فهرست مطالب

حقوق اسلامی - سال پنجم شماره 4 (پیاپی 19، زمستان 1387)

فصلنامه حقوق اسلامی
سال پنجم شماره 4 (پیاپی 19، زمستان 1387)

  • 202 صفحه، بهای روی جلد: 19,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/11/16
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سید محمد نجفی یزدی صفحه 7
    بحث در حجیت خبر موثق (خبر غیرامامی ثقه)، از مهم ترین مباحث در اصول و علوم حدیث است؛ زیرا در احادیث شیعه صدها حدیث به عنوان موثق معرفی می شود و حجیتیا عدم حجیت آن تاثیر فراوانی در استنباط احکام شرعی دارد. اقوال در این مسئله گوناگون است که مهم ترین آنها دو قول است: «حجیت مطلقه» که به ویژه در چند قرن اخیر به مشهور نسبت داده شده است و «عدم حجیت» که شهید ثانی آن را نیز به مشهور قدما نسبت داده است.
    ادله حجیت خبر موثق، گذشته از برخی روایات، سیره عقلاست و در مقابل، مخالفان حجیت خبر موثق به برخی آیات مثل آیه نبا و آیه نهی از رکون به ظالمان و روایات فراوانی که مستفاد از آن، عدم رضای شارع به خبر موثق است، استناد کرده اند و ادله موافقان را اعم از روایاتیا سیره عقلا پاسخ داده اند.
    این مقاله با بیان ادله طرفین، به این قول متمایل شده است که ادله مخالفان راجح است و حداقل احراز امضای رضای شارع به سیره عقلا، با وجود آن روایات رادعه ممکن نیست.
    کلیدواژگان: غیر موثق، مخالفان، واقفیه، ظالمان، فاسق، سیره عقلا
  • حسن عالمی طامه صفحه 37
    فرزندخواندگی نهادی است که طبق آن رابطه خاصی میان فرزندخوانده، پدرخوانده و مادرخوانده به وجود می آید. این رابطه حقوقی در اثر پذیرفتن طفلی به عنوان فرزند، از جانب زن و مرد یا یکی از این دو و قبول پذیرش از ناحیه دیگری (ولی خاص یا ولی عام) به وجود می آید، بدون آنکه پذیرندگان طفل، پدر و مادر واقعی او باشند و آثار نسب مترتب شود.
    ایجاد این رابطه فقط از راه عقد امکان پذیر است و مشروعیت آن با مقدمات ذیل، مراحل مقتضی و مانع را سپری می کند و به اثبات می رسد:1. ضرورت فرزندخواندگی؛ 2. فرزندخواندگی عملی حقوقی است؛ 3. این عمل حقوقی فقط از راه عقد امکان پذیر است؛ 4. عقود و معاملات چون از امور عرفی و عقلایی اند، نه از مخترعات شارع، در مشروعیت آن امضا و یا عدم ردع کافی است؛ 5. ادله نافی فرزندخواندگی فقط آثار نسب را نفی کرده است، نه همه آثار عقد فرزندخواندگی را.
    کلیدواژگان: فرزندخواندگی، نسب، لقیط، سرپرستی، تبنی
  • ابراهیم عبدی پور، علی ثقفی صفحه 63
    شروط ضمن عقد که نقش مهمی در تعریف، توسیعیا تحدید حقوق و تکالیف قراردادی متعاملین دارند، گاه درعمل عقیم می مانند و در نتیجه، تعادل اقتصادی قرارداد به نفع یکی از طرفین به هم می خورد. ضمانت اجرای فسخ که در قانون مدنی برای مشروط له پیش بینی شدهاست، علاوه بر آنکه ثبات و استحکاممعاملات را به مخاطره می اندازد، همیشه از وی جبران خسارت نمی کند.نظریه متداول بر پایه این استدلال که ارش امری است استثنائی و مقابله ای میان ثمن و شرط ضمن عقد وجود ندارد، معتقد است امکان مطالبه ارش برای مشروط له وجود ندارد، ولی این تحقیق با رد استدلال های دیدگاه رایج که نوعا بر مفروضات فلسفی قابل تردیدمبتنی است، بر پایه مفهوم ارش و لزوم تدارک ضرر و نفی دارا شدن بلاجهت و لزوم مراعات عدالت معاوضی، درصدد اثبات ارش است.
    کلیدواژگان: ارش، شرط، عدالت معاوضیف دارا شدن بلاجهت
  • جواد حسین زاده صفحه 87
    اختیار معامله، قراردادی مقدماتی است که زمینه انعقاد عقد اصلی را در مدت زمان مقرر میان طرفین فراهم می سازد. این قرارداد نه تنها می تواند در مراودات مالی روزمره جامعه نقش ایفا کند، بلکه اکنون در بورس های مهم دنیا به عنوان ابزار مالی کارآمد میان فعالان بورس کاربرد بسیار دارد. بند 11 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، قرارداد اختیار معامله را به عنوان یکی از ابزارهایمشتقه مالی قابل معامله در بازار بورس معرفی کرده است، ولی درباره مفهوم یا ماهیت آن سخنی به میان نیاورده است. اختیار معامله قراردادی نوظهور و در متون حقوقی ایران فاقد سابقه است. در این تحقیق نگارنده صرف نظر از ماهیتیا آثار قرارداد مزبور سعی دارد قرارداد اختیار معامله را از نظر مفهوم، اصطلاحات رایج، انواع، مزایا و معایب به جامعه حقوقی معرفیکند.
    کلیدواژگان: قرارداد اختیار معامله، ابزارهای مشتقه مالی، بازار بورس، بازارهای مالی، قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران
  • جعفر یزدیان جعفری صفحه 121
    با تخصیص صحیح منابع عدالت کیفری می توانبه فایده کاهش جرم در آینده دست یافت، ولی اینکه کدام راهکار برای این منظور انتخاب شود تا نظام هزینه فایده به نفع مجازات باشد، مستلزم بررسی دقیق هزینه های هریک از مکانیزم های فایده گرایانه مجازات شامل بازدارندگی، بازپروری و ناتوان سازی بزهکار و نیز ارضای بزهدیده است. در این مقاله ابتدا هزینه های جرم و مجازات، فارغ از نوع روش پیشگیری کیفری بررسی خواهد شد، سپس هزینه های اعمال مجازات بنا برنوع هدف فایده گرایانه مجازات تحلیل خواهد شد.
    کلیدواژگان: هزینه، فایده، جرم، مجرم، مجازات
  • سیدوحید ابوالمعالی الحسینی، زهراسادات علیزاده طباطبایی صفحه 137
    در این حقیقت که سلامت و بقای هر اجتماعی نیازمند امنیت است، تردیدی نیست، ولی هنگام کاربرد قواعد امنیت در حوزه اطلاعاتبه تجزیه قسمت های مختلف آن مجبور می شویم،چنان که در این حوزه، مفاهیم متعددیمانند: جرایم اینترنتی، حریم خصوصی و مسئولیت مدنی را می توانبررسی کرد. حقوق امنیت اطلاعات، نمونه‎ای از یک ماتریس بین رشته‎ای است که به سختیمی توان تعریف مشخصی از آن ارائه داد. در این مقاله به طور اجمال به معرفی گوشه ای از این ساختار چندوجهی می پردازیم.
    کلیدواژگان: امنیت اطلاعات، حریم خصوصی، امنیت داده، جرایم اینترنتی
  • علی نجفی توانا، حسن فدایی صفحه 165
    این مقاله می کوشد تا به بیان دیدگاه هایگوناگونی که درباره الزام به گزارش جرم در میان مواد قانونی و فقه اسلامی در نظام های حقوقی ایران و فرانسه وجود دارد، بپردازد. در این مقاله، نخست تبیین مواردی که قانونگذاران ایرانی و فرانسوی الزام افراد عادی به گزارش جرم را اجباری دانسته اند وسپس بیان افتراقات اساسی که میان این دوگروه قانونگذاری وجود دارد، از حیث افرادی که ملزم به اعلام جرم اند؛ نحوه اعلام جرم مورد نظر قانونگذار فرانسوی؛ بیان آثار و اهدافی که مقنن فرانسوی در پی حصول آن است؛ اینکه این اهداف تا چه اندازه محقق شده است و تناقضاتی که بر سر مسئله اعلام اجباری جرایم و رازداری حرفه ای وجود دارد، چگونه قابل حل است، بررسی خواهد شد.
    کلیدواژگان: جنایت، جنحه، گزارش اجباری جرم، افشای اسرار حرفه ای
|
  • Seyyed Mohammad Najafi Yazdi Page 7
    Authority of authentic tradition (non-Imami valid tradition) is one of the most important issues in Legal Theory and hadith sciences; for, among Shii hadiths, there are many hadiths which are considered as authentic and their authority (or their being not authoritative) is of great influence in inferring religious judgments. There are many opinions concerning this issue from among of which the following two are more important:"absolute authority" which is in particular during recent centuries ascribed to the opinion dominant among elder ones; and "non-authority" which is ascribed by Shahid Thani again to the opinion dominant among elder ones. Arguments for authority of authentic traditions are, in addition to some traditions, based on states of wise people; and on the other hand, opponents of authority of authentic tradition refer to some verses such as"O ye who believe! If an evil-liver bring you tidings, verify it, lest ye smite some folk in ignorance and afterward repent of what ye did" (49: 6) and " And incline not toward those who do wrong lest the Fire touch you, and ye have no protecting friends against Allah, and afterward ye would not be helped" (11: 113) as well as many hadiths suggesting that the Holy Legislator is not satisfied by "authentic tradition"; and in this way, they have provided replies for arguments posed by proponents (which arebased on traditions or states of wise people). The present article introduces arguments posed by two sides, and chooses the opinion that arguments posed by proponents are preferred; and given opposing traditions, at least, one cannot infer consensus of theLegislator from states of wise people.
  • Hasan Alemi Tameh Page 37
    Adoption is an agreement according to which a particular relationship is established between stepchild, stepfather, and stepmother. This legal relationship is established through adopting a child by wife or husband or both of them or by a guardian (whether special or general), while there is no biological relation between the stepchild and those who have adopted her/him. Thus, no parentage effects will be followed.This relationship may be established only through an agreement; and its legitimacy will be proved if the following points are proved, and certain obstacles are removed:1- Necessity of adoption; 2- adoption is a legal act; 3- this legal act may be done only through an agreement; 4-for legitimacy of agreements and contracts, since they are among conventional and rational issues and not among innovations of the Legislator, reification or absence of negation is sufficient; 5- arguments against adoption have negated only parentage effects and not all effects of adoption.
  • Ebrahim Abdipoor, Ali Saghafi Page 63
    Conditions mentioned in the Contract play an important role to define,extend, or limit contractual rights and obligations of two parties; theseconditions are, however, sometimes practically fruitless; and consequently,economic balance is violated in favor of one of them
  • Jawad Hoseynzadeh Page 87
    Selection of Deal is a preliminary contract which paves the way to conclude the main contract in certain period of time between two parties. This contract may play its role in the everyday financial deals in the society; in addition, it is very useful as an efficient financial tool for those working in the field of stock exchange. The para. 11 of the Article 1 of the Islamic Republic of Iran's Law for Commercial Papers has introduced this contract as one of the financial derivative tools which are negotiable among those working in the field of stock exchange.
  • Jafar Yzadian Jafari Page 121
    If resources of penal justice are correctly allotted, the profit of reduction of crimes in future may be attained. But that which solutions should be selected for this purpose so tat the system of cost-profit may be in favor of punishments requires an accurate study of costs of each profitoriented mechanism of punishment including prevention, re-education, and weakening the criminal, and satisfaction of the victim.In the present article, at first, costs of crimes and punishments, apart from ways of criminal prevention, will be studied; and, then, costs of exercising punishments will be analyzed based on the profit-oriented goals of punishment.
  • Seyyed Wahid Abulmaali Al-Hosseini, Zahra Sadat Alizadeh Tabatabai Page 137
    There is no doubt that all societies are in need of security for their health and survival. While applying rules of security to the field of information, however, we have to divide it into various sections. In this field we may study different concepts such as internet crimes, privacy, and civil responsibility. Laws concerning security of information are anexample of an interdisciplinary matrix which can be hardly defined. In the present article, authors try to introduce some parts of this multidimensional structure.
  • Ali Najafi Tavana, Hasan Fadaie Page 165
    This article compares different approaches taken towards the notion of a duty to report the commission of crime in Iran and France.