فهرست مطالب
فصلنامه زن در فرهنگ و هنر (پژوهش زنان)
سال دوم شماره 1 (پاییز 1389)
- تاریخ انتشار: 1389/09/01
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 5آغاز جنبش فمینیستی زنان در ایران، مصادف با سال های انقلاب مشروطه و دوره ی پهلوی اول است. زنان روشن فکر اهل قلم ایران، با تاسیس مدارس دخترانه و انجمن های زنان و نشر نشریات ویژه ی بانوان نخستین گام های خود را به سوی آزادی جامعه ی زنان برداشتند. البته نادیده نباید انگاشت که عده ای از ایشان با سروده های خود در این دوران پیش گام آزادی خواهی و استیفای حقوق زنان بودند. در میان شاعران نام آشنای این دوران، پروین اعتصامی از جمله بهترین هاست. وی که از مرتبه ای بالا در شاعری برخوردار است، اشعاری در حمایت از حقوق زنان و حفظ حرمت و اهمیت ایشان سروده است. دیوان این بانوی شعر ایران مملو از اشعاری است که در آن همواره به طرف داری از زنان و دختران و مادران پرداخته و گاه در اشعاری برعلیه نظام مردسالار حاکم قدعلم کرده است. موضوع بسیاری از این اشعار اعتراضات انتقادی وی بر جامعه ی زنان و نظام حکومتی مردانه ی ایران است. موضوع مقاله ی حاضر اثبات انتساب یکی از اشعار فمنیستی این شاعر است که در سال 1300 هجری شمسی در نشریه ی عالم نسوان چاپ می شود. این قصیده ی کوتاه متاسفانه تاکنون از چشم خوانندگان دیوان پروین دور مانده بود. نویسنده در مقاله ی حاضر تلاش می کند تا ضمن ذکر این قصیده و بررسی صحت انتساب آن به پروین اعتصامی با به کارگیری دلایل سبک شناسی، به نگرش-های فمینیستی این شاعر برجسته ی ایران که نتیجه ی تربیت پدر بزرگوار وی، یوسف اعتصام الملک و تحصیل و تعلیم مدرسی است اشاره کند و ضمن یادکرد دیگر شعرهای زنانه ی پروین، ویژگی های فمنیستی این قصیده ی نویافته را نیز بیان کند.
واژه های کلیدی: پروین اعتصامی، شعر فمینیستی، دوره ی مشروطیت، جنبش زنان، زنان شاعر.
کلیدواژگان: زنان شاعر، جنبش زنان، دوره ی مشروطیت، شعر فمینیستی، پروین اعتصامی -
صفحه 23این مطالعه در پی بررسی متون ادبی اخلاق مدار با محوریت زنان است، برای دست یابی به این منظور محققان به تحلیل محتوی نمایش نامه عروسک خانه بر مبنای تعدادی از نظریات اخلاقی و قضاوت در مورد پاسخ نهایی قهرمان زن این اثر یعنی نورا بر بنیاد این نظریه ها پرداخته اند، از این رو قسمت های از نمایش نامه که بیشترین تناسب را با هدف این پژوهش داشتند برای تحلیل محتوی با توجه به محتوی این نظریات انتخاب شد. برای پایایی سنجی درصد توافق بین 20 نفر از دانشجویان که در مورد صحنه های منتخب قضاوت کرده بودند حاصل شد و برای اعتبار از تحلیل گفتار?، محتوی استدلال دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل محتوی نشان داد که هر چند بین سه نظریه ی رشد اخلاقی کلبرگ، پیامدگرایی اخلاقی و اخلاق مراقبت هم بستگی وجود دارد، اما روی کرد شناختی (رشد اخلاقی کلبرگ) و عملگرا (پیامدگرایی) برای تبین کافی نبوده و روی کرد مراقبت که به نقش عواطف و احساسات در موقعیت های اخلاقی می پردازد، در تفسیر موقعیت ها اهمیت می یابد. هم چنین این نظریه ها در درک تحول قهرمان زن اثر مساعدت می کنند.
کلیدواژگان: پیامدگرایی اخلاقی، نظریه ی اخلاقی، _ عروسک خانه، ایبسن، رشداخلاقی کلبرگ، اخلاق مراقبت -
صفحه 55امروزه مساله ی عدم سازگاری چندهمسری با حقوق بشر به قدری طبیعی فرض شده که شاید اندک تصوری در بازخوانی مبانی این تعارض هم غیرمنطقی جلوه کند. از منظر بسیاری از اندیشمندان این حوزه، تامل در این خصوص دیگر فرضیه نیست تا محتاج اثبات باشد. لذا آن چه از نظر قوانین حقوق بشری و اسناد بین المللی به عنوان اصلی تماما قابل احترام مدام مورد استناد قرار می گیرد در بخش عمده ای ناظر به برابری حقوق زن و مرد است. در نوشتار حاضر از منظر جمعیت شناسی ضمن مفروض قلمداد کردن اصل فوق الذکر، میزان انطباق آن با فرضیه ی عدم سازگاری تعدد زوجات با حقوق بشر مورد بررسی قرار گرفته شده استکلیدواژگان: اسلام، خانواده، حقوق بشر، جمعیت شناسی، عدالت، تعدد زوجات، چندهمسری
-
صفحه 77در مقاله ی حاضر با توجه به ویژگی ها و صفاتی که در برخی از کتب معروف منثور (قرن 5 تا 7)، برای زنان برشمرده اند به بررسی شخصیت و جایگاه اجتماعی زنان در آن دوران پرداخته شده و سعی بر دست یابی به شناختی مستند از چهره و سیمای زن در اوضاع و شرایط اجتماعی آن روزگار است.
کلیدواژگان: زن، صفات حمیده، جایگاه اجتماعی، ویژگی ها و صفات، صفات -
صفحه 89در این جستار کوشیده ایم تا پیکرک های محوطه ی حاجیلار را در آناتولی مرکزی مورد بررسی و پژوهش قرار دهیم. زمینه ی بنیادین این جستار پیکرک های مؤنث به دست آمده از طبقه ی VI حاجیلار است که فرهنگ دوره ی نوسنگی جدید را دربر می گیرد. افزون بر آن، پاره ای از دیدگاه ها و فرضیات مطرح شده در زمینه ی کارکرد و چیستی پیکرک ها نیز در این جستار گردآوری و واکاوی شده است. در راستای شناخت هرچه بیشتر پیکرک های حاجیلار، کارکرد آن ها و در نهایت ارتباط این داده ها با جایگاه زنان در دوره ی پیش از تاریخ، به ناچار نگاهی گذرا و فراگیر به کلیت پیکرک ها افکنده ایم. امیدواریم که توانسته باشیم در این جستار، جمع بندی و ارزیابی مناسب و مطلوبی از این دیدگاه ها ارایه دهیم.
کلیدواژگان: اندام های زنانه، پیکرک مؤنث، مادرخدا، _ نوسنگی -
صفحه 113ساختار نظام خانواده بر اساس روابط اعضاء و حقوق و تکالیف متقابل آن ها شکل گرفته و استوار می شود. تمایز نقش های پدری، مادری و فرزندی و نیز زن و شوهری تمایز حقوق و تکالیف را به دنبال می آورد. بدین ترتیب حقوق و وظایف نقش ها متقابل اما متفاوت است. علی رغم تقابل دوسویه حق و تکلیف در روابط اعضاء خانواده، عوامل و شاخص های ویژه ای زمینه ی بروز قدرت را برای یک نقش و توزیع قدرت در ساختار خانواده اسلامی فراهم می کند. تبیین ساخت قدرت در روابط اعضاء خانواده، بر اساس ترکیبی از دو شاخص توانایی های ذاتی و طبیعی و شاخص اقتصادی (انفاق) صورت می گیرد. مرد در نقش شوهر دارای جایگاه و قدرت نسبی برتر در خانواده اسلامی است، اما از قدرت مطلق برخوردار نیست، قدرت او در خانواده به معنای اطلاق نفوذ امر او نمی باشد، بلکه تنها در دایره ی «عدل» و «معروف» و در گستره محدود حقوق شوهر نافذ و مشروع است. بر این اساس خانواده اسلامی دارای نظام «شوهرمحور» با گرایش «دوسویه» است. قدرت شوهر، در حق تصمیم گیری در مصالح کلی خانواده و شوؤن زوجیت از جمله در مورد مسکن، یا چگونگی بهره مندی جنسی یا توابع حق استمتاع شوهر معنا می شود. بدین ترتیب که خروج زن از منزل در صورت منافات با حق جنسی شوهر کنترل می شود. هم چنین قدرت زن، در صورت برآورده نشدن حقوق مالی او مانند مهر، نفقه و مسکن مناسب، یا حقوق غیرمالی مانند معاشرت بالمعروف، برخورد محترمانه و همراه با عدالت و احسان شوهر معنا می شود و بروز می یابد.
کلیدواژگان: نظام دوسویه، _ معروف، خانواده، شوهرمحور، قدرت، عدل، نقش های خانوادگی، حق و تکلیف
-
Page 5The beginning of the feminist movement in Iran coincided with the Constitutional Revolution and the reign of the first Pahlavi monarch. Liberal minded women took the initiative into their own hands and founded the first schools for girls, they organized societies and published journals dealing specifically with women's issues. Some pioneer women demanded legal rights for women. Parvin E`tesami was foremost among these women. She supported women's rights through her poetry, she consistently demanded that women should be respected and criticised and objected to the condition of women. She disparaged the patriarchal attitude of the government and her poems are full of her insistence that women and girls should be protected by society. The present article attempts to prove that a poem published in 1300/1921 in the journal Alam-e Nesvan, was by written by her. This short Qasideh, elegy has not attracted the attention of those who specialize in her work. The author of the present article attempts to establish the authenticity of this work as written by Parvin E`tesami by examining her style, and feminist stance of this famous poet.
-
Page 23The aim of the present study is to investigate the effect of ethical precepts with feminine centrality in literary texts. To reach this goal the researchers have analyzed the text of 'A Doll's House" according to a number of ethical tenets and the response of the female heroin Nora to these tenets. Thus those parts of "A Doll's House" appropriate to this analysis were chosen and in order to judge the consistency of this view the opinion of 20 students were obtained about certain scenes and their opinion was reviewed. Our findings indicate that while there is considerable correlation among three theories, the cognitive and pragmatic approach was insufficient as an explanation whereas the more caring approach was more significant in interpreting feelings and affection. These views help to understand the development of the female heroin of the play
-
Page 41This paper, through analyzing various scenes from randomly selected films, and of belief that the film subjects, if not complete reflections of social relations of humans, surely demonstrate sections of social reality, attempts to explicate the thoughts of scientists in sociolinguistics and sociology of language like Labove, Hymes, Fishman,…, especially related to the features of social acts of males and females, in the process of their socialization
-
Page 55Now days it is assumed that polygamy is inconsistent with human rights and it seems irrelevant to discuss and redefine this case. Some scholars believe this is not even a hypothesis that needs justification or confirmation. According to human rights and international laws this is accepted as a fundamental right and assumes the equality of man and women. With this presupposition in mind this paper will discuss the measure of conformity of polygamy with human rights.
-
Page 77The Arab nation is considered a united nation which is integrated for the common language, culture, history and destiny. Thus, the Arab nationalism is highlighted in the Palestinian women’s literature in which the thoughts and concepts of Arab Ummah id well represented. The Palestinian women believe in their country as a inseparable part of the “Great Arab Land” and they attempt to encourage the Arab world to make Palestine free
-
Page 89This article aims at analyzing the figurines of Hajilar located in Central Anatolia. It specifically analyzes the female figurines found in level VI of Hajilar related to the Neolithic culture. Apart from that, some theories regarding different functions of these figurines are also discussed in the present article. In order to have a better understanding of the nature of these figurines, their function and their relation to the role of women in prehistory, the researcher also briefly discusses the gnerality of these figurines.
-
Page 113The structure of family organization is recognized upon members’ relationship and their rights and duties. The distinction of paternal, maternal, child and couple roles cause distinction in rights and duties. Therefore the rights and duties of roles are bilateral but deferent. Two characteristics explain the power division in family: biological abilities and expenditure. Man in his marital role has the prevalent power in Islamic family, but not an absolute power. His power is legitimate only within the range of justice and good. Therefore Islamic family is a husband-centered family with a bilateral tendency. Husband’s power means his right of decision about settlement or sexual relationship. Also wife power means her financial rights like dowry and alimony and a convenient settlement or means her moral rights like acceptable treatment with his justice and benefaction
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.