فهرست مطالب

مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی - سال سیزدهم شماره 4 (پیاپی 44، زمستان 1388)

نشریه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی
سال سیزدهم شماره 4 (پیاپی 44، زمستان 1388)

  • مدیریت
  • بهای روی جلد: 12,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/10/11
  • تعداد عناوین: 9
|
  • صفحه 2
  • سید مهدی الوانی، حسن زارعی متین، یوسف پاشازاده * صفحه 3

    فرایند تولید و تسهیم دانش در دانشگاه ها از مهم ترین اهداف آنها به شمار می آید. تولید و تسهیم دانش، تصادفی نیست؛ بلکه معلول اقدامات مدیریتی و سیستم های سازمانی و فرهنگی است. هدف این مقاله، شناسایی عوامل موثر در این راستا و روش تحقیق، تحلیل عوامل و نظرخواهی از خبرگان و مطالعات کتابخانه ای است. یافته های کتابخانه ای نشان می دهد که فرهنگ سازمانی، فرهنگ اجتماعی، ساختار سازمانی در دانشگاه، فناوری اطلاعات، قابلیتهای رفتاری و سرمایه اجتماعی می توانند در تولید و تسهیم دانش موثر باشند. با بررسی نظر خبرگان، نتیجه نهایی منجر به شناسایی مهم ترین عوامل موثر شد که عبارتند از: ساختار سازمانی با درجه رسمیت پایین، فرهنگ سازمانی مطلوب، سرمایه اجتماعی موثر و وجود قابلیتهای فناوری اطلاعات.

    کلیدواژگان: مدیریت دانش، تسهیم دانش، فرهنگ دانشی، سازمان دانشی، سرمایه اجتماعی، فناوری اطلاعات، رفتارهای سیاسی
  • رحمت الله قلی پور، محمدعلی کرامتی کریمی صفحه 25
    کارآفرینی، عامل اصلی نوآوری و توسعه اقتصادی کشورها شناخته شده است. هر چند تعریف عمومی از کارآفرینی وجود ندارد، اما بسیاری از تعاریف کارآفرینی اخیرا بر تشخیص فرصت به عنوان مهم ترین گام در فرایند کارآفرینی تمرکز کرده اند. مطالعات متعددی در خصوص عوامل مؤثر بر تشخیص فرصت کارآفرینی شناسایی شده که در میان این عوامل، نقش دانش سابق کار آفرین از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و در بیشتر تحقیقات نظری و تجربی از آن حمایت شده است. هدف این مقاله، مطالعات و تحقیقات صورت گرفته در این موضوع را مورد بررسی قرار می دهد. روش انجام پژوهش تحلیل اسنادی بوده است.
    یافته
    برخی از پژوهشها به نقش مستقیم دانش سابق کارآفرین بر روی تشخیص فرصت اشاره کرده اند، اما مطالعات جدیدتر بر اساس دیدگاه شناختی معتقدند که دانش سابق با تقویت ساختارشناختی کار آفرین، در جذب اطلاعات جدید و در نتیجه، شناخت فرصت به او کمک می کند. از طرف دیگر، نقش فعالیتهای آموزشی، پژوهشی، ترویجی و مشاوره ای دانشگاه ها را در ایجاد و توسعه دانش کارآفرینان به منظور ارتقای قابلیت تشخیص فرصتهای کارآفرینانه بررسی می کند.
    کلیدواژگان: کارآفرینی، تشخیص فرصت، دانش سابق، رویکردشناختی، آموزش قابلیت کارآفرینانه
  • مهرداد گودرزوند چگینی، معصومه حقی صفحه 57
    امنیت، یک نیاز اولیه، اساسی و هدفی متعالی برای زندگی اجتماعی است. نظام اجتماعی به میزان برخورداری از امنیت، مشروعیت، مقبولیت و کارامدی پیدا می کند. یکی از ابعاد امنیت، امنیت اجتماعی است که جزء اصلی حقوق شهروندی محسوب می شود. نهادهای آموزشی از جمله دانشگاه، نقش اساسی در تربیت و آموزش نیروی انسانی را به عهده دارند. مطالعاتی که اخیرا در مورد ارتباط سرمایه اجتماعی با توسعه انسانی انجام گرفته، نشان دهنده ارتباط بسیار قوی بین سرمایه اجتماعی با توسعه انسانی است. سرمایه اجتماعی به عنوان «غایتی در خود» مطرح است که منجر به افزایش فرصت، آموزش و استانداردهای کیفیت زندگی و در نهایت، امنیت اجتماعی می شود.
    هدف
    در این مقاله تلاش شده به این سؤال پاسخ داده شود که دانشگاه چه نقشی در سرمایه اجتماعی به عنوان رویکردی در جهت تامین اجتماعی ایفا می کند.
    روش
    با استفاده از نظریات صاحب نظران علوم اجتماعی به توصیف و اهمیت موضوع پرداخت شده است.یافته هانشان می دهد که سرمایه گذاری در آموزش عالی، منجر به توانایی و افزایش مهارتهای دانشجویان به عنوان سرمایه اجتماعی می شود که در قدرت تولید نمود پیدا می کند. این موضوع، خود باعث افزایش تولید ملی، منطقه ای، توسعه اجتماعی و در نتیجه، افزایش امنیت اجتماعی می شود و باید به عنوان یک برنامه ملی آن را تلقی کرد.
    کلیدواژگان: دانشگاه، امنیت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، هویت اجتماعی، اعتماد
  • مهدی سبحانی نژاد، رحیمه رسولی صفحه 80
    هدف اساسی پژوهش حاضر، تبیین جایگاه و ضرورت شاگردپروری و مؤلفه های آن به منظور اثربخش سازی نظام آموزش و پژوهش دانشگاهی است. بر این اساس، سه سؤال پژوهشی پیرامون «مصادیقی از شاگردپروری در سبک تدریس و شیوه عملی امام خمینی(ره)»، «مؤلفه های شاگردپروری بر اساس ویژگی های عملی استاد مطهری» و «وجوهی از مؤلفه های شاگردپروری در مدرسه شاخص خوانساری ها» مطرح و مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش انجام پژوهش، تحلیل اسنادی بوده است. یافته ها مبین آن است که عمده ترین مؤلفه های شاگرد پروری بنا بر سه زمینه مورد بررسی، شامل؛ سعی مداوم استاد بر ایجاد روحیه تحقیق و تحلیل در دانشجو، توجه کامل استاد به سخن دانشجو و یادگیرنده خود، حضور استاد در کلاس با مطالعه قوی، دقت خاص استاد درشکافتن مطلب برای فهم عمیق دانشجو، سنجش درک و فهم شاگرد در ابتدای درس و سپس تدریس و آموزش بوده است.
    کلیدواژگان: شاگردپروری، ماهیت، دانشگاه، امام خمینی(ره)، استاد مطهری(ره)، مدرسه خوانساری ها
  • حبیب زارع احمدآبادی، حسین منصوری، محسن طاهری دمنه صفحه 113
    اهمیت و جایگاه تحقیقات و نقش بنیادی آنها در رشد و توسعه کشور، امری حیاتی است. از این رو، شناخت موانع انجام تحقیقات و مرتفع کردن آنها به منظور ارتقای سطح کمی و کیفی پژوهش در کشورمان، ضرورت دو چندان دارد. هدف، مطالعه حاضر درصدد است موانع و مشکلات انجام پژوهش در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور را از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه یزد شناسایی و استخراج کند. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای- میدانی بوده است. لذا، نخست با بررسی چارچوب نظری تحقیق و به کارگیری نظرات خبرگان و کارشناسان با استفاده از تحلیل عاملی، 42 مانع، شناسایی و در هفت دسته کلی طبقه بندی شد. در نهایت، این موانع و مؤلفه های مربوط، با استفاده از تکنیک TOPSISفازی مورد رتبه بندی قرار گرفت.
    یافته
    نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که موانع استخراج شده، 78% واریانس کل موانع انجام پژوهش را توضیح داده و از این میان، موانع «مربوط به نظام و ساختار آموزشی» بیشترین تاثیر را بر ناکارایی پژوهشی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور از خود به جا گذاشته است. در پایان، پیشنهادهایی جهت بهبود امر تحقیق و پژوهش به دست اندرکاران و مسئولان دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور ارائه شده است.
    کلیدواژگان: پژوهش، موانع انجام پژوهش، تکنیک TOPSIS، منطق فازی، دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی
  • محمد خانباشی، سید حسین ابطحی صفحه 139
    امروزه توجه به مقوله معنویت گرایی در حال گسترش به همه حوزه های مطالعاتی مدیریت و سازمان در فرهنگ ها و کشورهای مختلف است.هدف این مقاله کنکاشی است پیرامون علاقه مندی و گرایش روزافزون اندیشمندان، مدیران و سازمانها به مطالعه تاثیر معنویت در حیات سازمانی با رویکردی ویژه به جایگاه و نقش معنویت در سازمان های بخش عمومی. در واقع؛ با طرح دیدگاه ها و رویکردهای گوناگون موجود در این عرصه، تلاش می شود تا تبیین نسبتا جامعی از معنویت گرایی و تاثیرات احتمالی آن بر ابعاد مختلف حیات اجتماعی و سازمانی (با محوریت بخش عمومی و دولتی) ارائه و راهی پیش روی محققان آینده گشوده شود.
    روش
    توصیفی- اسنادی است.
    یافته
    امروزه تاثیرگذاری معنویت گرایی در بسیاری قلمروها و حوزه های علمی، همچنین بر مدیریت و سازمان، غیرقابل انکار است. علاوه بر این، به نظر می رسد که بررسی بیشتر رابطه معنویت و مدیریت دولتی ضروری است.
    کلیدواژگان: معنویت، دین، معنویت و مدیریت دولتی
  • غلامعلی طبرسا، رقیه ابدالی، سکینه حاتمی صفحه 157
    تغییرات جهانی، همراه شدن این تغییرات با فناوری های اطلاعاتی و اقتصاد بازار آزاد، تغییر وضیعت جمعیت شناختی دانشجویان و کاهش منابع مالی دولتها، زمینه تشویق نظامهای آموزش عالی را برای توجه به ملاحظات ملی و پاسخگویی مناسب تر به نیازهای محلی فراهم کرده است. دانشگاه ها و مؤسسات آموزشی عالی در پاسخ به این نیروها نیازمند پرورش و ایجاد بسترهای نوآوری می باشند؛ به ویژه آن دسته از نوآوری ها که در رویه های موجود تغییرات اساسی ایجاد می کنند - که از آن تحت عنوان «نوآوری مرزشکن» یاد می شود- که این جز، با تکیه بر دستاوردهای جدید در زمینه دانش و اداره اثربخش دانش امکان پذیر نیست.
    هدف
    این مقاله بر این هدف است تا به تشریح اقدامات دانشگاه در مدیریت دانش و ارتباط آن با نوآوری بپردازد. روش انجام پژوهش تحلیل اسنادی بوده است.
    یافته
    بدین منظور، ابتدا مفهوم و اهمیت مدیریت دانش و سپس مفاهیم مرتبط با نوآوری و ضرورت آن تبیین می شود. در ادامه، اقدامات مدیریت دانش در ارتباط با انواع نوآوری عنوان و در نهایت، نقش دانشگاه در ارتباط با مدیریت دانش و نوآوری تشریح می شود.
    کلیدواژگان: دانشگاه، مدیریت دانش، مرزشکنی، نوآوری تدریجی، نوآوری مرزشکن
  • مهرداد مدهوشی، عیسی نیازی صفحه 173
    آموزش عالی نقش اساسی و محوری در فرایند توسعه ملی و توازن بین ابعاد مختلف توسعه یافتگی کشورها دارد. لذا کشورهای اسلامی بایستی به صورتی جدی عملکرد آموزش عالی را مورد بررسی قرار دهند و نقاط قوت و ضعف آن را بررسی کنند تا بتوانند با برنامه ریزی جایگاه خود را در جهان بهبود بخشند.
    هدف
    این مقاله با هدف بررسی و تبیین جایگاه نظام آموزش عالی و تولید علم در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) نگاشته شده است.
    روش
    در این تحقیق از روش تحقیق توصیفی استفاده شده-است. جامعه آماری شامل کلیه کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی می باشد و تمامی کشورهای اسلامی برای بررسی انتخاب شدند. در این راستا، وضعیت آموزش عالی و تولید علم در 57 کشور مسلمان عضو کنفرانس اسلامی، در ابعاد مختلف و با استفاده از پایگاه اطلاعاتی یونسکو مورد تحلیل قرار گرفت.
    یافته
    نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد وضعیت آموزش عالی و تولید علم در 57 کشور مسلمان در ابعاد مورد بررسی (تعداد دانشجویان، نسبت استاد به دانشجو، نسبت هزینه آموزش عالی به تولید ناخالص ملی، تعداد مقالات، تعداد محققان و نیروی متخصص) نسبت به شاخصهای جهانی، بسیار نامطلوب است.
    کلیدواژگان: آموزش عالی، رتبه بندی، کشورهای عضو کنفرانس اسلامی (OIC)
|
  • Mahdi Alvani, Hasan Zareie Matin, Yousof Pashazadeh Page 3

    Producing knowledge and knowledge sharing is one of the most important aims of universities. Producing knowledge and knowledge sharing is the result of management and organizational systems. The present study aims to identify the effective factors in this field and the method used in this research is library and questionnaire. The findings of the research prove that organizational and social culture, information technology and social capital are effective in Producing knowledge and knowledge sharing. The result of the study shows that the effective factors are ideal knowledge based organization, effective social capital and the capacities of information technology.

  • Rahmatalah Gholipor, Mohammad Ali Keramati Page 25
    Entrepreneurship has viewed as a prime factor of innovation and economic development. Although there is no universal definition of entrepreneurship, many definitions of entrepreneurship have increasingly focused on opportunity recognition as a critical, first step in entrepreneurship. Researchers have examined numerous effectual factors on opportunity recognition, that among these factors, prior knowledge had the importance role compared to other factors on opportunity recognition and supported by many theoretical and emprical researches and studies. This article investigate the role of prior knowledge in the entrepreneurial opportunity recognition. Some researches indicate that prior knowledge had direct effects on opportunity recognition but recent studies based on cognitive perspective, indicate that prior knowledge by enhance structure cognitive, help entrepreneurs to absorb new information and recognize new opportunities. On the other hand, this article investigate the role of educational, research, promotional and consultative activity of university in creation and development of knowledge entrepreneurs to enhance entrepreneurial opportunity recognition competence.
  • Mehrdad Goodarzvand Chegini, Masoomeh Haghi Page 57
    Security is considered as a basic requirement in social life. A legitimate and effective social system is a secure system. Social security is one aspect of security that is a main part of citizenship right. Educative organizations such as universities have a key role in teaching and training the human sources. Resent studies on the relation between social capital and human resources development prove an intense and strong link between social capital and human resources. Social capital develops opportunities and standards of life quality and on the whole the social security. The paper attempts to study the role of university in social capital as an approach to obtain social security using the ideas of social sciences theorists.
  • Mahdi Sobhani Nejad, Rahimeh Rasouli Page 80
    The main theme of the article is to explain the status and necessity of students training and expanding the features of academic teaching in effective university educative system. This survey looks at the views of" Imam Khomeini" and" Motahari,s" teaching style and their practical methods in training their students. The paper also analyses the methods of teaching in the school of" khansariha ". The method used in this paper is documentary analyses and data gathering is through data form.
  • Habib Zareh Ahmad Abadi, Hossein Mansouri, Mohsen Taheri-Demneh Page 113
    The important role of research and its essential role in growth and development is something critical. So knowledge about the research barriers and trying to solve them is very important in quantitative and qualitative improvement in this field. In this way, the current research is trying to analysis the research barriers in universities and research centers from the view of Yazd universities of Faculity members. The methodology of current research according to its theme and objectives is field-descriptive method. According to research objectives, the best way to collect the required data was questionnaire. So first with review of literature and using the experts view and using factor analysis, we devided the 40 variables in 7 general groups. Next, we used Fuzzy TOPSIS technique to rank these factors. Results show that the reviwed barriers contain 78% of the variance of all the barriers and from these barriers “the barriers associated to Eductional Stracture” have the most impact in this research. Besides, some applicable recommendations were suggested.
  • Mohammad Khanbashi, Seyed Hosein Abtahi Page 139
    Nowadays spirituality and religion inclinations are obvious and influential in ethical attitudes, ethical logic and managerial behavior of many public managers. However, few management scholars identified the importance of the role of religion and spirituality in public administration systems. This article investigates increasing tendency of Researchers, managers and organizations to study of the effect of spirituality in public sector organizations. In addition, it looks for a sound definition for this phenomenon through discussing different approaches and opinions in this record.
  • Gholam Ali Tabarsa, Roghayyeh Abdali, Sakineh Hatami Page 157
    The rapid changes of the world, information technologies, modern free economic marketing, and shortage in governments financial recourses, have caused higher education systems to focus on their national and regional requirements. To fulfill such requirements in universities and higher education systems, they have to provide the basic needs of innovation. Especially those innovations, which bring fundamental changes (Breakthrough Innovation). The present study aims to describe the measures, Which are taken by university for knowledge management and the relation between knowledge management and innovation. Therefore, the meaning and significance of knowledge management and then the concepts relating to innovation are discussed. The article then concludes with the description of different kinds of innovation and university role in connection with knowledge management and innovation.
  • Mehrdad Madhoushi, Isa Niazi Page 173
    The higher education has basic role in process of national development and balancing between different dimensions of development of countries. Therefore, the islamic countries should survey the performance of their higher education seriously and survey the advantages and disadvantages of their higher education to improve their situation in world by planning. Investigating and Specifying the position of higher education system and generating science in OIC countries are the goal of this paper. Therefore, the situation of higher education and generating science in 57 countries of OIC was surveyed in difference dimensions by database of UNESCO. The Microsoft excel was used to doing this research. The results of this research show that the position of higher education and generating science in 57 countries of OIC in surveyed dimensions (numbers of students, teacher into student, cost of higher education into gross national product (GNP), number of papers, number of researchers and expert personnel) is very unfavorable in compared with world indexes.