فهرست مطالب

مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی
سال بیست و چهارم شماره 3 (پیاپی 8، پاییز 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/10/11
  • تعداد عناوین: 14
|
  • سیدعلی حسینی یکانی، منصور زیبایی صفحه 268
    در این مقاله سعی گردیده که مناسبترین کالاها برای راه اندازی یک بازار آتی محصولات کشاورزی در ایران انتخاب گردد. به این منظور دو روش مختلف مورد استفاده قرار گرفته است: روش اول بر تعیین عواملی که به صورت معناداری در موفقیت یا شکست قراردادهای آتی محصولات کشاورزی مورد استفاده در مهمترین بازارهای آتی جهان موثر بوده استوار می باشد. در روش دوم شبیه سازی عملکرد پوشش ریسک کالاهای مورد مطالعه به منظور تعیین محصولاتی که بالاترین احتمال پذیرش جهت مبادله در بازار آتی را از سوی تولیدکنندگان محصولات کشاورزی دارا می-باشند مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس نتایج این مطالعه درجه تجاری بودن، اندازه بازار نقدی و نوسانات قیمتهای نقدی محصولات، بیشترین اثر را در توفیق بکارگیری قراردادهای آتی آنها خواهد داشت. همچنین برخی کالاها با وجود دارا بودن شرایط لازم برای ورود به بازار آتی، ازجذابیت کافی برای مبادله در چنین بازارهایی از نقطه نظر پوشش ریسک تولیدکنندگان برخوردار نمی باشند. به طورکلی نتایج این مطالعه نشان دادند که سه محصول زعفران، پسته و برنج مناسبترین کالاها برای تاسیس بازار آتی محصولات کشاورزی در ایران می باشند.
    کلیدواژگان: قراردادهای آتی، خصوصیات کالا، عملکرد پوشش ریسک، بورس کالای کشاورزی، ایران
  • تکتم کنعانی، محمود صبوحی صابونی صفحه 279
    وجود برداشتهای متفاوت نسبت به مقوله کارایی در ارتباط با آب مصرفی در بخش کشاورزی ممکن است از توسعه مناسب سیاستهای حفظ منابع آب جلوگیری کند، خصوصا هنگامی که تاکید بر افزایش کارایی مصرف آب از طریق بهبود در سیستمهای آبیاری باشد. هدف اصلی مطالعه حاضر برآورد مقدار آب اضافی مصرف شده برای نمونه ای متشکل از 15 مزرعه به روش تصادفی ساده واقع در استان خراسان جنوبی بین سالهای 1379 تا 1385 با استفاده از رهیافت تحلیل پوششی داده ها می باشد نتایج نشان داد که ارتباط بسیار ضعیفی بین سیستم های آبیاری و مقدار مصرف آب اضافی وجود دارد. مدیریت نقش موثری در کارائی آب مصرفی نشان داد رابطه مثبتی بین مقدار آب اضافی و سن کشاورز و نیز رابطه منفی بین مقدار آب اضافی و اندازه زمین دیده شد. همچنین تفاوتهایی در مقدار آب اضافی مصرف شده میان مزارع واقع شده در دو موقعیت مکانی مختلف (بخش شرقی و جنوبی) نیز نشان داده شد. با توجه به یافته ها، مزارع کارا می تواند به عنوان معیاری جهت بهبود کارایی آب آبیاری در منطقه مورد مطالعه، مورد توجه قرار بگیرند.
    کلیدواژگان: آب اضافی، تحلیل پوششی داده ها، مدیریت منابع آب
  • محمود هوشمند، مریم حسن نژاد صفحه 288
    در مطالعه حاضر به منظور بررسی نگرش اعضای شرکت های تعاونی مرزنشینان استان خراسان رضوی از عملکرد این تعاونی ها در ابعاد مختلف، در گام اول با استفاده از روش شاخص رضایتمندی مشتریان (CSM)، میزان رضایت اعضا از هر یک از شاخصهای عملکرد این تعاونی ها مورد بررسی قرار گرفت؛ در گام بعد با استفاده از روش آنتروپی هر یک از شاخصهای فوق براساس میزان رضایت اعضا، رتبه بندی شده اند و در پایان، نتایج این دو روش با یکدیگر مورد مقایسه قرار گرفته است. داده های مطالعه از طریق تکمیل 382 پرسشنامه در میان اعضای تعاونی مرزنشینان در سال 1387 فراهم شد. نتایج نشان داد میزان رضایت مندی اعضای شرکت های تعاونی مرزنشینان از شاخصهای اقتصادی در مقایسه با سایر ابعاد عملکردی آنها در سطح پایین تری قرار گرفته است (مقادیر شاخص رضایتمندی مشتری (CSM) در بعد اقتصادی کمتر از سایر ابعاد). این در حالی است که بیشترین میزان رضایتمندی مربوط به عملکرد مدیریتی این شرکتها می باشد. نتایج حاصل از رتبه بندی با استفاده از روش آنتروپی نیز موید نتایج حاصل از روش CSM بوده است. در پایان پیشنهاداتی در راستای بهبود عملکرد فعالیت این شرکتهای تعاونی و افزایش رضایت مندی اعضای آن ارائه شد.
    کلیدواژگان: شرکت تعاونی مرزنشینان، خراسان رضوی، رضایتمندی
  • حبیب الله سلامی، سولماز رضایی صفحه 298
    در بخش کشاورزی همواره یک وقفه بین تصمیم به تولید و عرضه محصولات به بازار وجود دارد که این امر مقدار کالای ورودی به بازار را به صوررت از قبل تعیین شده در می آورد و قیمت نقش تعدیل کننده برای برقراری تعادل در بازار و تخلیه بازار از کالارا ایفا می کند. در چنین شرایطی، تابع تقاضای معکوس که در آن قیمت به صورت تابعی از مقادیر، بیان می شود برای پیش بینی عکس العمل و واکنش قیمت محصولات نسبت به مقدار ورودی به بازار مناسب می باشد. در این مطالعه، یک سیستم معادلات قیمتی برای سه نوع گوشت گاو، گوسفند و مرغ با استفاده از اطلاعات مربوط به دوره زمانی 841363 برآورد شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از برآورد کشش های خود مقداری اینگونه پیش بینی می شود که یک درصد افزایش در مقدار ورودی در هریک از این سه نوع گوشت به بازار کاهش قیمت گوشت گاو به میزان 86/0، گوشت گوسفند 76/0 و گوشت مرغ 03/1 درصد را در پی داشته باشد. نتایج کشش های دگر مقداری برآورد شده نیز نشان می دهد گوشت گاو و گوسفند جانشین های چندان خوبی برای گوشت مرغ نیستند. لذا، انتظار نمی رود با افزایش مقادیر دو گوشت نوع اول قیمت گوشت مرغ تغییر قابل توجهی را موجب شود.
    کلیدواژگان: تابع تقاضای معکوس، کشش مقداری، پیش بینی قیمت، گوشت گاو، گوشت گوسفند، گوشت مرغ
  • ابوالفضل قدیری مقدم، هادی رفیعی دارانی صفحه 304
    تشکیل پرتفوی بهینه از جمله مهمترین و حیاتی ترین تصمیمات افراد حقیقی و حقوقی سرمایه گذار در بورس اوراق بهادار می باشد. هدف اصلی این مطالعه، تعیین و بررسی پرتفوی بهینه در خصوص سهام شرکتهای فعال صنایع غذایی بورس اوراق بهادار تهران بر اساس شاخص ارزش در معرض ریسک 3(VaR) می باشد. برای دستیابی به اهداف مورد نظر، از آمار هفتگی سهام شرکتهای فعال صنایع غذایی بورس اوراق بهادار تهران از بهمن ماه 1387 تا تیرماه 1389 استفاده گردید. همچنین برای تحلیل آمار و اطلاعات از برنامه ریزی ریاضی با اعداد صحیح استفاده شد. نتایج نشان داد که سهام شرکتهای کشاورزی و دامپروری مگسال و سالمین در تمام پرتفوهای بهینه وجود دارند که با افزایش میزان VaR، سهام شرکت صنعتی پارس مینو نیز به پرتفوی بهینه وارد می گردد. از دیگر نتایج قابل توجه این مطالعه، وجود ارتباط مستقیم بین میزان VaR و بازدهی انتظاری سرمایه گذاران و همچنین عدم وجود رابطه مشخص بین VaR و تنوع پرتفوی بهینه (تعداد سهام در پرتفوی) می باشد.
    کلیدواژگان: پرتفوی بهینه، بورس اوراق بهادار تهران، شرکتهای صنایع مواد غذایی، شاخص ارزش در معرض ریسک (VaR)
  • مریم باغستانی، منصور زیبایی صفحه 310
    قیمت گذاری آب یک ابزار سیاسی جهت افزایش کارایی آب، کاهش تقاضای آب، مدیریت سیستم های آبیاری و بازگشت هزینه ها می باشد. براساس اصول قیمت گذاری آب، قیمت آب باید منعکس کننده هزینه فرصت آب باشد. در این مطالعه، روش برنامه ریزی ریاضی پارامتریک جهت اندازه گیری تمایل به پرداخت برای آبهای زیرزمینی، تحت شرایط مختلف عرضه آب و الگوی کشت و در دوره های زمانی مختلف مورد استفاده قرار گرفت. داده های مورد نیاز از یک نمونه تصادفی مشتمل بر 190 کشاورز در دشت رامجرد به دست آمد که با یک روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. نتایج حاصل از روش برنامه ریزی ریاضی پارامتریک نشان می دهد که ارزش تمایل به پرداخت به طور میانگین بین 427 تا 562 ریال بر مترمکعب متغیر است. بنابراین کشاورزان تمایل به پرداختی حدود 5/1 برابر قیمت جاری آب دارند. تمایل به پرداخت کشاورزانی که به طور تلفیقی از آبهای زیرزمینی و سطحی استفاده می کنند کمتر از تمایل به پرداخت کشاورزانی است که فقط آبهای زیرزمینی را در اختیار دارند. نتایج همچنین نشان می دهند که تقاضای آب در فصول مرطوب کشش پذیر (Η=1.37) و در فصول خشک کشش نا پذیر (Η=0.39) است. نهایتا می توان گفت که تمایل کشاورزان برای استفاده از استراتژی های کم آبیاری و افزایش راندمان آبیاری، با افزایش قیمت آب افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: قیمت گذاری آب، تمایل به پرداخت، ارزش گذاری، برنامه ریزی ریاضی پارامتریک، دشت رامجرد
  • مریم حسن نژاد، محمدرضا کهنسال، محمد قربانی صفحه 323
    این مقاله با استفاده از داده های مقطع زمانی 210 عضو پروژه ترسیب کربن در استان خراسان جنوبی و بهره گیری از روش آنتروپی، سیاست‎های انگیزشی اجرایی پروژه ترسیب کربن در راستای توانمندکردن جوامع محلی را مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد که سیاست توسعه و ترویج استفاده از انرژی های نو برای پخت و پز و استحمام و غیره به منظور کاهش بوته کنی و تخریب مراتع (سیاست سازمان محور) در اولویت اول و سیاست جریمه های نقدی برای روستاییان در ازای کندن بوته ها و چرای مراتع بیش از دامنه بحرانی (سازمان محور) در اولویت آخر می باشند، همچنین سیاست آموزش محور ارائه آموزش و تسهیلات به زنان و افراد فقیر و سیاست سازمان محور ارائه خدمات و تسهیلات برای جایگزینی دامهای سبک به جای دام سنگین به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر بهبود وضعیت خانوارها دارند. با توجه به یافته ها، بهره گیری از سیاستهای پیشنهادی برای ایجاد انگیزه های لازم در جوامع محلی برای موفقیت پروژه ترسیب کربن پیشنهاد شد.
    کلیدواژگان: امکان سنجی، سیاست انگیزشی، ترسیب کربن، خراسان جنوبی و روش آنتروپی
  • محمد عبدالهی عزت آبادی صفحه 335
    میزان موثر بودن سیاست های حمایتی، تشویقی و باز دارنده دولت در بازار هر محصولی از جمله پسته بستگی تام به درجه و نوع انحصار در آن بازار دارد. شناخت از ساختار بازار، همچنین در طراحی موفق ابزارهایی چون بورس و تعاونی موثر است. در مطالعه جاری، ساختار انحصار در بازار داخلی پسته ایران مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، تعداد 343 پرسشنامه مربوط به کشاورزان و 252 پرسشنامه مربوط به تجار از استان های کرمان، فارس، خراسان، تهران و یزد تکمیل شد. برای محاسبه درجه انحصار در هر یک از سطوح مورد نظر از دو روش، الگوی ساختار بازار – روابط اقتصادی بنگاه – عملکرد (پیامد بازار)2، و سازمان صنعتی تجربی جدید3 استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که در سطح خریداران محلی، بررسی ساختار بازار، رفتار بنگاه و پیامد بازار، هر سه بیانگر وجود جو رقابتی است. این در حالی است که در سطح صادر کنندگان، علی رغم ساختار رقابتی بازار، رفتار بنگاه ها و در نتیجه آن پیامد بازار بیانگر وجود انحصار خرید است. نتایج همچنین نشان داد که در بعضی از موارد روش الگوی ساختار بازار – روابط اقتصادی بنگاه – عملکرد کاربرد دارد (خریدارن محلی). به عبارت دیگر با بررسی ساختار بازار می توان تا حد زیادی رفتار اقتصادی و در نتیجه عملکرد را برآورد نمود. با این وجود، این مسئله در همه موارد صدق نمی کند. لذا پیشنهاد می شود برای بررسی ساختار انحصار در بازار پسته تنها به درجه تمرکز اکتفا نکرده و معیارهای رفتار اقتصادی و عملکرد را نیز مد نظر قرار داد.
    کلیدواژگان: بازار پسته، ساختار انحصار، الگوی ساختار بازار، روابط اقتصادی بنگاه، پیامد بازار، سازمان صنعتی تجربی جدید
  • حجت ورمزیاری، خلیل کلانتری، حسین شعبانعلی فمی صفحه 346
    هرچند کشاورزان همیشه به طور جدی برای تامین سرمایه خود، به بانک ها متکی بوده اند، ولی موضوع مهمتر که کمتر مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است، بررسی نحوه هزینه کرد این اعتبارات توسط کشاورزان و تبیین بایدها و نبایدهای آن است. پژوهش حاضر، در پی بررسی نحوه هزینه کرد این تسهیلات توسط کشاورزان با ویژگی های مختلف فردی، اجتماعی و اقتصادی و تبیین متغیرهای متمایزکننده بهره برداران در این رابطه است. نمونه تحقیق (120 نفر) از بین جامعه آماری (4592 نفر) کشاورزان شهرستان خوی در آذربایجان غربی که در بین سال های 1386- 1381 حداقل یک بار وام کشاورزی اخذ نموده اند، بوده که با استفاده از روش طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. نتایج مطالعه نشان داد که کشاورزان در زمینه میزان استفاده از وام در بخش کشاورزی، با توجه به متغیرهای نوع وام کشاورزی، استفاده از بیمه محصولات کشاورزی، دفعات نظارت پس از اعطای وام، حجم وام و سطح تحصیلات با یکدیگر متفاوت بوده اند.
    کلیدواژگان: انحراف وام های کشاورزی، هزینه کرد، نظارت کارشناسان، بیمه محصولات کشاورزی
  • مریم جعفرنیا، محمد بخشوده صفحه 356
    واحدهای صنعتی پرورش گاو شیری در شرایط فعلی با مشکلات اقتصادی متعددی روبرو هستند، به گونه ای که در استان فارس سالانه حدود شش درصد این گاوداری ها به دلیل مشکل کاهش یا عدم سوددهی تعطیل می شوند. دامپروران علیرغم مشکلات موجود و فعالیت های کشاورزی متنوعی که در منطقه مورد بررسی وجود دارد، کمتر به شغل دیگری روی می آورند. به همین علت در این مطالعه، عوامل تعیین کننده در پذیرش فعالیت های متنوع دامپروران با استفاده از مدلسازی انتخابی، بررسی شد. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسش نامه و مصاحبه حضوری با مدیران 100 گاوداری شیری واقع در شهرستان های شیراز و مرودشت به دست آمد. نتایج نشان داد که حداکثر سازی سود و ریسک از عناصر کلیدی در پذیرش تنوع فعالیت می باشد. از طرفی، تعداد کمی از گاودارها حاضر به انتخاب فعالیت های جایگزین شدند به این معنی که گاوداری هنوز گزینه برتر برای آن ها می باشد و امیدوارند که شرایط بازار بهتر شود.
    کلیدواژگان: گاوداری شیری، تنوع فعالیت، مدل سازی انتخابی، شیراز، مرودشت
  • مهری راعی جدیدی، مسعود همایونی فر، محمود صبوحی صابونی، وحید خردمند صفحه 363
    هدف این مطالعه تعیین میزان انرژی ورودی و خروجی در تولید گوجه فرنگی درسطوح مختلف کشت گوجه فرنگی می باشد. داده های مورد نیاز از طریق مراجعه حضوری و تکمیل 140 پرسش نامه از گوجه فرنگی کاران روستاهای مختلف شهرستان مرند به دست آمد. نتایج نشان داد که میزان انرژی مورد نیاز برای تولید گوجه فرنگی در منطقه، 2/65 گیگاژول در هکتار است که از این میزان حدود 51 درصد سهم کودهای شیمیایی و 21 درصد سهم آب مورد نیاز برای آبیاری می باشد. کارایی (نسبت) انرژی و بهره وری انرژی به ترتیب برابر با 6/0 و 74/0 کیلوگرم بر مگاژول به دست آمد. سهم انرژی تجدید پذیر از کل انرژی ورودی 9/30 درصد بود در حالیکه سهم انرژی تجدیدناپذیر 1/69 درصد بود. همچنین نتایج نشان داد که مزارع متوسط در نسبت انرژی و بهره وری انرژی موفق تر بودند. با توجه به یافته ها پیشنهاد می شود که مدیریت بهتر مصرف انرژی مانند استفاده از کود های دامی بجای کود های شیمیایی، استفاده صحیح از ماشین آلات و اصلاح سیستم کشت می تواند کارایی انرژی را در منطقه بهبود ببخشد.
    کلیدواژگان: بهره وری انرژی، کارایی (نسبت) انرژی، گوجه فرنگی
  • داریوش حیاتی، اسماعیل ابراهیمی، کورش رضایی مقدم صفحه 371
    هدف این مطالعه بررسی و ارزیابی صرفه های اقتصادی حاصل از مشارکت بهره برداران در پروژه توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی واحد عمرانی شماره چهار بند امیر به مساحت 3950 هکتار بوده است. در این پژوهش که به روش مطالعه موردی به اجرا در آمده است تلاش گردیده تا صرفه های اقتصادی حاصل از جلب مشارکت بهره برداران در فرآیند توسعه شبکه ها در منطقه، مورد مطالعه و کنکاش قرار گیرد. کشاورزان بهره بردار مشارکت کننده در پروژه و همچنین کارشناسان و مجریان مسئول پروژه، جامعه آماری این مطالعه بوده اند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در فرآیند مذکور تاکنون بهره وری های اقتصادی قابل ملاحظه ای حاصل گردیده است که علت اصلی آن توجیه بهره برداران و جلب همکاری بی شائبه آنان در فرآیند اجرا بوده است. صرفه های ناشی از عدم نیاز به تامین زمین معوض توسط کارفرما، صرفه جویی در تامین خاک مورد نیاز اجرای پروژه، جلوگیری از ایجاد وقفه بواسطه پیشگیری از تحمیل هزینه های تعدیل ناشی از تاخیر در اجرای پروژه، از اهم موارد مورد محاسبه در این مطالعه بوده است. یافته های پژوهش نشان داد که در حدود 65 هزار میلیارد ریال در روند اجرای پروژه در سایه جلب مشارکتهای مردمی، صرفه جویی اقتصادی حاصل گردیده است. همچنین، فرآیند مذکور در آینده نیز صرفه های اقتصادی قابل توجهی را در روند بهره برداری بدلیل تطابق اجرای شبکه با نظرات و نیازهای بهره برداران بدنبال خواهد داشت.
    کلیدواژگان: مشارکت مردمی، توسعه شبکه های آبیاری و زهکشی، صرفه های اقتصادی، استان فارس، بند امیر
  • مرضیه قدمی کوهستانی، افسانه نیکوکار، آرش دوراندیش صفحه 384
    انتقال نامتقارن قیمت با افزایش حاشیه بازار، منافعی برای بنگاه های فراوری و بازاریابی کالا ایجاد می کند و بر رفاه مصرف کنندگان اثر می گذارد. به همین دلیل، تحلیل انتقال قیمت در بازارهای کشاورزی، هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سیاسی حائز اهمیت است. هدف از این مقاله، بررسی چگونگی انتقال قیمت در بازار گوشت مرغ ایران است. در پژوهش حاضر، با استفاده از آمار هفتگی قیمت های در مرغداری و خرده فروشی در سال های 88-1381 و الگو ی آستانه ای، تحلیل انتقال قیمت انجام شده است. نتایج نشان می دهند که انتقال قیمت در بازار گوشت مرغ ایران نامتقارن است و افزایش های قیمت مرغ زنده در مرغداری، در مقایسه با کاهش های قیمت، بیشتر و سریع تر به سطح خرده فروشی منتقل می شوند. همچنین سیاست تنظیم بازار گوشت مرغ، اثر معنی داری بر نوسان های قیمت گوشت مرغ نداشته است. از آنجا که به نظر می رسد انتقال نامتقارن قیمت در بازار گوشت مرغ ایران، به دلیل وجود تورم و همچنین ساختار غیررقابتی در صنعت کشتارگاهی به وجود آمده باشد، پیشنهاد می شود سیاست های حمایتی مناسب برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت کشتارگاهی، در مناطقی از کشور که کمبود ظرفیت کشتار وجود دارد، اتخاذ گردد.
    کلیدواژگان: انتقال قیمت، ایران، الگوی آستانه ای، گوشت مرغ
  • سید صفدر حسینی، امید گیلان پور، سمانه ایروانی * صفحه 393

    هدف اصلی این مقاله، بررسی اثر انحراف نرخ ارز بر شاخص های حمایت از تولیدکنندگان گندم (شاخص درصدی حمایت از قیمت بازاری و شاخص حمایت درصدی تولیدکنندگان) طی دوره 86-1368 است. به منظور محاسبه انحراف نرخ ارز، ابتدا نرخ ارز تعادلی با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری و نرخ ارز واقعی نیز با استفاده از نظریه برابری قدرت خرید محاسبه شد. سپس با استفاده از شاخص های حمایت از تولیدکننده، اثر انحراف نرخ ارز واقعی از مقدار تعادلی آن بر مقدار حمایت از تولیدکنندگان گندم بررسی شد. نتایج این مقاله نشان دادند که اولا نرخ ارز واقعی از نرخ ارز تعادلی طی دوره مورد بررسی انحراف داشته و این انحراف شاخص های حمایت از تولیدکنندگان گندم را تحت تاثیر قرار داده است. نتایج همچنین نشان دادند سیاست های حمایت بخشی (حمایت محاسبه شده بر مبنای نرخ ارز واقعی) طی دوره مورد بررسی (86-1368) موجب حمایت مثبت از تولیدکنندگان گندم شده و این حمایت تقریبا روند افزایشی داشته است. در حالیکه، سیاست های ارزی (تفاضل بین حمایت محاسبه شده بر اساس نرخ ارز واقعی از نرخ ارز تعادلی) به طور متوسط در همه برنامه های توسعه اثر منفی بر مقدار حمایت از تولیدکنندگان گندم داشته و موجب اخذ مالیات پنهان از آن ها شده است اگرچه با افزایش آزاد سازی در بازار ارز و یکسان سازی نرخ ارز اثر منفی سیاست های ارزی بر حمایت از تولیدکنندگان گندم کاهش یافته است. برآیند سیاست های ارزی و بخشی (حمایت محاسبه شده بر مبنای نرخ ارز تعادلی) نیز به جز در برنامه اول توسعه، در سایر سال ها مثبت بوده و طی دوره مورد بررسی روند افزایشی داشته است. نتایج نشان می دهد که با آزادسازی نرخ ارز و نزدیک تر شدن نرخ ارز واقعی به نرخ ارز تعادلی، سیاست های ارزی، حمایت های بخشی از محصول گندم را تقویت کرده اند.

    کلیدواژگان: انحراف ارز، شاخص حمایت، گندم، نرخ ارز واقعی، نرخ ارز تعادلی
|
  • S.A. Hosseini Yekani, M. Zibaei Page 268
    In this paper an attempt is made to determine the most suitable agricultural commodities to be adopted for establishing a futures market in Iran. Two different approaches are adopted: the first involves identifying factors that contribute significantly to the success or failure of existing agricultural commodities futures contracts in established futures markets. The second involves simulating the hedging performance of potential commodities to determine the optimum contract choice. According the results of this study, commercialization rates, cash market size and spot price fluctuations of commodities have the greatest effects in the success of their futures trading. Also, although some of commodities have acceptable levels of the necessary conditions for entering them into futures market, they don’t have enough attraction for their use as futures contracts in terms of producer's hedging effectiveness. The results suggest that saffron, pistachios and rice are the three most feasible commodities to be adopted in order to establish commodity futures trading in Iran.
  • T. Kanani, M. Sabouhi Sabouni Page 279
    The existence of various perceptions related to the efficiency of water use in agricultural sector can hamper the development of appropriate water resource conservation policies. Particularly, when there has been an emphasis on increasing water use efficiency by improvement in irrigation systems. The main purpose of current study is to estimate excess water use for a sample of 15 farms by simple stochastic sampling, located in southern Khorasan province during 2000-2006 by Data Envelopment Analysis (DEA). Results showed that, there is a very weak association between irrigation systems and the level of excess water use. Management had an effective role in water use efficiency. There was a positive and negative relationship between age, size of farms and excess water use, respectively. Also differences in the amount of excess water use between farms located in two different locations (eastern and southern) were also shown. According to findings, the efficient farmers can be considering as a measure for improving water use efficiency in the area under study.
  • M. Hasannejad, M. Hoshmand Page 288
    This study has been investigated viewpoint of border cooperative society members of their activities in Khorasan Razavi, first step was evaluated satisfaction's member of performance indicators cooperatives, Next step each of the indicators were prioritized according to members satisfaction using entropy method. Finally, the results of these two methods have been compared together. Data are obtained from 382 questionnaires which were completed by border cooperative society's members in 2008. Results showed satisfaction's member of economic indicators has been at a lower level compared to other functional aspects of cooperative. However, maximum satisfaction is for directorial performance of these cooperative. Ranking results using entropy method has confirmed results of CSM method. Finally, recommendations to improve performance of these cooperative Societies were supplied.
  • H. Salami, S. Rezaei Page 298
    In Agriculture, there is a lag between planting decision and supplying the produced commodity to the market. This makes the marketed commodities as predetermined variables and prices as market clearing factor. Under such a condition, the inverse demand function in which price is a function of quantity is an appropriate tool for forecasting price responses to the injected quantities to the market. In this study, a system of prices equations is estimated for three meat commodities namely; beef, lamb, and broiler, using time series data over period 1985-2006. Results of the estimated own-quantity elasticities (price flexibilities), indicate that a one percent increase in quantities of each of these meats, injected to the market, will cause, a decrease of 0.86, 0.76, and 1.03 percent, respectively, of the prices of beef, lamb, and broiler. The estimated cross-quantity elasticities revealed that beef and lambs are not good substitutes for the broiler. Thus, it is not expected to notice a considerable decline in the price of the latter commodity by injecting more beef and lambs to the market.
  • A. Ghadiri Moghadam, H. Rafiy Page 304
    Portfolio definition is the most important decision for individuals and legal persons that invest in stock. The main objective of this paper is study and determination of optimal portfolio for stock of active food industrial company in Tehran stock based on value at risk (VaR) index. For this purpose, we used weekly static of stock of active food industrial company in Tehran from Bahman 1387 - Tir 1389. Also for analysis of static and data, we used mathematical programming with integral number. The results show that the stock of Salemin and Magsal farming and animal husbandry are exist in all optimal portfolio that with increasing VaR, the stock of Mino industrial company is also introduces in optimal portfolio. Other results of this paper show that there is a direct relation between VaR and return expected of investors and also there isn’t a specified relation between VaR and kind of optimal portfolio (number of stocks in portfolio).
  • M. Baghestani, M. Zibaei Page 310
    Water pricing is a policy instrument for improving water efficiency, reducing water demand, management of the irrigation systems and recovering costs. The underlying principle of water pricing is that it should reflect the opportunity cost of water. In this study, Parametric Mathematical Programming approache were used to estimate the willingness of farmers to pay for groundwater under different conditions of water supply and crop patterns and during different time periods. Required data were obtained from a random sample of 190 farmers in Ramjerd Plain using Stratified Random Sampling. The results provided indicated that the average WTP value varies between 427 to 562 Rials/m3. So, farmers are willing to pay at least one and half times the prevailing price of water. The WTP of farmers who use groundwater and surface water conjunctively was less than the WTP of farmers who use only groundwater. The results also showed that water demand is elastic in wet seasons (η=1.37) but it is inelastic in dry seasons (η=0.39. Finally, farmers tend to use deficit irrigation strategies and to improve water efficiency when water price increases.
  • M. Hasannejad, M.R. Kohansal, M. Ghorbani Page 323
    Water pricing is a policy instrument for improving water efficiency, reducing water demand, management of the irrigation systems and recovering costs. The underlying principle of water pricing is that it should reflect the opportunity cost of water. In this study, Parametric Mathematical Programming approache were used to estimate the willingness of farmers to pay for groundwater under different conditions of water supply and crop patterns and during different time periods. Required data were obtained from a random sample of 190 farmers in Ramjerd Plain using Stratified Random Sampling. The results provided indicated that the average WTP value varies between 427 to 562 Rials/m3. So, farmers are willing to pay at least one and half times the prevailing price of water. The WTP of farmers who use groundwater and surface water conjunctively was less than the WTP of farmers who use only groundwater. The results also showed that water demand is elastic in wet seasons (η=1.37) but it is inelastic in dry seasons (η=0.39. Finally, farmers tend to use deficit irrigation strategies and to improve water efficiency when water price increases.
  • M. Abdolahi Ezzatabadi Page 335
    Efficacy of encouraging and punishing policies of government in different markets is related to market power. Study of market behavior is also important for efficient structuring of tools such as commodity exchanges and cooperatives. In this study, market power structure of pistachio domestic market in Iran was investigated. Sample was 343 pistachio producers and 252 pistachio traders from 5 provinces; Kerman, Fars, Khorasan, Tehran and Yazd. Two methods of Structure- Conduct – Performance Paradigm (SCPP) and New Empirical Industrial Organization (NEIO) were used for measuring market power. Results indicated that competitive market is proved in level of local buyers according to structure, conduct and performance investigations. But, for pistachio exporters, although market structure is competitive, conduct and performance show oligopsony behavior. The results, also, show that in some situation (local buyer's level); Structure- Conduct – Performance Paradigm (SCPP) is acceptable. But it is not acceptable in all levels. Thus, it is suggested to conduct and performance criteria should be considered in measuring pistachio market power.
  • H. Varmazyari, Kh. Kalantari, H. Shaebanali Fami Page 346
    Although farmers always have been seriously depended on the banks for their capital formation, but the more important issue, which has been less considered, is to investigate how the agricultural loans are spent by farmers and to explain principles of productive use of the loans. The present research aims to investigate how different groups of farmers spend the loans and to explain the related discriminatory variables. The sample (n=120) was selected through stratified sampling method, from a population including Khoy County farmers who had borrowed agricultural loan during 2002-2007 at least once (N=4592). The results showed that farmers were different from each other in terms of loan's spending behavior because of variables including "type of agricultural loan, use of crops insurance, monitoring times on the quality of loan use, loan amount, and educational level".
  • M. Jafarnia, M. Bakhshoodeh Page 356
    The industrial dairy farms in Iran are facing several economic problems and about six percent of these farms were shut down in Fars province due to low profitability. Despite such problems and availability of other enterprises in the region, farmers do not switch to other farm activities. In this context, the factors affecting acceptance of diversification options were investigated in this study applying a choice modelling, data collected randomly from a sample of 100 dairy farms in Shiraz and Marvdasht. The results indicate that profit maximizing and production risk are key elements in acceptance of diversification options. Based on the findings, only a few farmers choose these options, revealing that dairy industry is still the preferred activity, hoping that market conditions will improve.
  • M. Raei Jadidi, M. Homayounifar, M. Sabuhi Sabuni, V. Kheradmand Page 363
    The aim of this study was to determine the input–output energy consumption in different levels of tomato production. The data used in the study were obtained from 140 tomato growers in different villages of Marand Township by using a face to face questionnaire. The results showed that the amount of energy consumed in tomato production was 65.2 GJha-1 which about 51% of this was generated by chemical fertilizers and 21% from water for irrigation. Energy ratio and productivity was found to be 0.59 and 0.74 KgMJ-1, respectively. About 30.9% of the total energy inputs were renewable while about 69.1% were non-renewable. The results showed that medium farms were more successful in energy use efficiency and productivity, too. It was concluded that energy use management by using livestock manure, proper using of machines and reform culture at farm level could be improved to give more efficient use of energy in region.
  • D. Hayati, E. Ebrahimi, K. Rezaei Moghaddam Page 371
    Investigating economic advantages of people participation in irrigation and drainage network development in fourth area of Band-E-Amir region was the objective of this study. That area is 3950 hectares. Case study was the research method. Those farmers who participated and benefited of the project and experts and executors of the project were statistical society of this study. Findings revealed there were several economic advantages in project implementation through beneficiarie's participation. The most important economic advantages were: a) Those farmers who some parts of their lands were allocated to water transferring channels, did not claim for such damaging. Therefore, a large amount cost of payment for land damaging was canceled in the project. b) Project's cost for supplying soil was canceled, because local farmers undertake supply the necessary soil for project from their lands. c) The cost of modification of project execution through delaying was canceled because there was no any delaying according to people participation in project implementation. It is anticipated there will some extra economic advantages in the project implementation in the future, because of the irrigation and drainage network will be compatible with beneficiarie's circumstances.
  • M. Ghadami Kohestani, A. Nikoukar, A. Dourandish Page 384
    Asymmetric price transmission through extending marketing margin generates rents for marketing and processing agents and affects the consumers’ welfare. Because of this reason, price transmission analysis in agricultural markets is important both in economical and political aspects. This paper conducted with the aim of analyzing price transmission in Iranian chicken market. In this study, using weekly data for farm and retail prices for chicken during 1381-1388 and Threshold Model, price transmission analysis is done. Results show that price transmission in Iranian chicken market is asymmetric and farm price increases transmit to the ratail level more and faster than price decreases. Also, market adjustment policy has not had any significant effect on price fluctuations. We believe that asymmetric price transmission in Iranian chicken market is generated for the reason of high inflation rates and non-competitive structure and existence of market power in slaughtering industry. Thus, we suggest government to choose protection policies concerning private sector for investing on slaughtering industry in those provinces that have insufficiency slaughtering capacity.
  • S. Hosseini, O. Gilanpour, S. Iravani Page 393

    Main objective of this paper is to investigate the impact of exchange rate misalignment on wheat’s producer estimates (PSE), using the 1989-2007 period’s data. For this purpose, Vector Error Correction Model (VECM) along with the use of real exchange rate based on purchasing power party (PPP) was applied to estimate nominal equilibrium exchange rates. Then, by using market price support percentage (MPS%) and producer support estimate percentage (PSE%) measures, impact of exchange rates misalignment on wheat’s support measures were evaluated. The result of the paper show that specific sector policies had positive impact while, exchange rates polices counteracted specific sector polices. Meanwhile with approaching the exchange rates toward its counterpart of the equilibrium exchange rates, specific – sector polices had a significant effect on MPS% and PSE% of wheat.