فهرست مطالب

آب و فاضلاب - پیاپی 37 (بهار 1380)

مجله آب و فاضلاب
پیاپی 37 (بهار 1380)

  • 75 صفحه، بهای روی جلد: 4,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1380/02/15
  • تعداد عناوین: 12
|
  • مقالات علمی
  • امین سارنگ، مسعود تجریشی، احمد ابریشم چی صفحه 2
    ایجاد مخزن اثرات ژرف و عمیقی در محیط زیست بالا دست و پایین دست رودخانه دارد. برخی از این اثرات ناشی از فرایندها و پدیده های خاص داخل مخزن می باشد. شناخت این پدیده ها کمک موثری به کارشناسان و مدیران در پیش بینی و پیشگیری مسائل محیط زیست آبی مرتبط با سدها می نماید...ایجاد مخزن اثرات ژرف و عمیقی در محیط زیست بالادست و پاییندست رودخانه دارد. برخی از این اثرات ناشی از فرایندها و پدیده های خاص داخل مخزن میباشد. شناخت این پدیده ها کمک مؤثری به کارشناسان و مدیران در پیشبینی و پیشگیری مسائل محیط زیست آبی مرتبط با سدها مینماید.
    طبق مطالعات صورت گرفته، به دلایل گوناگونی از جمله ضعف در انجام مطالعات و پایش جامع زیست محیطی سدها در مراحل مختلف احداث سد (از طراحی تا بهرهبرداری و حتی بعد از پایان عمر آن)، تعداد زیادی از سدهای کشور (از جمله 15 خرداد، لتیان، میناب و...) دچار مشکلات عدیده زیست محیطی چون شوری، تغذیهگرایی1، گندیدگی آب و... میباشند. مخزن سد بوکان بر روی رودخانه زرینه رود در استان کردستان نیز از جمله مخازنی است که به دلیل ورود مداوم فاضلاب شهر سقز دچار معضل زیستمحیطی از نوع تغذیهگرایی میباشد. طبق مطالعات صورت گرفته، این مخزن در شرایط گذار از حالت Oligotrophic به Eutrophic (به عبارتی Mesotrophic) به سر میبرد که عدم توجه به روند کنونی ورود آلاینده ها به مخزن این سد، تسریع تخریب کیفیت آب آن را به دنبال خواهد داشت. در حال حاضر در برخی از ماه های سال (عمدتا«اردیبهشت) تاثیر فرایندهای تغذیهگرایی به صورت ایجاد بو و تغییر رنگ در آب شرب شهر سقز، مشکلاتی را برای مردم این شهر ایجاد نموده که لازم است برای مطالعه جامع این مساله و یافتن راهحلهایی برای کاهش یا رفع کامل تخریب کیفیت آب این مخزن، اقدامات جدی صورت پذیرد.
    با توجه به اهمیت موضوع، نگارندگان طی مطالعات میدانی خود در مخزن سد مزبور با سنجش پارامترهای کیفی چون دما، DO، TDS و EC، 5BOD، نیتروژن، فسفر، عمق سکی (Secchi) و pH...، در سه نوبت (سه ماه متوالی) در تابستان 1379، وضعیت کیفی موجود مخزن را تحلیل کرده و از نتایج آن برای تعمیق شبیه سازی روزانه لایهبندی حرارتی و کیفی (به مدت یکسال) به کمک مدل HEC5-Q و واسنجی و اعتبار سنجی مدل استفاده کردهاند.
    کلیدواژگان: سد بوکان، تغذیه گرایی، لایه بندی، مدل HEC5، Q، شبیه سازی کیفی، مخزن
  • بخش انگلیسی
  • صفحات 2-6
  • مقالات علمی
  • عباس فرازمند، محمدعلی کاظمی، علی قیصری، حمیدرضا ارومیه صفحه 16
    به منظور تصفیه پسابهای حاوی فلزات سنگین از قبیل سرب، روی، کادمیوم، جیوه و نیکل به روش احیاء باکتریایی سولفات بیوراکتورهای دارای بستر لجن 5/1 و 500 لیتری طراحی و ساخته شد. با استفاده از لجن فعال تصفیه خانه های فاضلاب صنعتی و فولوکولانت کاتیونی، بستر لجن در بیوراکتورها ایجاد شد. احیاء سولفات در بیوراکتورها موجب حذف اسیدیته و فلزات سنگین فاضلاب ورودی به شکل سولفیدهای نامحلول می گردد. بر اساس نتایج حاصل از آزمایشهای صورت گرفته ترسیب سولفیدی فلزات سنگین به طریق بیولوژیکی روش بسیار کارآمد و اقتصادی برای تصفیه فاضلابهای صنعتی دارای حجم بسیار زیاد و مقادیر ملایم حاوی فلزات سنگین است. از روش رسوب دهی سولفیدی به طریق بیولوژیکی میتوان به عنوان یک روش تصفیه پیشرفته و تکمیلی برای حذف کامل یونهای فلزی باقیمانده پس از تصفیه شیمیایی استفاده کرد. در این مقاله روش بیولوژیکی ترسیب سولفیدی، طراحی و ساخت بیوراکتور پانصد لیتری و نتایج مربوط به تصفیه فاضلابهای ساختگی و صنعتی مورد بررسی قرار گرفته است.
  • علی ترابیان، ناصر رازقی، حمید کافی بجستانی صفحه 24
    امروزه با افزایش جمعیت، کاهش سرانه و ذخیره منابع آبی و افزایش آلودگی های فیزیکی آب، ضرورت بازنگری فرایندهای تصفیه آب مسئلهای ملموس است. از طرفی دیگر با توجه به بار هیدرولیکی صافی های تک لایه و ضرورت افزایش تولید در تاسیسات موجود، استفاده از صافی های دو لایه و سه لایه اهمیت بیشتری یافته است. اما متاسفانه در ایران، تنها صافی تک لایه ماسهای تند متعارف به عنوان انتخاب اول مطرح بوده و با وجود اثبات مزایای زیاد صافی های دو لایه و سه لایه، هنوز هم از این صافی ها بندرت، در تصفیهخانه های کشور استفاده میشود. لذا در این تحقیق سعی شد، امکان جایگزینی صافی های دو لایه و سه لایه را به جای انواع تک لایه بررسی نموده و امتیازات آن را شفافتر نماید.
    بنابراین مقایسه صافی های تک لایه ماسهای، تک لایه آنتراسیتی، دو لایه (ماسه + آنتراسیت) و سه لایه (ماسه + آنتراسیت + گارنت) در مقیاس پایلوتی و صافی شماره 22 تصفیهخانه کن در مقیاس واقعی در ماه های آبان، آذر و دی صورت گرفته و اندازهگیری های کدورت و افت فشار در هر دو ساعت یکبار در تمام مدت شبانهروز، در سه بار سطحی 6، 11 و 16 متر بر ساعت انجام شد. طبق نتایج به دست آمده، برتری صافی تک لایه آنتراسیتی از جهت مصرف کمترین آب لازم برای شستشوی آن، صافی دو لایه به خاطر دارا بودن بالاترین زمان کارکرد و صافی سه لایه به علت بهترین کیفیت آب خروجی نسبت به صافی تک لایه ماسه و صافی شماره 22 تصفیهخانه کن در تمامی آزمایشهای انجام گرفته محرز گردید.
    کلیدواژگان: تصفیه آب، فیلتراسیون، صافی تک لایه، صافی دو لایه، صافی چند لایه، آنتراسیت و گارنت
  • اسماعیل خزاعی صفحه 31
    این مقاله به بررسی تاثیر گسترش شهری بر کیفیت سفره آب زیرزمینی زاهدان که تنها منبع تامین آب برای مصارف مختلف شهر است می پردازد. این تحقیق و بررسی بر مبنای جمع آوری اطلاعات موجود، مطالعات صحرایی و کارهای آزمایشگاهی بنا شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که غلظت فسفر در آب زیرزمینی سفره زاهدان از متوسط 02/0 به 1/0 میلیگرم در لیتر در بعضی نقاط محدوده شهری رسیده است. غلظت نیترات به میزانی خیلی بالاتر از حد مجاز افزایش پیدا کرده به طوری که در بعضی نقاط به حدود 300 میلیگرم در لیتر هم رسیده است. نتایج حاصل در مورد میزان آمونیوم و نیتریت دلالت بر تازه بودن آلودگی توسط فاضلاب خانگی دارد. به علت رعایت نکردن حریم چاه ها و عدم بهسازی و حفاظت بهداشتی چاه ها، 33 درصد نمونه ها از نظر کلیفرم مجموع مثبت بوده و 11 درصد نمونه ها دارای کلیفرم مدفوعی هستند. میزان و نوع آلودگی با نوسانات سطح آب زیرزمینی در فصول سال تغییر می کند. به طور کلی، گسترش برنامهریزی نشده شهر به طور نگران کننده ای موجب آلودگی آب زیرزمینی سفره زاهدان گردیده است که خود اخطاری به مسئولین در اقدامی جدی و هماهنگ برای حفاظت منابع آب زیرزمینی می باشد.
  • مهربان صادقی صفحه 38

    هدف از این بررسی تعیین میزان توانایی روش فیلتراسیون مستقیم در تصفیه آبهای سطحی کشور در حد استانداردهای آب شرب و مقایسه آن با روش های متعارف تصفیه از لحاظ کیفی و اقتصادی میباشد. در این بررسی ابتدا سیستم فیلتراسیون مستقیم به طور کامل و با ظرفیت 244 لیتر در ساعت طراحی و در مقیاس پایلوت ساخته شد که به منظور حفظ دقت اندازه های طرح و نیز قابل مشاهده بودن آب طی فرآیندهای مختلف تصفیه از مواد پرسیگلاس با ضخامت 10 میلیمتر استفاده شده و در یک دوره یکساله آب خام رودخانه زایندهرود از سیستم عبور داده شده و پارامترهای کیفی آب بسته به اهمیت در نقاط مختلف طرح اندازهگیری شد. اندازهگیری پارامترهای کیفی آب بر اساس روش های توصیه شده در کتاب استاندارد متد سال 1992 انجام شده است. در طی این بررسی مشخص شده که روش فیلتراسیون مستقیم در حد روش های متعارف قادر به تامین استانداردهای آب شرب بوده ضمن این که با استفاده از این روش بیشتر از 10% کاهش در قیمت تمام شده هر واحد حجم آب تصفیه شده مشاهده میشود.

    کلیدواژگان: فیلتراسیون، فیلتراسیون مستقیم، انعقاد سازی، لخته سازی، تصفیه متعارف، آبهای سطحی
  • محمدحسین حبیبی، محمدعلی حقیقت پور، لاله طلایی پاشیری صفحه 46
    حذف یونهای فلزی سرب، نیکل، کبالت و منگنز از سیستمهای آبی توسط فرآیند جذب بر روی گرانولهای سرباره ذوب آهن اصفهان به عنوان تابعی از غلظت یون فلز اندازهگیری گردید. با استفاده از نتایج این تحقیق مشخص گردید که در شرایط بهینه یونهای سرب و نیکل از محلولهای آبی با غلظت حدود 100 میلیگرم بر لیتر تقریبا به طورکامل جذب و حذف میگردد و یونهای کبالت و منگنز از محلولهای آبی با غلظت حدود 100 میلیگرم بر لیتر و در مدت زمانی کمتر از نیم ساعت تماس محلول با جاذب تا حداکثر 70% یون فلز موجود در محلول را کاهش میدهد. نتایج حاصل از این تحقیق میتواند در به کارگیری سرباره ذوب آهن جهت حذف یونهای فلزی از پسابهای صنعتی مفید باشد.
  • ترجمه: بهمن یارقلی، هانی هانی صفحه 50
    برای بررسی علت گرفتگی قطره چکانهایی که طی استفاده از پساب برکه های تثبیت در آبیاری قطرهای محصولات مشاهده شده بود، یک طرح آبیاری در مقیاس پایلوت، در جنوب غربی پرتقال اجراء شد. در طول عملیات صحرایی در دورهای بالغ بر دو فصل رشد، خصوصیات کاربری پنج نوع قطره چکان بررسی شد. میزان حساسیت آنها نسبت به گرفتگی مقایسه گردید و ماهیت ذرات عامل گرفتگی بررسی گردید. این قطره چکانها به طور موفقیتآمیزی در یک مسیر طولانی آب، باعث کاهش میزان جریان در حد مورد نیاز شدند. مشخصات کاربری قطره چکانهای با عملکرد مؤثر در این مقاله آورده شده است. ملاحظه شد، انسداد قطره چکانها حاصل انباشتگی و بدام افتادن ذرات ماسه در مسیر قطره چکان بود و مواد آلی شامل جلبکهای برکهای در این فرایند نقش ثانویه داشته و نوع قطره چکان در مقایسه با کیفیت آب نقش مهمتری در ایجاد گرفتگی دارند. همچنین معلوم گردید، جلبکهای ریز برکه های تثبیت فاضلاب به تنهایی خطر جدی برای گرفتگی تجهیزات آبیاری قطرهای محسوب نشده و پسابهای خروجی از برکه های تثبیت فاضلاب را میتوان با اطمینان جهت آبیاری قطرهای استفاده نمود، مشروط بر این که تدابیری جهت پیشگیری از آلودگی های لوله های فرعی شبکه به ذرات خاک و ماسه در نظر گرفته شود. پیشنهاداتی جهت پیشگیری از گرفتگی قطره چکانها در طرحهای آینده ارائه میگردد
    کلیدواژگان: جلبک، گرفتگی، میزان جریان، قطره چکان، جریان، یکنواختی
  • اخبار علمی
  • معرفی کتاب
|
  • Amin Sarang, Masoud Tajrishy, Ahmad Abrishamchi Page 2
    Processes and phenomena of reservoirs deeply effect up and downstream environments. Recently, bad taste and odor have causesed much problems for the people of saqez city in kurdestan. The objective of this paper is to present the results of field investigations of the reserroir water quality. Water quality parameters such as temperature (T), dissolved oxygen concentration (DO), total dissolved solids (TDS), clectrical conductivity (EC), biochemical oxygen demand (BOD), organic-N, total phosphorus, secchi depth and pH were measured for three consecutive months in the summer of 1379 (July, August and September of 2000). The results, with the help of HEC5-Q model, were used to calibrate and validate the daily simulation of water quality parameters for one year.
  • A.Farazmand, M.A. Kazemi, A. Gheaisari, H.R. Orumieh Page 16
    The aim of this project is to design and construction a new and developed system for treatment of heavy and toxic metals from industrial wastewater, in 1.5 and 500 litter bioreactors. In this project, we studied treatment of the different synthetic and industrial waste effluents in different condition. We will use two sludge blanket bioreactors. One of them in laboratory scale and the other in the pilot plant scale. In the laboratory scale there are some 1.5 litter sludge blanket bioreactor. In the pilot plant, there is a 500 litter bioreactors for treatment of industrial wastewater.We used some chemical reaction for pretreatment of industrial wastewater. These reactions are use for neutralization reduction Cr (VI) ot Cr (III) and hydroxide precipitation of some heavy metals from synthetic and industrial wastewater of some activities, such as electroplating. We used mixed culture of sulfate reducing bacteria (sludge blanket) in the bioreactors for sulfide precipitation of metals such as Pb, Zn, Ni, Cd, Hg. and Cu. This process has several advantages over chemical treatment. This process are simple developed commercially practical because of low operation cost. Chemical process isn’t commercial because of high operation cost and difficulty of treatment arises by generation of metal hydroxid in this process. Therefor, chemical methods aren’t enough efficient for removing of heavy metals from wastewater, because of different pH for precipitation of different hydroxide.
  • A. Torabian, N. Razagi, Professor, H. Kafi Bajestani Page 24
    Nowadays dual – media and multi – media filters have been focused attention due to population increase, reduction in water resources, water born diseases and improper function of single medium filters. Unfortunately in Iran only single – medium filters are recommended for water treatment plants.Although the advantages of dual and multi – media filters have been proved but they are still rarely used in water treatment plants throughout the country.In this research, replacement of single – medium filters by dual and multi – media filters has been discussed and the best choice with regard the existing facilities in treatment palnts or in under construction plants has been chosen.For this purpose a comparison between single – medium sand filters, dual – media (sand plus anthracite) and multi – media (sand plus anthracite plus garnet) filters in pilot plant scale with filter No. 22 in Kan water treatment plant (Tehran # 2 water treatment plant) in real scale has been done in November, December 1999 and January 2000. In this research, the turbidity and head loss have been measured every 2 hours day and night in three different surface loads of 6,11 [3], and dual and multimedia filters are predominant over single – medium sand filter and filtrer No. 22 in Kan water treatment plant in all done experiments.
  • Khazaie. Page 31
    This paper investigates the impact of urbanization on groundwater quality of Zahedan aquifer which, is the sole source of water supply for Zahedan city. The research is based on the collection of available data, field investigation as well as laboratory analysis of groundwater samples. The investigation reveals that phoshours (as P) concentration of groundwater has increased within the urban area owing to conduction of domestic sewage into the absorbing well. The urbanization effect in some has increased the phosphours form an average of 0.02 mg/l to even 0.1 mg/l. Within the urban area the nitrate concentration has increased much above the admissible level, so that in some places it has reached to about 300 mg/l. The high concentration of ammonium and nitrite in some wells are an indication of recent contamination of groundwater by domestic sewage. This research reveals that owing to poor well design and / or construction, 33% of the groundwater samples are positive for total coliform and 11% of the samples shows faecal contamination. The bacteriological contamination varies with changes of depth of groundwater level. In general it can be said that unplanned growth of urbanization has caused a wide range of pollution of groundwater this situation is a warning to the authority to impose a restricted management for urban development and water resources contamination protection
  • M. Sadeghi Page 38

    The aim of this suvey is to determin the potential of direct filtration method for surface water treatment and weather the final production meets he drinking water standard. Comparison of results with those obtained by conventional treatment method in view of efficiency and cost effectiveneess.In this study a pilot for direct filter with capacity of 244 L/h was designed. For acur consideration the pilot was built form percy glass material with thicknes of 10 mm. Raw water taken from Zayandeh roud river and experiment period was desingned for one year. Depending to case, samples were taken from different points of filter. The results showed direct filtration method can be used successfuly and quality of final water.

  • M.H. Habibi, M.A. Haghighipour, L. Talaei Page 46
    The removal of lead, nickel and cobalt ions by sorption on steel slurry has been investigated as a function of metal ion concentration. The adsorption was highest for lead and nickel from solution of 100 mg/l on a kime scle of 0.5h. At an initial Co (II) and Mn(II) conc. Of 100mg/l, up to 70% removal was achierved. The results obtained could be applied for metal – ion removal from industrial wastewater.