فهرست مطالب

تعلیم و تربیت استثنایی - سال دهم شماره 106 (اسفند 1389)

نشریه تعلیم و تربیت استثنایی
سال دهم شماره 106 (اسفند 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/12/09
  • تعداد عناوین: 12
|
  • محمدرضا تات صفحه 3
  • عباسعلی حسین خانزاده، ساجد یعقوب نژاد صفحه 4

    مهارت های اجتماعی به انجام رفتارهای خاص مطابق با هنجارها و الزامات محیط اجتماعی و تعاملات بین فردی، و انجام ندادن یا عدم بروز رفتارهای ناپسند اجتماعی اطلاق می گردد. دارا بودن این مهارت ها استقلال، قابلیت پذیرش و کیفیت مطلوب زندگی را بهبود بخشیده و برای سازش یافتگی اجتماعی و کارکرد بهنجار فرد، مهم هستند. مهارت های اجتماعی یک فرد بر توانایی او در بازی کردن، یادگیری، کار، و مشارکت در فعالیت های تفریحی در طول زندگی تاثیر می گذارد. افراد با مشکلات در مهارت ها و قابلیت های اجتماعی مناسب، در معرض مواجه شدن با پیامدهای منفی از قبیل طرد شدن توسط همسالان، ظهور اختلالهای روان شناختی، اخراج از مدرسه، گوشه گیری، جرم و جنایت و عملکرد تحصیلی پایین هستند. مهارت های اجتماعی و عدم بروز رفتارهای ضد اجتماعی با استخدام موفق رابطه مثبت دارد. تعامل اجتماعی نقش مهمی را در موقعیت های استخدام بازی می کند. بنابراین رشد مهارت های اجتماعی برای افراد به هنگام انتقال آنها از مدرسه به کار ضروری است. بدین ترتیب با توجه به اهمیت بیش از حد مهارت های اجتماعی مرتبط با کار مانند پیروی از دستورات، تقاضای کمک، سهیم کردن اطلاعات کاری و پذیرش انتقاد توسط بیشتر کارفرماها؛ مقاله حاضر سعی بر آن دارد، ضمن بیان تعریف و توصیف مهارتهای اجتماعی و اهمیت و ضروت آموزش این مهارتها در جستجو و حفظ و نگهداری شغلی؛ راهکارها و فرایند چرخه آموزش مهارت های اجتماعی را به تفصیل مورد بحث قرار دهد.

    کلیدواژگان: مهارت های اجتماعی، دانش آموزان با نیازهای ویژه، محیط های حرفه ای، نگهداری شغلی
  • قربان همتی علمدارلو صفحه 18

    نگه داری شغلی یا پایداری شغلی برای افراد کم توان ذهنی جهت رسیدن به استقلال بسیار مهم است (راسلر ،2002). با این وجود بسیاری از افراد کم توان ذهنی قادر به نگهداری شغل شان نیستند و در نتیجه بیکار می مانند (فورنس ،2007). یافته های گیبز (1990) نشان می دهد که 25 درصد از افراد کم توان ذهنی حداکثر تا سه ماه بعد از اشتغال،کار خود را از دست می دهند و تقریبا 50 درصد از آنها حداکثر تا دوازده ماه بعد از اشتغال ، دوباره بیکار می شوند. چگونه می توان پایداری شغلی افراد کم توان ذهنی را بهبود بخشید؟ در این مقاله ،ابتدا به بیان مساله پایداری شغلی در افراد کم توان ذهنی و اهمیت پایداری شغلی برای این افراد پرداخته شده است، سپس عوامل موثر بر پایداری شغلی افراد کم توان ذهنی تحت عنوان عوامل درون فردی و برون فردی مورد بررسی قرارگرفته و در خاتمه پیشنهادهایی برای پایداری شغلی افراد کم توان ذهنی ارایه شده است.

    کلیدواژگان: پایداری شغلی (نگه داری شغلی)، افراد کم توان ذهنی
  • سید علی صمدی صفحه 27

    این مشکل در کشورهایی که دارای قوانین پیشرفته ای در زمینه حمایت از حقوق اجتماعی شهروندان هستند، نیز به چشم می خورد (سازمان جهانی کار، 2000) البته باید اذعان نمود که سطح آگاهی نسبت به حقوق و نیازهای کارگران مبتلا به ناتوانی های متفاوت، افزایش یافته است و در حال حاضر در اکثر کارگاه های حرفه ای مفهومی مانند مدیریت ناتوانی به عنوان موضوعی جدید مطرح شده است (پری، 1998) و قوانین مشخصی در ارتباط با جبران آسیب های ناشی از کار و حمایت از درآمد افراد آسیب دیده در کشورهای صنعتی وجود دارد. - تربیت حیوانات و نگهداری از آنها: در قالب نگهداری و یا مراقبت های مشخص - صنایع دستی مختلف: مانند حکاکی روی چوب، تهیه سرامیک و و موارد مشابه با آن - طراحی صفحات وب : بیشتر توانایی انجام فعالیتهای آزاد (مانند یک هنرمند آزاد) را دارند - کار با رایانه: شامل برنامه نویسی، تعمیر و سرهم بندی قطعات و پویانمایی در فهرست دیگری که ایشان برای افراد دارای اتیسم با عملکردهای سطح بالا، اما ضعیف در تفکر با استفاده از تصویر، پیشنهاد کرده اند به موارد زیر برخورد می کنیم: - حسابداری: در زمینه های خاصی مانند محاسبه مالیات بر درآمد، این افراد توانایی ویژه ای از خود نشان می دهند.

    کلیدواژگان: بزرگسالان دارای اختلالات طیف اتیسم، حرفه آموزی، اشتغال حمایتی
  • ستاره شجاعی صفحه 34

    بوهمن (1993) در مطالعه خود که بر روی 240 فرد نابینا یا دارای آسیب بینایی انجام داده است به این نتیجه رسید که مهارت های کافی در تحرک وجهت یابی به ویژه رفت وآمد مستقل در محیط های جدید در زمینه پیشبینی اشتغال و استخدام افراد نابینا در درجه اول اهمیت قرار دارد. همچنین کرودن (1998) در مصاحبه خود با افراد نابینا یا دارای آسیب بینایی شاغل، به چگونگی و چرایی موفقیت آنها و اینکه چه کسانی به آنها در این امر کمک کردند، پرداخت و به این نتیجه رسید که کمک مشاوران توانبخشی، خدمات فراهم شده توسط آنها؛ مثل حمایت و کمک به آنها در جایابی یا جاگماری در مشاغل بالقوه و تماس و ارتباط با کارفرماها، حتی حمایت های مالی که توسط این متخصصان توانبخشی در امر تحصیل، دریافت فنآوریهای کمکی، آموزش مهارتهای جهتیابی و حرکت و بریل صورتگرفته است از مهمترین عوامل موفقیت آنها در اکتساب و نگهداری شغلی است.

    کلیدواژگان: افراد با آسیب بینایی، اشتغال
  • مژگان فرهبد صفحه 42

    بازپروری حرفه ای برنامه ریزی مداوم و قانون مند در جهت ارایه خدماتی است که با نیازهای افراد مبتلا به ناتوانی در ارتباط است و به منظور بازگرداندن فرد با معلولیت جسمی یا ذهنی به بالاترین حد توانایی جسمی، ذهنی، روانی و اجتماعی در جهت کسب شغل و استقلال مالی طرح ریزی می شود. در چنین حالتی این فرآیند از چند جنبه حایز اهمیت خواهد شد: 1- افزایش اعتماد به نفس از طریق تقویت روحیه فرد مبتلا به معلولیت 2- پرورش نیروهای مولد 3- صرفه جویی در منابع مالی به ویژه در زمینه ارایه خدمات به افراد مبتلا به ناتوانی (هلمز،2007) به منظور نیل به اهداف فوق الذکر، فرد متخصص باید از توانایی، قدرت جسمانی و ذهنی لازم جهت انجام هر کار و فعالیتی مطلع باشد. توانایی انجام تجزیه و تحلیل شغلی دقیق برای متخصصی که در محیط صنعتی کار میکند، مهارتی اساسی است و نکته مهم آن است که از آنجایی که تجزیه و تحلیل شغلی بخشی از ارزیابی است، لذا میتوان از نتایج آن برای آغاز مداخلات درمانی و تنظیم اهداف نهایی بهره برد (پدرتی،2001، رادومسکی و ترومبلی ،2007). جهت تطابق تواناییهای موجود فرد مبتلا به معلولیت با نیازهای شغلی حرف مختلف، اطلاعات حاصل از اف سی ای میتواند به عنوان مبنایی برای ایجاد تغییر یا تطابق در محیط کار باشد و یا به عنوان پایهای برای در نظر قراردادن قابلیت های فیزیکی مورد نیاز جهت جذب کارگران جدید، مورد استفاده قرار گیرد.

    کلیدواژگان: تجزیه و تحلیل، تجزیه و تحلیل شغلی، افراد مبتلا به ناتوانی
  • ساجد یعقوب نژاد، جواد بختیاری صفحه 49

    آموزشگاه متوسطه حرفهای طاهر گام پنجمی به این مراحل افزوده است که با عنوان «پیگیری اشتغال پس از فراغت از تحصیل » مطرح شده و تلاش می شود در قالب آن فرایند اشتغال دانش آموز پس از ترک مدرسه مورد توجه قرار گیرد و حتی فراتر از این، حمایت های حرفه ای ،اجتماعی و حقوقی لازم در طول دوران اشتغال از فراگیران به عمل آید. نقطه ایده آل و هدف عالی آموزش های شغلی در آموزشگاه طاهر، پایان موفقیت آمیز دوره متوسطه حرفه ای و کسب مهارت های حرفه ای و اجتماعی مورد نیاز برای حضور در بازار کار نیست، بلکه تلاش می شود تا فرایند اشتغال دانش آموز پس از ترک مدرسه با کمک و همراهی خانواده دانش آموز مورد توجه قرار گیرد و حتی فراتر از این حمایت های حرفه ای، اجتماعی و حقوقی لازم در طول دوران اشتغال نیز از فراگیران به عمل آید. شرایط حمیدرضا با سایر افرادی که قبلا راجع به آنها صحبت شد، کمی متفاوت است به این ترتیب که او اکنون31 سال سن دارد و بیش از چهار سال است از مدرسه فارغ التحصیل شده است، اما کماکان ارتباط مربیان و مشاوران آموزشگاه در قالب فرایند پیگیری اشتغال پس از فراغت از تحصیل با وی برقرار بوده و حمایت های حرفه ای و اجتماعی لازم از وی به عمل میآید.

    کلیدواژگان: افراد کم توان ذهنی، حرفه آموزی، اشتغال پس از فراغت از تحصیل
  • نازلی مشایخی صفحه 56

    برنامه ریزی شغلی، تدوین محتوایی از صلاحیت های شغلی است که دانش آموز باید آن صلاحیت ها را جهت دستیابی به اهداف آن شغل کسب نماید. محتوای شغلی نوع فعالیت هایی را که باید در کلاس درس و کارگاه صورت پذیرد، مشخص میکند و نتایج آن باید مورد توجه قرار گیرد (استرن،1980) برای بسیاری از دانش آموزان با نیاز ویژه تمامی موفقیت در آموزش به انطباق ، مناسب سازی برنامه های آموزشی و فعالیت های کلاسی و کارگاهی بر می گردد. مناسب سازی ارزیابی - سیوالهای کوتاه پاسخ، سیوالهای حداکثر 43 گزینهای - اجتناب از طرح سوالات انشایی - دادن وقت اضافی برای پاسخ - استفاده از منشی برای آزمون های کتبی پس از اینکه دانش آموز با بهره مندی از مناسب سازی ها آموزش خود را دریافت نمود، عملکرد وی باید مورد بازبینی دقیق قرار گیرد و تصمیم گیری شود که آیا مناسب سازی ها کافی بوده و یا مجددا باید اقداماتی در این زمینه صورت پذیرد. (آیا دانش آموز از مناسب سازی های انجام شده استفاده می کند؟ (آیا دانش آموز میتواند به دلیل مناسب سازی ها به طور کامل در فعالیت شرکت کند؟ (آیا دانش آموز می تواند به دلیل مناسب سازی کاملا به تکلیف مسلط شود؟ (آیا این مناسب سازی به دانش آموز کمک می کند تا خود را عضوی از گروه بداند؟ نمونه ای از مناسب سازی های آموزشی (کارت راهنما) در پایان این بحث یادآوری می شود که در هنگام جایگزینی شغلی دانش آموز در محیط های کاری باید هماهنگی های لازم با کارفرما در خصوص انجام مناسب سازی های مورد نیاز وی فراهم شود.

    کلیدواژگان: مناسب سازی آموزشی، آموزش شغلی، دانش آموزان با نیازهای ویژه
  • احمد قره خانی، معصومه معصومیان، فرزانه رفعی صفحه 63

    متاسفانه در امر حرفه آموزی کودکان استثنایی در کشور با وجود پیشرفت های فراوان، مرحله پیش از کاریابی بسیار کم رنگ و حتی می توان گفت وجود ندارد و کارخانجات و کارفرمایان در این حیطه نقشی نداشته و دانش آموزان دارای نیازهای ویژه در انتخاب شغل و حرفه در مراکز آموزشی حداکثر دو یا سه انتخاب دارند و در طول تابستان و بعد از اتمام تحصیلات، رها شده و هیچ گونه نظارت و حمایتی بر آنها وجود ندارد (غباری، 1379). حرفه آموزی در مرکز آموزشی کوروالیس اهداف این مدرسه، طراحی و اجرای برنامه های شغلی است که علاوه بر نیازهای اولیه دانش آموزان دارای نیازهای ویژه، بتواند نیازهای ثانویه آنان را نیز برطرف کند تا آنها را قادر سازد شغل و حرفه ای را در اجتماع به دست آورده و کار فرمایان آنها را استخدام کنند. به منظور دستیابی به اهداف و اجرای برنامه شغلی مرکز حرفه آموزی کوروالیس، الگوی حرفه آموزی خاصی را مورد استفاده قرار می دهد که مراحل آن به شرح ذیل است : پیش از کاریابی از فعالیت های مهمی که در توانبخشی و آموزش مهارت های حرفهای صورت می گیرد «کاریابی» است و یکی از این برنامه ها که برای پرورش مهارت های اجتماعی و شغلی و آماده نمودن دانش آموزان با نیازهای ویژه برای ورود به دنیای کار ضرورت دارد، برنامه مطالعات شغلی است. با نگاهی به مراحل بالا می توان به این نکته اشاره کرد که آموزش حرفه مناسب برای دانش آموزان دارای نیازهای ویژه، بدون کمک والدین و کارفرمایان و تغییر نگرش افراد جامعه نسبت به دانش آموزان استثنایی، کارایی لازم را نخواهد داشت.

    کلیدواژگان: حرفه آموزی دانش آموزان با نیازهای ویژه، حرفه ای، دانش آموزان، مرکز حرفه آموزی دانش آموزان، نیازهای ویژه کوروالیس، حرفه آموزی، آموزش، برنامه شغلی مرکز حرفه آموزی کوروالیس، شغلی، مرکز آموزش مهارت های حرفه ای کوروالیس
  • جورج هبر، لیندا ساترلند ترجمه: منصور سلیمانی، حسن غلامحسین زاده صفحه 70
  • جان واتس ورث ترجمه: مهدیه مهدویان صفحه 76
|
  • Abbas Ali Hosseinkhanzadeh, Sajed Yaqobnejad Page 4

    Social skills refer to perform certain behaviors in accordance with the norms and requirements of social environment and interpersonal interactions, and absence of asocial behaviors. Social skills improve independence, acceptability, and quality of life. Social skills are important for social adaptation and normal functioning. Social skills affect on person’s ability in playing, learning, working, and participating in recreational activities throughout life. Individuals who fail to develop adequate social skills and competencies are at risk for a number of negative outcomes including peer rejection, manifestations of psychological disorders, dropping out of school, loneliness, criminality, and poor academic performance. Social skills are positively related to successful employment. Social skills play a critical role in employment settings. Social skills development is essential for transition studentsfrom school to work. Therefore, according to importance of work-related social skills such as following instructions, asking for help, sharing business information, and accepting criticism by most employers, the present article meantime define and describe the social skills and importance of teaching these skills in job search and maintenance, hasbeen tried to discuss on social skills training procedures.

  • Ghorban Hemati Alamdarloo Page 18

    Job retention is too important for individuals with intellectual disabilities to achieve independency. Many people with intellectual disabilities are unable to maintain their jobs and for this reason lose their work. Studies on job retention in people with intellectual disabilities indicate that 25% of those successfully placed in jobs are no longer employed three months later and approximately50% are not employed 12 months after jobplacement. How can they improve job retention? This study reviewed job retention ad its importance in individual with intellectual disabilities. Then, the effective factors of job retention for people with intellectual disabilities have been reviewed under external and internal factors. Finally, some suggestions for job retention are offered.

  • Seyed Ali Samadi Page 27

    There is a growing number of prevalence of Autism Spectrum Disorders (ASD) in the world based on the recent statistics. Presently, most of the available information focuses on children with ASD and there is a dearth of studies on adults with an ASD. There is also a growing need for research on the people with ASD in different developmental stages such as adults. Vocational education and keeping job are among the necessary abilities for adults with ASD. The present article tries to make some suggestions for vocational education and post-educational employment based on the previous studies in this field. Supported employment as a probable model is fully explained and at the end a list of jobs based on the levels of functioning and abilities of people with ASD is proposed.

  • Setareh Shojaee Page 34

    This article reviews employment barriers and obstacles of individuals with visual impairments. Generally, barriers of employment of individuals with visual impairments divided under two categories according to our

    Findings

    a) barriers that related to the visual impairment directly or indirectly such as orientation and mobility, identification of alerting sign and so one, b) barriers that related to attitudes and behaviors of otherpeople such as employers and coworkers attitudes. Furthermore, the results revealed that many others factors are detriment to their employment, such as degree of academic achievement, orientation and mobility skills, solving mobility problems, use of assistive technology. Finally, the author offered suggestions for improvement of employmentof individuals with visual impairments.

  • Mojgan Farahbod Page 42

    Vocational rehabilitation is a continuous programmed and role based strategy related to needs of people with disability to return back a person with physically or mentally handicapped to maximal capability in physical, mental, psychological and social conditions. It leads to find out a suitable job and be economically independent. A specialist in the areaof vocational rehabilitation should be aware of physical, mental abilities required for each special work or activity to be able to recommend an appropriate job. There for the specialist should be able to perform a precise analysis on the activities in different jobs. Analysis of an activity means that, division of an activity to smaller parts based on physically, psychological, mental and emotional conditions. It facilitates theeducational process and evaluation of the students performance. Furthermore, it reveals the required level of sensory-motor and cognitive potential for selected job. Hence, vocational assessment is performed more precisely. Due to importance of this issue, the process of return to job will be discussed in more details at this article. Finally, the programwhich is administered in Exceptional Educational Organization, will be specifically discussed.

  • Sajed Yaqobnejad, Ma, Javad Bakhtiari Page 49

    Most special education teachers of students with intellectual disabilities consider acquiring personal, economic and social independence in the cultural context of the society, as the main academic goal for these students. Vocational success has been emphasized as an important criterion for social adaptation. However, after vocational training inschool, when most of students with intellectual disabilities abandon the school, encounter an unknown future. For this reason, the process of transition from school to job setting is accompanied with certain challenges that sometimes without special strategies and supports, will lead the frustration of impaired individual in this transition process.Regarding the fact students with intellectual disabilities need a variety of rehabilitation and educational services in their whole life stages, especially occupation after graduation, it seems that a sectional attitude to vocational training can be one of the impediments of its efficiency. From this point of view, training students with intellectual disabilities isa constant effort that requires the contribution and cooperation of school, family, and productive social institutions. The present study tries to explain the necessity of following occupation after graduation by looking at the vocational stages. It also tries to describe Taher vocational secondary school’s measures in this domain which has gone beyond theformal responsibilities of the school.

  • Nazly Mashayekhi, Ma Page 56

    Vocational curriculum is an organized content of competencies, which a student must attain in achieving an occupational goal. It involves the total learning activities provided in the class. Curriculum modification and accommodation is tailoring all experiences to meet the unique needs of individual students that lead to their success in the program. Adaptation is changing some components of learning activities like instructional pace,extended time in the program. but modification consider some adjustment like level of skills or number of activities but it shoud not decrease the students’ chances for successful employment. Both modification and accommodation help student for learning activities.

  • George D. Haber Page 70
    Newly hired secondary career and technical education (CTE) instructors are often surprised by the rate at which students with disabilities enroll in their classes. While many educators see CTE as a logical placement for students who are otherwise academically unsuccessful, the CTE teacher is too often unprepared for serving this population. Alternative routes of CTE teacher licensure often leave these teachers feeling unsure andineffective. This article discusses concerns about this issue and includes an easy, four-step model CTE teachers serving students with disabilities can use to be more effective overall: 1. orient staff, who refer students to CTE programs and assist them in placement decision; 2. obtain assistance in implementing Individual Education Plan (IEP) accommodations; 3. assess the appropriateness of the accommodations, record and make recommendations to the IEP team; and 4. act as an advocate for the student in counseling and IEP development procedures.
  • John Watts Worth Page 76
    Career development activities by professional school counselors at th elementary, middle, and high school levels can help students with mental retardation make meaningful career choices as adults. School counselors can be advocates and providers of career development activities that link the individualized educational process for students with disabilities to career success. Career development activities that promote career goals, career interests, transferable occupational skills, decision-making skills; and therefraining of occupational opportunities can lead to greater vocational satisfaction in adulthood for people with mental retardation.