فهرست مطالب

آب و فاضلاب - پیاپی 45 (بهار 1382)

مجله آب و فاضلاب
پیاپی 45 (بهار 1382)

  • 68 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1382/02/15
  • تعداد عناوین: 12
|
  • مقالات علمی
  • جهانگیر عابدی کوپایی، مجید افیونی، سید فرهاد موسوی، بهروز مصطفی زاده، محمدرضا باقری صفحه 2
    با توجه به محدودیت منابع آب کشور و روند رو به رشد مصرف آب در سال های اخیر، ناشی از افزایش جمعیت و توسعه صنعتی، سیاست های جدید منابع آب کشور مبتنی بر افزایش میزان آب های قابل دسترس و جایگزین نمودن منابع آب می باشد. در این راستا اجرای تدابیری، به خصوص در بخش کشاورزی، که بیشترین سهم مصرف آب را به خود اختصاص داده است، می تواند در کاهش تاثیرات بحران آب مؤثر باشد. با توجه به این که حدود 60 تا 70 درصد آب مورد مصرف شهرها به فاضلاب تبدیل می شود، پساب فاضلاب های شهری می تواند به عنوان یک منبع با ارزش در کشاورزی محسوب شود، به شرط آنکه استفاده اصولی از آن با تصفیه مناسب و روش آبیاری متناسب با کیفیت پساب همراه باشد. همچنین عوارض سوء زیست محیطی و اثرات تجمعی و طولانی مدت استفاده از پساب، از جمله تجمع املاح و فلزات سنگین در خاک و گیاه، رفع گردد و با تحقیقات مستمر در زمینه های ذکر شده مقررات متناسب با هر منطقه ارائه شود.
    در این تحقیق، به منظور بررسی تاثیر پساب تصفیه خانه شاهین شهر اصفهان و سیستم های آبیاری بر روی EC خاک، آزمایش هایی برای چند محصول زراعی به مدت یک سال انجام گردید. تیمارهای آب آبیاری شامل آبیاری با پساب و آبیاری با آب چاه می با شد. تیمارهای سیستم آبیاری شامل سیستم آبیاری بارانی و سیستم آبیاری سطحی و محصولات کشت شده، چغندرقند، ذرت و آفتابگردان است. نمونه برداری از خاک، در چهار عمق 20- 0، 40-20، 80- 40 و120-80 سانتی متری در سه مرحله اول، وسط و انتهای فصل رشد انجام گرفت. نتایج نشان می دهد که استفاده از پساب، کاهش شوری خاک را در پی داشته است، به طوری که این کاهش در مقایسه با تیمار آب چاه معنی دار است. بهره گیری از پساب برای آبیاری باعث شده است که خاک های شور و سدیمی منطقه به یک خاک با شوری بین 25/1 تا 49/2 دسی زیمنس بر متر تغییر یابد. آبیاری بارانی تاثیر معنی داری بر کاهش شوری خاک در مقایسه با آبیاری سطحی داشته است. املاح در طول فصل رشد، در اثر آبشویی کاهش یافته و به زیر عمق توسعه ریشه ها منتقل گردیده است. مقدار این کاهش بستگی به نسبت آبشویی و بافت خاک در عمق های مختلف خاک دارد. روند آبشویی املاح، در کشت چغندر و ذرت به جهت بالا بودن نیاز آبی، بیش از کشت آفتابگردان بود. در تیمار آب چاه که میزان املاح آن بالاست، چنانچه نیاز آبشویی کاهش یابد، می تواند باعث افزایش املاح در عمق توسعه ریشه شود که کاهش عملکرد را بدنبال خواهد داشت. عامل دیگری که بر حرکت املاح خاک تاثیر دارد، خلل و فرج درشت ناشی از درز و ترک های سطحی خاک و خلل و فرج ناشی از وجود ریشه های قدیمی در خاک است. از دیگر عوامل مؤثر بر حرکت املاح، پخش آب در سطح خاک است که در سیستم آبیاری بارانی به خاطر افزایش راندمان پخش آب در سطح خاک، راندمان آبشویی املاح بیش از آبیاری سطحی می باشد، و ممکن است این مسئله در نتیجه کاهش جریان ترجیحی در سیستم آبیاری بارانی باشد.
    کلیدواژگان: آبیاری با پساب، سیستم های آبیاری، شوری خاک
  • علی اکبر زینتی زاده صفحه 13
    مدل ریاضی مورد نظر، بر اساس موازنه جرم و به منظور تعیین ترکیب درصد اجزای موجود در فرآیند لجن فعال به صورت لحظه ای، تهیه شده است. این مدل، فرآیند لجن فعال را در شرایط پایدار بررسی می نماید. مقادیر ترکیب درصد جامدات موجود و تولید شده طی فرآیند به عنوان تابعی از زمان ماند سلولی (SRT) می باشد. این مدل، شامل دو پارامتر متغیر است که از مشخصات فاضلاب خام ورودی بوده و به سادگی با استفاده از اطلاعات آزمایشگاهی می تواند تعیین شود. در این روش با توجه به ارتباط بین (SRT) و ترکیب درصد انواع جامدات موجود در سیستم، می توان با راندمان پیش بینی شده، بهترین زمان ماند سلولی را برای دست یابی به کیفیت مورد نظر انتخاب نمود. از این رو یکی از کاربردهای این مدل بهینه سازی طراحی و بهره برداری از سیستم لجن فعال می باشد.
  • علیرضا سردشتی صفحه 18
    کروم به طور معمول در آب های طبیعی وجود ندارد و از پساب های ناشی از صنایع دباغی، آبکاری، رنگ سازی به فرم های شیمیایی مختلف وارد جریان های آب می گردد و مشکلات زیست محیطی به دنبال دارد. در این تحقیق پساب یکی از کارخانجات دباغی مورد بررسی قرار گرفت. طیف uv-vis نشان می دهد که در این پساب فقط کروم (III) وجود دارد. اندازه گیری ها توسط اسپکتروفتومتری جذب اتمی، با شعله نیتروز-استیلن انجام شده است. رابطه بین جذب و غلظت در محدوده 2 تا ppm9 کاملا خطی و هیچگونه مزاحمتی از طرف سایر کاتیون ها مشاهده نشد. انحراف استاندارد نسبی 63/1% است و حد تشخیص آن mg/L1/0 می باشد. با توجه به این که فناوری حذف یون های فلزی از پساب بر پایه فرآیند تبادل یونی در سال های اخیر کاربرد فزاینده ای یافته است، لذا برای حذف کروم (III) از نمونه پساب، از روش semicontinu in column هیومیک اسید که یک مبادله کننده کاتیونی طبیعی است، استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در شرایط بهینه کروم (III) را با غلظت mg/L56/162 می توان از محلول پساب با راندمان27/96% بدون تغییر pH حذف کرد.
    کلیدواژگان: هیومیک اسید، تبادل یونی، پساب دباغی، کروم (III)، جذب اتمی شعله ای
  • حسین پورمقدس، محمدرضا شاهمنصوری، علی ظفرزاده صفحه 26
    جمع آوری و ذخیره آب باران برای مصارف مختلف، از جمله مصرف شرب، از دیرباز در ایران و سایر کشورهای جهان معمول بوده است. شهرستان مینودشت دارای جمعیتی بالغ بر 260000 نفر است که حدود 200000 نفر آن در روستاها سکونت دارند و از 1366 آب انبار برای جمع آوری آب باران برای مصارف مختلف استفاده می کنند. لذا آنالیز شیمیایی و میکروبی آب های جمع آوری شده از پشت بام ها در آب انبارها، برای شناسایی منابع احتمالی آلودگی، یافتن روش های مناسب برای جمع آوری و ذخیره آب باران و بهسازی مطلوب آب انبارها ضروری به نظر می رسد.
    برای انجام این تحقیق، تعداد 114 نمونه آب، برای آنالیز پارامترهای شیمیایی، و تعداد 68 نمونه آب برای آنالیز میکروبی از آب انبارهای روستاهای دهنه و صوفیان در شهرستان مینودشت، در مدت 8 ماه، مورد بررسی قرار گرفت.
    نتایج نشان داد که پارامترهای شیمیایی شامل: هدایت الکتریکی، قلیاییت، سختی، کلرور، نیترات و منگنز، در مقایسه با استاندارد آب آشامیدنی در حد مطلوب می باشند؛ اما غلظت بعضی از پارامترهای شیمیایی از جمله آهن در 9درصد، سرب در 69درصد و کروم در 6درصد نمونه های جمع آوری شده، از حد مجاز بیشتر بود. از لحاظ پارامترهای میکروبی در 100 میلی لیتر از نمونه ها، تعداد کلیفرم در 56درصد، اشرشیاکلی در 32درصد و استرپتوکوک فیکالیس در 26درصد از نمونه های جمع آوری شده بیش از حداکثر مجاز بود.
    کیفیت آب تعداد قابل ملاحظه ای از آب انبارها، از نظر پارامترهای شیمیایی و میکروبی، به علت آلودگی برای شرب مناسب نمی باشد. آلودگی های شیمیایی و میکروبی آب انبارها، می تواند ناشی از نفوذ فاضلاب های کشاورزی، فضولات حیوانی و انسانی و هم چنین استفاده از آب رودخانه می باشد.
    کلیدواژگان: آب باران، اب انبار، جمع آوری و ذخیره آب باران
  • عبدالعلی فرزاد صفحه 32
    سرمایش تبخیری، قرن هاست که برای بشر شناخته شده و وسایل سرمایشی متنوعی براساس آن ساخته شده است. ولی وقتی گرمای روز تابستانی از حد متوسط بالاتر می رود، وسیله سرمایش طراحی شده، ممکن است جوابگو نباشد و استفاده کننده در پی یافتن راهی برای افزایش بازده آن است. در این مقاله، اثر دمای آب خنک کننده ورودی به پوشال های هواساز در سالن های مرغداری، روی میزان تبخیر آب و سرمایش سالن، تعیین بازده کولر و صرفه جویی در آب مصرفی مورد بررسی قرار گرفته است. نشان داده شده است که برخلاف تصور، کاهش دمای آب خنک کننده تاثیر محسوسی روی سرمایش بیشتر ندارد، ولی با در نظر گرفتن تمهیداتی می توان در مقدار آب مصرفی به مقدار قابل ملاحظه ای صرفه جویی نمود.
    کلیدواژگان: سرمایشه تبخیری، تبخیر، بازده، پوشال
  • میر فرید عطارچی، ناصر فلاح صفحه 38
    در این مقاله ابتدا عوامل موثر در طراحی یک سیستم تصفیه آب به روش یون زدایی الکتریکی (EDI) تشریح می گردد. از مهم ترین عوامل اولیه موثر در طراحی یک سیستم EDI، ظرفیت مورد نیاز سیستم، خصوصیات آب ورودی به سیستم، کیفیت آب خروجی از سیستم و میزان بازیابی اسمی مورد نیاز می باشند، که در واقع طراحی با توجه به اطلاعات فوق پایه گذاری می شود. از دیگر عوامل موثر در طراحی یک سیستم EDI می توان به نحوه مرحله بندی، تعداد جفت سل ها، مشخصات جداکننده ها، ابعاد غشا ها، ابعاد الکترودها، مشخصات رزین های تعویض یونی، افت فشار در محفظه ها و... اشاره نمود. پس از تشریح عوامل موثر در طراحی، ارتباط بین این عوامل به وسیله الگوریتم های طراحی، مشخص می گردد.
    کلیدواژگان: یون زدایی الکتریکی، استاک، جداکننده، غشا
  • فریبرز ریاحی، فریدون پیامی، محبوبه رادگودرزی، مهناز زارع، شهلا صابری صفحه 46
    برای بررسی کیفیت شیمیایی و باکتریولوژیکی منابع آب زیرزمینی منطقه ی انرژی اتمی اصفهان، طی مدت سه و نیم سال، به طور فصلی از 8 چاه منطقه نمونه برداری و تغییرات 8 پارامتر کیفیت بررسی گردید. این هشت پارامتر شامل هدایت الکتریکی، یون های آهن، نیترات، کلراید، سختی کل، کل جامدات محلول، کلیفرم کلی و فیکال کلیفرم می باشد. نتایج نشان داد که عوامل سختی کل، یون کلراید و TDS، تغییرات منظمی نسبت به تغذیه از طریق بارش داشته و عوامل باکتریولوژیکی نیز با فصل تغییر می کند، به طوری که در تابستان تعداد میکروارگانیسم ها حداکثر و در زمستان به حداقل می رسد. بخشی از آلودگی نیز از طریق رودخانه زاینده رود به لایه آبدار تزریق شده که در چاه های مجاور رودخانه مشهودتر است.
    کلیدواژگان: آب های زیرزمینی، انرژی اتمی، آلودگی میکروبی، آلودگی شیمیایی، اصفهان
  • مهندسین مشاور طرح و تحقیقات آب و فاضلاب ترجمه: مهندسین مشاور طرح و تحقیقات آب و فاضلاب صفحه 51
  • گزارشات
  • معرفی کتاب
  • صفحه 60
|
  • Abedi Koupai, J. , Afyuni, M. , Mousavi, S.F. , Mostafazadeh, B. , Bagheri, M.R. Page 2
    World population growth is reaching the point where available freshwater is insufficient for the basic needs of mankind. This is becoming particularly acute in arid and semi-arid regions of the world likes Iran. Hence, there is a growing need to utilize low quality water where freshwater is in scarce. In the respect, urban wastewater is a promising resource, but there are many concerns about the environmental and health aspects of using such water. This is particularly the case where wastewater effluent is used but proper monitoring is not carried out. There is a need for suitable guidelines for water users on the different aspects of using non-conventional water resources safely.One-year experiment including wastewater and groundwater with two irrigation systems (Sprinkler and surface) and three crops (sugar beet, corn and sunflower) was conducted in Borkhar region in Isfahan province in central Iran. Soil samples in different depths of 0-20, 20-40, 40-80 and 80-120 cm were collected to determine the soil electric conductivity (EC) in there stages (beginning, middle and end of growing season).The results indicated, in the wastewater treatment, the soil EC decreased significantly compared with the groundwater treatment. Sprinkler irrigation system had a significant effect on the soil EC, compared with the surface irrigation system. This could be related to the less production of suspended materials in the sprinkler system and therefore less possibility of the soil porosity.
  • Zinati Zadeh, A.A. Page 13
    The mathematical model used for computing the composition and production of activated sludge is derived from the method of material balance. Solids composition and production are expressed explicitly as a function of solids time. The new model contains two variable parameters that are characteristic of the influent and can be easily determined using laboratory data. The model is applicable in optimization of design parameters and removal yield and operating of activated sludge system.
  • Sardashti, A. R. Page 18
    Chromium is not presented in natural water. However it enters to water resources from industrial wastewater such as electroplating, tanning, pigment, dye, printing, etc. which causes serious problems in the environment. Here studies carried out on the wastewater of a tanning factory (Mashhad Hemmatabad).UV-Visible studies showed that this kind of wastewater contains chromium (III) only. The samples have been converted to dichromate by treating with ammonium persulphate in presence of silver nitrate and few drops of concentrated sulphuric acid. The measurements have been done by atomic absorption spectrophotometry with nitrous acetylene flame.By ploting the absorption verses concentration (2-9ppm) a straight line is obtained wich has a relative standard deviation of 1.63%. When standard deviation is thrice the detection limit comes out to be 0.1mg/lMany of reference discussed the removal of metallic ions from industrial wastewater by ionic exchange processes, thus we tried to remove chromium by the process of semicontinu in column using humic acid as a natural cationic exchanger.The results showed that, under optimum conditions, from a wastewater containing 162.56 mg/lit of Cr (III) ion it is possible to remove 96.27%. In this experiment thers is no need of any chang in the pH.
  • Pormoghadas, H. , Shahmansouri, M.R. , Zafarzadeh, A. Page 26
    Collection and storage of roof rain water has been practiced for long time ago in Iran. Minoodasht located in the north of Iran-with the population over 260000, has 1366 cisterns in rural area. Water from cisterns is used as the tap water. To study the water quality chemical, physical, and microbiological parameters were determined. In this study, 114 water samples from the cisterns of the villages of minoodasht was collected. 69 cisterns were collected for microbilogical analysis. In 8 months, the samples were studied chemically and microbioloically. Alkalinity and hardness were determined using titrometric method, F, Cl, NO3 and PO43- were determinded using spectrophotometric method, DR-2000 and SQ-300 atomic absorption has been used to determine heavy metals. The results of this study showed that, PO43- in 16%, Fe in 6%, Pb in 69%, Cr in 6% of the water samples were exceeded the drinking water quality standard level.Also the microbial analysis revealed that coliform in 56%, E.Coli in 32% and Streptococcus fecalis in 26% of the collected samples exceed the drinking water quality standards. Highly pollution of the cisterns could be became of wastewater percolation from agricultural and municipal sources. Also water from the river in dry seasons could be another main reason for the pollution.
  • Farzad, A. Page 32
    Evaporative cooling has been known for centuries, from which various types of cooling devices have been made. But during hot summer days, when the temperature rises above some average value, the designed system may not work properly and users may seek for methods to increase its performance. In this paper the effect of cooling water temperature, entering into the pads, on the evaporative cooling is investigated. Also, the cooler efficiency is calculated and its water consumption per hour is determined. It is shown that decreasing the cooling temperature does not affect the cooling rate significantly, but using compound systems may reduce the water consumption considerably.
  • Attarchi, M.F. Fallah, N. Page 38
    In this paper at first, the effective design parameters in a water treatment are presented by electrode ionization method. Nominal capacity, feed water characteristics, product quality and nominal recovery are as the most effective design parameters in an EDI system are used by designer as basic design parameters. Other effective design parameters in an EDI system are staging, cell pair number, spacer characteristics, membranes and electrodes dimensions, ion exchange resins characteristics and pressure drop in compartments. After description of the effective design parameters, the design algorithm of an EDI system described.
  • Riahi, F. , Payami, F., Radgoodarzi, M.(B.Sc.), Zare, M.(B.Sc.), Saberi, Sh.(B.Sc.) Page 46
    This paper explains an investigation program of chemical analysis for determination of impurities in eight groundwater supplies in Isfahan atomic energy site. This studying fulfilled in fourteen successive seasons. This research explains variations of eight parameters including: Electrical Conductivity, Total Dissolved Solids (TDS), Total Hardness, Chloride Ion, Nitrate Ion, Sulphate Ion, Total Coliform, and Fecal Coliform.The result of this work showed that there is a significant relation between chemical parameters variations and seasonal changes and atmospheric rainfall so that with increasing temperature and decreasing atmospheric rainfall the concentrations of some parameters include conductivity, TDS, total hardens and chloride ion shifts toward a greater value but there is not a regular relation for nitrate and sulphate ion fluctuations. Microorganisms studying in this investigation, belongs to Coliform group bacteria which count with (MPN) standard method. The results of this study also showed that there is a direct relation between increase and decrease of temperature and the number of microorganisms.