فهرست مطالب

راهبرد فرهنگ - پیاپی 7 (پاییز 1388)

فصلنامه راهبرد فرهنگ
پیاپی 7 (پاییز 1388)

  • 176 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/09/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • حسین کچویان، قاسم زائری صفحه 7
    فرهنگ، تاریخمند است و شناخت عمیق و حل مسائل فرهنگی، مستلزم اتخاذ رویکردی است که بتواند تاریخمندی فرهنگ را لحاظ کند. عموما افراد تصور می کنند که «فرهنگ»، مقوله ای «طبیعی» و «مسلم» است که همواره به همین شکل بوده و هست، درحالی که فرهنگ متنوع، سیال و تاریخمند است. تبارشناسی، از جمله سنت های نظری روشی است که پدیده ها را در تطور تاریخی شان بررسی می کند و با شناسایی صورت بندی های تاریخی پدیده ها، جایگاه انتقادی مناسبی برای فهم شرایط کنونی آنها پدید می آورد. تبارشناسی، به مثابه نظریه و روش، ریشه در آن سنت نظری دارد که نیچه و فوکو، شاخص ترین چهره های آن هستند. در این مقاله، مراحل دهگانه انجام یک تحقیق تبارشناسانه (مانند تحلیل قدرت، تحلیل گسست، تحلیل مقاومت و نظایر آن) مشخص شده است. به علاوه به برخی تکنیک های کار تبارشناسانه، آن گونه که فوکو مدنظر داشته، اشاره شده است. همچنین نسبت میان دیرینه شناسی و تبارشناسی بررسی شده و جهت گیری معرفت شناسانه یا هستی شناسانه آن تببین شده است.
    کلیدواژگان: تبارشناسی، دیرینه شناسی، نیچه، فوکو، درجه صفر، گسست، مقاومت
  • مسعود کوثری صفحه 31
    این مقاله به بررسی امکان یا امتناع شکل گیری یک علم اجتماعی اسلامی می پردازد. بر اساس استدلال هایی مبتنی بر معرفت شناسی و منطق رشد علمی، این مقاله درصدد است نشان دهد که شکل گیری علم اجتماعی اسلامی از برخی جهات «ممکن» و از برخی جهات «ممتنع» است. از نظر نگارنده، امتناع تکوین علم اجتماعی اسلامی بیشتر از نوع«عملی» است تا «ذاتی». امتناع «در عمل» به موانعی نظیر زمان بری، کافی نبودن دانش دینی در همه عرصه ها، عدم توجه به دیگر سرچشمه های معرفت، عدم اتکا به عقل و بافت زدایی از دانش اجتماعی اشاره دارد. در مقاله حاضر تلاش شده است تا با قرار دادن مفهوم علم اجتماعی اسلامی در مدلی پویا از رشد علمی (مدل پویای تولید علم) چشم اندازی گسترده تر از این مفهوم ارائه شود. این تصویر نیز نظیر هرگونه معرفتی دستخوش تغییر و تحول خواهد بود و پیامش آن است که تلاش های نظری ما برای تعریف رابطه دین و علم و رشد نظریه های اجتماعی دینی (اسلامی) جریانی بی پایان خواهد بود و نمی توان یک بار و برای همیشه آن را تعریف کرد و کار را تمام شده پنداشت. خود این تعریف و بازتعریف ها نیز بخشی از علم اجتماعی دینی خواهد بود.
    کلیدواژگان: علوم اجتماعی، اسلامی کردن علوم اجتماعی، بومی کردن علوم اجتماعی، فلسفه علوم اجتماعی
  • حسن مرادی صفحه 55
    هدف این نوشتار، بیان امکان و چیستی علم دینی از منظر حکمت متعالیه است و بدین منظور، ابتدا به سراغ اصول هستی شناسانه حکمت متعالیه می رویم تا چیستی انسان، دین و علم را در پرتو این اصول بیان کنیم. سپس، بر اساس این اصول، به مسئله اصلی که هویت، امکان و تحقق علم دینی است و به دنبال آن، به مسئله تعارض دین با علم تجربی می پردازیم.
    بر مبنای اصالت وجود و تشکیک آن و بر اساس حرکت جوهری انسان در قوس صعود، انسان و علم او از یک طرف و جهان، قرآن و انسان کامل از طرف دیگر همگی اموری وجودی و دارای مراتب اند و شناخت علم یا دین وقتی درست حاصل می شود که انسان با حرکت کمالی خود از مرتبه جسم صعود کند تا بتواند مراتب بالاتر هستی، قرآن و انسان کامل را بشناسد.
    جمع بندی مقاله این است که علم دینی حاصل کار کسی است که با کمک قرآن، روایات و انسان کامل، هرچه بیشتر با نظام اسماء و صفات الهی آشنا شود و با عمل به علم خود، صبغه الهی پیدا کند و خلیفه خدا در زمین شود. از چنین انسانی، هر علم یا تکنولوژیی که ظهور کند، علم و تکنولوژی دینی است.
    کلیدواژگان: علم، دین، علم دینی، رابطه علم و دین، حکمت متعالیه
  • ابوالفضل کزازی، سیدحبیب الله طباطباییان، حمیدرضا طیبی، رضا انصاری صفحه 75
    نظام ملی نوآوری به عنوان مهم ترین رویکرد سیستمی به نوآوری، عبارت است از عناصر و ارتباطاتی که در جهت تولید، انتشار و استفاده از دانش جدید و سودمند، با یکدیگر در تعامل اند و در درون مرزهای یک کشور عمل می کنند. یکی از این عناصر، سازمان های پژوهش و فناوری است که نقش حلقه واسط را بین دانشگاه، صنعت و دولت ایفا می کند و از مطرح ترین این سازمان ها در نظام نوآوری ایران، جهاد دانشگاهی است. این مقاله به دنبال بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر موفقیت جهاد دانشگاهی است. به همین منظور پس از مرور ادبیات تحقیق و نظرخواهی از خبرگان، مدل مفهومی تدوین و سپس با تهیه ابزار سنجش و بررسی روایی و پایایی آن، پرسشنامه محقق ساخته، میان نمونه آماری که حجم آن 252 نفر برآورد شد، توزیع گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل اعضای هیئت علمی جهاد دانشگاهی دارای حداقل 2 سال سابقه کار و روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای است. در ادامه با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری، مدل مذکور، نهایی شد. بر اساس نتایج این تحقیق مشخص شد، فرهنگ سازمانی با موفقیت سازمانی و ابعاد آن (مالی، علمی و تکنولوژیکی، اجتماعی و اقتصادی) رابطه مثبت و معناداری دارد و در میان متغیرهای فرهنگ سازمانی، «فرهنگ مشوق یادگیری» بیش از سایر نشانگرها، فرهنگ سازمانی جهاد دانشگاهی را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین در میان ابعاد موفقیت، میزان تاثیر بعد اجتماعی موفقیت از سایر ابعاد بیشتر است و بعد مالی موفقیت دارای کمترین اهمیت است. با توجه به اهمیت بعد اجتماعی موفقیت، این نکته روشن می شود که جهاد دانشگاهی باید موفقیت خود در پشتیبانی از نظام ملی نوآوری را بیشتر از طریق ایفا کردن نقش در توسعه تکنولوژی های جدید و کلیدی، تجاری سازی فناوری های مورد نیاز و پشتیبانی سیاست های توسعه تکنولوژی محقق سازد.
    کلیدواژگان: فرهنگ سازمانی، سازمان پژوهش وفناوری، نظام ملی نوآوری، مدل یابی معادلات ساختاری
  • زینب فاطمی امین، مجید فولادیان صفحه 103
    هدف این مقاله بررسی تاثیر نوع نظام های آموزشی (متمرکز، نیمه متمرکز و غیرمتمرکز) بر بازدهی آموزشی است. این تاثیر از دو جهت قابل تامل است؛ نوع نظام آموزشی در هر کشور از یک سو از طریق سطوح سه گانه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و از سوی دیگر به طور مستقیم بر بازدهی آموزشی تاثیرگذار است. این پژوهش بر اساس روش تطبیقی کمی یا تحلیل بین کشوری انجام گرفته؛ که در آن از داده های ثانویه 70 کشور جهان، در بین سال های 1999-2004، استفاده شده است.
    نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهند که توسعه اقتصادی با 0/27، توسعه سیاسی با 0/14 و توسعه اجتماعی با 0/29 به طور مستقل متغیر وابسته (بازدهی آموزشی) را تبیین می کنند. همچنین نوع نظام آموزشی با 0/38 از طریق سطوح سه گانه توسعه بر بازدهی آموزشی تاثیر معناداری دارد. نتایج حاصله از مدل سازی معادله ساختاری نیز بیانگر تاثیر نوع نظام آموزشی و سطوح سه گانه توسعه بر بازدهی آموزشی است. از بررسی مقایسه ای نظام های آموزشی هم این نتیجه به دست آمد که نظام های آموزشی غیرمتمرکز، نسبت به نظام های آموزشی متمرکز و نیمه متمرکز از بازدهی آموزشی بالاتری برخوردارند.
    کلیدواژگان: نوع نظام آموزشی، بازدهی آموزشی، توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و توسعه سیاسی
  • محسن گل پرور، نفیسه وکیلی صفحه 131
    این پژوهش با هدف بررسی رابطه عدالت رویه ای و بی انصافی ادراک شده با رضایت از مزایا و نقش تعدیل کننده فرهنگ سازمان به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان عملیاتی دو مجموعه تولیدی درشهر اصفهان تشکیل دادند. از این جامعه آماری 222 نفر به شیوه نمونه گیری سهل الوصول برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه فرهنگ سازمان با 6 سوال، پرسشنامه عدالت رویه ای با 10 سوال، پرسشنامه عدالت توزیعی (برای سنجش بی انصافی اداراک شده مثبت و منفی) با 8 سوال و پرسشنامه رضایت از مزایا با 9 سوال بودند. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی تعدیلی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصله نشان داد که رضایت از مزایا با سن، سابقه شغلی، بی انصافی منفی، فرهنگ سازمان و عدالت رویه ای دارای رابطه معنادار است، ولی با جنسیت و بی انصافی مثبت رابطه معناداری ندارد. نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که فرهنگ سازمان، رابطه عدالت رویه ای را با رضایت از مزایا تعدیل می نماید. به این شکل که هر چه فرهنگ سازمان بسته تر باشد رابطه عدالت رویه ای با رضایت از مزایا بیشتر است.
    کلیدواژگان: فرهنگ سازمان، عدالت رویه ای، بی انصافی اداراک شده، رضایت از مزایا
  • علی عیسی زادگان، محمد حسنی، لیلا احمدیان صفحه 147
    پژوهش حاضر به بررسی معنای تحصیل از نظر دانشجویان دانشگاه ارومیه در سال 1388 می پردازد. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش تعداد 227 (96 دختر و 131 پسر) نفر به تفکیک 99 دانشجوی موفق (با معدل 17 به بالا) و 128 دانشجوی ناموفق (با معدل 12 به پایین) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایاز 5 دانشکده انتخاب شدند و به پرسشنامه معنای تحصیل (MOE) در دانشگاه، متعلق به هندرسون کینگ و اسمیت که 10 مولفه معنایی شامل حرفه، استقلال، آینده، یادگیری، خود، گام بعدی، جهان اجتماعی، دنیای پیرامون، فشار روانی و رهایی را می سنجد پاسخ کامل دادند.
    برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تجزیه و تحلیل واریانس و آزمون t گروه های مستقل استفاده شد و معانی تحصیل در بین دانشکده ها، دانشجویان موفق و ناموفق، دختران و پسران با هم مقایسه شد. نتایج نشان می دهد:1. دانشکده های مختلف در مولفه های حرفه، استقلال، آینده، یادگیری، خود، فشار روانی و رهایی، با هم تفاوت معنادار دارند.
    2. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس نشان می دهد در سه مولفه حرفه، فشار روانی و رهایی بین دانشجویان موفق و ناموفق تفاوت معنادار وجود دارد.
    3. همچنین نتایج بیانگر آن است که در چهار مولفه حرفه، آینده، یادگیری و فشار روانی بین دو گروه دانشجویان دختر و پسر تفاوت معنادار وجود دارد.
    کلیدواژگان: معنی تحصیل، مولفه های ده گانه، پرسشنامه هندرسون کینگ و اسمیت، دانشجویان دانشگاه ارومیه
|
  • Hossein Kachuiyan , Qasem Zaeri Page 7
    Culture is historical; hence deep understanding and solution of cultural problems requires an approach that takes the historicalness of culture into consideration. Generally, people think that culture is a ‘natural’ and ‘definite’ category which has always been and is in this form, while culture is diverse, volatile and historical. Genealogy is among theoretical-methodological traditions that study phenomena in the context of their historical evolution, and provides us with a suitable critical position for understanding of their current condition through identification of historical formations of phenomena. Genealogy, as theory and method, has its roots in the theoretical tradition which is predominatelyrepresented by Nietzsche and Foucault. In the present paper the ten-fold steps (such as power, resistance, discontinuity analysis, …) of conducting a genealogical research has been identified. Moreover, some of the techniques of a genealogical study as mentioned by Foucault, have been discussed. Also the relationship between archeology and genealogy has been elaborated and their epistemological or ontological orientations have been elucidated.
  • Masoud Kouthari Page 31
  • Hassan Moradi Page 55
    The main objective of this paper is to discuss the possibility and nature of religiousscience from the viewpoint of transcendental philosophy. Hence in the firstplace, the ontological principles of transcendental philosophy are reviewed to explainthe nature of human being, religion and science in the light of these principles. Inthe next step, on the basis of these principles, the main problem, that is, the identity,possibility and materialization of religious science and then the issue of contradictionbetween science and religion are discussed. On the basis of primacy of existenceand man’s essential move in the curve of ascent, man and his knowledge on theone hand, and the world, Quran and the perfect man on the other, are all existentialissues and are gradational. Hence cognition of science or religion is achieved whenman through his perfection move ascends from material grade to be able to knowthe higher grades of existence, Quran and the perfect man.
  • Abulfazl Kazazi, Seyed Habibuallh Tabatabian, Hamid Reza Tayebi, Reza Ansari Page 75
    The national innovation system as the most important systemic approach to innovation includes the elements and connections that are in interaction with each other for the production, distribution and utilization of modern and useful knowledge and act within the borders of a country. One of these elements is the Research and Technology Organizations which are the connecting links between university, industry and government. Among the most prominent of these organizations in Iran is University Jihad. The present paper is an attempt to study the impact of organizational culture on the success or achievement of University Jihad. Hence after reviewing the related literature and interview with experts, the conceptual model was formulated and then after preparation of measurement tool and assessment of its validity and reliability, the questionnaire was prepared and distributed among a sample consisting of 252 people. The statistical population included faculty members of the University Jihad with at least two years of experience. The sample was collected through random stratified sampling method and the model was finalized through structural equation modeling. The findingsof the research indicate that there is a meaningful positive relationship between organizational culture and organizational success and its aspects (financial, scientific,technological, social and economic). Among the variables of organizational culture, the ‘culture of learning incentive’ influences the organizational culture of the University Jihad more than other indicators.
  • Zeinab Fatemi Amin, Majid Fuladian Page 103
    The main thrust of this paper is to study the impact of type of educational system(centralized, semi-centralized and decentralized) on the educational production.The impact may be studied from two perspectives: on the one hand, its indirectimpact through three-fold aspects (economic, social and political) of developmentin each country, and its direct impact on the other. The research has been conductedthrough comparative, quantitative method or cross-country analysis, and the dataof 70 countries related to 1999-2004 have been used.The results of regression analysis indicate that economic development with 0.27share, economic development with 0.14 share and social development with 0.29share independently explain the dependent variable (educational production). Alsothe educational system with 0.38 share through three levels of development has ameaningful impact on the educational production. The results of structural equationmodeling also indicate that the type of educational system and the three levels ofdevelopment have their impacts on the educational production. The comparisonof the educational systems leads to the conclusion that compared to the centralizedand semi-centralized educational systems, the decentralized educational systemenjoys higher educational production.
  • M. Golparvar , N. Vakili Page 131
    The present research aims to study the moderating role of organizational culturein relation to procedural justice and perceived inequity with benefit's satisfaction. Thestatistical population was the operational employees of two productive companiesin Isfahan city. Out of the total statistical population, 222 persons were selectedwith the use of convenient sampling. Research tools included organizational culturequestionnaire with 6 items, procedural justice with 10 items, distributive justice (forassessment of negative and positive perceived inequity) with 8 items and benefitssatisfaction with 9 items. The data was analyzed using Pearson's correlation coefficientand moderated hierarchical regression analysis. The results show that thereare significant relationship between benefits satisfaction and age, tenure, negativeinequity, organizational culture and procedural justice. But there are no significantrelationship between benefits satisfaction and gender and positive inequity. Theresults of moderated hierarchical regression analysis show that organizational culturemoderates the relationship between procedural justice with benefits satisfaction,i.e., the closer the organizational culture, the stronger the relationship betweenprocedural justice and benefits satisfaction.
  • Ali Issazadgan, Mohammad Hassani, Leila Ahmadian Page 147
    The present research is an attempt to study the meanings of education from the perspectives of students of Urmia University in 2009. The sample population of the highest impact on organizational success or achievement while financial aspecthas the lowest impact. Given the significance of social aspect of success, onemay conclude that the University Jihad should increase its success in boosting thenational innovation system through playing a role in the development of new andkey technologies, commercialization of required technologies and supporting thepolicies meant for technological development.