فهرست مطالب

زیست شناسی ایران - سال بیست و سوم شماره 4 (مهر و آبان 1389)

مجله زیست شناسی ایران
سال بیست و سوم شماره 4 (مهر و آبان 1389)

  • 154 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/10/20
  • تعداد عناوین: 15
|
  • شیلا جلال پور، روحا کسری کرمانشاهی، حمید زرکش اصفهانی، اشرف سادات نوحی، سینام مباشری زاده صفحه 470
    عفونتهای بیمارستانی از عوامل مهم مرگ و میر و افزایش عوارض بیمارستانی در بیماران بستری محسوب می گردد. طبق آمار منتشره از سازمان جهانی بهداشت به طور متوسط 7/8 درصد از بیماران بستری شده در بیمارستان به عفونتهای بیمارستانی مبتلا می گردند، Bacillus cereus از جمله باکتری های عامل عفونتهای بیمارستانی محسوب می شود و منجر به عفونتهای موضعی و سیستمیک و مسمومیتهای غذایی می گردد، سطوح بیمارستانی، منابع بالقوه ای جهت حفظ و نگهداری باکتری ها می باشند و نقش موثری در چرخه عفونت به عهده دارند؛ باکتری های موجود بر سطوح به واسطه دست کارکنان در بیمارستان انتشار می یابند. این مطالعه یک پژوهش توصیفی- تحلیلی است و بر اساس روش آزمایشگاهی در سال 86-1384 در بیمارستان فوق تخصصی الزهرا مورد بررسی قرار گرفته است، نمونه های محیطی با استفاده از سوآب و محیط NB لوله ای و نمونه های دست کارکنان با روشFinger Print جمع آوری شده اند، شناسایی باکتری ها بر اساس روش های میکروبیولوژیک از جمله:رنگ آمیزی، تستهای بیوشیمیایی، محیطهای افتراقی و محیط اختصاصی باسیلوس سرئوس انجام گرفته است، بررسی الگوی آنتی بیوگرام نمونه ها بر اساس روش کربی بائر انجام گردید و اطلاعات جمع آوری شده از طریق برنامه spss مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. با بررسی 274 باکتری مشخص گردید شیوع باسیلوس سرئوس در نمونه های مزبور 49/9 درصد می باشد، به این ترتیب که شیوع سویه های باسیلوس سرئوس در سطوح بیمارستانی و دست کارکنان بیمارستان به ترتیب 7/6 درصد و 25/16 درصد بوده است، بر اساس نتایج آنتی بیوگرام 81 درصد از سویه های این باکتری دربرابر پنی سیلین، 47.6 درصد دربرابر سفوتاکسیم، و 19 درصد دربرابر آمپی سیلین مقاوم بوده اند. با توجه به شیوع نسبتآ بالای B. cereus در بیمارستان و مقاومت آنها در برابر آنتی بیوتیکهای β-لاکتام، لازم است ضمن انجام یک بررسی جامع در سطح بیمارستانهای کل کشور نسبت به اقدامات کنترلی جهت کاهش عفونتهای بیمارستانی و مقاومت آنتی بیوتیکی همت گماشت.
    کلیدواژگان: عفونتهای بیمارستانی، آنتی بیوتیک های لاکتام، دست کارکنان بیمارستان، سطوح بیمارستانی، Bacillus cereus
  • سیده ساناز رمضانپور، حسن سلطانلو، آندره لاروچ صفحه 478
    فرآیند سرمادهی در گیاهان منجر به تغییرات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و متابولیکی می شود که اغلب این تغییرات در سطح تظاهر ژن و توسط دماهای پایین غیرمنجمدکننده (4-0 درجه سانتی گراد) تنظیم می شوند. این تغییرات می توانند ظرفیت گیاهان را برای تحمل دماهای زیر صفر درجه سانتی گراد افزایش دهند. به نظر می رسد تجمع کربوهیدراتها یکی از مهم ترین تغییرات در گیاهان است که با تغییر در تظاهر ژنهای انتقال دهنده کربوهیدرات تنظیم می شود. در این تحقیق الگوی بیان ژن انتقال دهنده کربوهیدرات SuT1 در شرایط سرمادهی (2 درجه سانتی گراد) در رقم مقاوم به یخ زدگی (نورستار) و لاین حساس به یخ زدگی (PI181268) با استفاده از روش QRT-PCR مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد تظاهر ژن در رقم مقاوم و حساس 1 روز پس از سرمادهی بترتیب 3 برابر افزایش و 3 برابر کاهش معنی دار نسبت به شرایط بدون سرمادهی دارد. ارزیابی توالی را هانداز این ژن با روش پیمایش ژنومی وجود عناصر همسوساز مسئول درجه حرارت پایین، تجمع کربوهیدراتها، کم آبی و بسیاری از عناصر تنظیم کننده دیگر را تایید نمود. با توجه به نتایج می توان این ژن را به عنوان یکی از ژنهای کاندید القاء شده توسط سرما (COR) در اعطاء مقاومت به تنش یخ زدگی در گندم معرفی نمود که افزایش تظاهر آن در شرایط سرمادهی ممکن است منجر به تجمع کربوهیدراتها و کاهش خسارتهای حاصل از یخ زدگی در شرایط سخت زمستان شود.
    کلیدواژگان: گندم، سرمادهی، کربوهیدرات، راه انداز
  • محمدحسین فتوکیان، امیرمحمد ناجی، جعفر احمدی، حسن امیری اوغان، سیداحمد سادات نوری، قاسم محمدی نژاد، علی محدثی، کیوان آگاهی صفحه 488
    به منظور مکان‎یابی و تعیین خصوصیات QTLهای مرتبط با برخی صفات کمی در برنج جمعیتی شامل 59 لاین تلاقی برگشتی پیشرفته (BC2F5) که از تلاقی واریته IR64 به عنوان والد دوره‎ای و واریته طارم مولایی به عنوان والد دهنده به دست آمده بودند مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی چند‎شکلی در والدین و مطالعه ژنوتیپی جمعیت به ترتیب با 235 و 114 نشانگر میکروساتلیت انجام گرفت. برای همه صفات تفرق فرارونده مثبت و یا منفی در جمعیت مشاهده گردید. در همه 12 کروموزوم برنج به استثنای کروموزمهای 5، 9 و 12 حداقل یک QTL با اثر افزایشی مکان‎یابی شد. برای صفات مطالعه شده بیست و هفت QTL با استفاده از روش مکان یابی فاصله ای چندگانه مکان یابی شدند که سه QTL برای ارتفاع بوته، پنج QTL برای تعداد پنجه، ده QTL برای عرض برگ پرچم و نه QTL برای نسبت طول به عرض برگ پرچم بوده است. برای طول برگ پرچم هیچ QTL شناسایی نشد. حدود 44 درصد مکانهای ژنی شناسایی شده دارای اثر افزایشی منفی بودند. حداکثر تعداد QTL در کروموزم 1 با نه QTL و حداقل تعداد QTL با یک QTL در کروموزمهای 3، 6 و 8 مکان یابی شدند. در کنترل ژنتیکی صفت تعداد پنجه دو اثر اپیستازی دو ژنی از نوع افزایشی مشاهده گردید.
    کلیدواژگان: برنج، صفات کمی، مکان یابی، میکروساتلیت
  • سمیرا قائد محمدی، مجید صادقی زاده، ابراهیم واشقانی فراهانی صفحه 498
    تولید روزافزون پلیمرهای مقاوم به تخریب زیستی مشکلات زیست محیطی فراوانی ایجاد می کند. بهترین راه حل برای این معضل، تولید پلیمرهای زیست تخریب پذیر می باشد. یکی از مهمترین انواع این پلیمرها پلی β هیدروکسی بوتیرات (PHB) است. باکتری Ralstonia eutropha به خاطر توانایی تولید مقادیر بالایی از PHB بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. در این باکتری PHB از استیل کوآ و طی سه مرحله توسط آنزیمهای، NADPH-dependent acetyl-coA reductase β- ketothiolas و PHA synthase ساخته می شود. ژنهای کد کننده این سه آنزیم به صورت اپرون در باکتری قرار گرفته اند. در تحقیق حاضر این اپرون از باکتری R. eutropha به همراه ژن E-lysis از باکتریوفاژ phix174 در باکتری E. coli ترانسفورم شد. ژن E تحت کنترل پروموتر T7 در پلاسمید pET28a و اپرون phb تحت کنترل پروموتر طبیعی خود در پلاسمید pTZ57R/T کلون شد و در نهایت هر دو پلاسمید در یک سلول E.coli ترانسفورم گردید. پس از رسیدن باکتری به فاز لگاریتمی رشد و بیان اپرونphb، القاء توسط IPTG صورت گرفت تا ژن E نیز بیان شود. هدف از انجام این تحقیق تولید سلولهای لیز شونده خودکار E. coli است که تولید کننده پلاستیک زیستی می باشند.
    کلیدواژگان: پلی هیدروکسی بوتیرات، پلاستیک زیستی، Ralstonia eutropha، لیز باکتری
  • حسن پوربابایی، مهدی حیدری، علی صالحی صفحه 508
    هدف از این بررسی، تعیین گروه گونه های اکولوژیک گیاهی در رابطه با عوامل محیطی توپوگرافی وخاکی و شناسایی رویشگاه ها در قالب گروه های اکولوژیک در منطقه حفاظت شده قلارنگ واقع در ایلام در غرب ایران بود. به منظور انجام این تحقیق، مساحت قطعه نمونه برای گونه های چوبی (درختی، درختچه ای و بوته ای) 400 متر مربع (به ابعاد20×20 متر) در نظر گرفته شد و برای برداشت پوشش علفی از روش پلاتهای حلزونی ویتاکر استفاده شد و سطح حداقل 64 متر مربع به دست آمد. در مجموع 50 قطعه نمونه به روش تصادفی- سیستماتیک برداشت شد. در داخل قطعات نمونه نوع گونه های درختی و درختچه ای و درصد پوشش آنها با اندازه گیری تاج آنها تعیین گردید. در داخل سطح حداقل، نوع گونه های علفی کد گذاری و در صد پوشش آنها برآورد شد. به علاوه، عوامل توپوگرافی و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در داخل هر قطعه نمونه برداشت شد. برای آنالیز داده ها از روش های چند متغیره (PCA، CCA) استفاده گردید. نتایج نشان داد که در منطقه مورد بررسی 4 گونه درختی، 3 گونه درختچه ای، یک گونه بوته ای و 78 گونه علفی متعلق به 73 جنس و 32 خانواده وجود دارد. نتایج آنالیز چند متغیره 5 گروه گونه اکولوژیک و به تبع آن 5 واحد رویشگاهی را در منطقه مورد مطالعه نشان داد. عوامل محیطی ارتفاع از سطح دریا، ماده آلی، ازت، فسفر، پتاسیم، وزن مخصوص ظاهری، درصد رطوبت اشباع، کربن/ نیتروژن، اسیدیته خاک و درصد رس مهمترین عوامل تفکیک کننده گروه گونه های اکولوژیک بودند.
    کلیدواژگان: گروه گونه های اکولوژیک، عوامل محیطی، آنالیز چند متغیره، قلارنگ، ایلام
  • بهاره ترک زبان، سعیده عطایی، عذرا صبورا، محمود عظیمی، سید مهدی حسینی مزینانی صفحه 520
    شناسایی ژنوتیپها و ایجاد بانکهای ژن در حفظ و حراست از ذخائر ژنتیکی یک کشور اهمیت بسیاری دارد. بانکهای ژرم پلاسم حاوی گنجینه های ژنتیکی بسیار ارزشمند و مهم برای تحقق اهداف انتخاب و اصلاح نژاد در بین گونه ها یا ارقام می باشند. با توجه به اینکه ایران به عنوان یکی از خاستگاه های زیتون در جهان مطرح می باشد، شناسایی و حفاظت از ذخایر ژنتیکی زیتون کشور، شناسایی باغهای قدیمی و ساماندهی ژنوتیپهای موجود در آن نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. حدود 35 سال قبل، تعداد زیادی ارقام مختلف زیتون از مناطق مختلف جهان در باغ هاشم آباد در اطراف شهرستان گرگان کاشته شدند. به منظور حفاظت هر چه بیشتر از این ارقام ارزشمند، در سال 1377 قلمه های ریشه دار شده این درختان به ایستگاه تحقیقات زیتون طارم واقع در شهرستان طارم منتقل و کشت گردیدند. در این ایستگاه تعداد 9 تکرار از هر رقم کاشته شد و نام اختصاری T برای این ژنوتیپها در نظر گرفته شد. به منظور بررسی میزان قرابت این ژنوتیپهای ناشناخته با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیک، نمونه گیری از برگ و میوه 15 ژنوتیپ منتخب با سه تکرار (در مجموع 45 درخت)، مطابق با روش های استاندارد انجام گردید. کلاستر اولیه برای تعیین دوری و نزدیکی این ژنوتیپها و تشخیص تکرار پایه ها رسم شد. سپس با استفاده از آنالیز واریانس، صفات کمی تعیین شده ای را که در تشخیص ژنوتیپها موثر بودند، معرفی گردید. همچنین اطلاعات به دست آمده برای رسم کلاستر این ارقام در مقایسه با ارقام شناخته شده ایرانی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ارقام مورد بررسی از تنوع بسیار بالایی برخوردارند و دارای فاصله ژنتیکی معنی داری نسبت به ارقام ایرانی می باشند و میتوان از این ارقام در برنامه های اصلاح نژاد استفاده نمود.
    کلیدواژگان: زیتون، کلکسیون زیتون طارم، تجزیه کلاستر، ذخایر ژنتیکی
  • فاطمه زرین کمر، آمنه مرزبان صفحه 532
    نتایج حاصل از مطالعات آناتومی برگ، دمگل آذین و ریشه دو گونه P. lanceolataو major P. در دو ارتفاع مختلف نشان می دهد که ارتفاع سبب افزایش ضخامت کوتیکول و سلولهای اپیدرمی، تعداد کرکهای ساده، تعداد روزنه ها و ضخامت پهنک در برگ، افزایش قطر دمگل آذین (یا به عبارتی ساقه در این دو گونه)، افزایش ضخامت پریدرم ریشه، ضخامت پارانشیم، طول آوندها و قطر ریشه می شود. در ریشه های فرعی فضاهای آئرانشیم با افزایش ارتفاع کاهش می یابد. در این تحقیق دو گونه P. lanceolata و P. major از ارتفاع 4 متر در شهرستان بهشهر و ارتفاع 1280 متر در شهرستان نکا جمع آوری و خصوصیات آناتومی آنها با میکروسکوپ نوری (LM) و الکترونی (SEM) بررسی شد.
    کلیدواژگان: بارهنگ، آناتومی، ارتفاع، تیره بارهنگ، ریخت شناسی
  • پریا اکبری، سید عباس حسینی، نورمحمد مخدومی صفحه 541
    یکی از مهمترین مسائل مورد توجه در آبزی پروری، تامین غذای مناسب برای آبزیان است، که معمولا 50 درصد هزینه های صرف شده را شامل می شود. با توجه به اهمیت استفاده از ناپلئوس آرتمیا در تغذیه لارو آبزیان، هدف اصلی این تحقیق، دستیابی به حد مطلوب زمان برداشت ناپلئوس آرتمیا طی زمان تخم گشایی بود که هم از نظر قابلیت تخم گشایی و هم از نظر ارزش غذایی در حد مناسبی باشد. این آزمایش در سطوح زمانی24، 22، 20، 18 ساعت و با سه تکرار، در دمای ثابت 30 درجه سانتی گراد انجام گرفت. نتایج نشان داد که بالاترین درصد تخم گشایی در زمان 24 ساعت به دست آمد که با زمانهای دیگر اختلاف معنی دار است (05/0 P<). نتایج حاصل از اثر زمانهای برداشت بر میزان ترکیبات بدن و ترکیب اسید های چرب ناپلئوس آرتمیای ارومیه نشان داد که اختلاف مشاهده شده در ساعات متفاوت برداشت، بسیار جزیی بوده و از نظر آماری معنی دار نبود (05/0P>).
    کلیدواژگان: آرتیمای ارومیه، زمان برداشتف قابلیت تخم گشایی، ترکیبات شیمیایی و اسید چرب
  • سیدمهدی امینی نسب، بهروز بهروزی راد، علیرضا ریاحی بختیاری صفحه 547
    این مطالعه حاصل پژوهشی است که از اردیبهشت تا شهریور ماه 1382 بر روی فنولوژی تولید مثل پرستوی دریایی گونه سفید در آب بندان مرزون آباد به انجام رسیده است. این گونه در 2 گروه در این آب بندان جوجه آوری می کند. فنولوژی تولید مثل در گروه اول جوجه آور از اول خرداد ماه با آشیانه سازی آغاز گردید و اول مرداد جوجه ها وارد سن پرواز شدند (1155 جفت). در گروه دوم جوجه آور، این رفتار از 23 خرداد ماه آغاز شد و 25 مرداد زمان به پرواز رسیدن جوجه ها بود (235 جفت). اندازه دستجات تخم در گروه اول جوجه آور بین 1 تا 5 و در گروه دوم جوجه آور بین 1 تا 4 تخم بود. اندازه گروه همزاد در گروه اول جوجه آور 1 تا 3 جوجه و در گروه دوم 1 تا 2 جوجه بوده است. میزان موفقیت زادآوری در گروه های اول و دوم جوجه آور به ترتیب 96/82 و 87/75 درصد محاسبه شد. اختلاف معنی داری بین اندازه دستجات تخم و گروه های همزاد با موفقیت زادآوری مشاهده نشد (05/0< p)، این اختلاف بین میزان تلفات در هر مرحله تولید مثلی معنی دار بود (05/0 P<) که در هر دوره بیشترین میزان تلفات در مرحله قبل از تفریخ تخم بود و موفقیت زادآوری بین این دو گروه اختلاف معنی داری نشان نمی داد (206/0=p).
    کلیدواژگان: فنولوژی تولید مثل، زادآوری، پرستوی دریایی گونه سفید، آب بندان، مرزون آباد، مازندران
  • بهروز حیدری، نادر شعبانی پور، احمد سواری صفحه 560
    در پژوهش حاضر روند تغییرات اسموتیکی پلاسما براساس تغییرات یونهای سدیم، پتاسیم، کلسیم، اسمولاریته و پروتئین تام پلاسمای خون طی مراحل مختلف تکوین اووسیت ماهی سفید به انضمام تغییرات قطر اووسیت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونه برداری ماهانه و خونگیری از ماهی سفید در طول دوره تولیدمثلی از مهرماه 1386 تا اردیبهشت 1387 در حوضه جنوبی دریای خزر (انزلی، استان گیلان) و رودخانه های آن (به دلیل آنادروموس بودن ماهی) انجام گرفت. خونگیری بلافاصله از عروق دمی در محل صورت گرفت. برای اندازه گیری یونهای سدیم و پتاسیم از دستگاه شعله سنج، کلسیم از دستگاه مولتی آنالیزر و اسمولاریته از دستگاه اسمومتر استفاده گردید. پروتئین تام نیز با روش برادفورد اندازه گیری شد. براساس مشاهدات بافت شناسی، رشد اووسیتها به شش مرحله تقسیم شد: 1) رشد اولیه اووسیت، 2) دورهستکی، 3) آلوئل کورتیکال، 4) زرده سازی، 5) رسیدگی و 6) تخم ریخته. نتایج نشان داد که بیشترین تغییرات کاهشی یونهای سدیم، پتاسیم و اسمولاریته در مرحله رسیدگی اووسیت ماهی همزمان با پدیده آبگیری رخ می دهد به طوری که کمترین میزان سدیم (12/10120 میلی اکی والان در لیتر)، پتاسیم (08/045/0 میلی اکی والان در لیتر) و اسمولاریته (72/279/238 میلی اسمول در لیتر) مقارن با مرحله رسیدگی اووسیت به دست آمد که اختلاف معنی داری را نیز با مراحل قبلی تکوین اووسیت نشان دادند (P<0.05). تغییرات یون کلسیم و پروتئین تام طی مراحل مختلف رشد تخمدان نشان دهنده همبستگی مثبت و قوی این دو فاکتور (R=0.88) می باشد به طوری که از مرحله آلوئل کورتیکال تا مرحله رسیدگی ابتدایی تقریبا روند صعودی داشتند هر چند به لحاظ آماری اختلاف معنی داری در آنها دیده نشد (P>0.05) اما در مرحله رسیدگی نهایی و مرحله تخم ریخته روند نزولی معنی داری را درپیش گرفتند (P<0.05). بطور کلی، به دلیل حضور تخمهای بسترزی در ماهی سفید، پدیده آبگیری در مراحل رسیدگی به میزان کمتر رخ می دهد و فرایند زرده سازی عامل اصلی افزایش قطر اووسیت طی مراحل تکوینی اووسیت است. همچنین آنالیز داده ها نشان می دهد که در جریان آبگیری اووسیت ماهی سفید یون پتاسیم نقش اصلی و یون سدیم نقش فرعی را بازی می کنند.
    کلیدواژگان: ماهی سفید، تکوین اووسیت، آبگیری
  • رقیه زارعی، جمشید درویش، حمیدرضا اسماعیلی، سید مصطفی ترحمی صفحه 573
    شناسایی بیوسیستماتیک (شناخت طبیعت زنده) هر تاکسون لزومی بنیادی برای دستیابی به کاربرد، بهره گیری بهینه و پایدار آن است. یکی از ویژگی های بیوسیستماتیک هر تاکسون بررسی گوناگونی زیستی آن است. در این جا گوناگونی جوندگان بخش مرکزی شهرستان شیراز و به ویژه پارک ملی بمو مورد نظر است. نمونه برداری ها طی یک سال با تله های زنده گیر و کشنده از جاهای کم و بیش متفاوت از لحاظ جنس خاک، پوشش گیاهی و دیگر خصوصیات ژئومورفولوژی متغیر انجام شد. تا کنون 7 گونه از جوندگان: گونه های موش خانگی Mus musculus، جربیل هندی Tatera indica، جرد ایرانی Meriones persicus، جرد لیبی Meriones libycus، رت سیاه Rattus rattus، ول ایرانی Microtus irani، و تشی Hystrix indica شناسایی و ویژگی های ریختی، صفات دندانی و جمجمه ای بررسی شدند. گونه های جرد لیبی و جربیل هندی از یک سو و گونه های جرد ایرانی و ول ایرانی از سوی دیگر همجا (sympatric) صید شدند. وجود ول ایرانی که تا به حال تنها از مکان تایپ خود (شیراز) گزارش شده تایید شد. علاوه بر موش خانگی که پراکنش جهانی دارد گونه جرد ایرانی نیز در بمو به علت سازش پراکنش وسیعی را نشان می دهد. انگلهای شناسایی شده روی تن جوندگان گرفته شده گونه های کک Cetenocephaledes canis، شپش ‍Poly pylax و هیره Ornithnyssus bacoti بوده است.
    کلیدواژگان: شیراز، فون، جوندگان، مورفولوژی
  • محمد زینلی پور صفحه 584
    رشد و احیای (recruitment) دوکفه ای Mytilaster lineatus ازگونه های غیربومی دریای خزر در سه منطقه از سواحل جنوبی مورد مطالعه قرار گرفت. این گونه بر روی پایه های سنگی و صخره ای میکرواکوسیستمهایی را ایجاد می کند. از سه ایستگاه مورد مطالعه (امیرآباد، خزر آباد، نور) ماهانه از خرداد سال 1382 به مدت یکسال از مساحت معینی (2cm43) از تکیه گاه های صخره ای و سنگی نمونه برداری انجام شد. در مجموع طول صدف تعداد 6284 نمونه دوکفه ای و وزن خشک و وزن ماده آلی1888 نمونه اندازه گیری شد. تفکیک کوهورتهای طولی جمعیت دوکفه ای وجود یک کوهورت غالب(CA) در هر سه ایستگاه و کوهورتهای B وA+B را در ایستگاه های نور و خزرآباد نشان داد. تجزیه وتحلیل آماری داده های به دست آمده نشان داد میانگین طولی کوهورتA در ایستگا ه های امیرآباد و خزرآباد نسبت به ایستگاه نور بالاتر است، درحالی که بین مناطق امیرآباد و خزرآباد اختلاف معنی داری وجود ندارد (05/0 >p). همچنین تراکم جمعیت در ایستگاه نور نسبت به ایستگاه های امیرآباد و خزرآباد بالاتر می باشد (05/0 >p). اگر چه در طول دوره مطالعه، احیای لاروی در بندر امیرآباد مشاهده نشد، اما این فرآیند در جمعیت نور در مرداد 1382 با متوسط طولی 2/1 میلی متر و در جمعیت خزرآباد در شهریور 1382 با متوسط طول 3 میلی متر به نحوی بیانگر زمان تولید مثل دوکفه ای در تابستان می باشد. مقایسه مقادیر طول صدف با وزن خشک و وزن ماده آلی همبستگی مثبت معنی داری را بین طول صدف و وزن خشک (388 n=،94/0= 2R) وطول صدف و وزن ماده آلی(388 n =، 93/0 =2R) نشان داد. همچنین معادلات (10Re=) 6924/2L139/0W= و (3/16Re=) 6591/2 L 0717/0 = W به ترتیب برای ارتباط طول صدف و وزن خشک وطول صدف و وزن ماده آلی به دست آمد، که می توان به کمک آنها در مطالعات آتی از طول صدف Mytilaster lineatus برای تخمین وزن خشک و وزن آلی استفاده کرد.
    کلیدواژگان: میکرواکوسیستم، Mytilaster lineatus، دینامیک، جمعیت، کوهورت، رشد، دریای خزر
  • معظمه کردجزی، محمدرضا ایمانپور صفحه 596
    پارامترهای خونی وسیله ارزشمندی برای نظارت سلامتی و رشد ماهی به شمار می آید که توسط تعداد زیادی از فاکتورهای داخلی و خارجی مثل نرخ متابولیک، درجه حرارت آب، عوامل یونی آب و دیگر شرایط محیطی تحت تاثیر قرار می گیرند. در این تحقیق که به مدت 7 ماه در منطقه دیکجه گنبد در استان گلستان صورت پذیرفت، ارتباط میان پارامترهای آلی سرم خون (گلوکز، کلسترول و پروتئین کل) در ماهی کپور معمولی با pH و عوامل یونی آب در 15استخر 10 هکتاری بررسی شد. هدف تعیین شرایط بهینه بیوشیمیایی بدن کپور معمولی و محیط پرورشی بود. دامنه pH 9- 8، سدیم 30/26- 99/0، پتاسیم 20/14- 60/0 میلی مول در لیتر، کلسیم 62/24- 68/0 و منیزیم آب 12- 87/0 میلی گرم در دسی لیتر، همچنین محدوده ترکیبات آلی سرم خون حاوی 92/2- 2/0 گرم در دسی لیتر پروتئین کل، 91/265- 07/14 میلی گرم در دسی لیتر گلوکز و 43/391- 93/50 میلی گرم در دسی لیتر کلسترول اندازه گیری شد. با توجه به داده های آماره پیرسون، منیزیم آب با کلسترول سرم خون ارتباط مثبت و معنی دار (01/0>P) و سدیم آب با پروتئین کل سرم خون ارتباط مثبت و معنی دار (01/0>P) و با کلسترول سرم خون ارتباط مثبت و معنی دار (05/0>P) داشت. بنابراین مدیریت و تعدیل پارامترهای یونی آب به ویژه یونهای منیزیم و سدیم در کاهش تجمع چربی در ماهی کپور معمولی و کیفیت بالای لاشه این گونه موثر خواهد بود.
    کلیدواژگان: کپور معمولی، پارامترهای آلی سرم خون، pH، عوامل یونی آب
  • معصومه موسوی کشکا، جعفر سیف آبادی، فریدون عوفی، آزاده حساس دلیرخواه، میثم طاولی صفحه 605
    پراکنش و نوسانات فصلی ماکروبنتوزهای خلیج گرگان طی دوره یک ساله و به صورت فصلی از زمستان 1383 تا پاییز 1384 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نمونه برداری از رسوبات بستر در هفت ایستگاه و به وسیله دستگاه نمونه بردار گرب انجام شد. دانه بندی رسوبات بستر و میزان مواد آلی آن اندازه گیری شد. به طور کلی هفت گروه از ماکروبنتوزها شناسایی و جداسازی گردید که بیشترین فراوانی به ترتیب مربوط به پرتاران با 42 درصد، شکم پایان با 26 درصد، دو کفه ای ها با 19 درصد نسبت به کل جمعیت ماکروبنتوزها تعیین گردید. حداکثر فراوانی ماکروبنتوزها مربوط به فصل تابستان و معادل 341 عدد در متر مربع و حداقل آن مربوط به فصل زمستان و معادل 199 عدد در متر مربع تعیین گردید. میزان زیتوده ماکروبنتوزها نیز بر اساس وزن تر در ایستگاه های مختلف محاسبه گردید که حداکثر زیتوده در فصل تابستان و معادل 36/42 گرم در متر مربع و حداقل آن در فصل زمستان، معادل 92/10 گرم در متر مربع تعیین گردید. همچنین میانگین سالانه وزن تر ماکروبنتوزها 75/29 گرم در متر مربع ثبت گردید. به علاوه آزمون همبستگی بین فراوانی جمعیت و زیتوده ماکروبنتوزها با مواد آلی بستر و بافت رسوبات در ایستگاه های نمونه برداری در طول دوره نمونه برداری محاسبه گردید. در فصل تابستان و زمستان فراوانی و زیتوده ماکروبنتوزها با درصد ماسه رابطه منفی و با درصد مواد آلی رابطه مثبت را نشان داد.
    کلیدواژگان: دریای خزر، خلیج گرگان، ماکروبنتوز، پراکنش، زیتوده
  • اکرم عیدی، عبدالحسین روستاییان، مریم عیدی، مهناز بهرامیان صفحه 613
    برگ گیاه نعناع (Mentha piperita Linn.) به دلیل فعالیتهای بیولوژیکی مانند درمان اختلالات گوارشی، سوءهاضمه، ضدالتهاب، ضدباکتری و ضدویروسی در طب سنتی کاربرد دارد. در تحقیق حاضر، اثرات ضددردی عصاره اتانلی برگ گیاه نعناع در موشهای کوچک آزمایشگاهی نر بالغ ارزیابی گردید. فعالیت ضددردی با استفاده از آزمایش فرمالین، هات پلیت و اسید استیک مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره اتانلی به صورت درون صفاقی تزریق شد. گروه های کنترل سرم فیزیولوژیک به عنوان حلال دریافت نمودند. نتایج تحقیق نشان داد که عصاره اتانلی فاز اولیه و ثانویه درد را در آزمایش فرمالین کاهش می دهد. در آزمایش هات پلیت، عصاره اتانلی آستانه درد را در مدت زمان 60 دقیقه افزایش می دهد. عصاره اتانلی در انقباض شکمی القاء شده با اسید استیک فعالیت ضد دردی نشان داد. داده های تحقیق حاضر نشان می دهد که برگ گیاه نعناع اثرات ضددردی در موشهای کوچک آزمایشگاهی دارد و پیشنهاد می شود که این گیاه می تواند در درمانهای آینده مورد توجه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: نعناع، گیاه دارویی، درد، موش
|
  • Jalalpoor Sh, Kermanshahi R.K., Zarkesh Esfahany H., Noohi A.S., Mobasheryzadeh S Page 470
    Hospital infection is one of important agent morbidity and mortality in patient. According to report of WHO on of average 8.7% of patients in hospital acquired hospital infection. Bacillus cereus is one of agent of hospital infection and cause systemic‚topical and food poisoning. Surface can serve as reservoirs of potential pathogen and is important in chain of infection; staff hands are more source to transmission bacteria from surfaces. Hands of staff are the most sources to transfer bacteria in environment and in patients. The research was performed with laboratory method and performed in 1384/86 years, in Azzahra hospital in Isfahan, according to statistical formula randomly selected 274 (194 sample from surface and 80 sample from staff hand). Environmental samples collected, with swab in NB and staff hand, samples collected whit finger print method, identification bacteria, were performed with microbiological
    Methods
    staining, chemical test, use of differential and Bacillus cereus selective media. Survey antibiotic pattern performed with Kirby Bauer method, then data analyzing whit SPSS (ver 14) softwear. Survey result of 247 Bacteria, prevalence of B.cereus strains was %9.49. Prevalence of Bacillus cereus strains in environmental and staff hands were respectively %6.7 and %16.25. According to antibiogram test %81 of strains were resistant to penicillin, %47.6 to cefotaxime and %19 ampicillin. According to high prevalence of B.cereus strains in hospital and their resistance to β-lactame antibiotics, it is necessary for performed grant study in all of hospital in Iran and go on to, controlic methods for reduce prevalence rate, hospital infection and antibiotics resistance.
  • Ramezanpour S.S., Soltanloo H., Laroche A Page 478
    Cold acclimation leads to biochemical, physiological and metabolic changes in plants which regulated in gene expression level by non-freezing temperature (0-4°C). These changes improve plant capacity to survive under freezing temperature. Carbohydrates accumulation is one of the most important changes which regulates by alternation in expression of sugar transporter genes. In this paper, gene expression profile of one sugar transporter gene (SuT1) was studied in freezing tolerant and susceptible variety under cold acclimation (2°C) by Quantitative real-time PCR. Results showed differential expression pattern of this gene. SuT1 gene showed 3 times up-regulation and 3 times down-regulation after 1 day cold acclimation in freezing tolerant and susceptible variety, respectively. Evaluation of promoter sequence of this gene confirms the existence of low temperature responsive elements (LTRE), sugar responsive elements (SURE), dehydration responsive elements (DRE) and many other regulatory elements. Therefore, SuT1 gene can be introduced as a COR candidate gene to induce freezing tolerance in wheat. It is probable, the up-regulation of SuT1 gene leads to accumulate carbohydrate and decrease following freezing damages in hard winter condition.
  • Fotokian M.H., Ahamadi G., Amirioghan H., Sadatnori A., Naji A.M., Mohammadinejad G., Mohaddesi A., Agahi K Page 488
    A population including 59 advanced backcross lines (BC2F5) which derived from the cross between IR64 as recurrent parent and Tarom molaei as donor parent, studied in order to map and determine the characters of QTLs for some quantitative traits in rice. The parental survey and genotyping were done by 235 and 114 SSR markers, respectively. Positive and/or negative transgressive segregationes were observed for all traits. From the QTLs mapped for all traits, at least one QTLs with additive effect mapped for all chromosomes, except of chromosomes 5, 9, and 12 with no QTL. Using multiple interval mapping, a total of 27 QTLs were detected, of which 3 were for plant height, 5 for number of tillers, 0 for flag leaf length (FLL), 10 for flag leaf width (FLW), and 9 for FLL/FLW. More than 44% of QTLs had negative additive effects. The maximum and minimum number of QTLs were mapped in chromosomes 1 with 9 QTLs, and chromosomes 3, 6, and 8 with one QTL, respectively. The digenic epistatic effect observed only for number of tiller with two additibe by additive interactions.
  • Ghaedmohammadi S., Sadeghizadeh M., Vasheghani Farahani E Page 498
    Production of material such as synthetic polymers resistant to biodegradation increases wastes and accumulates them in environment for a long time. Hence, the production of biodegradable polymers particularly from renewable and natural resources become necessary. Polyhydroxybutyrate(PHB) is a storage material and biodegradable polymer in a great variety of bacteria. Ralstonia eutropha has been studied extensively because of its ability to accumulate PHB. In this bacteria PHB is synthesized by acetyl coA in three steps by function of three enzymes, β-ketothiolase, NADPH-dependent acetylcoA reductase, PHA synthase which are encoded by phbA, phbB, phbC, respectively. These genes are located in an operon. In this project, A strain of Escherichia coli was engineered to express poly(3 hydroxybutyrate) and gene E (E.lysis) coordinately. A gene encoding E.lysis was placed under the control of the IPTG-inducible T7 promoter in pET28a while the polyhydroxyalkanoate synthesis operon (phaCAB) from R. eutropha was expressed constitutively under the control of its native promoter. After the production of PHB in late logarithmic phase, IPTG was added and gene E expressed. The aim of this project is the construction of autolysing E. coli cells which produce bioplastic.
  • Pourbabaei H., Heydari M., Salehi A Page 508
    The aim of this study was to determine plant ecological species groups related to environmental factors and to specify sites as ecological groups. The study area is located in the Ghelarang's protected area of Ilam in western Iran. In this research, sampling plot size was determined 400 m2 (20×20 m) for inventorying woody species (tree, shrub and bush) and Whittaker’s nested plot sampling was used to survey herbaceous species and minimal plot area was obtained 64 m2. In total, 50 sampling plots were taken using random-systematic method. The coverage percent of woody species were measured in regard to large and small canopy diameter in each plot. The herbaceous species were coded and their coverage percent was estimated. In addition, topographical factors and some physical and chemical properties of soil were taken in each plot. For data analyzing, multivariate methods (i.e., PCA and CCA) were used. Results indicated that 4 trees, 3 shrubs, 1 bush and 78 herbaceous species belonging to 73 genera and 32 families grow in the studied area. Five ecological species groups (i.e., five sites) were recognized according to multivariate analysis. The environmental factors of elevation, organic matter, N, P, K, bulk density, SP, C/N, pH, and clay percent were the most important factors in separating ecological species groups.
  • Torkzaban B., Ataei S., Saboora A., Azimi M., Hosseini-Mazinani M Page 520
    Germplasm banks are basic sources for selecting and breeding programs. Iran is known as one of the origins of olive in the world with many different olive cultivars and considerable number of old olive orchards. Evaluation and classification of existing olive genotypes in Iran seems to be very important. Thirty-five years ago, 25 olive genotypes (originated from different parts of the world) had been transferred to an olive orchard near Gorgan city. In 1377 their duplicated plants obtained from these genotypes were transferred to collection of Olive Research Station in Tarom-Zanjan. Each selected genotypes propagated with nine replications and nominated as “Tn”. In this study we used morphological characteristics to identify these unknown genotypes. Samples were collected from 15 genotypes with three replications. Morphological data used for cluster analysis. By using of variance analysis, all the studied quantitative characters (except one) revealed significant differences between genotypes and clearly separated from each other. Comprising results with typical known Iranian olive cultivars, showed a remarkable distance between them.
  • Zarinkamar F., Marzban A Page 532
    Anatomy and morphology of leaf, stem and root of Plantago lanceolata and P. major were examined in two different altitudes by using electron and light microscopy. A comparative study of the anatomy indicated a difference between the leaf, stem and root structure includes trichomes and stomata density, cuticle and epidermal thickness, type of mesophyll, stem diameter, periderm and parenchyma thickness, vessel length and aeranchyma spaces in root. The study of altitude effect on these two species indicate that altitude cause increase in trichomes and stomata density, cuticle and epidermal cells thickness, lamina thickness in leaf, also periderm thickness, parenchyma layer thickness and vessel length and root diameter increase with increase of altitude where as aeranchyma spaces in root decrease with increase of altitude.
  • Akbary P., Hosseini S.A., Makhdomi N.M Page 541
    In aquaculture one of the most important problems is to provide of appropriate food for the larvae. The main aim of this work was to access the suitable time for hatching cysts of Artemia urmiana and its effect on chemical composition of newly hatched nauplii. This study was performed in four hatching time:18,20,22,24 hour (three replicates run for each time). The results showed the highest percent of hatching was at 24 h that was significantly different companied to other times (P<0.05). The effect of hatching time on chemical composition of Artemia urmiana showed that there was not significant difference between different hatching time (P>0.05).
  • Amini Nasab S.M., Behroozi Rad B., Riahi Bakhtiari A.R Page 547
    This study is carried out during May-September, 2003. Whiskered Tern (Chlidonias hybridus) observed in two breeder groups in Marzoonabad Ab-bandan. Reproductive phenology of whiskered Tern (C. hybridus) is started with nest building behavior in the first breeder group and was continued to chicks fledged time in beginnings July (1155 pairs), whereas, this behavior in the second breeder group has been started at the end of May and was continued to beginning of August (235 pairs). Clutch size was 1-4 and 1-5 eggs in the first and second breeder group, respectively. Brood size has been included 1-3 and 1-2 chicks, respectively. Breeding success in the first and second breeder group was %82.96 and %75.87. Breeding success has not any significant difference between clutch size and brood size (p> 0.05). There is significant difference (p< 0.05) between the rates of losses among the reproductive phenology stages and the maximum losses were occurred during the incubation time. Breeding success have not any significant difference in both groups (p=0.206).
  • Heidari B., Shabanipour N., Savari A Page 560
    In the present study, plasma osmotic variations including Na+, K+, Ca++ ions, osmolarity and total protein were analyzed during developmental stages of oocyte in kutum (Rutilus frisii kutum). Also, changes of oocyte diameter was investigated during these stages. Sampling of kutum was performed monthly from catches along southern Caspian Sea (Anzali coast) and rivers ending to the sea (because of anadromic migration of the fish) during reproductive period during October 2007 to May 2008. Blood samples were immediately collected from caudal vessel. The Flame photometer, Multi analyzer, and Osmometer sets were used to measure Na+, K+ ions, Ca++ and osmolarity respectively. Total protein was measured by Bradford method. Based on histological observations, the oocyte development divided into six stages: 1) primary oocyte growth, 2) perinucleolar, 3) cortical alveolus, 4) vitellogenesis, 5) maturation, 6) spent. The results indicated that the most decreasing changes of Na+, K+ and osmolarity occurred concurrent with hydration process in maturation stage. The minimum value of Na+ (12010.12 mEq/l), K+ (0.450.08 mEq/l) and osmolarity (238.927.72 milliosmol/l) corresponding with maturation stage were measured in which showed significant difference comparing with earlier stages of oocyte development. The changes of total protein and calcium showed high positive correlation (R=0.88) in which there was an ascending trend although without a significant difference (P>0.05) from cortical alveolus until primary maturation stage. In final maturation (15 April sampling) and spent stages the changes of total protein and calcium were significantly dominated by a descending trend (P<0.05). In general, due to presence of demersal eggs (benthophil) in Kutum, hydration process occurred at lower than marine teleost possessing pelagic eggs (pelagophil) in maturation stage. The vitellogenesis function was responsible for main increment of oocyte diameter during ovarian growth. In addition, analysis of data showed K+ and Na+ played a major and minor role respectively during hydration.
  • Zarei R., Darvish J., Esmaeili H.R., Tarahomi M Page 573
    Recognition of animal taxa such as rodents is one of the essential terms for each fundamental and applied study. So in this study, rodents’ diversity of Shiraz (central part) and especially Bamoo National Park was studied. Sampling was performed during one year by use of live and snap traps from different places which have variable soil kinds, plant covering and other geomorphological characters. Results reveal that seven species exist in this area: Mus musculus; Tatera indica; Meriones persicus; Meriones libycus; Rattus rattus; Microtus irani; Hystrix indica. These samples were recognized based on morphological and karyological studies and their dental and skull characters. Microtus irani and Meriones persicus and also Tatera indica and Meriones libycus were sympatric. Based on this study Microtus irani as a species which so far is recognized only from its type locality (Shiraz) was studied and its existence based on statistical studies is confirmed. In addition to house mouse that has a cosmopolitan distribution, Meriones persicus has a wide distribution in Bamoo National Park. This may because of its suitable adaptation with ecological situation. Ectoparasites of rodents were collected from rodents’ body and were recognized which are as follows: Cetenocephaledes canis(on Meriones libycus and Tatera indica and Microtus irani), Ornithnyssus bacoti (on Meriones libycus and Tatera indica) and Poly pylax (on Tatera indica).
  • Zeinalipour M Page 584
    Growth and recruitment of exotic bivalve, Mytilaster lineatus, was studied in Amirabad, Khazarabad and Noor coasts of the Caspian Sea. This species formation Microecosystems on rocky and stony bases. Samples were collected monthly from May 2003 to May 2004 by quadrate sampling method (43cm2). shell length of 6248 individuals as well as dry weigth and ash-free dry weigth of 1888 individuals were measured in this study. A dominant cohort (CA) in all three sampling stations and cohorts B and A+B in Noor and Khazarabad were observed. The mean length of cohort A of Noor station was lower and population density was greater than the other two (p<0.05). Larval recruitment were observed in Noor (=1.5mm) in August and Khazarabad (=3mm) in September, but no recruitment in Amirabad was obsorved; this indicated the reproduction season during summer. Shell length of M. lineatus strongly correlated with ash free dry weight (R2=0.93, n=388) and dry weigth (R2=0.94, n=388). In addition, we calculated two equations for correlation of shell length with ash free dry weight (W= 0.0717L2.6591, Re=16.3) and shell length with dry weight (W=0.139L2.6924, Re=10) that could be applied in future studies to estimate weight of M. lineatus based on shell length.
  • Kordjazi M., Imanpoor M.R Page 596
    Haematological parameters are valuable tools for the monitoring of fish health and growth that they are affected by many endogenous and exogenous factors such as metabolic rate, water temperature, water ionic factors and other environmental conditions. In this research which was carried out within 7 months in Dikjeh area of Gonbad in Golestan province, the relationship between organic parameters of blood serum in common carp (Cyprinus carpio) with water pH and ionic factors in 15 ponds (10 hectare) were investigated. The purpose of this study was to determine biochemical optimum condition of fish body and cultured environment. The range of water pH (8-9), Na+ (0.99-26.30 Mmol/l), K+ (0.60-14.20 Mmol/l), Ca2+ (0.68-24.62 mgr/dl) and Mg2+ (0.87-12 mgr/dl), also the rang of blood serum organic composition were measured (0.2-2.92 gr/dl) total protein, (50.93-391.43 mgr/dl) cholesterol and (14.07-265.91 mgr/dl) glucose. According to the results of pearson, water Mg2+ with blood serum cholesterol was significant and positive correlation (p<0.01) and water Na+ with blood serum total protein and cholesterol were significant and positive correlation (p<0.01) and (p<0.05) repectively. So, regulation and management of water ionic parameters, special Mg2+ and Na+, influence decrease of lipid aggregation and carcaser high quality in common carp.
  • Mousavi Kashka, Seyfabadi J., Owfi F., Hassas Dalirkhah A., Tavoli M Page 605
    Distribution and abundance of macrobenthic organisms in Gorgan Bay were seasonally investigated from winter 2004 till fall 2005. Samples were taken with a grab from 7 sampling stations. Sediment grain size and organic matter of sediments were measured and their relationship with the abundance and distribution of macrobenthic were analyzed. Seven group of macrobenthos were identified of which the most abundant order were Polychaeta(42%), Gastropoda(26%), Bivalvia(19%). The maximum abundance of macrobenthos was observed in summer (341 individual/m2), while the minimum was seen in winter (199 individual/m2). The maximum and minimum biomass was 42.36 g/m2 and 10.92 g/m2 in summer and winter, respectively. The average wet biomass of macrobenthos was 29.75 g/m2. Also the correlation test between abundance and biomass of macrobenthos with total organic matter and texture of sediments in sampling stations during the period of study were calculated. In the summer and winter macrobenthic abundance and biomass showed a negative relation with sand percentage and a positive relation with organic matter.
  • Eidi A., Rustaiyan A.H., Eidi M., Bahramian M Page 613
    In the popular medicine, Mentha piperita leaves are used to treat flatulence, vomiting, indigestion and stomach cramps. It is also recognized for its anti-inflammatory, antibacterial and antiviral activities. To determine the antinociceptive effects of Mentha piperita leaves, we investigated the effects of plant ethanolic extract in adult male NMRI mice. Antinociceptive activity was done by using formalin, hot plate and writhing tests. The ethanolic extract was injected intraperitoneally. The control groups were administered saline as vehicles of ethanolic extract. The results showed that the ethanolic extract decreased the both first and second phases of pain in formalin test. In hot plate test, the extract raised pain threshold during 60 min. The ethanolic extract exhibited antinociceptive activity against writhing-induced by acetic acid. The present data indicates that the Mentha piperita leaves may have analgesic effects in mice and the plant should be considered in future therapeutic researches.