فهرست مطالب

نشریه علوم دانشگاه خوارزمی
سال هشتم شماره 4 (زمستان 1387)

  • زیست شناسی
  • تاریخ انتشار: 1387/10/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • صفحه 283
    به علت شباهت فراوان ریخت شناسی میان گونهٔ تتراپلوئید تریتیکوم تورژیدوم2 و گونهٔ هگزاپلوئید تریتیکوم استیووم3، در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از 34 صفت کمی و 9 صفت کیفی ریخت شناسی سنبله موقعیت تاکسونومی و تغییرات صفات ریخت شناسی در بین 22 جمعیت از تریتیکوم تورژیدوم و 42 جمعیت از تریتیکوم استیووم بررسی شود. بدین منظور از معیارهای آماری نظیر میانگین و ضریب تغییرپذیری و از تحلیل خوشه ایو فاکتوریل استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که این دو گونه با استفاده از صفات ریخت شناسی سنبله نظیر طول سنبله و پوشه، طول سیخک پوشه و پوشینهٔ تحتانی از یک دیگر متمایز می شوند. تغییرپذیری صفات ریخت شناسی سنبله در جمعیت های تریتیکوم استیووم بالاتر ازجمعیت های تریتیکوم تورژیدوم است و ناشی از جریان ژنی نسبتا بالاتر در جمعیت های تریتیکوم استیووم است.
    کلیدواژگان: پوشه، پوشینهٔ تحتانی، سیخک، Poaceae، Triticum، گندم
  • صفحه 295
    به منظور بررسی و شناسایی مایکوفلور جنگل های شمال شرق ایران، نه گونه از آسکومیست های ماکروسکوپی جنگل شهید زارع و سیاه رودبار جمع آوری و پس از انتقال به آزمایشگاه تعیین نام شد. این گونه ها متعلق به چهار راسته، شش خانواده و هفت جنس و شامل بیسپورلا ساپالیدا1، هلولا استابلوم2، هلولا کریسپا3، هلولا ماکروپوس4، هیمنوسیفوس آلبیدوس5، لاسیوسفارآ اسپرموئیدوس6، پزیزا آرونینسی7، تارزتاکاتینوس8 و اکسی لاریاهیپوکسیلون9 بودند. از این میان گونه های بیسپورلا ساپالیدا، هلولا ماکروپوس، هیمنوسیفوس آلبیدوس، لاسیوسفارآ اسپرموئیس، پزیزا آرونینسی، تارزتاکاتینوس تاکسون های جدید برای فلور قارچ های ایران هستند.
    کلیدواژگان: آسکومیست، قارچ، جنگل شهید زارع، سیاه رودبار
  • صفحه 303
    بیوسورفاکتانت ها ترکیب های فعال سطحی هستند که سودوموناس ها و به ویژه سودوموناس آئروژینوزا1 از بهترین میکروارگانیسم های تولید کننده آن ها، است. هدف در این پژوهش، بررسی تولید را منولیپید بود و در آن از محیط پایه نمک های معدنی 3Mبا منبع کربنی آب پنیر (Whey) استفاده شد. این باکتری لاکتوز منفی است و جهت استفاده از آب پنیر به عنوان منبع کربن و انرژی، نیاز است که از پروسه هیدرولیز آنزیمی استفاده شود و لذا این تیماربا آنزیم لاکتاز)زمان: 3 ساعت، دما:40 درجه سانتی گراد، 5/6: pH) انجام گرفت. به منظورتولید رامنولیپید شرایط مختلفی از قبیل تعیین محیط کشت واجد آب پنیر مناسب با ترکیبات مختلف، زمان گرم خانه گذاری (72، 60، 48، 36، 24 ساعت) و مدت زمان اثر آنزیم (1 تا 8 ساعت) بررسی شد. در این میان بهترین محیط، محیط نمک های معدنی 3M به همراه آب پنیرصد درصد هیدرولیز شده با آنزیم (درجه حرارت 30درجه سانتی گراد) در 7 pH در دمای C ̊33بود. بیش ترین میزان تولید در60 ساعت به دست آمد. در این بررسی ها مشخص شد که با توجه به سویهٔ فوق می توان از آب پنیر هم علیرغم آن که باکتری در شرایط عادی نمی تواند از آن به عنوان منبع کربن و انرژی استفاده کند ولی با یک تیمار ساده آنزیمی می تواند در حد منبعی چون گلوکز و ملاس رامنو لیپید تولید کرد. در بهترین شرایط، میزان تولید رامنولیپید حدود2 گرم (معادل با 732/0گرم قند رامنوز) و توانایی امولسیفکاسیون نفت خام توسط این محصول برابر با 97% به دست آمد.
    کلیدواژگان: آب پنیر، رامنولیپید، سودوموناس آئروجینوزا
  • صفحه 319
    ریزجلبک ها از جمله سیانوباکتری ها، از موجودات زندهٔ همه جازی هستند و مواد معدنی عامل محدودکنندهٔ رشد این موجودات در نظر گرفته می شود. پژوهش حاضر، ضمن جداسازی و شناسایی گونه های سیانوباکتری در خاک به بررسی تاثیر محیط های کشت مختلف بر رشد گونه های سیانوباکتری پرداخته است. در نتیجه، دو گونهٔ جدید از سیانوباکتری های متعلق به خانواده اسیلاتوریاسه1 از استان تهران برای اولین بار جداسازی و گزارش گردیده اند. در همین راستا نمونه برداری از خاک در سطح استان تهران در تابستان سال 1387 صورت گرفت. برای بررسی تاثیر مواد غذایی محیط های کشت بر رشد ریزجلبک ها، نمونه ها با استفاده از محیط های کشت بی بی ام و ان 8 کشت شدند. جداسازی با استفاده از پاساژهای متعدد صورت گرفت. شناسایی مورفولوژیک با استفاده از کلیدهای شناسایی معتبر و شناسایی مولکولی با استفاده از تعیین توالی ژنوم 16S rRNA انجام شید. در نتیجهٔ این تحقیق دو گونه لپتولینگبیا اس پی240 و لپتولینگبیا اس پی25 3 برای اولین بار از استان تهران گزارش شده است. نمونه های خاک کشت شده از نظر فیزیکی و شیمیایی نیز بررسی شدند. نتایج حاصل نشان می دهد جداسازی با استفاده از محیط کشت BBM نتیجه بخش است و با توجه به فقر نسبی این دو نمونه خاک، دو گونهٔ شناسایی شده، گونه های مقاوم در برابر نامساعد بودن شرایط محیطی هستند.
    کلیدواژگان: خاک، سیانوباکتری، شناسایی، عوامل فیزیکوشیمیایی، محیط کشت، 16S rRNA
  • صفحه 329
    این آزمایش به منظور تعیین مقدار مناسب اسیدهای چرب غیراشباع بلند زنجیره HUFA برای رشد و بقای مولدین مادهٔ میگوی پاسفید در یک دورهٔ دوماهه (از15فروردین تا 15 خرداد1387) انجام شد. در این پژوهش غذای خشک اولیه حاوی مواد تشکیل دهندهٔ یک سان و پروتئین یک سان (5/31درصدپروتئین) بود ولی به جیره های آزمایشی مقادیرمتفاوت HUFA 1،2 و 3 درصد افزوده شد که تاثیرآن روی وزن، طول بدن و بازماندگی میگوهای تیمارهای مربوط بررسی شد و با میگوهای جیرهٔ شاهد که با غذاهای طبیعی (کرم پرینرییس، صدف ملالیس و ماهی مرکب3) تغذیه شده بودند مقایسه شد. غذاهای خشک استفاده شده با نسبت های مذکورHUFA تفاوت معنی داری از لحاظ درصد بازماندگی (SVR) با یک دیگر و با جیرهٔ شاهد نداشتند (05/0< P). بیش ترین درصد افزایش طول بدن (L%) در میگوهای جیرهٔ شاهد و بعد از آن در جیرهٔ حاوی 1 درصد HUFA بود (05/0> P) و بالاترین درصد افزایش وزن (%WG) در جیرهٔ حاوی 1 درصد HUFA دیده شد که با میگو های سایر تیمارها و تیمار شاهد تفاوت معنی دار آماری داشتند(05/0> P).
    کلیدواژگان: Litopenaeus vannamei HUFA، رشد، بازماندگی
  • صفحه 343
    گیاه نوروزک از تیره نعناع2 و بومی استان خراسان و سمنان است. این گیاه دارای خواص ارزشمند بسیاری است. از جمله، ضددرد، ضدالتهاب، آرام بخش، کاهش دهندهٔ قند خون و آنتی اکسیدان است. این تحقیق به منظور تعیین بهترین مرحلهٔ رشد و نمو برای استفادهٔ بهینه از خواص ضد باکتریایی برگ گیاه دارویی نوروزک1، اجرا شد. برگ گیاه در سه مرحله مختلف از رشد و نمو (مرحله رویش، مرحلهٔ گل دهی و مرحلهٔ رسیدگی بذر) جمع آوری و خشک شد. سپس عصارهٔ متانولی برگ در دستگاه تقطیر در خلا خشک شد. غلظت های 5،10،15و20 گرم در لیتر از آن تهیه و به روش دیسک دیفوزیون3 بر روی باکتری های اسریشیا کولی4، پسدومونوس آروجینوس5، استافیلوکوکوس آرئوس6، کلبسیلا پنئومونیی7 و پروتئوس میرابیلیس8 اثر داده شد. پس از 24 ساعت، قطر هاله ممانعت از رشد اندازه گیری و اثر بازدارندگی این عصاره ها با یکدیگر وبا آنتی بیوتیک های تتراسایکلین، پنی سیلین و آمپی سیلین مقایسه شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار JMP و بر اساس آزمون HSD در سطح اطمینان 95% انجام شد. بیش ترین فعالیت ضد باکتریایی برگ در مرحلهٔ گل دهی مشاهده شد و در بیش تر موارد تفاوت معنی داری بین مرحلهٔ گل دهی و دو مرحلهٔ دیگر وجود داشت. از سوی دیگر در مورد بعضی از باکتری ها تاثیر ضدمیکروبی عصاره برگ به ویژه در مرحلهٔ گل دهی به طور معنی داری بیش تر از تاثیر آنتی بیوتیک های مذکور و در مواردی مشابه با تاثیر آن ها بود. بنا بر این به نظر می رسد که بهترین زمان برای بهره برداری از خاصیت ضد باکتریایی برگ، مرحله گل دهی است. همچنین با توجه به فرایند مقاوم شدن برخی سویه ها به آنتی بیوتیک های سنتزی رایج، لزوم استفاده از ترکیبات ضد باکتریایی طبیعی می تواند ارزشمند باشد که البته این امر پژوهش های دقیق تری را ایجاب می کند
    کلیدواژگان: نوروزک، Salvia leriifolia، ضد باکتریایی، برگ
  • صفحه 357
    کاپرینی از بزرگ ترین بخش های شناخته شده کرک ساده جنس گون است که مشتمل بر 280 گونه است. بر اساس گزارش های فلورا ایرانیکا این بخش به ترتیب دارای 171 و 115 گونه در منطقهٔٔ فلورا ایرانیکا و ایران است. در مقالهٔ حاضر بخش کاپرینی در محدودهٔ استان خراسان بررسی شد. طی این بررسی نمونهٔ های موجود در هرباریوم دانشگاه فردوسی مشهد جمع آوری شده از نقاط مختلف خراسان از نظر ریخت شناسی بررسی شدند. بر این اساس 37 گونه یعنی حدود یک سوم از گونه های این بخش در نقاط مختلف استان خراسان پراکنش دارند و دامنهٔ پراکندگی تعدادی از گونه ها وسیع و تعدادی دیگر بسیار محدود است. استراگالوس کوش کنسی3 که در فلورا ایرانیکا از ترکمنستان و افغانستان گزارش شده است به عنوان گزارش جدید برای فلور ایران ازشمال شرق خراسان شهرستان تربت جام منطقهٔٔ صالح آباد ذکر می شود. این گیاه بدون کرک است و دارای برگچه های تخم مرغی باریک به تعداد 18 تا 22 جفت است. نواحی و دامنهٔ انتشار گونه های مختلف این بخش در استان خراسان ارائه شده است.
    کلیدواژگان: Astragalus، Caprini، رده بندی، فلور، گزارش جدید، ایران، خراسان
|
  • Page 283
    Due to high morphological similarity between Triticum turgidum L. and T. aestivum L., using 34 quantitative and nine qualitative spike morphological characters, the taxonomic status and the variations of spike morphology between 22 accessions of T. turgidum and 42 accessions of T. aestivum were studied. Consequently, the statistical coefficients such as Mean, Coefficient of Variation, Cluster Analysis and Factor Analysis were applied. The results of this study show that these two species were differentiated by spike morphological characters, such as the length of spike and glume, and the awn length of lemma and glume. The diversity and variability of spike morphological characters among T. aestivum accessions are higher than those of T. turgidum accessions. It can be concluded that there would be a relatively high gene flow in T. aestivum accessions.
  • Page 295
    In order to identify the mycoflora of North-East forests of Iran, nine species of Ascomycetes in Shahid Zare and Siah Roodbar forests were collected and transferred to the lab. These species belonged to 4 order, 6 families and 7 genera including, Helvella acetabulum, H.crispa, H.macropus, Hymenoscyphus albidus, Lasiosphaeria spermoides, Peziza arvernensis, Tarzetta catinus and Xylaria hypoxylon. Among these, Bisporella subpallida, Helvella macropus, Hymenoscyphus albidus,Lasiosphaeria spermoides, Peziza arvernensis and Tarzetta catinus are new taxa for Iranian fungal flora
  • Page 303
    Biosurfactants are surface active agents which are widely used in industries. One of the important varieties of biosurfactants are widely produced by Pseudomonas aeruginosa. In this paper. P. aeruginosa MM1011 was obtained from Persian Type Culture Collection (Biotechnology Department, IROST). The aim of this investigation is to optimize the mineral salts medium with whey to produce rhamnolipid. Since P. aeruginosa is Lac (-), the whey hydrolysed by lactase in order to produc glucose as carbon source. The results assayed by phenol-sulfuric acid method and crude oil emulsification activity. Depicted results showed that the best medium is 3M which contained whey (that hydrolysed by lactase completely at temp.: 40° C, pH: 6.5, time: 3 hours). The product obtained at temp.: 33 ° C, pH:7, shaking rate: 200 rpm, nitrogen concentration, 0.36 %, and inoculum size, 2 %. The results of rhamnolipid production by usig whey as a source of carbon and energy is more or less comparable with the results obtained when molasses was used as carbon and energy source.
  • Page 319
    Microalgae are cosmopolitan microorganisms and minerals are considered as limiting factors for growth of them. In the present study cyanobacteria were isolated and indentified and also the effect of different media on their growth was examined. Consequently, two new species of cyanobacteria belonged to the family of Oscillatoriaceae were isolated and reported for the first time from Tehran province. To this end, soil samples were collected from Tehran Province in summer 2008. Samples were cultured in BBM & N8 media to evaluate the effect of nutrients on the growth of microalgae. Isolation was carried out by several subcultures. Morphological indentification was done using systematics keys and partial sequencing of 16S rRNA was used for molecular identification. The results showed that two species were recorded from Tehran Province, Leptolyngbya sp. ISC 40 Gomont and Leptolyngbya sp. ISC 25 Gomont. The collected soil samples were analyzed physically and chemically. Results indicated that BBM medium was suitable for isolation and as indicated by infertility of cultured soils, two identified species are resistance to environmental factors.
  • Page 329
    This experiment was performed to determine the suitable quantity of highly unsaturated fatty acids (HUFA) for survival and growth of female broodstock of White leg shrimp (Litopenaeus vannamei) during a 2- months culture period (from Apr 3 to Jun 4, 2008). Brood feed was similar in all treatmints containing and Isonitrogeneous (31.5 % protein): but the only difference between dry diets of the test was varying levels of HUFA (1, 2 and 3%). This research tested the effect of dietary HUFA on the survival ratio (SVR) and the body weight (%WG) and body length (% L), compared to those fed on fresh meals (Prenereis worm, melalis and cuttlefish). The survival ratio didn’t differ significantly between all diets (P>0.05). The (% L) in control diet was significantly higher than other treatments (P<0.05) and then1% HUFA diet was significantly higher. The (%WG) in 1% HUFA diet was significantly higher comared to other treatments (P<0.05).
  • Page 343
    Salvia leriifolia (Lamiaceae) is an endemic plant of Khorasan and Semnan provinces which has antinociceptive, anti-inflammatory, antidiabetic and antioxidant properties. In this research, antibacterial activity of of S. leriifolia leaf was investigated at different growth stages and the best harvesting time was determined. The leaves were harvested at vegetative (mid March), flowering (mid April) and ripening seed stages (late May). Different concentrations of metanolic extract(5,10,15 and 20 g/l) of leaves were applied on five different bacteria(Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli and Proteus mirabilis) according to dick diffusion method. Inhibition zones were measured after 24 hours. Inhibitory effect of extracts at different stages were compared together and with certain antibiotics (Penicillin, Ampicilin and Tetracaiclin). Statistical analysis was performed through the JMP software. Maximum antibacterial activity of leaves was coincident with flowering stage. In this stage, antibacterial activity of leaves was significantly higher than the vegetative and ripening seed stage. Inhibitory effect of leaf extract at flowering stage on some bacteria was higher than the antibiotics or similar with them. It seems that flowering stage (mid April) is the best time for obtaining the maximum antioxidant activity of leaf.
  • Page 357
    Caprini is one of the largest sections belonging to the genus Astragalus with 280 species. Astragalus Sect. Caprini are revised. This section has 171 and 115 species in Flora Iranica area and Iran, respectively. During the work, plant specimens preserved in Ferdowsi University of Mashhad, Herbarium (FUMH) were indentified from different regions of Khorassan provinces. Also, distribution of regions in different parts of this section are presented. Based on this study, 37 species of this section are known in Khorassan provinces. A. kushkensis in Flora Iranica has been recorded from Turkmenistan and Afghanistan and is reported from NE. of Khorassan, Torbate – jam, Saleh Abad as a new record for the flora of Iran. This plant is glabrous and has 18 – 22 pairs of leaflets. Leaflets are narrowing ovate and glabrous. Distribution regions of these taxa in different parts of Khorassan province are given.