم از 21 بیمار (گروه LRI) که تحت عمل فیکوامولسیفیکیشن بدون بخیه قرار گرفتند؛ LRI انجام شد. برش ها بر اساس یک نوموگرام که بر حسب آستیگماتیسم قبل از عمل و به وسیله توپوگرافی به دست آمده بود؛ ایجاد شدند. نتایج گروه LRI با نتایج 36 چشم از 36 بیمار به عنوان گروه شاهد که تحت جراحی مشابه بدون انجام LRI قرار گرفتند؛ مقایسه گردید. برای بررسی تغییر در آستیگماتیسم، از تحلیل برداری جفی (Jaffe vector analysis) استفاده شد.
میانگین آستیگماتیسم قبل از عمل در گروه LRI و گروه شاهد، به ترتیب 07/1±82/2 و 27/0±66/0 دیوپتر بود که بعد از عمل، به ترتیب به 03/1±68/1 و 22/0±62/0 دیوپتر کاهش یافت. مقدار کاهش جبری آستیگماتیسم در گروه LRI، برابر 04/1±19/1 دیوپتر و در گروه شاهد، برابر 47/0±03/0 دیوپتر بود (003/0P=). متوسط تغییر برداری در گروه LRI برابر 36/1±37/2 دیوپتر بود. در گروه LRI، در 13 مورد (9/61 درصد)، کم اصلاحی و در 2 مورد (5/9 درصد)، بیش اصلاحی رخ داد. هیچ گونه عارضه مهم دیگری مشاهده نگردید.
انجام LRI در همراهی با عمل جراحی فیکوامولسیفیکیشن، در کاهش آستیگماتیسم پیشین قرنیه موثر است ولی برای کسب نتایج بهتر، تغییر نوموگرام مورد نیاز است.

ارزیابی میزان تاثیر عمل جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکاسیون و قرار دادن لنز داخل چشمی اتاق خلفی (PCIOL) بر روی فشار چشم (IOP)، میزان مصرف داروهای ضد گلوکوم و حدت بینایی در بیماران مبتلا به گلوکوم زاویه بسته مزمن (CACG) و آب مروارید هم زمان.
روش پژوهش: بیماران واجد شرایط به طور متوالی وارد این مطالعه شدند. همه بیماران تحت عمل جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن و کارگذاری PCIOL به روش یکسان قرار گرفتند. بیماران حداقل به مدت 6 ماه پی گیری شدند. IOP، تعداد داروهای مصرفی ضد گلوکوم و حدت بینایی قبل و پس از عمل اندازه گیری شدند.
مطالعه بر روی 23 بیمار شامل 14 مرد و 9 زن با میانگین سنی 2/7±9/67 سال (80-55 سال) انجام شد. میانگین تعداد داروهای مصرفی قبل از عمل 81/0±87/1 بود که 6 ماه پس از عمل به 05/1±87/0 کاهش یافت (001/0P=). قبل از عمل همه بیماران از داروهای ضد گلوکوم استفاده می کردند ولی در آخرین پی گیری، 11 بیمار (8/47 درصد) نیازی به داروی ضدگلوکوم نداشتند. متوسط IOP قبل و 6 ماه پس از عمل 64/3±78/16 و 29/2±08/14 میلی متر جیوه بود (008/0P=). IOP همه بیماران در آخرین پی گیری، با یا بدون مصرف دارو، کم تر از mmHg 22 بود. میانگین حدت بینایی بیماران قبل از عمل 32/0±01/1 لوگمار بود که پس از عمل به43/0±37/0 لوگمار افزایش یافت (001/0P=).
انجام عمل جراحی آب مروارید به روش فیکو امولسیفیکیشن و کارگذاری PCIOL به تنهایی در مبتلایان به CACG و آب مروارید هم زمان، می تواند موجب کنترل بهتر IOP و کاهش میزان داروهای ضدگلوکومی مصرفی شود.

تعیین تغییرات عمق اتاق قدامی طی 6 ماه پس از جراحی آب مروارید به روش فیکوامولسیفیکیشن و کارگذاری لنز داخل چشمی (IOL) تاشونده.
روش پژوهش: طی یک مطالعه مقطعی- توصیفی، 85 چشم از 85 بیمار، یک و 6 ماه پس از جراحی فوق، از نظر عمق اتاق قدامی و اندازه کپسولورکسیس مورد ارزیابی قرار گرفتند.
بیماران شامل 44 مرد و 41 زن با میانگین سنی 13±9/58 سال (94-21 سال) بودند. میانگین عمق اتاق قدامی در یک ماه بعد از عمل 54/0±48/4 میلی متر و در 6 ماه بعد از عمل 64/0±39/4 میلی متر بود (26/0P=). عمق اتاق قدامی در گروه کپسولورکسیس بزرگ تر، هم در یک ماه و هم در 6 ماه بعد از عمل، کم تر بود ولی تفاوت مشاهده شده معنی دار نبود.
کاهش عمق اتاق قدامی طی 6 ماه بعد از عمل فیکوامولسیفیکیشن و کارگذاری IOL تاشونده، از نظر آماری معنی دار نیست. هم چنین، گرچه کپسولورکسیس بزرگ تر باعث کاهش بیش تر عمق اتاق قدامی می شود ولی این تفاوت نیز قابل توجه نمی باشد.

تعیین پیامدهای بینایی و عوارض جراحی آب مروارید با و بدون برداشتن کپسول خلفی و ویترکتومی قدامی در کودکان 15-10 ساله.
روش پژوهش: هفده چشم از 12 کودک 15-10 ساله مبتلا به آب مروارید مادرزادی یا تکاملی، به طور تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. برای گروه اول (8 چشم) لنزکتومی، کپسولوتومی خلفی، ویترکتومی قدامی و کارگذاری لنز داخل چشمی اتاق خلفی (PCIOL) و برای گروه دوم (9 چشم) لنزکتومی و کارگذاری PCIOL بدون برداشتن کپسول خلفی و ویترکتومی انجام شد. بیماران حداقل 6 ماه پی گیری شدند. IOL در همه موارد از جنس آکریلیک هیدروفوب بود.
متوسط سن بیماران در زمان جراحی 5/1±3/12 سال (10 تا 15 سال) بود. بیماران به مدت 2/11±7/18 ماه (6 تا 36 ماه) پی گیری شدند. میانگین بهترین دید اصلاح شده (BCVA) قبل از جراحی در گروه ویترکتومی 4/0±0/1 لوگمار و در گروه غیرویترکتومی 5/0±8/0 لوگمار بود (5/0P=). میانگین BCVA بعد از جراحی در گروه ویترکتومی 1/0±1/0 لوگمار و در گروه غیرویترکتومی 4/0±2/0 لوگمار بود (3/0P=). کدورت کپسول خلفی در 3 چشم در گروه غیرویترکتومی مشاهده شد ولی با توجه به خفیف بودن کدورت محور بینایی، به کپسولوتومی با لیزر نیاز نشد.
اگرچه لنزکتومی همراه با کپسولوتومی خلفی و ویترکتومی قدامی در کودکان 15-10 ساله روشی امن می باشد ولی انجام آن به نظر ضروری نمی رسد.

ارزیابی تاثیر نوروتومی عصب بینایی از طریق ویترکتومی (TON) در درمان نوروپاتی ایسکمیک قدامی غیر آرتریتی عصب بینایی (NAION).
روش پژوهش: شانزده چشم از 16 بیمار مبتلا به NAION اخیر (کم تر از 6 هفته از شروع علایم) در این کارآزمایی بالینی تصادفی شده شاهددار بررسی شدند. بیماران به طور تصادفی به دو گروه مساوی TON و شاهد (تحت نظر گرفتن) تقسیم شدند. حدت بینایی و میدان بینایی بیماران قبل و بعد از عمل مقایسه شد و عوارض TON نیز ارزیابی شدند.
بعد از 6 ماه پی گیری، 6 چشم از گروه TON و دو چشم از گروه شاهد به بهبود بینایی (حداقل 2 خط اسنلن بهبود در حدت بینایی) دست یافتند (04/0 = P) و میانگین بهبود بینایی در گروه TON نسبت به گروه شاهد، هم در ماه سوم (03/0 = P) و هم در ماه ششم (03/0 = P) بهتر بود. زمان رسیدن به بهترین دید اصلاح شده، بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشت. بهبود میدان بینایی در پایان مطالعه در گروه TON به طور معنی داری بهتر از گروه شاهد بود (01/0P=).
TON در درمان NAION اخیر از نظر بهبود حدت بینایی و میدان بینایی، موثر است. برای تایید این نتیجه گیری نیاز است که یک مطالعه چندمرکزی با تعداد نمونه بیش تر انجام گردد.

مقایسه دو روش باکل صلبیه و ویترکتومی عمیق از نظر زمان اتصال مجدد فووآ بعد از عمل جراحی موفقیت آمیز در موارد جداشدگی شبکیه همراه با جداشدگی ماکولا.
روش پژوهش: در این کارآزمایی بالینی غیرتصادفی، 25 بیمار با جداشدگی رگماتوژن خودبه خودی شبکیه همراه با جداشدگی فووآ شامل 11 بیمار در گروه ویترکتومی عمیق و 14 بیمار در گروه باکل صلبیه، مورد بررسی قرار گرفتند. انتخاب بیماران برای نوع عمل جراحی، صرفا براساس اندیکاسیون های رایج و مورد قبول و به صورت غیرتصادفی بود. بیماران، قبل و در ماه های 1، 6 و 12 بعد از عمل تحت معاینات کامل چشمی و OCT (optical coherence tomography) قرار گرفتند.
OCT در گروه ویترکتومی عمیق، در همه موارد، چسبیدگی کامل فووآ را در ماه های 1، 6 و 12 بعد از عمل نشان داد ولی در گروه باکل صلبیه، مایع زیر فووآ به صورت تحت بالینی، در یک ماه بعد از عمل در 8 بیمار (2/57 درصد)، در 6 ماه بعد از عمل در 7 بیمار (50 درصد) و در 12 ماه بعد از عمل در 3 بیمار (4/21 درصد) وجود داشت.
در موارد جداشدگی شبکیه مشتمل بر ماکولا، ویترکتومی عمیق، براساس نتایج OCT، منجر به چسبندگی کامل و بدون تاخیر فووآ می گردد و به وضوح بهتر از باکل صلبیه است. البته در گروه باکل نیز با گذشت زمان، افزایش تدریجی موارد اتصال مجدد فووآ تا ماه دوازدهم بعد از عمل مشاهده می گردد.

تعیین شیوع انواع نقص های میدان بینایی ناشی از گلوکوم زاویه باز در هنگام تشخیص بیماری.
روش پژوهش: این مطالعه مقطعی در بیماران مراجعه کننده به کلینیک گلوکوم بیمارستان فارابی اصفهان انجام شد. بیمارانی که گلوکوم زاویه باز در آن ها براساس فشار داخل چشمی (IOP)، میدان بینایی و معاینه ته چشم و گونیوسکوپی مورد تایید قرار گرفت؛ وارد مطالعه شدند. در بیمارانی که دارای حداقل 3 میدان دید قابل اعتماد بودند؛ آخرین میدان بینایی جهت تفسیر انتخاب شد. معیار قابل اعتماد بودن میدان بینایی، خطای مثبت و منفی کم تر از 33 درصد و کاهش فیکسیشن (fixation loss) کم تر از 20 درصد بود. بیمارانی که دارای سایر اختلالات چشمی هم زمان با گلوکوم بودند؛ از مطالعه حذف شدند. شدت آسیب گلوکوماتوز، براساس انحراف میانگین (MD) تعریف شد و بیماران براساس MD به 3 گروه خفیف (تا 0/6- دسی بل)، متوسط (بین 6- تا 12- دسی بل) و پیش رفته (بزرگ تر از 12- دسی بل) تقسیم شدند.
مطالعه بر روی 308 چشم از 189 بیمار انجام شد. متوسط سن بیماران 0/12±2/53 سال (دامنه 79-13سال) بود. میانگین MD برابر 0/9±3/12- دسی بل (4/0- تا 4/34- دسی بل) بود. این میانگین در زنان 0/9±8/10- و در مردان 2/9±4/13- بود (02/0P=). براساس MD، 104 چشم (8/33 درصد) در مرحله خفیف، 74 چشم (0/24 درصد) در مرحله متوسط و 130 چشم (2/42 درصد) در مرحله پیش رفته تشخیص داده شدند. از نظر نقص میدان بینایی، 23 چشم (5/7 درصد) دپرشن کلی، 102 چشم (1/33 درصد) نقص میدان فوقانی، 75 چشم (3/24 درصد) نقص میدان تحتانی و 91 چشم (5/29 درصد) اختلال مرکب میدان بینایی داشتند. هفت چشم (3/2 درصد) اسکوتوم پاراسنترال و 3 چشم (0/1 درصد) جزیره مرکزی (central island) داشتند. در 7 چشم (3/2 درصد) نقص میدان بینایی مشاهده نگردید. از میان اختلالات موضعی، اسکوتوم کمانی (6/35 درصد) شایع ترین نوع اختلال میدان بینایی بود.
تعداد قابل توجهی از بیماران گلوکومی در مرحله پیش رفته تشخیص داده می شوند که لزوم تدوین غربالگری مناسب را بازگو می کند. شایع ترین اختلال موضعی میدان بینایی در بیماران ما، اسکوتوم کمانی بود.

تعیین فراوانی انواع علایم چشمی در مبتلایان به سندرم مارفان.
روش پژوهش: این مطالعه مقطعی بر روی 43 بیمار که به علت علایم چشمی سندرم مارفان، طی 27 ماه به درمانگاه های تخصصی چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی یزد مراجعه کرده و یا ارجاع داده شده بودند؛ انجام گردید. علایم چشمی سندرم مارفان از جمله دررفتگی عدسی، اختلالات انکساری، قرنیه مسطح، اختلالات شبکیه، گلوکوم و غیره مورد ارزیابی قرار گرفتند.
بیماران در 24 مورد (8/55 درصد) مونث و در 19 مورد (2/44 درصد) مذکر بودند. میانگین سنی بیماران 5/7±23/26 سال (44-6 سال) بود. سابقه خانوادگی سندرم مارفان در 39 بیمار (7/90 درصد) مثبت بود. عوارض چشمی سندرم مارفان در این بیماران شامل نیمه دررفتگی عدسی (7/76 درصد)، نزدیک بینی بالا (9/41 درصد)، استرابیسم (9/27 درصد)، گلوکوم (0/14 درصد)، قرنیه مسطح (6/11 درصد) و جداشدگی شبکیه (0/7 درصد) بودند. بیماران در 14 درصد موارد سابقه جراحی به علت عوارض چشمی مارفان شامل جداشدگی شبکیه، استرابیسم و لنزکتومی داشتند.
تظاهرات عمده چشمی سندرم مارفان در این مطالعه، شامل اکتوپی عدسی، نزدیک بینی بالا، استرابیسم، گلوکوم و جداشدگی شبکیه بوده اند.

ارزیابی تغییرات هیستوپاتولوژیک ایجادشده به وسیله میتومایسین-C (MMC) با غلظت 02/0 درصد در قرنیه خرگوش.
روش پژوهش: مطالعه بر روی 48 قرنیه از 24 خرگوش (Albino، Dutch type) انجام شد. هر دو چشم خرگوش ها تحت کراتکتومی لایه ای به وسیله چاقوی هلالی (crescent) قرار گرفتند و سپس به طور تصادفی، در یک گروه (24 چشم) یک قطره MMC با غلظت 02/0 درصد (گروه MMC‍) و در یک گروه (24 چشم) محلول نمکی متعادل (گروه شاهد)، به مدت یک دقیقه روی استروما قرار داده شد. بعد از یک دقیقه، شستشو با محلول نمکی طبیعی انجام گردید و فلپ قرنیه به محل اولیه برگردانده شد. شصت روز بعد، نمونه های قرنیه در فرمالین 10 درصد تثبیت شدند و اسلایدهای رنگ آمیزی شده با هماتوکسیلین- ائوزین و پریدیک اسید شیف و در صورت لزوم قرمز کنگو، تحت بررسی با میکروسکوپ نوری قرار گرفتند.
یکی از قرنیه ها در گروه MMC، کاهش تعداد کراتوسیت ها را نشان داد. اسکار در محل فلپ، تولید کلویید، نورگ زایی در محل برش، ادم در محل فلپ و استروما و هایپرپلازی اپی تلیوم در محل برش و یا فلپ، با میزان مساوی در دو گروه رخ دادند. اسکار استروما در گروه MMC رخ نداد ولی در 2 مورد از چشم های شاهد رخ داد. در گروه شاهد، 3 مورد نازک شدگی اپیتلیوم و 2 مورد رنگ پذیری ائوزینوفیلیک در محل فلپ دید شد. اندوتلیوم در همه موارد نرمال بود.
به نظر می رسد که استفاده از میتومایسین- C در محل عمل در جراحی های کراتورفرکتیو، اثر سویی در ترمیم اپی تلیوم و محل فلپ و یا سلامت اندوتلیوم ندارد. مطالعات انسانی بیش تر توصیه می شود.

مشخص نمودن تظاهرات آسیب شناسی، میکروسکوپ الکترونی و اسکن کانفوکال درکراتوپاتی ناشی از آب معدنی اهرم در قرنیه های افراد دهنده.
روش پژوهش: هفت گلوب از 5 فرد دهنده مورد مطالعه قرار گرفتند که 5 مورد آن ها با زمان های متفاوت (30 ثانیه و 3، 15، 30 و 60 دقیقه) از سمت قرنیه در تماس با آب معدنی اهرم قرار گرفتند و 2 قرنیه دیگر به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند. پس از انجام اسکن کانفوکال در هر قرنیه، قرنیه به همراه کناره کوچکی از صلبیه جدا شد و از نظر آسیب شناسی مورد ارزیابی قرار گرفت قرنیه ای که 60 دقیقه در تماس با آب معدنی اهرم بود تحت اسکن با (SEM) و ترنسمیشن الکترون میکروسکوپی (TEM) قرار گرفت.
تظاهرات اسکن کانفوکال بسته به زمان تماس قرنیه ها با آب معدنی اهرم، از رسوبات داخل اپی تلیومی با کنتراست بالا تا ایجاد تاول های زیراپی تلیومی متفاوت بود. در ارزیابی SEM از قرنیه ای که به مدت 60 دقیقه در تماس با آب معدنی اهرم بود؛ علاوه بر وجود رسوبات منتشر روشن و نامنظم غنی از سولفور روی سطح اپی تلیوم، تخریب موضعی یاخته های اپی تلیوم به همراه ایجاد سوراخ های کوچک داخل اپی تلیومی مشاهده گردید. در ارزیابی TEM نیز رسوبات حجیم الکترون لوسنت (electron lucent) در زیر یاخته های اپی تلیوم بازال و نیز بین لایه بومن و غشای پایه یافت شدند. در اسکن کانفوکال قرنیه های شاهد، کدورت غیراختصاصی در سطح استروما به همراه چین های غشای دسمه دیده شد و اپی تلیوم فاقد رسوبات با کنتراست بالا بود. قرنیه های شاهد در ارزیابی آسیب شناسی نیز فاقد رسوبات داخل اپی تلیومی بودند.
آب معدنی اهرم، حتا با تماس کوتاه مدت، موجب کراتوپاتی سولفات در قرنیه چشم غیرزنده می شود که به طور شاخص، بخش قدامی قرنیه را درگیر می کند و تظاهرات متفاوتی از نظر آسیب شناسی، اسکن کانفوکال و میکروسکوپ الکترونی نشان می دهد.

با توجه به افزایش فزاینده شیوع دیابت قندی، این افراد نسبت بیش تری از مراجعان به چشم پزشکان را تشکیل خواهند داد و آب مروارید یکی از مهم ترین علل کاهش بینایی در این افراد است. برخورد صحیح با آب مروارید در این بیماران، نیاز به توجه ویژه و در نظر گرفتن وضعیت سایر قسمت های چشم و شرایط سیستمیک دارد. در گذشته نه چندان دور، عوارض عمل جراحی آب مروارید در این بیماران زیاد بود و توصیه می شد که عمل جراحی با تاخیر انجام شود. با آمدن تجهیزات و روش های جدیدتر و انجام جراحی با حداقل صدمه بافتی، نتایج جراحی بهبود چشم گیری یافته اند. مطالعات متعددی در رابطه با آب مروارید در بیماران دیابتی انجام شده اند. این مطالعه مروری، بر اساس جستجو در مدلاین با استفاده از واژه های کلیدی cataract، diabetes mellitus، diabetic macular edema، diabetic maculopathy و diabetic retinopathy انجام پذیرفته است.

استحاله سنی ماکولا (AMD)، علت مهم کوری در سنین بالاست. این بیماری یک پدیده چندعاملی است که عوامل محیطی و ژنتیک، هردو در ایجاد آن نقش دارند اما نحوه توارث در این بیماری مانند بسیاری از بیماری های ژنتیک دیگر، از قوانین مندلی پیروی نمی کند. در واقع، این بیماری معلول وجود چند عامل ژنتیک با هم می باشد و به این نوع بیماری ها، بیماری های پیچیده (کمپلکس) گفته می شود. در سال های اخیر، در مورد نقش ژنتیک در ایجاد این بیماری پیچیده، تحقیقات وسیعی انجام شده اند. در این مقاله، مروری داریم بر روش های بررسی ژنتیک و نقاط قوت و ضعف آن ها در بیماری پیچیده AMD و سپس ژن های احتمالی موثر در ایجاد این بیماری را معرفی و نقش احتمالی هریک را بررسی می کنیم. در پایان، به دو ژن یعنی فاکتور کمپلمان H و ژنی در ناحیه 387715LOC می پردازیم که تغییرات آن ها سهم مهمی در ایجاد بیماری دارد.

گزارش یک مورد کونژنکتیویت ساختگی.
معرفی بیمار: دختر 16 ساله ای با شکایت از درد و قرمزی پلک های چشم چپ به درمانگاه چشم پزشکی مراجعه نمود. پس از رد تشخیص های افتراقی و با توجه به مشکلات عاطفی بیمار، تشخیص کونژنکتیویت ساختگی مطرح گردید.
در موارد کونژنکتیویت پایدار و در حضور زمینه عاطفی که فرد از بیمارانگاری خود سود اولیه می برد؛ پس از رد پاتولوژی های چشمی، باید بیمار از نظر تشخیص کونژنکتیویت ساختگی مورد بررسی قرار گیرد.

معرفی یک بیمار مبتلا به اپیدرمولیز تاولی دیستروفیک نوع غالب که به دنبال ضربه خفیف (مالش چشم ها) دچار سیمبلفارون شده بود.
معرفی بیمار: دختربچه 10 ساله ای که از دوران کودکی دچار ضایعات تاولی و زخم های ناحیه تنه و کف دست ها و نیز ناخن های دیستروفیک شده بود؛ به دلیل تشکیل سیمبلفارن در چشم راست که نیمه داخلی پلک فوقانی را به قسمت سوپرونازال قرنیه متصل کرده بود به کلینیک مراجعه کرد. در قسمت مرکزی قرنیه هر دو چشم، یک کدورت زیراپی تلیومی خفیف مشاهده می شد. بیمار سابقه یک ضربه خفیف به چشم راست (در حد مالش چشم ها) را حدود 3 سال قبل ذکر می کرد که بعد از آن دچار قرمزی چشم و ضایعه تاول مانند ملتحمه شده بود. بیمار دو بار تحت عمل جراحی جهت برداشتن سیمبلفارون قرار گرفته بود که مدت کوتاهی بعد از انجام عمل جراحی، سیمبلفارون با شدت بیش تری عود کرده بود.
اپیدرمولیز تاولی دیستروفیک ممکن است با عوارض چشمی همراه باشد. پیش گیری از ضربه های خفیف مانند مالش چشم ها در این بیماران می تواند در جلوگیری از ایجاد عوارض چشمی از جمله سیمبلفارون مفید باشد.

توصیف جنبه های آسیب شناسی درگیری قرنیه در یک بیمار مبتلا به گزرودرما پیگمنتوزوم (Xeroderma Pigmentosum).
معرفی بیمار: آقای 19 ساله ای با تشخیص بالینی گزرودرما پیگمنتوزوم به کلینیک چشم پزشکی مراجعه نمود. بیمار از کاهش شدید بینایی و لک دوطرفه قرنیه، به ویژه، در چشم راست شکایت داشت. به علت کدورت شدید قرنیه به همراه نورگ زایی و رسوبات لیپیدی، پیوند نفوذی قرنیه در چشم راست وی انجام شد و قرنیه گیرنده، تحت ارزیابی آسیب شناسی قرار گرفت که کراتیت لیپوگرانولوماتوز بینابینی مزمن تشخیص داده شد.
حسب اطلاع ما، این مقاله نخستین گزارش از درگیری قرنیه در یک بیمار مبتلا گزرودرما پیگمنتوزوم در ایران است که به توصیف تظاهرات آسیب شناسی درگیری قرنیه این بیماری نادر می پردازد.

گزارش یک مورد رتینوسایتوما که با رتینوبلاستومای دوطرفه همراه بوده است.
معرفی بیمار: دختربچه سه ساله ای به علت اگزوتروپی چشم چپ توسط چشم پزشک معاینه شد که در معاینه زیربی هوشی، یک عدد رتینوسایتومای واضح در چشم چپ به همراه پنج عدد تومور رتینوبلاستومای مجزا در آن چشم و سه عدد تومور مجزای رتینوبلاستوما در چشم راست مشاهده گردید.
رتینوسایتوما، با آن که اغلب تومور خوش خیمی است ولی ممکن است که با رتینوبلاستوما همراه گردد. لذا در پی گیری این بیماران، باید دقت لازم به عمل آید.

گزارش یک مورد همراهی مردمک تونیک با سیدروز چشمی.
معرفی بیمار: پسر 10 ساله ای با مردمک بزرگ چشم راست از 2 هفته قبل مراجعه نمود. دید دو چشم 10/10 بدون مارکوس گان بود. قطر مردمک در چشم راست 5 میلی متر و در چشم چپ 3 میلی متر بود. آنیزوکوریا در روشنایی بیش تر و در تاریکی کم تر بود. مردمک چشم راست به پیلوکارپین 1/0 درصد واکنش نشان می داد. در فوندوسکوپی، در قسمت تحتانی شبکیه یک جسم بیگانه دیده شد که در گرافی ساده نیز قابل مشاهده بود. بیمار دو ماه بعد با کاهش دید چشم راست در حد 10/6 مراجعه نمود. هم چنان مشخصات مردمک تونیک در چشم راست دیده می شد و تغییرات پیگمانتری در شبکیه قابل مشاهده بود. بعد از انجام ویترکتومی عمیق، یک جسم بیگانه به ابعاد 5/1*5/1 میلی متر خارج شد. در پی گیری های بعدی، آنیزوکوریا به تدریج برطرف شد و پس از گذشت 6 ماه از خارج کردن جسم بیگانه، اندازه مردمک ها برابر گردید و دیگر علامتی از مردمک تونیک وجود نداشت. در معاینه با اسلیت لمپ، آب مروارید زیرکپسولی خلفی مختصری دیده می شد و بهترین دید اصلاح شده چشم راست 10/7 بود. بیمار برای پی گیری مراجعه ننمود.
سیدروز چشمی می تواند موجب مردمک تونیک شود و باید در تشخیص افتراقی مردمک تونیک قرار گیرد.

گزارش دو فرد مبتلا به نزدیک بینی محوری بالا همراه با ازوتروپی یا سندرم چشم ثقیل (Heavy eye syndrome) و نتایج درمان جراحی آن ها.
معرفی بیمار: دو دختر 15 و 17 ساله به علت کاهش دید و انحراف ظاهری چشم به درمانگاه چشم پزشکی پوستچی مراجعه نمودند. در معاینه، ازوتروپی بیش از 50 پریزم دیوپتر و هایپوتروپی بیش از 10 پریزم دیوپتر در نگاه روبه رو و محدودیت ابداکشن (3- تا 4-) و الویشن (elevation، 1- تا 2-) در هر دو چشم وجود داشت. CT- اسکن حدقه، فشردگی ماهیچه راست خارجی را بین گلوب بزرگ شده و دیواره حدقه نشان داد. حین جراحی، مسیر غیر طبیعی ماهیچه راست خارجی (downward displacement) دیده شد. نتایج جراحی در هر دو بیمار رضایت بخش و قابل قبول بود.
در بیماران دارای نزدیک بینی محوری بالا همراه با استرابیسم، قبل از عمل جراحی، تصویربرداری، به ویژه CT- اسکن یا MRI از حدقه توصیه می شود تا اختلالات جا به جایی ماهیچه ها یا فشردگی آن ها در مقابل دیواره حدقه مشخص گردد و بتوان عمل جراحی را براساس عامل پاتوفیزیولوژیک ایجادکننده اختلال، طراحی نمود.