فصلنامه ره آورد نور
سال نهم شماره 33 (پیاپی 50، زمستان 1389)

همزمان با تشریف‌فرمایی مقام معظم رهبری به شهر ولایت‌مدار قم در دهه کرامت، نمایشگاهی تحت عنوان «مشکات» روز شنبه، یکم آبان‌ماه 1389 برگزار شد. در این نمایشگاه، دستاوردهای پژوهشی مراکز پژوهشی که وابسته به بخش خصوصی هستند و هیچ‌گونه وابستگی به بودجه عمومی و دستگاه‌های دولتی ندارند و یا این‌که مرتبط به دفتر مقام معظم رهبری نیستند و در سال 87 در نمایشگاه مراکز پژوهشی در مصلای تهران شرکت نکرده‌اند، ارایه شد. از آنجا که فضایی برای بازدید مقام معظم رهبری از نمایشگاه فراهم شده بود، این بحث مطرح بود که با توجه به فرصت به‌دست‌آمده، برخی از موسسات و شرکت‌های دیگری که پژوهش‌های حوزوی دارند و احیانا تحت پوشش دفتر ایشان هستند نیز کار خودشان را عرضه کنند.

چند روزی بود که در بخش انتشارات معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز، به همراه همکاران مشغول آماده‌سازی کتاب نمایشگاه بودیم؛ کتاب «نخستین نمایشگاه تخصصی معرفی توانمندی‌های دستگاه‌های عضو شورای فرهنگی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات». دستگاه‌هایی که در این کتاب معرفی شده بودند، عبارت‌اند از:آستان قدس رضوی، آستان مقدس حضرت عبدالعظیم، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه، حوزه هنری، دانشکده مجازی علوم حدیث، دانشگاه مجازی امام خمینی وابسته به موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، ستاد اقامه نماز، شرکت سروش رسانه، شورای عالی قرآن، موسسه اطلاع‌رسانی تبیان، موسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، موسسه فرهنگی هنری نور راسخون، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، مرکز رسیدگی به امور مساجد، مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی، و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها. البته برخی از این دستگاه‌ها در نمایشگاه حضور نداشتند؛ هرچند جای بعضی ارگان‌های مرتبط با شورای فرهنگی مانند مجمع جهانی اهل بیت و مجمع تقریب مذاهب اسلامی نیز در نمایشگاه خالی بود.
15 آذرماه روز افتتاحیه نمایشگاه در مجتمع امام خمینی (س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تهران بود. این نمایشگاه با حضور دستگاه‌های عضو شورای فرهنگی و مسیولان مربوطه، به طور رسمی راه‌اندازی شد. ساعت 9 صبح بعد از تلاوت آیاتی از قرآن کریم و پخش سرود ملی، دبیر نمایشگاه آقای سید حمید نجم‌آبادی گزارشی از نمایشگاه و فعالیت‌های صورت‌گرفته در این زمینه ارایه دادند. بعد از خیرمقدم و سخنان دکتر خرمشاد رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دکتر حمید شهریاری ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی و رییس کارگروه فناوری اطلاعات و ارتباطات به ایراد سخن پرداخت و اهمیت فناوری اطلاعات و نقش آن را در پیشبرد اهداف دستگاه‌های فرهنگی کشور مورد تاکید قرار داد. آنگاه دکتر خاموشی رییس سازمان تبلیغات اسلامی دقایقی چند در خصوص فعالیت‌های فرهنگی دستگاه‌های عضو شورا و اهمیت برگزاری این نمایشگاه سخن گفت. در ادامه این مراسم، دبیر شورای فرهنگی حجت الاسلام و المسلمین غلامی از این بوستان فرهنگی رونمایی کرد و رسما کار نمایشگاه آغاز گردید.
گفتنی است که در تهیه و تنظیم این گزارش، از همراهی و حسن توجه آقای سید مرتضی سجادی، مسیول نمایشگاه‌های داخلی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی کمال استفاده را بردم. ضمن این که زحمات ایشان و دیگر همکارانشان در خصوص آماده‌سازی مقدمات کار، دریافت و تکمیل اطلاعات فناورانه دستگاه‌ها و برگزاری این نمایشگاه، شایسته تقدیر و تشکر است.

معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که به منظور معرفی و عرضه تولیدات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به جامعه علمی و فرهنگی داخل و خارج از کشور تشکیل شده، مشتمل بر بخش‌های متعددی است. نمایشگاه‌های داخلی، یکی از بخش‌های فعال این معاونت است که عهده‌دار اطلاع‌رسانی، عرضه و توزیع محصولات نور در نمایشگاه‌ها و مجامع اطلاع‌رسانی داخلی است. مهم‌ترین رسالت این بخش، برگزاری نمایشگاه‌های سراسری نرم‌افزارهایی علوم اسلامی، خاصه تولیدات نور به مخاطبان و علاقه‌مندان است. جهت آشنایی بیشتر با این بخش و شناخت عملکرد و گستره فعالیت مرکز در حوزه نمایشگاه‌های داخلی، به حضور آقای سید مرتضی سجادی، مدیر محترم این بخش رسیدیم و گفتگویی را با ایشان ترتیب دادیم که از نظرتان می‌گذرد.

نشر الکترونیک و یا به عبارتی ارایه اطلاعات در قالب الکترونیک، پدیده‌ای نو و انقلابی در عرصه نشر محتوا محسوب می‌شود که در کشور ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته و راهکارهای لازم جهت استفاده از آن به صورت جامع فراهم نشده است. مسلم است که با گسترش روزافزون دنیای ارتباطات، داشتن بستری جامع و منعطف برای نشر الکترونیک، لازمه بقاء در عرصه نشر است. از همین رو و با توجه به مزایایی که ذکر می‌شوند، ارایه کتاب الکترونیک مورد توجه بسیاری از محافل علمی و تجاری قرار گرفته است.
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در طی دو دهه گذشته، گام‌های مهمی در جهت ارایه محتوای الکترونیکی برداشته است که مهم‌ترین آن عرضه نرم‌افزار کتابخانه نور است. این کتابخانه، به صورت یک بسته آماده تهیه شده که قادر به ارایه محتوای الکترونیکی در قالب متن، تصویر، صوت و فیلم است.
محاسن و قابلیت‌هایی که نرم‌افزارهای مرکز در طول سال‌های گذشته ارایه کرده است، از چشم محققان و مسیولان حوزه نشر الکترونیک دور نمانده و به شکل‌های مختلف مورد تقدیر قرار گرفته است. با این حال و با توجه به رشد سریع علوم مرتبط با فناوری اطلاعات، کمبودهای این سیستم نیز هر روز بیش از پیش نمود پیدا کرده است. شاید مهم‌ترین مساله، وابستگی «اطلاعات» به «رابط کاربر» بوده است که این مساله خود منجر به بروز مشکلاتی می شد.
یکی دیگر از مشکلات مهم کتابخانه نور، محدود بودن به سه زبان: فارسی، عربی و انگلیسی است. این محدودیت، هم در رابط کاربر، هم در نمایش متن کتاب و هم در جستجو وجود دارد. مشکل دیگر، عدم پویایی رابط کاربر و همچنین ثابت‌بودن اندازه صفحه برنامه است.
در جهت رفع این نقایص، طرح ارتقاء کتابخانه نور مطرح شد. این طرح می‌بایست پویایی رابط کاربر و اطلاعات را فراهم می‌کرد. برای پیاده‌سازی این طرح، تصمیم گرفته شد که از ابزارهای «استاندارد» توسعه نرم‌افزار که توسط شرکت‌های معتبر تولید شده‌اند، استفاده شود. بنابراین، نام «کتابخانه استاندارد نور» برای آن انتخاب شد.

آنچه در مواجهه با نرم‌افزار جامع فقه اهل البیت 2 نسبت به نسخه قبلی آن احساس می‌شود، تغییرات و ارتقاء چشمگیر برنامه از نظر علمی و فنی است. وجود قابلیت‌های عدیده پژوهشی و توانمندی‌های مفید علمی در این کتابخانه تخصصی فقهی باعث گردید که در این شماره به حضور متکفل این نرم‌افزار تخصصی فقه برسیم و مهم‌ترین امکانات علمی و تحقیقاتی این برنامه را از زبان ایشان بشنویم. از این رو، گفتگویی را با حجت الاسلام و المسلمین علیرضا رحیمی ثابت ترتیب دادیم تا کاربران گرامی، خاصه فقه‌پژوهان محترم، بیشتر با امکانات گسترده و ویژگی‌های این نسخه پژوهشی آشنا شوند.

تهیه فرهنگ موضوعی قرآن کریم، آرزویی دیرین برای قرآن‌پژوهان به شمار می‏آید. بخش قرآن مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بر این باور بود که برای عملی کردن این مهم، باید تجربه‏ای اندوخته شود که خود نمونه‏ای از فرهنگ موضوعی متناسب با قرآن باشد. بدین جهت، پیشنهاد فرهنگ موضوعی دو تفسیر، یکی از متقدمان و دیگری از متاخران داده شد که پس از بررسی فراوان، تفسیر تبیان شیخ طوسی (ره) از متقدمان، و تفسیر المیزان علامه طباطبایی (ره) از متاخران به تصویب رسید که ابتدا عملیات فرهنگ موضوعی تفسیر تبیان آغاز گردید. بدون شک، تکمیل و تولید این دو فرهنگ موضوعی تفسیری، سببی برای کسب تجربه عملی و علمی محققان خواهد بود تا با افقی واقعی به پیشگاه فرهنگ موضوعی قرآن روند.
در این بین، «تبیان» نخستین تفسیر جامع و فراگیر شیعه است که در زمینه‏های گوناگون علوم قرآنی مانند: قرایت، لغت، اعراب، نزول، نظم، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، در آن به گونه‌ای شیوا و دقیق سخن به میان آمده است. این تفسیر، گسترده‌ترین تفسیر شیعی بوده که به رد عقاید مخالفان و اثبات آرای کلامی و فقهی امامیه پرداخته است.
نظر به جایگاه و اهمیت این تفسیر در مباحث قرآنی و دینی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی اقدام به تولید نرم‌افزار موضوعی تبیان نمود. به منظور آشنایی بیشتر خوانندگان، خاصه قرآن‌پژوهان گرامی با روند تولید برنامه و ویژگی‌های آن، با متکفل محترم این نرم‌افزار به گفتگو نشستیم. آنچه را در این سطور می‌خوانید، حاصل این مصاحبه است.

تاریخ اسلام همواره شاهد بروز اندیشه‏های گوناگون در حوزه معارف و عقاید اسلامی بوده است و برای پاسداشت از اصول ناب دینی و صیانت پیکره اسلام از آسیب هر گونه شبهه و انحرافی در حوزه عقیده، عالمان ربانی و اندیشمندان مسلمان تلاش‏های شایسته و آثار گران‌قدری را از خود به یادگار گذاشته‏اند. بدیهی است که جمع‏آوری این منابع ارزشمند و عرضه آن‏ها به صورت یک کتابخانه الکترونیکی، مسیر کاوش در آثار کلامی را تسهیل می‏نماید و به استفاده هر چه بهتر و بیشتر از متون علم کلام کمک می‏نماید. از این رو، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی کوشیده است تا با تولید نرم‏افزار کتابخانه کلام اسلامی گنجینه منابع عقاید اسلامی را به طور یکجا فراهم آورد و به وسیله ابزارهای پژوهشی روز به یاری اساتید و پژوهشگران این دانش بشتابد.
به منظور آشنایی با این برنامه ارزشمند، گفتگوی کوتاهی را متکفل پروژه نرم‌افزار کتابخانه کلام اسلامی انجام دادیم که از نظر شما خوانندگان عزیز می‌گذرد.

امروزه با گسترش وسایل اطلاع‏رسانی، پیشرفت سریع فناوری اطلاعات و تشکیل موسسات در حوزه فناوری‌های جدید، اطلاعات ارزشمند فراوانی در قالب کتابخانه‌های الکترونیکی و نرم‌افزارهای متنی ارایه شده و کتابخانه‌های دیجیتال با شتابی فراوان به یک منبع اطلاعاتی ممتاز تبدیل شده‌اند. برای دستیابی پژوهشگر به اطلاعات و منابع دیجیتالی، دو روش عمده وجود دارد: نخست، دستیابی به اطلاعات از طریق کلمات، فهارس و الفاظ. روش دوم که اساسی‌ترین و بیشترین درخواست‌کننده را به خود اختصاص داده است، استفاده از نمایه‌ها و موضوعات جستجو برای رسیدن به محتوای موردنظر می‌باشد. در این نوشتار، سعی شده است تا با بررسی روش‌های جستجو و اشاره به موارد مختلفی که می‌تواند در جستجو و بازیابی اطلاعات سرعت، دقت، جامعیت و مانعیت جستجو را بالا ببرد، اشاره شود.

وبلاگ‌نویسی دینی، یکی از روش‌های پیشرفته و مدرن تبلیغ، نشر و توسعه معارف دینی در عصر حاضر است که با مشکلات و چالش‌هایی روبه‌رو است؛ شناسایی مشکلات و نارسایی‌های این پدیده برای رفع مشکلات و موانع پیش روی، ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. این مقاله ابتدا به شناسایی برخی از مهم‌ترین مشکلات عرصه وبلاگ‌نویسی دینی می‌پردازد و در پایان، پیشنهادهایی درباره توسعه کمی و کیفی وبلاگ‌های دینی عرضه می‌کند.

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، پیشگام در رایانه‌ای کردن منابع دینی و پژوهش‌های اسلامی است. داده‌پردازی علوم اسلامی و به‌کارگیری رایانه در پژوهش‌های دینی و اسلامی، از همان ابتدا در راس فعالیت‌های این مرکز بوده است. در حال حاضر، این مرکز در همه موضوعات علوم اسلامی نرم‌افزارهایی را با رویکردهای پژوهشی، تبلیغی و اطلاع‌رسانی برای سطوح تخصصی و عمومی تولید کرده است. تهیه برنامه از منابع و متون در موضوعات علوم انسانی نیز مدتی است که در دستور کار قرار گرفته و برخی از برنامه‌های پیش روی مرکز، در این خصوص می‌باشد. اکنون این مرکز بیش از ده‌ها برنامه در موضوعات مختلف علوم اسلامی و انسانی تولید کرده است.
پس از گذشت یک دهه از ورود رایانه به عرصه منابع و متون دینی، پدیده اینترنت نیز در این میدان ظاهر شد و بستر گسترده‌تری را پیش روی این مرکز نهاد. از ابتدای ورود اینترنت به قم، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با حضور در این شبکه، اقدام به راه‌اندازی پایگاه حوزه نمود. این در حالی بود که در آن زمان تعداد پایگاه‌های فارسی‌زبان اسلامی از تعداد انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کرد.
اکنون که دهه دوم حضور اینترنت در عرصه فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی مرتبط با علوم دینی را می‌گذارنیم، این مرکز افتخار دارد که در بیستمین سال تاسیس خود، پایگاه‌های متعددی را در زمینه‌های مختلف اطلاع‌رسانی، آموزشی، پژوهشی و خدمات تحت وب را در عرصه شبکه جهانی تولید و راه‌اندازی نماید.
البته فرهنگ‌سازی و آموزش استفاده از اینترنت و قابلیت‌های پژوهشی آن، آشنا نمودن اقشار مختلف به‌ویژه طلاب و مراکز علمی و آموزشی، راه‌اندازی کافی‌نت تخصصی نور، اشتراک بانک‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی برای دسترسی پژوهشگران به منابع دیجیتال، مشاوره به مراکز آموزشی و پژوهشی حوزه و طراحی و راه‌اندازی ده‌ها پایگاه برای مراکز دیگر نیز از اقدامات درخشان دیگر این مرکز به شمار می‌آید.
پایگاه‌های مرکز هر یک برای اهداف خاص یا در شرایط معینی طراحی و تولید شده‌اند. در این گزارش، پایگاه‌های مرکز را اجمالا معرفی نموده و از جهات مختلف به بیان برخی ویژگی‌ها، کاربردها، کاستی‌ها و محاسن آنها می‌پردازیم.

یکی از رسالت‌ها و اهداف مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که مورد توجه و اهتمام پایگاه مجلات تخصصی نور است، عرضه الکترونیکی مجلات تخصصی علوم انسانی و اسلامی می‌باشد. از این رو، شبکه جهانی نور وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی از سال 1377 اقدام به عرضه مجلات علوم اسلامی و انسانی بر روی پایگاه حوزه نمود. استقبال کاربران از یک سو و قابلیت‌های روزافزون موردنیاز متخصصان مراجعه‌کننده از سوی دیگر، این شبکه را بر آن داشت تا با راه‌اندازی «پایگاه مجلات تخصصی نور» پاسخگوی این نیاز باشد.
این پایگاه از مهرماه سال 1384 کار خود را آغاز کرده که ایجاد گسترده‌ترین و کامل‌ترین بایگانی مجلات و مقالات علوم انسانی و اسلامی در اینترنت، یکی از مهم‌ترین اهداف راه‌اندازی پایگاه مجلات تخصصی بوده است. درج بیش از سی دو هزار شماره از هفتصد عنوان مجله تخصصی در قالب موضوعات مختلفی چون: «قرآن و حدیث»، «فلسفه، کلام و عرفان»، «فقه، اصول و حقوق»، «کتابداری و اطلاع‌رسانی»، «روان‌شناسی»، «اقتصاد»، «هنر»، «مدیریت»، «حقوق»، «علوم انسانی» و «تاریخ»، این پایگاه را به یکی از مهم‌ترین بانک‌های اطلاعات مجلات در زمینه علوم اسلامی و انسانی تبدیل کرده است.
از جمله ویژگی‌های مهم این پایگاه، ارایه تمامی مجلات دارای رتبه علمی - پژوهشی در زمینه علوم انسانی و اسلامی است. تهیه مجلات کهن و قدیمی در موضوعات فوق و درج بایگانی کاملی از این مجلات، از دیگر ویژگی‌های مهم این پایگاه است که می‌تواند نویدبخش تحولی نوین در عرصه اطلاع‌رسانی مجلات باشد. همچنین گفتنی است که قفل این پایگاه در تاریخ 28 آذرماه سال 1389 برداشته شده و کاربران می‌توانند تنها با ثبت نام در پایگاه و بدون خرید کارت، از امکانات آن بهره‌مند شوند.
در ادامه، به بخشی از قابلیت‌های این پایگاه خواهیم پرداخت.

پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که به منظور پاسخ‌گویی به نیازهای پژوهشی کشور در حوزه علوم و فناوری اطلاعات و مدیریت مدارک علمی، تاسیس شده است.
این مرکز با طراحی پایگاه ایران داک، به صورت تخصصی در حوزه علوم و فناوری اطلاعات، کتابداری، اطلاع‌رسانی و انتشار اطلاعات علمی و فنی ایران فعالیت می‌کند.
ایجاد ارتباط دوسویه با مخاطبان داخل و خارج از کشور، معرفی دستاوردهای علمی پژوهشگاه طی سه دهه فعالیت پژوهشی و اطلاع‌رسانی و معرفی توانایی‌های علمی و پژوهشی جامعه علمی کشور، از اهداف راه‌اندازی این پایگاه است.
پایگاه ایران داک هم‌اکنون از مهم‌ترین مراکز معرفی و ارایه اطلاعات علمی کشور به شمار می‌آید که علاوه بر انتشار اطلاعات  منشورات پژوهشگاه از سال 1347 تا کنون، چندین خدمت قابل توجه و کارگشای دیگر را در جهت تقویت بنیه علمی کشور ارایه می‌نماید. در ادامه، مهم‌ترین بخش‌های این پایگاه را از نظر می‌گذرانیم.

آگاهی از مطالب و منابع پژوهشی و دسترسی به آنها، از نیازهای اولیه پژوهشگران در حوزه‌های مختلف علوم به شمار می‌آید.
 یکی از پایگاه‌هایی که به این امر همت گماشته است، پایگاه مگ ایران یا همان بانک اطلاعات نشریات کشور می‌باشد که این خدمات را به صورت الکترونیکی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. از جمله اهدافی که این پایگاه برای تاسیس این بانک اطلاعات داشته است، می‌توان به ایجاد مرجعی کامل و کارآمد از نشریات کشور در اینترنت، به منظور رفع نیاز محققان و علاقه‌مندان و معرفی عناوین متنوع و گاهی مهجور نشریات و نیز بسترسازی برای حضور موثر این رسانه دیرپا در صنعت نوپای اطلاع‌رسانی کشور اشاره نمود. فعالیت پایگاه از سال 1380 آغاز گردیده و ضمن مکاتبه و رایزنی‌های مکرر با مدیران نشریات، تا کنون موفق به پوشش و ارایه خدمات به بیش از 1500 نشریه، در حال انتشار شده است. این خدمات، شامل: درج شناسنامه نشریه، طرح روی جلد، فهرست مطالب هر شماره و مولفه‌های مقاله‌شناختی آنها با استفاده از مندرجات نشریه می‌باشد. مجلات این پایگاه، به دو نوع «دارای متن» و «بدون متن» تقسیم می‌شوند که عناوین دارای متن آن به بیش از 900 عنوان می‌رسد. کاربران برای استفاده از این مقالات، باید طبق شرایط، عضو این پایگاه شوند. این پایگاه، روزانه بیش از 40 هزار بازدیدکننده دارد که در نوع خود قابل توجه است.
در ذیل، به بخشی از قابلیت‌ها و ویژگی‌های بانک اطلاعات نشریات کشور، اشاره خواهیم کرد.

سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، موسسه‌ای آموزشی، پژوهشی، علمی و خدماتی است که اساسنامه آن به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است و ریاست عالیه آن با رییس جمهوری است. شکل‌گیری رسمی کتابخانه ملی‌، به سال 1316 باز می‌گردد. در سال 1358 مرکز خدمات کتابداری، و در سال 1378 سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی در کتابخانه ملی ادغام شدند و سرانجام در سال 1381 با تصویب شورای عالی اداری، کتابخانه ملی و سازمان اسناد ملی با هم ادغام شدند و سازمان فعلی شکل گرفت. همچنین این سازمان وظایف ذیل را برعهده دارد:گردآوری، حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب (چاپی و خطی) و غیرمکتوب در ایران و یا متعلق به ایرانیان خارج از کشور؛ گردآوری، حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب (چاپی و خطی) و غیرمکتوب در زمینه ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی، خصوصا انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)؛ گردآوری، حفاظت، سازماندهی و اشاعه اطلاعات مربوط به آثار مکتوب (چاپی و خطی) و غیرمکتوب معتبر علمی، فرهنگی و فنی از کشورهای دیگر؛ پژوهش و برنامه‌ریزی علمی کتابداری و اطلاع‌رسانی؛ شرکت در تحقیقات و فعالیت‌های بین المللی ذی‌ربط؛ اتخاذ تدابیر و اخذ تصمیمات لازم برای صحت، سهولت و سرعت امر تحقیق و مطالعه در همه زمینه‌ها به منظور اعتلاء فرهنگ ملی و انجام تحقیقات مربوطه؛ انجام مشاوره، نظارت، هدایت و ارایه خدمات فنی و برنامه‌ریزی و سازماندهی کتابخانه‌های کشور؛ ارایه روش‌های مطلوب به منظور هماهنگ‌کردن خدمات و فعالیت‌های کتابخانه‌های ملی، عمومی و تخصصی جهت تسهیل مبادله اطلاعات.
حال به معرفی مهم‌ترین بخش‌های پایگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خواهیم پرداخت.

عناوین مطالب بخش تازه‌های اطلاع‌رسانی اسلامی33:

·         نرم‌افزار «ستارگان بقیع» تولید شد 
·         ویژه‌نامه «روز مباهله» در پایگاه اینترنتی حوزه قرار گرفت
·         پایگاه اینترنتی دفتر تقریب دانشگاه ادیان و مذاهب راه‌اندازی شد
·         تولید نرم‌افزار «آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)» 
·         لوح فشرده مجموعه آثار «شیخ مفید» در قم تولید شد
·         انتشار دانشنامه «دفاع مقدس» با 865 مطلب بر روی پایگاه حوزه 
·         نرم‌افزار «عفیفه» با موضوع «زن، حجاب و عفاف» تولید شد 
·         «دانشنامه امام حسین (ع)» روی شبکه جهانی حوزه قرار گرفت 
·         دانشنامه الکترونیک «امامت» تولید شد 
·         نرم‌افزار دروس آیت‌الله العظمی مظاهری تولید شد 
·         پایگاه پاسخ‌گویی دینی «پرسان» رونمایی شد 
·         پایگاه «ویکی فرهنگ‌نامه اصول‌فقه» راه‌اندازی شد 
·         دانشنامه «امام سجاد (ع)» روی شبکه جهانی حوزه قرار گرفت 
·         عرضه ویژه نرم‌افزار «سقای معرفت» 
·         دانشنامه حضرت زینب (س) در پایگاه حوزه نت عرضه شد 
·         نرم‌افزار «منشور قم» منتشر شد 
·         آرشیو دیجیتال دفاع مقدس راه‌اندازی شد
·         لوح فشرده «مجموعه آثار مکتوب استاد انصاریان» در قم تولید شد
·         ارایه بیش از 1600 مقاله درباره مقام معظم رهبری در پایگاه نور مگز 
·        لوح فشرده «اکسیرالسعاده» تولید شد
·         ویژه‌نامه حضرت رقیه (س) در پایگاه حوزه‌نت عرضه شد 
·         14 بانک اطلاعات خودگردان نرم افزارهای اسلامی در کشور تاسیس شد
·         نرم‌افزار نمایه «حماسه زیتون» رونمایی شد
·         نرم‌افزار آینه فرداها تولید شد
·         ثبت اطلاعات بیش از 2450 محقق حوزوی در پایگاه اندیشوران 
·         افتتاح وبگاه مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی 
·         لوح فشرده «کوثر» با موضوعات فرهنگی و اعتقادی تولید شد 
·        پرتال جامع امام خمینی (ره) راه‌اندازی شد
·         نسخه جدید نرم‌افزار «پیشوای پیامبران» تولید شد 
·         نرم‌افزار «پرس‌وجوی محرم» ویژه موبایل تولید شد 
·         بانک «پایان‌نامه‌های علوم عقلی» راه‌اندازی شد

عناوین مطالب بخش دانستنی‌های فناوری33:

·         تراشه گرافیکی قدرتمند گیگابایت
·         تبلت به جای لپ‌تاپ
·         لپ‌تاپی با دو صفحه نمایش
·         سریع‌ترین حافظه فلش جهان
·         سریع‌ترین چاپگر جهان
·         باریک‌ترین اسکنر جهان
·         سریع‌ترین حافظه‌های فاقد سینک خنک کننده
·         ضبط صدا از ویندوز

عناوین مطالب بخش آموزش33:

·        آموزش تقسیم یک خط اینترنت بین چند کامپیوتر
·        دلایل پاک شدن آفلاین‌های دریافتی در یاهو مسنجر و حل این مشکل
·        چگونه IP خود را به‌دست آوریم؟
·        جلوگیری از Disconnect شدن
·        آموزش پاک کردن ویروسی که Folder Option را حذف می‌کند
·        افزایش سرعت اینترنت در ویندوز XP Pro
·        نشان دادن پسورد هنگام وصل شدن به اینترنت
·        طریقه حذف راست‌کلیک در ویندوز
·        فشرده‌سازی به روشی منحصر به فرد
·        شیوه برداشتن پوشه‌های اشتراکی روی Computer
·        تبدیل ساعت ویندوز به یک ساعت اتمی دقیق بدون نیاز به نرم‌افزار خاص
·        تغییرات در منوی MY Recent DOCUMENTS
·        مدیریت کلیدهای NumLock، CapsLock و Scroll Lock
·        تغییر کادر خوش‌آمد گویی در ویندوز XP
·         جستجو در یک سایت با کمک گوگل
·        استاد شدن در پانویسی
·        افزایش حجم ویرایش در محیط  Ms-Word

عناوین پرسش های بخش پرسش و پاسخ33:

·         چرا بعد از نصب فتوشاپ 8 در ویندوز 7 پیغام زیر ظاهر می‌شود و برنامه فتوشاپ اجراء نمی‌شود؟ No valid interface language is present
·         به‌تازگی یک پرینتر رنگی HP خریده‌ام که موقع چاپ صفحات رنگی پیغام not enough mass storage می‌دهد. البته این مشکل با کاهش کیفیت عکس برطرف می‌شود.
·        چگونه می‌توان در ویندوز7 هایبرنت را در کنار ری‌استارت و اسلیپ آورد؟
·        برای دانلود، از نرم‌افزار اینترنت دانلودمنیجر استفاده می‌کنم؛ اما حالا دیگر کار نمی‌کند و هر چیزی که می‌خواهم دانلود کنم، باید به طور دستی آن را در اینترنت دانلودمنیجر بگذارم. راه حل این مشکل چیست؟
·         هنگام تایپ فارسی وقتی می‌خواهم از پرانتز یا علامت‌ها استفاده کنم یا حتی یک کلمه را به‌صورت انگلیسی بنویسم به اول جمله می‌رود؛ چگونه این مشکل را رفع کنم؟
·         چطور می‌شود کاری کرد که مودم هنگام وصل به اینترنت صدا ندهد؟
·         کامپیوترم را اشتباهی پارتیشن‌بندی کرده‌ام؛ به طوری که 20 گیگابایت فضا آزاد مانده و به هیچ درایوی اختصاص ندارد. آیا می‌شود بدون نصب مراحل ویندوز، از این فضا استفاده کنم؟
·         هنگام باز کردن هر برنامه با این خطا مواجه می‌شوم: ‏Microsoft visual C++ R2006‏ از برنامه‌ای مانند NET FRAMEWORK3-VISUAL C++ نیز استفاده کردم و حتی ویندوز را هم عوض کردم، ولی مشکل حل نشد.
·        چگونه می‌توان فیلم‌های دی‌وی‌دی را که دارای منوی انتخاب زبان هستند، در هارد کامپیوتر کپی کرد؟
·         یک فایل Setup برایم میل شده که وقتی می‌خواهم آن را دانلود کنم، آنتی‌ویروس سایت یاهو آن را به عنوان ویروس شناسایی می‌کند. چطور آن را دانلود کنم؟
·        از ویندوز 7 استفاده می‌کنم. اما وقتی می‌خواهم به صورت دایل‌آپ به اینترنت وصل بشوم، با پیغام خطا روبه‌رو می‌شوم. راه حل این مشکل چیست؟
·        یک فایل تصویری دارم که با دستگاه setup box ضبط شده است. با هر نرم‌افزاری تبدیلش می‌کنم، بدون صدا کانورت می‌شود. پسوندش هم ts. است. لطفا مرا راهنمایی کنید.
·         چند ماهی است که رایانه‌ام در حین کار ناگهان هنگ می‌کند و حتی علامت ماوس هم تکان نمی‌خورد و خاموش هم نمی‌شود و باید سیستم را ریست نمایم و گذاشت تا خنک شود. با عوض کردن ویندوزهای اکس‌پی و ویستا و 7 و همچنین هارددیسک، سی‌دی رایتر، کابل‌های ساتا و IDE هم مشکل آن حل نشد.
·         وقتی در اینترنت با یاهو یا گوگل یک موضوع را جستجو می‌کنم، سایت‌های قدیمی و جدید همه با هم می‌آیند؛ در صورتی که من جدیدترین مطالب را نیاز دارم.
·         مرورگر اینترنت اکسپلور بنده هنگام وصل شدن به اینترنت با اخطار زیر مواجه می‌شوم:the page cannot displayed. downloading from C://windows/system32/xpsp3res.dll//dnserror.htm
·         لطفا روش ساخت جی‌میل را توضیح دهید. با چه برنامه‌ای می‌توان وبلاگ را طراحی کرد؟
·         درباره فایل‌های ogg توضیح دهید و بگویید که با چه برنامه‌ای اجراء می‌شوند.
·         طریقه پیدا کردن درایور سخت‌افزارها را در اینترنت توضیح دهید. چرا فایرفاکس هیچ صفحه‌ای را به صورت آفلاین نشان نمی‌دهد؟
·         ویندوز اکس‌پی بنده زیرنویس‌های فارسی فیلم‌های مختلف با فرمت اس آر تی را به شکل حروف فرانسوی یا غیره نشان می‌دهد. البته سوند افکت ویندوز هم به طور خودکار اجراء می‌شود و با نامفهوم کردن صدای فیلم باعث نفهمیدن صدای اصلی می‌شود. لطفا بنده را راهنمایی نمایید.