فهرست مطالب

اقتصاد مقداری - سال پنجم شماره 4 (پیاپی 19، زمستان 1387)

فصلنامه اقتصاد مقداری
سال پنجم شماره 4 (پیاپی 19، زمستان 1387)

  • 184 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/01/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • علی اصغر بانویی، سهیلا پروین صفحه 1
    در مقاله ی حاضر، بررسی کمی تحلیل های سیاستی آثار سیاست های مالی ناشی از حذف یارانه ی هفت گروه کالاهای اساسی بر افزایش شاخص هزینه ی زندگی دهک خانوارهای شهری و روستایی در چارچوب رویکرد هزینه (قیمت) و در قالب دو الگوی مشخص انجام شده است. الگوی اول، الگوی هزینه (قیمت) ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) مبتنی بر انتقال هزینه از یک حساب به حساب دیگر بوده است. الگوی دوم، شکل تجزیه شده ی آن در قالب الگوی هزینه ی تحلیل مسیر ساختاری از یک حساب به عنوان قطب مبدا به حساب دیگر به عنوان قطب مقصد و بر حسب مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم بوده است. بر مبنای ماتریس حسابداری اجتماعی ویژه ی کالاهای اساسی سال 1380 و با استفاده از الگوی دوم، درصدهای مسیرهای مستقیم آشکار شده ی ناشی از حذف یارانه ی کالاهای اساسی به عنوان قطب های مبدا بر افزایش شاخص هزینه ی زندگی دهک کم درآمد خانوارهای شهری و روستایی به عنوان قطب های مقصد، از کل اثرات همه جانبه نسبت به درصد مسیرهای مستقیم خانوارهای پر درآمد شهری و روستایی بیشتر بوده است.
    کلیدواژگان: مدل قیمت SAM، مدل قیمت تحلیل مسیر ساختاری، ماتریس انتقال هزینه، شاخص هزینه ی زندگی و شاخص رفاه
  • داود بهبودی، اسماعیل برقی گلعذانی صفحه 35
    در دهه های اخیر، خطرات و آسیب های محیط زیست بیشتر نمایان شده است. این آسیب ها، ناشی از ترکیب عواملی همچون رشد جمعیت، رشد اقتصادی، مصرف انرژی و فعالیت های صنعتی است. در این مقاله، اثرات زیست محیطی مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران با استفاده از داده های آماری سری زمانی سال های 83- 1346، به روش آزمونهم انباشتگی یوهانسون- جوسیلیوس بررسی شده است. بر اساس نتایج، یک درصد افزایش در شدت استفاده از انرژی باعث افزایش 92/0 درصدی انتشار سرانه ی گاز دی اکسیدکربن و آلودگی محیط زیست شده است. همچنین، با افزایش یک درصدی تولید ناخالص داخلی سرانه انتشار سرانه ی گاز دی اکسیدکربن به مقدار 31/1 درصد افزایش داشته است.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، انرژی، محیط زیست، مصرف انرژی، هم انباشتگی
  • محسن مهرآرا، علیرضا کیخا صفحه 55
    در این تحقیق تاثیرات بلندمدت و کوتاه مدت درآمدهای نفتی بر رشد اقتصادی کشورهای وابسته به نفت با تاکید بر نقش نهادها بررسی شده است. برای این منظور از تحلیل های هم انباشتگی و تصحیح خطای پانل برای 35 کشور مهم صادر کننده ی نفت طی دوره ی 2005-1975 استفاده شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، در کشورهایی با نهادهای خوب، درآمدهای نفتی یک موهبت بوده است، ولی در کشورهایی با نهادهای ضعیف این منابع تبدیل به نفرین شده و منجر به کاهش رشد اقتصادی این کشورها در بلندمدت و کوتاه مدت شده است. همچنین، بی ثباتی درآمدهای نفتی یکی از کانال های اصلی نفرین منابع در این کشورها بوده است. کشورهای با کیفیت نهادی بهتر، از بی ثباتی درآمدهای نفتی کمتر رنج برده اند. در این کشورها اثر بلندمدت نسبت سرمایه گذاری بر تولید، منفی و ناچیز بوده است؛ یعنی کیفیت وکارایی پروژه های سرمایه گذاری نقش با اهمیت تری نسبت به حجم سرمایه گذاری ها در تحولات رشد اقتصادی این کشورها ایفا کرده است. حجم آزاد سازی های تجاری، هرچند در کوتاه مدت اثر منفی یا ناچیزی بر رشد اقتصادی این کشورها داشته است، اما در بلندمدت اثرات آنها مثبت و با اهمیت بوده است.
    کلیدواژگان: نفرین منابع، کیفیت نهادی، رشد اقتصادی، پانل هم انباشتگی
  • جمشید پژویان، افسانه شفیعی صفحه 81
    این مطالعه به شناسایی وضعیت ساختار در صنعت بانکداری ایران با استفاده از داده های ترکیبی ناموزون 17 بانک دولتی و خصوصی (87-1375) اختصاص دارد. به منظور شناسایی وضعیت ساختار صنعت، به تبیین شدت رقابت از طریق برآورد کشش نابرابری در صنعت بانکداری (نسبت به ورود بانک های جدید) و معرفی شاخص U دیویس پرداخته شد. نتایج مطالعه نشان داد که اولا کشش نابرابری توزیع سهم بازاری بانک ها نسبت به ورود بانک های جدید کوچکتر از یک و برابر با 784 /0 بوده است. همچنین، نتایج بررسی ارقام شاخص U نشان داد که مقدار این شاخص در سال های اخیر تاحدی کاهش یافته است. این امر بدان معناست که با افزایش تعداد بانک های خصوصی در صنعت بانکداری، صنعت به سمت رقابتی شدن حرکت کرده است؛ بااین حال، این صنعت همچنان با شرایط رقابتی فاصله دارد و لزوم اتخاذ سیاست هایی در جهت تشدید رقابت در این صنعت احساس می شود.
    کلیدواژگان: ساختار بازار، شاخص U دیویس، تابع هزینه، صنعت بانکداری ایران
  • منصور زراء نژاد، علی فقه مجیدی، روح الله رضایی صفحه 107
    یکی از روش های سنتی پیش بینی، تجزیه و تحلیل سری زمانی است که بر دو فرض ایستایی و خطی بودن بنیان نهاده شده است. در مورد عمکرد این مدل های سنتی بعضا تردیدهای ایجاد شده است. یکی از روش های جایگزین، شبکه های عصبی مصنوعی است که در برخی از موارد توانایی بالقوه ی خوبی برای پیش بینی سری های زمانی از خود نشان داده اند. در این مقاله، پس از مرور پژوهش های انجام شده در مورد توانایی پیش بینی مدل های خود توضیح جمعی میانگین متحرک (ARIMA) و شبکه های عصبی مصنوعی (ANN) به مقایسه ی این دو روش برای پیش بینی نرخ روزانه ارز در دوره ی مارس 2006 تا فوریه 2009 پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که روش شبکه های عصبی تخمین های بهتری نسبت به روش ARIMA ارائه می کند. در این پژوهش، از ابزارهای محاسباتی نرم افزار MATLAB و داده های اقتصادی ایران استفاده شده است.
    کلیدواژگان: پیش بینی، شبکه های عصبی مصنوعی ANN، خود رگرسیون میانگین متحرک انباشته
  • فاطمه بزازان، نفیسه محمدی صفحه 131
    در تحقیق حاضر با اشاره مختصری بر راهبردهای توسعه ی صنعتی و استراتژی های حاکم بر آن، منابع رشد صنعتی با بهره گیری از روش تجزیه ی عامل در چارچوب تحلیل داده - ستانده با رویکرد تحلیل ایستای مقایسه ای مورد بررسی قرار گرفته است. دوره ی زمانی مورد مطالعه 78-1367 است که به دو زیردوره 72-1367 و 78-1372 تقسیم شده است. آمارهای اصلی مورد استفاده، جداول داده – ستانده ی سال های 1367، 1372 و 1378 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است که با توجه به شاخص قیمت ها به قیمت ثابت تبدیل شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در دوره ی اول 72-1367 رشد بخش صنعت تحت تاثیر استراتژی توسعه ی صادرات بوده و اهداف برنامه ی اول توسعه ی اقتصادی در این زمینه محقق شده است. اما در دوره ی 78-1372 توسعه ی صادرات سهم ناچیزی در رشد ستانده ی بخش صنعت داشته و بیشترین رشد در این دوره به گسترش تقاضای داخلی اختصاص دارد و تحقق اهداف برنامه ی دوم در این خصوص با چالش مواجه بوده است.
    کلیدواژگان: استراتژی توسعه ی صادرات، تجزیه ساختاری، منابع رشد ستانده
  • علی قنبری، محسن خضری، آرش اعظمی صفحه 157
    در این مطالعه، با استفاده از روند متغیرهای تاثیر گذار بر تقاضای انرژی بخش حمل و نقل زمینی ایران، وضعیت آتی تقاضای انرژی (بنزین و نفت گاز) بخش حمل و نقل زمینی ایران پیش بینی شده است؛ به طوری که با استفاده از الگوریتم ژنتیک (GA)، دو فرم از معادلات تقاضای انرژی غیر خطی بنزین و نفت گاز بخش حمل و نقل زمینی ایران شبیه سازی شده است. مدل شبیه سازی تقاضای انرژی بخش حمل و نقل با استفاده از الگوریتم ژنتیک (GATEDS)، با استفاده استفاده از داده های سالیانه ی سال های 1375 تا 1386 و متغیرهای جمعیت، تولید ناخالص داخلی (GDP)، مسافت طی شده توسط خودروها و ارزش تجمعی تعداد خودروهای تولیدی و وارداتی بسط داده شده است. توابع تقاضای شبیه سازی شده در این مقاله نمایی و دومی درجه ی دوم می باشند؛ نتایج تحقیق نشان می دهد که فرم درجه ی دوم تابع تقاضای بنزین بخش حمل و نقل زمینی و فرم نمائی تابع تقاضای نفت گاز بخش حمل و نقل زمینی، با معیارهای کارایی شبیه سازی بهتر، نتایج بهتری را در پیش بینی تقاضای انرژی بخش حمل و نقل زمینی ایران فراهم می کند و می تواند در پروژه های بخش انرژی ایران به کار برده شوند.
    کلیدواژگان: شبیه سازی، حمل و نقل، تقاضای انرژی، الگوریتم ژنتیک
|
  • Ali Asghar Banouei , Sohila Parvin Page 1
    The effects of fiscal policies of the subsidies elimination of seven basic commodity groups on the cost of living of the urban and rural household deciles in the framework of two models are analyzed. The former model is based on transmission matrix (SAM Price model) whereas the latter is known as decomposition (structural path analysis price model). Based on SAM 1380, the overall results depict that percentage of the divert revealed paths due to the subsidies elimination of basic commodities as poles of the origin on the poor urban and rural household deciles as poles of destination are more than rich urban and rural household deciles
  • Davood Behboodi , Esmail Barghi Page 35
    During recent decades, environment has experienced a great loss as a result of some factors such as population growth, economic growth, energy consumption and industrial activities. This paper examines the relationship of energy consumption, economic growth and environment in Iran by using cointegration methods for the period of 1967-2004. The research found that the increase of energy intensity by one percent increases CO2 per capita and environmental pollution by 0.92 percent. Also, one percent increase of GDP per capita increases CO2 per capita by 1.31 percent.
  • Mohsen Mehrara , Alireza Kaykha Page 55
    ‍Conventional economics implies that the increase in natural resource of a country leads to more long-run growth; nevertheless, the remarkable experimental observations disclose that natural resources not only have had the effective impact on long-run growth but they have also decreased it. This conundrum between theories and experimental observations has been called as "resource curse". The principle aim of this paper is the study of resource curse in oil-exporter countries in which the conspicuous share of gross domestic production arise from oil revenues. This research adopts panel cointegration methodology to explore long -run effects and use error-correction model for estimating the short - run effects of oil revenues on non-oil gross domestic productions. The sample data includes 35 oil abundant countries covering the period 1975-2005. We find that the resource curse is avoided by countries with sufficiently good institutions so that curse is converted to blessing with improvement of institutional quality. We test the channels of the resource curse proposed in the literature and find that a substantial part of it is explained by high oil incomes volatility. Moreover, the effect of trade openness on economic growth in the long - run is positive, statistically significant, and economically sizable.
  • Jamshid Pazhoyan , Afsaneh Shafiee Page 81
    This paper analyzes banking market structure using unbalanced panel data models for 17 banks functioning in Iran's economy, spanning 1996-2008. To study market structure, various measures of market concentration are examined theoretically; however, the U index of concentration is applied in Iran's banking sector for the first time. The results showed that along with the commencement of privatization in Iran's banking sector (2001), U index of concentration has tended to decrease gradually, meaning that competition in Iran's banking market is to intensify in the long run. This can be justified regarding the sensitivity of U index to the entrance of new banks (a=0.784). Therefore, banking market competition may intensify just in case some policy measures are taken in this respect.
  • Mansour Zarra-Nezhad , Ali Fegh Majidi , Roholla Rezaie Page 107
    One of the traditional methods for forecasting is time series analyzing, which based on tow assumption: stationary and linearity. There is Suspicion to working by the traditional models. One of the substitute methods is Artificial Neural Network (ANN) which sometimes shows good potential ability for forecasting time series. In this paper, after reviewing the recent studies on ability of Autoregressive Integrated Moving Average Process(ARIMA) and ANN, tow models for forecasting the exchange rate between march 2006 and February 2009 in Iran are compared. The results show that ANN has a better estimate than ARIMA. In this research, the MATLAB and Central bank data are utilized.
  • Fatemeh Bazzazan , Nafiseh Mohammadi Page 131
    The main aim of this paper is to analyze the source of output growth of particularly industrial growth from a demand side perspective; the analysis will be based on Chenery’s factor decomposition approach (1960) input-output framework. Output growth is decomposed into four sources: domestic demand expansion, export expansion, import substitution and intermediate demand expansion. The study will cover the period of first and second five year macroeconomic plans (1988-93 & 1993-99). For this period, three input-output tables for years 1988, 1993 and 1999 will be employed.
  • Ali Ghanbari , Mohsen Khezri , Arash Aazami Page 157
    In this study, the future situation energy demand of earthy transport section has been predicted by using the trend of effective variables in energy demand of earthy transport section in Iran. In other words, two forms of non-linear gasoline and gasoil energy demand functions of earthy transport section have been simulated, by using Genetic algorithm (GA) Approach. GA-based transport section energy demand Simulation (GATEDS) model has been developed by using population, gross domestic production, vehicle-km and collective value of imported and produced vehicle quantity in variables. In this essay, the simulated deman equations is exponential and quadratic. In energy demand function, the quadratic form provides better results in the prediction of earthy transport section gasoline demand and the exponential form provides better results in the prediction of earthy transport section gasoil demand which can be used for energy section projects in Iran with a higher simulation criterion.