فهرست مطالب

پژوهشنامه بازرگانی
پیاپی 57 (زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/12/10
  • تعداد عناوین: 9
|
  • آمنه ذوقی پور، منصور زیبایی صفحه 1
    توسعه رفاه بشری، بدون شک یکی از مهمترین چالش های توسعه اقتصادی است. به همین منظور، در دهه های گذشته، بسیاری کشورهای در حال توسعه به سمت آزادسازی و به ویژه کاهش موانع تجاری حرکت کرده اند. در این مطالعه با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه (CGE)، اثرات رفاهی ناشی از آزادسازی تعرفه مورد بررسی قرار گرفت. تغییرات رفاهی بر اساس تغییرات معادل هیکس (EV) اندازه گیری شد. داده های مورد نیاز از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380 به دست آمده که بر اساس آن پارامترهای مدل کالیبره گردید. سه سناریو مورد آزمون قرار گرفت: کاهش نرخ تعرفه در 1) بخش کشاورزی 2) بخش های غیرکشاورزی و 3) همه بخش ها. نتایج همه سناریوها بیانگر بهبود کل رفاه اقتصادی نسبت به سال پایه می باشد. تغییرات معادل هیکس در سه سناریو 1، 2 و 3 با کاهش 100 درصدی تعرفه به ترتیب معادل 65، 3047 و 3112 میلیارد ریال افزایش می یابد.
  • محمود محمودزاده صفحه 29
    ارزیابی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) بر عملکرد اقتصادی کشور ها از دهه 1990 مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهمترین متغیر های مورد بحث، بهره وری کل عوامل تولید است. فاوا می تواند از طریق مجراهای زیرساخت، کاربری و سرریز بر بهره وری کل موثر باشد. در این مقاله اثرات فاوا بر بهره وری کل با استفاده از شاخص های ساده و ترکیبی از ابعاد زیرساخت، کاربری و سرریز در 34 کشور همگن با استفاده از روش داده های تلفیقی در دوره زمانی 2003-1995 ارزیابی شده است.
    نتایج نشان می دهد سرمایه فاوا، سرمایه انسانی، باز بودن اقتصاد و نرخ پس انداز تاثیر مثبت و معنادار بر بهره وری کل دارند. متوسط کشش بهره وری نسبت به سرمایه انسانی، نرخ پس انداز و باز بودن اقتصاد به ترتیب 03/0، 01/0 و 03/0 است. یافته ها نشان می دهد انباشت سرمایه فاوا باعث افزایش بهره وری کل می شود؛ یک درصد افزایش سرمایه فاوا نسبت به کل سرمایه، بهره وری کل 15/0 درصد افزایش می-دهد. فاوا از نظر زیرساخت، کاربری و سرریز داخلی بر بهره وری کل تاثیر مثبت دارد. متوسط کشش بهره وری کل نسبت به زیرساخت و کاربری به ترتیب 065/0 و 025/0 بوده و معنادار است. درمجموع یک درصد بهبود زیرساخت و کاربری می تواند بهره وری کل را بیش از 09/0 درصد افزایش دهد.
  • علیرضا کازرونی، مجید فشاری، آرام ایمان پور نمین صفحه 65
    درجه باز بودن اقتصاد به عنوان شاخص جهانی شدن می تواند بر نوسانات نرخ واقعی ارز تاثیرگذار باشد. در این راستا در این مطالعه تاثیر درجه باز بودن اقتصاد بر بی ثباتی نرخ واقعی ارز با استفاده از داده های سری زمانی سالانه در دوره 1384-1350 مورد بررسی قرار گرفته است.
    برای این منظور، از مدل GARCH در برآورد شاخص بی ثباتی نرخ واقعی ارز استفاده شده و مدل تحقیق به وسیله روش هم انباشتگی جوهانسن- جوسیلیوس تخمین زده شده است. نتایج تخمین مدل دلالت بر این دارد که درجه باز بودن اقتصادی و تغییرات تولید ناخالص داخلی سرانه اثر منفی و معنی دار بر بی ثباتی نرخ واقعی ارز داشته، در حالیکه مخارج دولت و نرخ تورم تاثیر مثبت و معنی دار بر بی ثباتی نرخ واقعی ارز داشته اند
  • سعید حبیبا، زهرا شاکری صفحه 87
    امروزه جعل و سرقت اموال فکری با دگرسویی جدید خود چالش های جدیدی را مطرح می نماید و کنترل ورود و خروج کالاهای مجعول را به دغدغه ای اساسی مبدل گردانیده است. از این رو، نقش گمرک در نبردی موثر در برابر متجاوزان پر رنگ تر می گردد. این مقاله تلاش می کند به مطالعه تدابیر مرزی در مبارزه علیه جعل و سرقت مالکیت های فکری بپردازد و ضمن روشن نمودن ابعاد حقوقی آن، در تصویب قوانین ملی یاری رساند.
  • عباسعلی ابونوری، عطیه همدانی صفحه 115
    هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین تقاضای بنزین و گازوییل و رشد اقتصادی ایران طی سال های 1345 تا 1383 با استفاده از روش های تخمین الگوی VAR و آزمون علیت گرنجر و آزمون هم انباشتگی یوهانسون و مدل تصحیح خطا است. نتایج حاصل حاکی از یک رابطه بلند مدت بین مصرف سالیانه بنزین و تولید ناخالص داخلی است که اثر مصرف بنزین بر روی تولید ناخالص داخلی منفی است. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان می دهد که بیشترین تاثیر بر روی تغییرات تولید ناخالص داخلی ناشی از خود آن است و بیشترین تغییرات مصرف بنزین توسط تولید ناخالص داخلی توضیح داده می شود. در حالیکه با حضور متغیر گازوییل، بیشترین تاثیر بر روی تغییرات تولید ناخالص داخلی ناشی از خود آن است و بیشترین تغییرات مصرف گازوییل توسط خود این متغیر توضیح داده می شود. نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر در کوتاه مدت نشان دهنده یک رابطه علی یک طرفه از سوی تولید ناخالص داخلی به سمت مصرف بنزین می باشد اما هیچ گونه رابطه علی دو طرفه ای بین مصرف سالیانه گازوییل و تولید ناخالص داخلی وجود ندارد. نتایج حاصل از مدل تصحیح خطا نتایج حاصل از آزمون علیت گرنجر را تایید می کند. بین تولید ناخالص داخلی (GDP) و مصرف سالیانه بنزین و مصرف سالیانه گازوییل براساس آزمون یوهانسن در بلندمدت رابطه وجود دارد.
  • سید ابراهیم حسینی نسب، سمیرا متقی، افشین متقی، یحیی فتحی صفحه 155
    در همان حالی که GATT و WTO مشوق آزادی تجاری بودند، تعداد موافقت نامه های منطقه ای نیز رو به افزایش بوده است. هدف از تشکیل این همگرایی های منطقه ای، کاهش موانع تجاری (اعم از تعرفه ای و غیرتعرفه ای) در راستای افزایش رفاه اقتصادی کشورهای عضو می باشد. اما در این راستا سؤالاتی در باب ایجاد و انحراف تجارت در موافقت نامه های منطقه ای مطرح است مبنی بر این که آیا، شکل گیری این اتحادیه ها بالاخص در مناطق در حال توسعه در راستای هدف افزایش تجارت بین کشورهای عضو آنها بوده است و همچنین آیا افزایش تجارت بین اعضا باعث افزایش تجارت با کشورهای غیرعضو آن منطقه می شود یا خیر؟ چنانچه موافقت نامه تجاری باعث افزایش تجارت بین کشورهای عضو شود، پدیده «ایجاد تجارت» اتفاق می افتد و چنانچه افزایش تجارت به هزینه کاهش آن برای کشورهای غیرعضو باشد پدیده«انحراف تجارت» روی می دهد. ایجاد تجارت بربهبود رفاه و انحراف تجارت برکاهش رفاه اقتصادی مردم در کشورهای عضو بلوک دلالت دارد.
  • فخرالدین اصغری آقمشهدی، رضا زارعی صفحه 183
    یکی از ضمانت اجراهای غیر قضایی که در برخی سیستم های حقوقی در جهت حفظ حقوق فروشنده در مقابل نقض تعهدات از سوی خریدار پیش بینی گردیده حق فروش مجدد کالا توسط فروشنده می باشد. شرایط ایجاد این حق و نیز چگونگی اعمال آن توسط فروشنده در سیستم های مختلف حقوقی، متفاوت می باشد اما جوهره اصلی آن، استیفای حقوق فروشنده بدون لزوم مراجعه او به دادگاه و اقامه دعوی است. مساله مهم در این خصوص تعیین تکلیف سود حاصل از بازفروش است. در حقوق آمریکا و انگلستان منفعت مذکور متعلق به فروشنده است اما کنوانسیون بیع بین المللی کالا این سود را متعلق به خریدار می داند. در حقوق ایران این نهاد جایگاهی ندارد و فروش مجدد کالا توسط فروشنده قبل از فسخ معامله اولیه به یکی از طرق قانونی یا قراردادی، تصرف در مال غیر و تابع احکام معاملات فضولی است.
  • هاشم سپانلو، علی قنبری صفحه 209
    امروزه بخش تجارت خارجی به عنوان یکی از مهمترین بخش های اقتصادی در تمامی کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه، مورد توجه می باشد. برآورد تقاضای واردات کالاها همواره یکی از دغدغه های اصلی و موضوعات مورد بحث تصمیم گیران سیاسی و اقتصادی در تمامی زمینه ها، علی الخصوص در تصمیمات راهبردی کشوری، منطقه ای و جهانی بوده است. همچنین انتخاب استراتژی صحیح برای واردات منوط به در نظر گرفتن عوامل موثر بر آن می باشد. لذا در این مقاله به شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر واردات ایران پرداخته شده است که باتوجه به مباحث هم جمعی بین متغیر های اقتصادی، از روش اقتصادسنجی خود توضیح با وقفه های توزیع شده (ARDL)، استفاده گردید. در این تحقیق پس از بررسی جامع مبانی نظری تابع واردات و مرور مطالعات گذشته در ایران و جهان، ساختار بازرگانی خارجی ایران طی سال های (1386-1350)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بر اساس این مطالعات، نوع و میزان اثرگذاری عواملی چون قیمت های نسبی، درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز، تولید ناخالص داخلی بدون نفت و گاز و ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، بر هر یک از توابع واردات، بررسی گردید. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که متغیر با وقفه (واردات دوره قبل) برای هر سه تابع معنی دار بوده و بیشترین تاثیر را بر واردات کالاهای مصرفی داشته است (تایید تئوری انتظارات مصرفی) و کمترین تاثیر را بر کالاهای سرمایه ای دارد. کشش قیمتی تقاضای واردات برای کالاهای واسطه ای بیشترین و برای کالاهای مصرفی کمترین مقدار را دارا است و در نهایت درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز و همینطور ارزش افزوده بخش صنعت و معدن نیز بیشترین تاثیر را بر واردات کالاهای سرمایه ای می گذارند. همچنین وجود رابطه همجمعی میان متغیرها تایید شد و روابط بلندمدت و الگوی ECM برای هر یک از توابع محاسبه گردید.
|
  • Ameneh. Zoghipour, M.A. M. Zibaei Page 1
    The promotion of human welfare is undoubtedly one of the greatest challengesof economic development. To this end, the last decade saw several developingcountries embracing globalization and in particular, significantly lowering barriersto trade. This paper employs a computable general equilibrium (CGE) model toinvestigate the welfare impact of tariff liberalization. The Hicksian EquivalentVariation (EV) captures the welfare change. Needed data were obtained from thesocial accounting matrix of year 2001 in which parameters of model were calibratedaccordingly. Three scenarios were examined: import tariff rate reduction on 1)agricultural sector, 2) non-agricultural sectors, and 3) all sectors. All scenarios resultin overall economy-wide welfare with respect to the base. The EV increased bynearly 65, 3047, and 3112 billion rials in scenarios 1, 2 and 3 respectively with100% reductions on import tariffs.
  • M. Mahmoodzadeh Page 29
    Analysis of ICT impacts on the economic performance has been started since1990s. Researches have found that ICT have remarkable effect on TFP in bothdeveloped and some of developing countries. The aim of this paper is to investigatethe impacts of ICT on the TFP in 37 developing countries using Panel Data methodin the period of 1995-2003. This paper uses three types of variables for ICT; fixedline phone penetration, network index and ICT capital stock (ICT infrastructure),internet penetration and ICT-use index (ICT usage), and ICT expenditure (spillovereffect) to estimate the benefits of ICT.Findings indicate fixed line phone and internet penetration, network index, ICTuseindex, ICT capital stock over total capital stock, human capital; saving rate andtrade openness have positive effect on the TFP in developing countries. Theelasticity of TFP relative to infrastructure and usage is 0.065 and 0.025 respectively.In other words, one percent improvement in infrastructure, usage and ICTexpenditure can increase TFP more than 0.09 percent.
  • Alireza Kazerooni Majid Feshari , Aram Imanpoor, M.A Page 65
    Trade openness as an index of globalization has an effect on exchange ratevolatility. In this paper, the impact of trade openness on real exchange rate volatilityhas been investigated by using annual time series data in Iran over 1971-2005. TheGARCH model is used to estimate real exchange volatility. The empirical model hasbeen estimated by using Johansen's multivariate co-integration method, the mainresults indicate that the trade openness has a negative impact on real exchange ratevolatility and both real GDP per capita and inflation have positive and significanteffects on real exchange rate volatility
  • Saeed Habiba Zahra Shakeri Page 87
    The constant increase of counterfeiting and piracy and the negative impact ontrade, public health and safety in both developing and developed economies makethe combat against this phenomenon a formidable challenge for all WTO Members.The TRIPS Agreement contains a comprehensive chapter on enforcement in Part IIIand special requirements related to border measures detailed in Section 4, thusrecognizing border measures as an effective tool in the fight against counterfeitingand piracy. This article analyzes aspects of border measures and Their importanthighlights.
  • Abbas Ali Abounoori Atieh Hamedani, M.A Page 115
    This article aims to investigate the relationship between fuel demand andeconomic growth in the period of 1966-2005 using the Vector Auto Regressive(VAR) methods and Granger causality test and Vector Error Correction estimation(VEC) and Johansen Cointegration test. The results suggest a long term relationbetween gasoline annual consumption and gross domestic product (GDP). Theresults of variance decomposition show that GDP has the highest impact on itselfand the gasoline consumption variation is mainly defined by the GDP. Incorporatinggas oil annual consumption, the results of variance decomposition show that GDPhas the highest impact on itself and the gas oil annual consumption variation ismainly defined by GDP. The results of estimation incorporating gas oil annualconsumption to the model show that that GDP has the highest impact on itself andthe gas oil annual consumption variation is mainly defined by itself. The Grangercausality test runs one-way from GDP to gasoline annual consumption and not theother way but it does not show any relationship between GDP and gas oil annualconsumption. The results of VEC estimation confirm the results of granger causalitytest. The Johansen Cointegration test shows a relation between GDP and gasolineand gas oil annual consumption in long term.
  • Ebrahim Hosseini Nasab Samira Motaghi, M.A Page 155
    The stated basic goal of regional trade organizations (agreements) is reducingtariff barriers and improving welfare at the regional level. But there are seriousquestions regarding the effect of these agrreements on trade in member versus nonmember countriesIf the agreement yields positive trade effect in member countries, thephenomenon is called “trade creation". If this positive effect comes at the expense ofnegative effect on non-member countries, the phenomenon is called “tradediversion”. Trade creation is welfare improving, while trade diversion is welfarereducing.
  • Fakhroddin Asghari Aghmashhadi , Reza Zareie Page 183
    One of the non-judicial sanctions which have been foreseen in some legalsystems for protecting the sellers rights in the event of violating the obligations bythe buyer is the resale of goods. The requirements of creating this right, and themanner of its applying is different in various legal systems. But, its main substanceis the sellers right without recourse to the court. The important issue in this respect,is deciding about the acquired profits resulted from resale. It belongs to the seller inAmerican and English laws. But, according to the UN Convention on InternationalSale of Goods, it belongs to the buyer. In Iranian law, there is no place for the resalerule and, resale of goods by the seller before rescinding the contract is consideredpossession in the third parties property and, it will be subject to the regulations ofunauthorized transactions
  • Hashem Sepanlou, M.A. Ali Ghanbari Page 209
    Nowadays, the foreign trade is considered as one of the most significanteconomical aspects of all countries particularly of the developing countries. Theestimation of import demand has always been a great concern and a challengingissue for the economic and political authorities specially in the national, local andinternational strategic decision-markings.In this research, the type and the amount of the effects of some elements such as;the relative costs, the oil and gas revenues, the gross national product withoutconsidering oil and gas and the mine and industry value added on each of the importfunctions have been discussed.