فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده
سال دوم شماره 6 (پاییز و زمستان 1385)

تحقیق حاضر با هدف تعیین سطح سازگاری خواهران شاغل در سپاه صورت گرفته است و در صدد تعیین سطح سازگاری در خانه، سازگاری بهداشتی، سازگاری اجتماعی، سازگاری عاطفی و سازگاری شغلی است.
خواهران با سن 40د سال و یا با سابقه خدمت بیشتر در تمام زمینه ها سازگاری بیشتری دارند. میزان سازگاری بهداشتی و اجتماعی خواهران با سن کمتر از 29 سال، یا با سابقه خدمت کمتر از 5 سال و یا مجرد، بیشتر از سایر خواهران با سن و سابقه بیشت و متاهل بود. نتایج بدست آمده از آزمون t نشان داد که افراد از نظر وضعیت تاهل در سازگاری بهداشتی و سازگاری اجتماعی با یکدیگر تفاوت معناداری دارند. بعلاوه تفاوت معنا داری بین سطح سازگاری خواهرانی که در تهران خدمت می کنند با خواهرانی که در سایر استانها خدمت می کنند وجود ندارد.
نتیجه بدست آمده در رابطه با افرادی که سابقه خدمت بیشتر از 15 سال دارند نشان دهنده هماهنگی آنها با شرایطی است که در آن قرار گرفته اند. به عبارت دیگر این افراد بعد از حداقل 15 سال خدمت توانسته اند به خواسته های خود و سازمان پاسخ گویند و سازگاری نسبتا خوبی در خانه و خانواده و به لحاظ شغلی و عاطفی پیدا نمایند. نتیجه بدست آمده از نظر محل خدمت نشان دهنده آن است که اگرچه محل خدمت افراد مورد بررسی از نظر جغرافیایی پراکندگی زیادیی داشته است ولی محل خدمت تفاوتی دز سطوح مختلف سازگاری در افراد ایجاد نکرده است و این نتیجه بیانگر یکدستی و یکنواختی نیروها، تقریبا در کل سازمان سپاه، بدور از نگاه منطقه ای است و می تواند به عنوان یک جنبه مثبت در نظر گرفته شود.

برای تمامی افراد شاغل از جهت نظری یک نوع ملاک یا استاندارد شغلی وجود دارد که بر اساس آن می توان میزان موفقیت شغلی افراد را مورد داوری قرار داد. یک از مهمترین این نوع ملاکها رفتار یا وضعیتی است که بر اساس شاخص ایده آل تعریف می شود به تعبیر دیگر ملاک نوع رفتار است که مطلوب تلقی می شود و شخص رسیدن به آن را هدف خود می داند. در چند دهه اخیر حضور زنان در سازمانها و موسسات مختلف و افزایش درصد زنان شاغل، کنکاش در عوامل موثر بر موفقیت، رضایت و کارآیی شغلی آنان نیز مورد توجه روز افزون همگان قرار گرفته است. این مقاله ضمن بررسی پیشینه موفقیت شغلی دیدگاه های مربوط به این مسئله بخصوص دیدگاه های عامل شخصیتی را بررسی کرده است و با استناد به تحقیقات انجام شده رابطه شخصیت و موفقیت شغلی را به بحث می گذارد. در ادامه نیز انگیزش پیشرفت و رابطه آن را با موفقیت شغلی مورد توجه قرار می دهد و بر اساس آن یک مدل نظری برای معرفی عوامل موثر بر موفقیت شغلی زنان شاغل ارائه می دهد و رابطه موفقیت شغلی را متاثر از چند عامل اساسی، مثل خود شخصیت، انگیزش، عوامل فردی،عوامل سازمانی و... می داند.

بعد از استقلال کشورهای وابسته به اتحاد جماهیر شوروی از کشور روسیه، اهداف و سیاستهای اجتماعی این کشورها دگرگون شده بخصوص کشورهایی که سابقه دیرینه ای در اسلام داشتند، منش و روش این سیاستها به سمت و سویی حرکت کرد که هدایت آن را مردم انجام می دادند. در کشور ازبکستان که یکی از این کشورهای مسلمان است، این سمت و سو به سمتی هدایت می شد که نهاد خانواده بتواند از ارزش و جایگاه خاصی در بین سار نهادهای اجتماعی برخوردار گردد. در فرهنگ سنتی ازبک خانواده مکان مقدسی است که رشد ارزشهای ملی و حفظ دوام هر ملت را تامین می کند. خانواده پایه ی جامعه می باشد و محیطی است که در آن تمام فضیلتها و ارزشهای انسانی تکامل می یابد. حال آنکه رژیم شوروی، نهاد مقدس خانواده را با افکار مسموم کننده ی خود تحت تاثیر قرار داده بود و اصول اخلاقی معنوی و غرور ملی، اعتقادات مذهبی خانواده ازبک را از بین برده بودند و به جای آن خانواده هایی ظاهرا ملی و باطنا سوسیالیستی را که با زور و با ایده های کمونیستی تربیت شده بود،به وجود آوردند.
در یک چنین خانواده هایی جایگاه زن به شدت متزلزل و سقوط کرده بود و نقش او صرفا به عنوان یک عضو مادی در خانواده حفظ شده بود. فرهنگ ازبک احترام به زن را یک میراث دیرینه به حساب می آورد و جایگاه او را به عنوان پرورش دهنده اعضا خانواده و حفظ دوام آن می دانست. این مقاله تلاش می کند احیاء این جایگاه و پیوند خانواده را در جامعه امروز ازبکستان به رشته تحریر در آورد.

شاید یکی از مهمترین دغدغه های خانواده هایی که دارای چند پسر، آنهم سن 18 سالگی یا نزدیک به این سن دارند، مسئله نظام وظیفه عمومی آنها می باشد، هرچند دغدغه هایی همچون اشتغال و ازدواج در کنار آن وجود دارد.
سربازی یا نظام وظیفه عمومی امری است تقریبا بدون استثناء که در تمام کشورهای جهان با قواره های مختلف انجام می شود و بعضا برخی کشورهای بنا به شرایط خاص آن کشور و طی زمانهایی خاص،سران نظامی پیشنهاد وضع قوانینی را برای پاره وقت کردن این امر و یا حذف آن در محدوده زمانی خاص می کنند.

در دو دهه اخیر بر ضرورت حضور فعال زنان در قلمروهای مختلف علمی و پژوهشی، بیش از پیش تاکید شد است. یافته های متقن روان شناختی آشکار ساخته است که زنان به سبب برخورداری از ویژگی هایی همچون «دقت نظر»، «جزیی نگری»، «پشتکار» و «پایداری و حوصله»قادرند به یافته های دقیق و اثر گذاری دست یابند. به همین سبب، در دو دهه گذشته بسیاری از مراکز تحقیقاتی دنیا (چه در قلمرو های راهبردی و بنیادی، و چه در قلمروهای کاربستی و توسعه ایی) حضور زنان را در بخش های مختلف تحقیقی خویش مغتنم شمرده اند.