فهرست مطالب

پژوهش در سلامت روانشناختی - سال سوم شماره 4 (زمستان 1388)

فصلنامه پژوهش در سلامت روانشناختی
سال سوم شماره 4 (زمستان 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/10/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مریم شریعتی، میرتقی گروسی فرشی، جلیل باباپور خیرالدین صفحه 5
    هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی کارآیی مدل خودارزشیابی های مرکزی در پی شبینی بهزیستی ذهنی کارکنان بود. همچنین به نقش متغیرهای شغلی و دموگرافیک به عنوان اهداف فرعی توجه شد.
    تعداد 229 نفر از کارکنان شرکت کویرتایر استان خراسان جنوبی به مقیاس خودارزشیابی های مرکزی (جوج و همکاران، 2003)، مقیاس رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) و مقیاس عاطفه مثبت و منفی (واتسن و همکاران، 1988) پاسخ دادند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از رگرسیون چند متغیره (گام به گام) استفاده شد.
    نتایج نشان داد که مدل خودارزشیابی های مرکزی، رضایت از زندگی و عواطف مثبت را به صورت مثبت و عواطف منفی را به صورت منفی پیش بینی می کند. همچنین بررسی نقش متغیرهای دموگرافیک و شغلی نشان داد که مدل خودارزشیابی های مرکزی و سابقه ی خدمت پیش بینی کننده های معنی داری برای رضایت از زندگی و عواطف مثبت و منفی هستند. در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش،کارآیی مدل خودارزشیابی های مرکزی در پیش بینی بهزیستی ذهنی را تایید نمود.
    کلیدواژگان: خودارزشیابی های مرکزی، بهزیستی ذهنی، رضایت از زندگی، عواطف مثبت و منفی
  • علیرضا مرادی، حسین جباری، علی محمد میرباقری، هادی پرهون، مریم فروغی، بنفشه مرادمند بدیعی صفحه 17
    راهنمای تشخیص آماری اختلالات روانی (DSMIV، 1994)، HIV/AIDS را در ردیف حوادث شدید و تهدید کننده که می تواند پی آمدی همچون PTSD داشته باشد قرار داده است. چنین وضعیتی موجب می شود که فرد علاوه بر دارا بودن علائم و نشانه های روان شناختی احتلال مانند اجتناب، افکار ناخواسته، بیش برانگیختگی، اضطراب و افسردگی از مشکلات شناختی نظیر توجه، حافظه، پردازش اطلاعات و. . در رنج باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی عملکرد افراد HIV/AIDS در حافظه شرح حال به عنوان یکی از عوامل موثر در شکل کیری خود و هویت و هدفمند کردن رفتارهای فرد است. تعداد 60 نفر آزمونی شامل 30 نفر افراد مبتلاء به HIV/AIDS به عنوان گروه هدف و 30 نفر افراد عادی به عنوان گروه مقایسه در مطالعه شرکت کردند. هر دو گروه در متغیرهای جنس، سن، وضعییت ازدواج، سطح تحصیلات و شرایط اقتصادی و اجتماعی یکسان سازی شدند.
    ابزار پژوهش شامل مقیاس تاثیر رویداد (IES)، سیاهه افسردگی بک، سیاهه اضطراب بک، آزمون خافظه شرح حال، مصاحبه حافظه شرح حال بود. نتایج نشان داد که که نشانه های PTSD، افسردگی و اضطراب در میان گروه بیمار بطور معنا داری بالامی باشد. یافته ها همچنین نشان داد که گروه بیمار در آزمون حافظه شرح حال بیش کلی گرا بوده و خاطرات اختصاصی اندکی را در مقایسه با گروه سالم تولید کرده اند. آنها همچنین در مصاحبه شرح حال در هر دو بخش معنایی و رویدادی خاطرات کمتری را تولید کرده اند. یافته های مذکور برااساس نطریه ویلیامز و همکاران (2007) و نیز رابطه میان جنبه های هیجانی و ابعاد شناختی در اختلال PTSD مورد بحث قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: HIV، AIDS، PTSD، حافظه شرح حال، آزمون حافظه شرح حال، مصاحبه حافظه شرح حال
  • معصومه عزیزی صفحه 27
    مقاله حاضر درد ماموگرافی و نقش راهبردهای مقابله در درد و رابطه آن با افسردگی را مورد مطالعه قرار داده است.در این مطالعه،150 زن بامیانگین سنی21/46 سال (91/7 = sd) شرکت داشتند که قبل از ماموگرافی پرسشنامه افسردگی بک و پرسشنامه تاریخچه درد به آزمودنی ها داده می شد و بلافاصله پس از پایان ماموگرافی با استفاده از «پرسشنامه موقعیتی راهبردهای مقابله ای» فراوانی و نیز میزان کارآمدی راهبردهایی را که برای مقابله با درد و ناراحتی ماموگرافی بکار بسته بودند، درجه بندی کردند. این زنان همچنین شدت درد ناشی از ماموگرافی را با استفاده از دو ابزار «مقیاس درجه بندی عددی» و «مقیاس پیوسته بصری» و میزان ناراحتی تجربه شده به هنگام ماموگرافی را با استفاده از ابزاری 6 درجه ای به نام «مقیاس درجه بندی ناراحتی/ درد» گزارش کردند. بر اساس یافته های این مطالعه 92% از زنان در مقیاس پیوسته بصری و 89% از آنها در مقیاس درجه بندی عددی، ماموگرافی را دردناک گزارش کردند. از بین زنان مراجعه کننده 7/4 درصد افراد، کاملا مخالف ماموگرافی دوباره و 30 درصد کاملا موافق بودند. از بین این افراد 9 درصد ماموگرافی را خیلی راحت، 27 درصد راحت، 24 درصد کمی ناراحت، 2 درصد ناراحت کننده، 33 درصد ناراحت کننده اما قابل تحمل و 5 درصد ناراحت کننده و غیر قابل تحمل دانستند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین کارآمدی مقابله و شدت درد ماموگرافی رابطه ای وجود ندارد. اما نتایج رگرسیون چند متغیره که با هدف بررسی رابطه بین راهبردهای مقابله ای و شدت درد ماموگرافی انجام شد نشان داد در حالیکه بین شدت درد و افسردگی هیچگونه رابطه وجود ندارد بین فاجعه آفرینی و شدت درد (0001/0= P، 29/0= r) و گفتگو با خود و شدت درد (0001/0= P، 363/0= r) همبستگی معنی داری وجود دارد.
    کلیدواژگان: ارزیابی درد، درد ماموگرافی، راهبردهای مقابله ای، کارآمدی مقابله ای
  • بتول احمدی، محمد نریمانی صفحه 37
    هدف از این پژوهش، تبیین نشانه های وسواسی-اجباری بر حسب بیزاری، اضطراب و افسردگی در افراد بهنجار بود. صد دانشجو (50 دختر، 50 پسر) در این پژوهش شرکت کردند. از آزمودنی ها خواسته شد سیاهه وسواس فکری- عملی مادسلی، مقیاس بیزاری، سیاهه اضطراب حالت-صفت و سیاهه افسردگی بک را تکمیل کنند. برای تحلیل داده های پژوهش از شاخص ها و روش های آماری شامل میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد که بیزاری، اضطراب و افسردگی با نمره کل وسواس رابطه مثبت معنادار دارند. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که نشانه های وسواس چک کردن و تردید به خوبی توسط اضطراب حالت-صفت پیش بینی می شود، در حالی که وسواس شستن به خوبی توسط بیزاری پیش بینی می شود. این یافته ها همخوان با فرضیه وجود رابطه بین بیزاری و حداقل برخی از نشانه های وسواسی می باشند.
    کلیدواژگان: بیزاری، نشانه های وسواسی، اجباری، اضطراب و افسردگی
  • فرزانه میکائیلی منیع صفحه 45
    هدف پژوهش حاضر مطالعه رابطه بین سازگاری اجتماعی و باورهای غیرمنطقی و تعیین نقش میانجی گرانه متغیر سبک های مقابله با تنیدگی انجام شد. در مطالعه ای توصیفی 280 نفر دانشجو(141 دختر و 139 پسر) از دانشجویان دانشگاه سراسری ارومیه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. پرسشنامه باورهای غیرمنطقی جونز(ذوالفقاری مطلق، 1377)، آزمون سبک های مقابله ای اندلر و پارکر(راجر و همکاران، 1993) و مقیاس سازگاری اجتماعی بل(واربا و همکاران، 2007) برای سنجش متغیرها بکار رفتند و داده ها با بهره گیری از همبستگی گشتاوری پیرسون و رگرسیون سلسله مراتبی تحلیل گردیدند. نتایج مطالعه حاضر نشان دادند باورهای غیرمنطقی با سازگاری اجتماعی رابطه منفی داشته و مولفه های آن قادر به پیش بینی سازگاری هستند(01/0>P). نتایج تحلیل رگرسیون نیز حاکی از این بودند که از بین سبک های مقابله، سبک اجتنابی می تواند در رابطه بین باورهای غیرمنطقی و سازگاری اجتماعی بعنوان متغیری میانجی عمل کند. با توجه به نتایج حاصل احتمالا می توان نتیجه گرفت تغییر باورهای غیرمنطقی به دانشجویان در تغییر رفتار و سازگاری اجتماعی بهتر کمک خواهد کرد.
    کلیدواژگان: باورهای غیرمنطقی، سازگاری اجتماعی، سبک های مقابله با تیدگی، دانشجویان
  • محمد خدایاری فرد، سید جلال یونسی، سعید اکبری زردخانه، علی نقی فقیهی، احمد به پژوه صفحه 55
    هدف از پژوهش حاضر، ارایه گزارشی از مطالعه اثربخشی درمان های شناختی- رفتاری گروهی - فردی و فردی مبتنی بر آموزه های دینی در کاهش نشانگان روان شناختی زندانیان است.
    در این پژوهش 45 نفر از زندانیان مرد زندان رجایی شهر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی نظامدار انتخاب شدند، و سپس در سه گروه تصادفی با حجم مساوی (15 نفر) قرار گرفتند. گروه اول در جلسات روان درمانگری شناختی- رفتاری فردی توام با جلسات درمان شناختی- رفتاری گروهی مبتنی بر آموزه های دینی (گروه درمان همزمان)، گروه دوم فقط در جلسات درمان شناختی- رفتاری فردی مبتنی بر آموزه های دینی (گروه درمان فردی) و گروه سوم نیز در فهرست انتظار برای دریافت درمان فردی قرار گرفتند (گروه کنترل). به منظور بررسی وضعیت روان شناختی آزمودنی ها، از آزمون های GHQ-28 وSCL-90-R) قبل و پس از اعمال مداخله ها(و مصاحبه تشخیصی توسط روان پزشک، براساس ملاک های DSM-IV-TR، استفاده شد.
    تحلیل واریانس چندمتغیری انجام یافته بر روی داده ها نشان داد، اگرچه هر دو رویکرد درمان همزمان و درمان فردی بر بهبود وضعیت سلامت روان شناختی و کاهش نشانگان روان شناختی زندانیان اثر دارند، اما اثربخشی درمان همزمان بیشتر از درمان فردی است.
    از عواملی که تاثیر بسزایی در موفقیت درمان شناختی رفتاری مبتنی بر آموزه های دینی دارد؛ همسویی اصول حاکم بر دیدگاه شناختی- رفتاری بک در رابطه با بهبود و سلامت روان با آموزه های دینی است. بک (1979) اعتقاد دارد درمان و بهبودی زمانی اتفاق می افتد که بیمار به واقعیت نزدیک تر شود. این مطلب اشاره به اثرها و اهداف اصلاحی و درمانی ادعیه در دین اسلام دارد؛ که به اهمیت نزدیکی به واقعیت از دیدگاه الهی و همسویی آن با یافته های شناخت درمانگران اذعان دارد. با توجه به شمول فراگیر دین اسلام بر فرهنگ موجود در جامعه ایران، هر گونه مداخلات شناختی- رفتاری که مبتنی بر فرهنگ دینی باشد اعم از گروهی و انفرادی می تواند نقشی بی بدیل درکاهش نا سازگاری های روانی اجتماعی داشته باشد.
    کلیدواژگان: مداخله شناختی، رفتاری، درمان فردی، درمان گروهی، زندانی، وضعیت روان شناختی
  • فرامرز سهرابی، اسماعیل ناصری صفحه 69
    هوش معنوی در برگیرنده مجموعه ای از توانایی ها و ظرفیت هایی می باشد که از منابع معنوی در جهت افزایش بهزیستی و انطباق پذیری فرد استفاده می کند. با توجه به تفاوت نحوه ابراز هوش معنوی در فرهنگ های مختلف، پژوهشگران درصدد توضیح مولفه های هوش معنوی با توجه به فرهنگ ایران و تهیه ابزاری مناسب برای اندازه گیری آن مولفه ها بودند. بدین منظور ابتدا در مطالعه ی کتابخانه ای مبانی نظری تحقیقات انجام شده در خصوص هوش معنوی و برای توضیح مولفه های هوش معنوی در فرهنگ ایران، اصلی ترین متون دینی فرهنگ غالب کشور ایران مورد مطالعه قرار گرفتند و در مجموع هشت مولفه استخراج شدند. سپس پرسشنامه ای 108 سئوالی برای سنجش هر یک از این عوامل تهیه و بر روی گروه نمونه 557 نفری که با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شده بودند اجرا شد. پایایی کل پرسشنامه نهایی (97 سئوالی) پس از حذف 11 سئوالی که بار عاملی کمتر از 4/0 داشتند برابر با 98/0 بود. جهت بررسی ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد و در نمودار اسکری مشخص گردید که تنها چهار عامل که در مجموع 394/48 درصد واریانس کل پرسشنامه را تبیین کردند از مجموعه عوامل استخراج شده در تحلیل مولفه های اصلی، بالاتر از شیب خط هستند که در پایان به اسامی خودآگاهی متعالی، تجربه های معنوی، شکیبایی و بخشش نامگذاری شدند.
    کلیدواژگان: هوش معنوی، تحلیل عاملی، پایائی
|
  • Maryam Sharyati, Mirtaghi Garoosi Farshi , Jalil Babapour Kheiroddin Page 5
    The main goal of this study was the investigation of efficiency of core self evaluations model in predicting subjective well-being. also, the role of occupational and demographic variables as attention to sub-goals. In order to achieve these goals, the number of 229 employees Kavir Tire Co., South Khorasan province responded to the core self evaluations scale (Judge and colleagues, 2003), life satisfaction scale(Diener and colleagues (1985) and positive and negative affect scale (Watson & Associates, 1988). In order to analyze the data, the multiple regression analysis (stepwise) were used. Result indicated that the core self evaluations model were positive predictor of life satisfaction and positive affect and negative predictor of negative affect. The role of demographic and occupational variables showed that the core self evaluations and years of employment were the significant predictors for satisfaction with life, and positive and negative affect. Taken together, results confirmed the efficacy of the core self evaluations model in predicting well-being
    Keywords: core self evaluations – subjective well_being – life satisfaction_positive_negative affect
  • Alireza Moradi , Hosien Jabari , Ali. M. Miraghayi, Hadi Parhoon, Maryam Forooghi, Banafshe Moradmand, Badiee Page 17
    DSM-IV-TR recognized that it is possible for individuals to receive a PTSD diagnosis following experiencing life threatening illness including HIV/AIDS. This development has raised some questions about the nature of the stressor, and psychiatric symptoms experienced such as memory performance. The current study examines PTSD symptoms and autobiographical memory performance among individuals who have experienced AIDS or HIV. Participants in this study included 30 individuals with AIDS, and were matched by sex, age, level of education, marital and socio- economic status with 30 healthy controls. Both groups were administered the Impact of Event Scale (IES-R), Beck’s Depression Inventory (BDI), Beck’s Anxiety Inventory (BDI), Autobiographical Memory Interview (AMI) and Autobiographical memory Test (AMT). The results indicated high PTSD symptoms, depression and anxiety among patient group. The findings also showed that the personal semantic memory scores were lower in childhood and early adult stages among HIV/AIDS survivors comparing with normal control subjects. The findings are discussed in terms of the role of the self and processes involved in non-specific retrieval of autobiographical material.
    Keywords: Autobiographical memory, HIV, AIDS, Trauma, PTSD
  • Batool Ahadi , Mohammad Narimani Page 37
    The aim of this study was to explain obsessive-compulsive symptoms according to disgust, anxiety and depression in a non-clinical sample. one hundred students (50 girls, 50 boys) were included in this study. All participants were asked to complete Maudsley Obsessive-Compulsive Inventory (MOCI), Disgust Scale (DS), State-Trait Anxiety Inventory (STAI), and Beck Depression Inventory (BDI). Analysis of the data involved both descriptive and inferential statistics including means, standard deviations, Pearson' correlation coefficients and regression analyses. The results revealed that disgust, anxiety and depression were significantly positively correlated with total obsessive-compulsive scores in both males and females. The results of regression analysis showed checking and doubt symptoms were best predicted by state-trait anxiety, while washing were best predicted by disgust. These findings are in line with the hypothesis of a specific relationship between disgust and at least some kinds of obsessive symptoms.
    Keywords: Disgust, Obsessive, Compulsive symptoms, Anxiety, Depression
  • Farzaneh Michaeli Manee Page 45
    The purpose of the present study was to investigate the relationship between social adjustment and irrational beliefs among university students. The other aim was to examine mediatory role of coping with stress styles. For those purpose, 280 subjects (141 female and 139 male) were selected randomly from Urmia University students. Joneُs irrational beliefs test (IBT) (Zolfaghari Motlag, 1377), Endler and Parker coping styles inventory (Rodger et. al, 1993) and Bell΄s adjustment scale) Warbah et. al, 20007) were used. The data were analyzed by Pearson correlation and hierarchical regression. The findings revealed that irrational beliefs had negative relationship with student social adjustment and its components could predict adjustment (P<001). In addition, the analysis of regression showed that avoidance coping with stress style did play meditative role between irrational beliefs and social adjustment. According to the results, it may be concluded irrational beliefs change will help better social adjustment.
    Keywords: Irrational beliefs, Social Adjustment, coping with stress styles, university students
  • Mohammad Khodayarifard, Jalal Yonesi, Saeed Akbari Zardkhaneh Page 55
    The Purpose of current article is to report a study on group, and individual cognative-behavioural psychotherapy in decreasing prisoner's psychological symptoms based on their religious knowledge. By using systematic sampling technique 45 male prisoners in Rajaei Shahr Prison was selected randomly and allocated into three groups: a) 15 participants was allocated in individual cognitive-behavioral psychotherapy alongside group cognitive-behavioral one based on participant's religious knowledge(combined therapy group); b) 15 participants took part in individual cognitive-behavioral psychotherapy, based on participant's religious knowledge (individual therapy group);and c)15 participant was placed on the waiting list for obtaining individual therapy(control group). By using GHQ and SCL-90 tests, as well as a diagnostic interview done by a psychiatrist based on DSM-IV-TR criteria in pre and post period of recruiting interventions, participant's psychological status was measured. The data was analyzed by using Multiple Analysis of Variance. The findings indicated that although both of combined therapy approach and individual therapy one had immense influence on decreasing prisoner's psychological symptoms, the amount of effectiveness of combined therapy approach was higher than individual therapy was. One of the factors that have a remarkable impact on a successful cognitive therapy based on religious knowledge is the similarity of principles related to health psychology in cognitive-behavioural approach, and religious knowledge. Beck believes that a fruitful therapy happens when a patient approaches to realties. That point refers to aims, and consequences of saying prayers in Islam. Since Islam has an influential role in Iran culture, any kind of cognitive-behavioural intervention based on religious coulter have a considerable role in enhancing social-psycho adjustment for Iranian population.
    Keywords: effectiveness of cognitive, behavioral interventions, religious knowledge, individual therapy, group training, prisoners, psychological statues
  • Faramarz Sohrabi , Esmaeil Naseri, Ma Page 69
    Spiritual intelligence encompasses a set of abilities and capacities that use spiritual resources to increase individual well-being and adaptability. Due to differences in how to express the spiritual intelligence of different cultures, this research seeks to explain spiritual intelligence components based on the Iranian culture in order to provide appropriate instrument for measuring those components. To this end, first principles theoretical study of library research conducted on spiritual intelligence and spiritual intelligence components to describe the culture ofIran, the main religious texts of the dominant culture ofIranwere studied and a total of eight components were extracted. The questionnaire including 108 questions was compiled to measure each of these factors on sample 557 people with cluster sampling method. After removal of 11 questions with load factor of less than 0/4, total reliability of final questionnaire (97 questions) was 0/98. In order to provide factorial structure of the questionnaire, the exploratory factor analysis was used and the result of study indicated that four factors explained 48/39 percent of the total variance of the questionnaire. To explain the factors extracted in the analysis of main components which were above the line gradient, named as transcendent consciouness, spiritual experience, tolerance and forgiveness.
    Keywords: Spiritual Intelligence, factor analysis, reliability