مجله تحقیقات نظام سلامت
سال ششم شماره 4 (زمستان 1389)

ارائه سیستم های فناوری اطلاعات در یک سازمان همراه با ریسک بوده و با چالش های متعددی روبه رو است. این تحقیق با هدف بررسی موانع و چالش های فراروی استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی (ICT) در دانشگاه های علوم پزشکی و به صورت موردی در دانشگاه علوم پزشکی ایلام صورت گرفته است.

جامعه آماری این پژوهش، کلیه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ایلام می باشند که 206 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته بوده است و به منظور دسته بندی موانع کاربرد فناوری های نوین از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده گردید.

چالش های کاربرد ICT در دانشگاه های علوم پزشکی در هفت عامل خلاصه گردیدند:1. فراهم نبودن زیرساخت سخت افزاری2. عدم راهبردهای توسعه اطلاعاتی در سازمان3. عدم دسترسی به برنامه های کاربردی آسان و راحت4. عدم توانایی کارکنان در کار با نرم افزارها و برنامه های موجود5. عدم باور مدیران6. بالا بودن هزینه تغییر از سیستم های سنتی به سیستم های جدید7. مقاومت کارکنان.

فراهم نمودن زیرساخت ها، تنظیم سند راهبردی توسعه اطلاعات و به کارگیری برنامه های ساده و کاربرپسند می تواند به پذیرش فناوری های نوین اطلاعاتی در دانشگاه کمک نماید.

تنش گرمایی یکی از مهم ترین پیامد های مواجهه با گرما در دنیاست. شاخص های موجود ارزیابی تنش گرمایی به دلیل داشتن محدودیت های ذاتی و کاربردی برای غربال گری تنش گرمایی، در کشور های در حال توسعه مناسب نیستند. هدف این مطالعه بررسی روایی محتوایی و اعتبار سازه شاخص نمره تنش گرمایی (Heat Strain Score Index یا HSSI) در شرایط آب و هوایی ایران بود.
این مطالعه مقطعی بر روی 122 نفر از کارگران شرکت ملی صنایع پتروشیمی (عسلویه) و ذوب آهن اصفهان در ماه های تیر تا شهریور 1389 انجام شد. در مرحله تولید آیتم، 45 آیتم انتخاب گردید. روایی محتوایی توسط متخصصین بهداشت حرفه ای انجام گرفت و ثبات درونی آیتم ها با محاسبه ضریب Chronbach''s alpha بررسی شد. تحلیل عاملی اکتشافی برای کاهش تعداد آیتم ها به کار رفت.
در ارزیابی محتوایی، 5 آیتم حذف گردید. در تحلیل همبستگی نیز، 24 آیتم که دارای همبستگی کمتر از 3/0 با همبستگی کل داشتند، حدف شدند. ضریب Chronbach''s alpha برای 16 آیتم باقیمانده، برابر 92/0 (85/0-71/0) به دست آمد. در تحلیل عاملی اکتشافی سه زیر مقیاس قضاوت ذهنی، لباس حفاظتی و فعالیت جسمانی استخراج شد؛ به طوری که هر سه زیر مقیاس، در مجموع 7/67 درصد از واریانس را تبیین کردند. ثبات درونی بین زیر مقیاس ها بالا بود (91/0-73/0).
نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که سه عامل اساسی در مقیاس HSSI با ثبات درونی بالا وجود دارد. پایایی و روایی سازه نشان داد که مقیاس HSSI برای غربال گری تنش گرمایی در ایران یک روش روا و مناسب است.

با وجود تاثیر زیاد رژیم غذایی بر سندرم متابولیک، داده های محدودی در زمینه ارتباط دانسیته انرژی رژیم غذایی با این سندرم وجود دارد. به علاوه، با توجه به خصوصیات ویژه رژیم غذایی کشورهای خاورمیانه، بررسی ارتباط دانسیته انرژی غذایی و سندرم متابولیک در این بخش از جهان جالب توجه خواهد بود. این مطالعه به منظور ارزیابی ارتباط دانسیته انرژی رژیم غذایی با شیوع سندرم متابولیک در زنان انجام شد.

دریافت معمول غذایی طی مطالعه مقطعی بر روی 486 نفر از زنان بزرگ سال تهرانی با استفاده از پرسش نامه بسامد خوراک ارزیابی شد. دانسیته انرژی غذایی از تقسیم کل انرژی دریافتی روزانه بر کل وزن غذاهای مصرفی (gr/d) گزارش شده توسط هر فرد (به استثنای نوشیدنی ها) محاسبه گردید. شاخص های تن سنجی اندازه گیری و سطح گلوکز ناشتای پلاسما، فراسنج های لیپیدی سرم و فشار خون ارزیابی شد. سندرم متابولیک بر طبق راهنمای Ш ATP تعریف گردید.

میانگین دانسیته انرژی رژیم غذایی پس از تعدیل اثر انرژی kcal/g 35/0 ± 77/1 بود. پس از کنترل اثر عوامل مخدوش گر، افرادی که در بالاترین سهک دانسیته انرژی قرار داشتند، 80 درصد (15/3-17/1: CI 95 درصد؛ 80/1: OR) شانس بیشتری جهت ابتلا به سندرم متابولیک داشتند. حتی پس از تعدیل اثر BMI نیز این ارتباط، معنی دار باقی ماند (96/2-10/1: CI 95 درصد؛ 54/1: OR). همچنین دانسیته انرژی غذایی بالاتر به طور معنی داری با شانس بالاتری برای چاقی شکمی (نسبت شانس بالاترین سهک در مقابل پایین ترین سهک: 23/4؛ 18/7-51/2: CI 95 درصد)، سطح بالای تری گلسیرید سرمی (93/5-31/2؛ 55/3) و سطح پایین HDL-C سرم (84/2-13/1؛ 80/1) همراه بود. کنترل اثر BMI به میزان اندکی روابط را کمرنگ تر نمود، ولی باز هم تمامی روابط معنی دار بودند. ارتباط کلی معنی داری بین دانسیته انرژی غذایی بالاتر و خطر فشار خون بالا یا اختلال در تحمل گلوکز، قبل و یا بعد از تعدیل اثر عوامل مخدوش گر، مشاهده نشد.

بالا بودن دانسیته انرژی رژیم غذایی به طور معنی داری با خطر بیشتر برای سندرم متابولیک و اجزای آن همراه بود. مطالعات بیشتری جهت تمرکز بر کاهش دانسیته انرژی رژیم غذایی به عنوان یک استراتژی احتمالی برای پیش گیری و درمان سندرم متابولیک نیاز می باشد.

توکسوپلاسموز از بیماری های انگلی مشترک بین انسان و دام با گسترش جهانی است با خوردن گوشت نپخته یا کم پخته حاوی کیست و آب آلوده به کیست یا از طریق مادرزادی از مادری که عفونت اکتسابی در طی حاملگی داشته باشد انتقال می یابد.هدف از این مطالعه تعیین وضعیت سرواپیدمیولوژیک زنان با سابقه و بدون سابقه سقط جنین مکرر نسبت به عفونت توکسوپلاسموز در شهرستان ایلام می باشد.
در این مطالعه مورد– شاهدی 122 نفر از زنان مراجعه کننده به درمانگاه زنان بیمارستان مصطفی خمینی ایلام به روش نمونه گیری تصادفی ساده در دو گروه، مورد با سابقه سقط جنین 63 نفر (7/51 درصد) و شاهد بدون سابقه سقط جنین 59 نفر (3/48 درصد) از نظرتیترآنتی بادیIgG و IgM علیه توکسوپلاسموز به روش ELISA مورد بررسی قرار گرفتند. پرسش نامه ای جهت گردآوری کلیه اطلاعات مورد نیاز از هر گروه تکمیل گردید. د اده ها توسط نرم افزار SPSS و تست های مجذور کای، مان ویتنی و T استیودنت مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. از نظر تیتر آنتی بادی IgG علیه توکسوپلاسما در گروه مورد 42نفر (7/66 درصد) مثبت و 21 نفر (3/73 درصد) منفی بودند و این نسبت در گروه شاهد 27 نفر (8/45 درصد) مثبت و 32 نفر (2/54 درصد) منفی بود. این تفاوت از نظر آماری با (02/0P<) معنی دار شد. از نظر تیتر IgM علیه توکسوپلاسما در گروه مورد 35نفر (6/55 درصد) مثبت و 28 نفر (4/44 درصد) منفی و نسبت به گروه شاهد 2نفر (4/3 درصد) مثبت و 57 نفر (6/96 درصد) منفی مشاهده گردید. این تفاوت نیز با (0001/0P<) معنی دار بود. بین تعداد دفعات سقط جنین و تیتر آنتی بادی با (001/0P<) برای IgM و 03/0P< برای IgG تفاوت آماری معنی داری وجود دارد. بین نحوه طبخ گوشت و تیتر آنتی بادی تفاوت آماری معنی دار نیز مشاهده شد (03/0P< برای IgG و 002/0P< برای IgM).
روش های غربالگری سرولوژیک برای مدیریت و روش های پیشگیری از عفونت و آلودگی دوران بارداری همراه با آموزش بهداشت توصیه می شود.

با توجه به ارتباط بین چاقی و چاقی شکمی با بیماری های مزمن مختلف و همچنین تاثیر متفاوت چربی های رژیم غذایی بر شاخص های تن سنجی، هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر مصرف رژیم غذایی غنی از MUFA بر شاخص های تن سنجی در زنان دارای اضافه وزن (9/29 ≥ BMI ≥ 25) می باشد.
مطالعه حاضر در قالب یک کارآزمایی بالینی از نوع متقاطع بر روی 17 زن 50-20 ساله با میانگین نمایه توده بدنی kg/m2 0/2 ± 6/27 انجام شد. افراد مورد مطالعه به صورت تصادفی انتخاب شدند به مدت 6 هفته از رژیم غذایی غنی از MUFA (16 درصد MUFA و 8 درصد SFA) و رژیم غذایی شاهد (16 درصد SFA و 8 درصد MUFA) استفاده نمودند. درصد انرژی حاصل از سایر درشت مغذی ها (از جمله PUFA)، در طول دو دوره یکسان در نظر گرفته شد. در انتهای 6 هفته، دوره washout به مدت 2 هفته اجرا گردید و سپس جای گروه ها تعویض گردید. این دوره نیز به مدت 6 هفته اجرا شد. در ابتدا و انتهای هر دوره از مطالعه، ارزیابی های تن سنجی صورت گرفت. جهت ارزیابی های آماری از آزمون t-test مزدوج استفاده شد.
طبق ارزیابی دریافت های غذایی افراد، درصد انرژی حاصل از MUFA در طی دوره رژیم غذایی غنی از MUFA برابر با 13 درصد و در دوره شاهد برابر با 7 درصد به دست آمد، این مقادیر برای SFA به ترتیب برابر با 5/8 و 14 درصد حاصل شد. میانگین تغییرات وزن بدن در دوره غنی از MUFA برابر با 9/2- کیلوگرم و در دوره شاهد برابر با 3/2- کیلوگرم است (4/0 = P). این تغییرات برای BMI (Body mass index) به ترتیب برابر با kg/m2 1/1- در مقابلkg/m2 93/0- (6/0 = P)، برای توده چربی برابر با 2- کیلوگرم در مقابل 4/1- کیلوگرم (2/0 = P)، برای توده فعال بدن برابر با 9/0- کیلوگرم در مقابل 9/0- کیلوگرم (98/0 = P)، برای دور کمر 2- سانتی متر در مقابل 5/1- سانتی متر (5/0 = P) و برای WHR برابر با 0031/0- در مقابل 0014/0- (8/0 = P) به دست آمد.
اگرچه یافته های این مطالعه حاکی از عدم وجود تفاوت معنی دار بین دو نوع رژیم غذایی غنی از MUFA و رژیم غذایی شاهد در تاثیر بر شاخص های تن سنجی را نشان می دهد ولی به علت اهمیت چاقی و چاقی شکمی بر سلامت، انجام بررسی های طولانی مدت تر با حجم نمونه بالا ضروری به نظر می رسد.

امروزه شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی از عوامل نگران کننده بهداشت و سلامت در هر جامعه ای می باشد. یکی از اصلی ترین علت اختلالات اسکلتی عضلانی را می توان وضعیت و شرایط نامطلوب کاری نام برد. هدف از این مطالعه برآورد شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی و آنالیز وضعیت ای بدنی در حین کار کارگران درگیر با حمل دستی کالا در صنعت لبنیات بود.
فعالیت های کاری 50 نفر (26 نفر گروه 1و 24 نفر گروه 2) از کارگران شاغل مرد در صنایع پخش لبنیات در سال 1388 مورد مشاهده قرار گرفت. از پرسش نامه نوردیک (Nordic) جهت برآورد شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی و از روش(Ovako Working posture Analyzing System) OWAS جهت آنالیز وضعیت های ارگونومی کاری و اطلاعات با نرم افزارآماری SPSS تجزیه وتحلیل شد.
یافته ها نشان می دهد شیوع وضعیت های بدنی آسیب زننده به سیستم اسکلتی عضلانی در این حرفه بالا است به گونه ای که43 نفر (86 درصد) از کارگران مورد بررسی از اختلالات کمر، 22 نفر (44 درصد) از اختلالات شانه،33 نفر (66 درصد) از اختلالات زانو و 14 نفر (28 درصد) از اختلال در مچ دست بیش از 24 ساعت در یک سال شکایت داشتند. به طور میانگین 82/22 درصد از وضعیت های ارگونومی کاری کارگران نیاز به اصلاح داشت (نمره های 3، 4 در مقیاس OWAS).
با توجه به این که وضعیت های ارگونومی نامطلوب و اختلالات اسکلتی عضلانی در کارگران مورد بررسی بالا بود، اجرای مداخلات ارگونومی (فنی و مدیریتی)، تدابیر پیشگیری وبرنامه های آموزشی نسبت به کارگران در این صنایع امری ضروری به نظر می رسد.

در عصر حاضر توسعه روز افزون جوامع شهری و افزایش فعالیت های اقتصادی و صنعتی بدون توجه به ارزیابی اثرات این فعالیت ها بر سلامت انسان به عنوان محور توسعه، آلودگی هوای شهرها و مخاطرات ناشی از انتشار آلاینده های مختلف را موجب گردیده است. از طرفی وضعیت بحرانی آلودگی هوای تهران بر کسی پوشیده نیست و با توجه به این که ذرات معلق به عنوان یکی از آلاینده های اصلی شهر تهران به شمار می رود، در این مطالعه غلظت ذرات معلق موجود در هوای آزاد شامل TSP و PM10 و همچنین توصیف کیفیت هوا با تکیه بر شاخص AQI بر اساس ماه های مختلف نمونه گیری مورد بررسی قرار گرفت.
این مطالعه از ابتدای دی ماه 84 تا پایان اردیبهشت 85 انجام شد. تعداد 50 نمونه برای TSP با استفاده از پمپ نمونه گیر با حجم زیاد و تعداد 50 نمونه برای PM10 با استفاده از دستگاه لیزری پایش ذرات مدل 107 برداشت شد.
در طول دوره نمونه گیری از نظر آلاینده TSP، اسفند ماه 1384 با میانگین μg/m3 63/190 آلوده ترین ماه و فروردین 1385 با میانگین μg/m3 5/118 پاک ترین ماه بود. در طول دوره نمونه گیری از نظر آلاینده PM10، دی ماه 1384 با میانگین μg/m3 5/66 آلوده ترین ماه و فروردین 1385 با میانگین μg/m3 1/42 پاک ترین ماه گزارش گردید.
بر اساس شاخص کیفیت هوا (AQI) در طول دوره نمونه گیری، در 96 درصد از موارد آلاینده TSP کمتر از حد استاندارد (100 < AQI) و در 4 درصد از موارد آلاینده TSP بالاتر از حد استاندارد (100 > AQI) قرار داشت. بر اساس شاخص کیفیت هوا (AQI) در طول دوره نمونه گیری، در 98 درصد از موارد آلاینده PM10 در کمتر از حد استاندارد (100 < AQI) و در 2 درصد از موارد آلاینده PM10 بالاتر از حد استاندارد (100 > AQI) به دست آمد.

اگر چه مصرف گوشت قرمز با شیوع دیابت مرتبط است، اما برای نشان دادن وجود ارتباط بین دریافت گوشت قرمز و سندرم متابولیک و التهاب، اطلاعات کمی در دست است. هدف مطالعه حاضر مشخص کردن ارتباط بین دریافت گوشت قرمز، سندرم متابولیک و غلظت در گردش CRP به عنوان یک مقیاس التهاب سیستماتیک می باشد.
در این مطالعه مقطعی 482 زن معلم تهرانی با سن 60-40 سال مورد مطالعه قرار گرفتند و برای ارزیابی دریافت گوشت قرمز از FFQ استفاده شد. اندازه های آنتروپومتریک، فشار خون، گلوکز ناشتا خون، پروفایل های لیپیدی و غلظت CRP پلاسما مطابق روش های استاندارد ارزیابی شد. سندرم متابولیک به وسیله برنامه بین المللی آموزش کلسترول راهنمای ATP III پیشنهاد شده بود.
میانگین و خطای معیار دریافت گوشت قرمز0/4 ± 9/45 گرم در روز بود. بعد از کنترل آماری عوامل اغتشاش گر میانگین هندسی غلظت CRP پلاسما در بین هر یک از پنجک ها 46/1، 66/1، 73/1، 89/1 و 04/2 میلی گرم در لیتر بود.* در مدل های خام، افراد در پنجک بالای دریافت گوشت قرمز، ارتباط قوی تری را از نظر وجود سندرم متابولیک در مقایسه با افرادی که در پنجک پایین قرار داشتند، نشان دادند (01/0 > p-trend، 38/4-24/1CI: %95؛ 33/2: OR). این ارتباط بعد از تنظیم و تعدیل عوامل مغشوش گر نیز باقی ماند (01/0 < p-trend 01/4، 18/1:CI 15/2:OR). تعدیل CRP بر این ارتباط اثری نداشت (01/0>;p-trend 98/3- 16/1:; CI 06/2: OR).
به طور کلی افزایش مصرف گوشت قرمز به صورت مقطعی با افزایش خطر سندرم متابولیک و التهاب ارتباط دارد. مطالعات آینده نگر برای تایید این یافته مورد نیاز است.

مطالعه حاضر با هدف شناسایی ارتباط الگوهای غذایی غالب با چاقی عمومی و چاقی شکمی در زنان معلم تهرانی انجام شد.
در این مطالعه مقطعی، 486 فرد 60-40 ساله از معلمان زن تهرانی به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای و به صورت تصادفی انتخاب شدند. دریافت های غذایی افراد با استفاده از یک پرسش نامه نیمه کمی بسامد خوراک، برای یک سال ارزیابی گردید. وزن و قد طبق دستورالعمل های استاندارد اندازه گیری و نمایه توده بدنی (Body mass index یا BMI) محاسبه شد. چاقی عمومی، به صورت BMI بزرگ تر از kg/m2 30 و چاقی شکمی به صورت دور کمر بزرگ تر از 88 سانتی متر تعریف شد. جهت شناسایی الگو های غذایی غالب، از روش تحلیل عاملی استفاده شد.
با استفاده از روش تحلیل عاملی، سه الگوی غذایی غالب شامل الگوی غذایی سالم، الگوی غذایی غربی و الگوی غذایی سنتی در افراد مورد مطالعه شناسایی شد. پس از کنترل اثر عوامل مخدوش کننده، افرادی که در بالاترین پنجک امتیاز الگوی غذایی سالم قرار داشتند، در مقایسه با افراد پایین ترین پنجک، از شانس کمتری جهت ابتلا به چاقی عمومی (نسبت شانس 28/0 و 95 درصد؛ فاصله اطمینان 14/0 تا 53/0) و چاقی شکمی (نسبت شانس 30/0؛ فاصله اطمینان 16/0 تا 55/0) برخوردار بودند، در حالی که آن هایی که در بالاترین پنجک الگوی غذایی غربی قرار داشتند، از شانس بالاتری جهت ابتلا به چاقی عمومی (نسبت شانس 73/2؛ فاصله اطمینان 46/1 تا 08/5) و چاقی شکمی (نسبت شانس 74/5؛ فاصله اطمینان 99/2 تا 99/10) برخوردار بودند. کنترل اثر سایر متغیر های مخدوش کننده باعث تضعیف این ارتباط ها گردید اما حتی پس از کنترل اثر انرژی دریافتی، این ارتباط ها هم در مورد چاقی عمومی و هم در مورد چاقی شکمی معنی دار بودند. هر چند که هیچ گونه ارتباط معنی داری بین الگوی غذایی سنتی با چاقی عمومی مشاهده نشد، اما آن هایی که در پنجک سوم این الگو بودند، چه قبل (نسبت شانس 15/2؛ فاصله اطمینان 18/1 تا 90/3) و چه بعد از کنترل اثر متغیرهای مخدوش کننده (نسبت شانس 08/2؛ فاصله اطمینان 09/1 تا 65/3) از شانس بالاتری جهت ابتلا به چاقی شکمی برخوردار بودند.
یافته های این مطالعه حاکی از ارتباط معنی دار بین الگوهای غذایی غالب با چاقی عمومی و چاقی شکمی در بین زنان معلم تهرانی است. انجام مطالعات آینده نگر جهت تایید این یافته ها پیشنهاد می شود.

رضایت زناشویی مهم ترین و اساسی ترین عامل جهت پایداری و دوام زندگی مشترک است. رضایت زناشویی زمانی وجود دارد که وضعیت موجود در روابط زناشویی با وضعیت مورد انتظار منطبق باشد. در صورتی که زوج ها بتوانند سطح رضایت را در زندگی زناشویی افزایش دهند، خانواده را از آسیب ها محفوظ می دارند. هدف این مطالعه تاثیر آموزش جنسی بر افزایش رضایت زناشویی و ابعاد آن شامل سازگاری با شخصیت همسر، بهبود ارتباط، رابطه جنسی، حل تعارض،وایجاد نقش های مساوات طلبانه می باشد.
مطالعه نیمه تجربی با روش نمونه گیری تصادفی روی 30 زوج (60 نفر) مراجعه کننده به فرهنگ سرای خانواده در شهر اصفهان در دو گروه آزمایش و کنترل انجام شد. اعضای دو گروه قبل از شروع جلسات پیش آزمون را تکمیل کردند. سپس زوجین گروه آزمایش بعد از یک هفته در جلسات آموزش جنسی شرکت کردند. بعد از گذشت یک ماه، هر دو گروه به پس آزمون پاسخ دادند.
گروه آزمایش در 6 جلسه یک ساعت و نیم شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه کوتاه انریچ و مشخصات دموگرافیک بود. اطلاعات از طریق آمار توصیفی (میانگین، واریانس، انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس) با نرم افزار SPSS 16 تجزیه وتحلیل شد.
نتایج پژوهش با آزمون تحلیل کوواریانس نشان از تاثیر آموزش جنسی در افزایش رضایت زناشویی (001/0>P، 78/118=F) و خرده مقیاس های رضایت از شخصیت همسر (001/0>P، 89/69=F)، بهبود ارتباط (001/0>P، 98/90=F)، رابطه جنسی (001/0>P، 87/51=F)، حل تعارض (001/0>P، 46/74=F) بود ولی در خرده مقیاس های اوقات فراغت (28/0=P، 54/7=F) و علائق به خویشان و دوستان (18/0=P، 35/2=F) تفاوت معنی داری دیده نشد.
رابطه جنسی زن و شوهر مهم ترین عامل تعیین کننده زندگی زناشویی است. آموزش جنسی با افزایش رضایت جنسی می تواند باعث افزایش در رضایت مندی و شادکامی کلی زناشویی گردد.

پدیده تغذیه گرایی به چالشی جدی برای بسیاری از اکوسیستم های آبی طی سال های اخیر تبدیل شده است. پدیده مذکور در تالاب انزلی که به عنوان یکی از اکوسیستم های پراهمیت از ابعاد گوناگون زیست محیطی و اقتصادی مطرح می باشد، به دلیل افزایش بیش از حد بار مواد مغذی ناشی از فعالیت های انسانی، کشاورزی و صنعتی در حوزه آبریز آن، سلامت تالاب را با مخاطرات جدی روبرو ساخته است. بنابراین در این تحقیق، مطالعات میدانی و نمونه برداری از نقاط مختلف تالاب صورت گرفت و سپس اطلاعات به دست آمده، تحلیل گردید و در نهایت وضعیت تالاب از نقطه نظر تغذیه گرایی آن، که از مهم ترین شاخص های وضعیتی تالاب ها و دریاچه ها می باشد، مورد بررسی قرار گرفت.
در این تحقیق علاوه بر انجام مطالعات میدانی، جهت تعیین وضعیت کیفی تالاب از نقطه نظر بارهای مواد مغذی و محاسبه میزان ورودی ها به تالاب، نتایج به دست آمده از سنجش پارامترهای نیتروژن کل و فسفر کل از 21 ایستگاه منطقه مورد مطالعه، به سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی منتقل شد و از طریق مقایسه با استانداردهای بین المللی، وضعیت تغذیه گرایی تالاب مشخص گردید.
در این مطالعه مشخص گردید که چون تالاب نسبت به سال های گذشته، پذیرنده بارهای بیشتری از مواد مغذی است، اغلب بخش های تالاب حاوی غلظت بالایی از نیتروژن و فسفر کل است. همچنین بررسی های بیشتر با استفاده از روش پیشنهادی نورنبرگ بر مبنای شاخص های نیتروژن و فسفر کل نشان داد که وضعیت فوق مغذی در تمامی نقاط تالاب حاکم می باشد.
هر چند که در این تحقیق از روشی بسیار ساده با کمترین هزینه محاسباتی جهت تعیین وضعیت تغذیه گرایی در تالاب انزلی استفاده گردید، اما نتایج به دست آمده از این تحقیق با نتایج تحقیقات قبلی انجام گرفته بر تالاب در این راستا، تطابق خوبی از خود نشان می دهد.

طی سرخ کردن زیاد روغن، اکسیداسیون با میزان بیشتری اتفاق می افتد که سبب تولید هیدروپراکسیدها و سپس ترکیبات فرار مانند آلدئیدها، کتون ها و اسیدهای کربوکسیلیک و سایر مواد شیمیایی نامطلوب می گردد. این مطالعه با هدف تعیین میزان عدد پراکسید، رانسیته، عدد اسیدیته در روغن های مصرفی در قنادی ها و سمبوسه فروشی های شهر برخوار و میمه انجام گردید.

تعداد 54 نمونه روغن از کارگاه های قنادی و سمبوسه فروشی در شهرستان برخوار و میمه به صورت تصادفی جمع آوری شد. آزمایش های تعیین عدد پراکسید، رانسیدیته و شاخص اسیدیته بر روی 5 گرم روغن انجام شد که به ترتیب میزان هیدروپراکسیدها، آلدئیدها و اسیدهای آزاد، طی مراحل اکسیداسیون اندازه گیری و مشخص شد.

آزمایشات نشان داد روغن ها از نظر عدد اسیدی، سالم و فقط 4/7% از آنها فاسد بودند این یافته ها حاکی از آن است که 87% از روغن های قنادی و سمبوسه فروشی ها از نظر عدد پراکسید قابل مصرف می باشند.

نحوه استفاده روغن اغذیه فروشی و قنادی ها در شهرستان برخوار و میمه نامطلوب بوده است که ممکن است محتوی مواد سمی باشند و سلامت مصرف کنندگان را تهدید کنند. بنابراین مسوولان مربوط علاوه بر توجه به تهیه و توزیع روغن های مناسب برای پخت، جهت رعایت ضوابط و مقررات بهداشتی باید بر مراکز تهیه و توزیع غذاهای آماده و قنادی ها کنترل دقیق داشته باشند و آموزش های لازم ارایه شود.

بدون تردید، تغذیه صحیح در پیشگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها، به ویژه پوکی استخوان و افزایش کارآیی فکری و فیزیکی نیروی کار، نقش مهمی دارد. نظر به اهمیت آموزش تغذیه به کودکان در سنین مدرسه، این پژوهش با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزش بهداشت مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی اصفهان در خصوص ارتقای رفتارهای تغذیه ای پیشگیری کننده از پوکی استخوان انجام گردید.
مطالعه تجربی بر روی 130 دانش آموز دختر مقطع دوم راهنمایی اصفهان درسال 89- 1388 به صورت تصادفی در 2 گروه آزمون (66 نفر) و شاهد (64 نفر) به روش نمونه گیری چند مرحله ای انجام گرفت اطلاعات، پرسش نامه استاندارد مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی و پرسش نامه FFQ (بسامد مصرف مواد غذایی) بود، پرسش نامه استاندارد الگوی اعتقاد بهداشتی در سه زمان قبل، همزمان و دو ماه بعد از آموزش تکمیل گردید و پرسش نامه FFQ در دو زمان قبل و 2 ماه بعد توسط دانش آموزان تکمیل گردید، بعد از انجام پیش آزمون، مداخله آموزشی در طی 4 جلسه آموزشی به مدت 4 هفته برای گروه آزمون انجام گرفت، اطلاعات با نرم افزار SPSS 18 و آزمون های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
دو گروه از نظر متغیرهای دموگرافیکی تفاوت معنی دار با هم نداشتند. قبل از مداخله تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات سازه های مختلف این الگو در دو گروه مشاهده نشد (05/0

نتیجه گیری

نتایج این مطالعه تاثیر مثبتی روی الگوی تغذیه دانش آموزان داشته است و مداخله در افزایش و بهبود میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دانش آموزان موثر بوده است.

کلیدواژگان: الگوی اعتقاد بهداشتی، آگاهی، نگرش، عملکرد، پوکی استخوان

هدف از این مطالعه، ارزیابی دریافت های غذایی زنان ورزشکار آئروبیک در دو منطقه اجتماعی- اقتصادی مختلف در شهر اصفهان است.
در این مطالعه تحلیلی 99 زن در رنج سنی 50-15 سال که با نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند، شرکت کردند (50 زن در منطقه اقتصادی پایین و 49 زن در منطقه اقتصادی بالا). اطلاعات دموگرافیک با کمک پرسش نامه و شاخص های تن سنجی شامل قد، وزن و دور کمر با متر نواری و ترازو جمع آوری شدند. با تکمیل پرسش نامه یادآمد 24 ساعته برای 2 روز متوالی، اطلاعات غذایی افراد مورد مطالعه به دست آمد. جهت آنالیز داده ها از نرم افزار 4 Nutritionist و 18SPSS استفاده شد.
میانگین دریافت انرژی در زنان بالا شهر 86/561 ± 19/1479 و در زنان پایین شهر 354/498 ± 68/1300 کیلوکالری به دست آمد که تفاوت معنی داری بین دریافت انرژی در این دو گروه وجود نداشت (098/0 = P).
میانگین دریافت پروتئین در منطقه اقتصادی پایین 85/5 ± 41/17 درصد و در منطقه اقصادی بالا 12/4 ± 94/17 درصد به دست آمد که تفاوت معنی داری بین این دو وجود نداشت (606/0 = P).
میانگین دریافت کربوهیدرات در منطقه اقتصادی پایین 76/9 ± 85/61 و در منطقه اقصادی بالا 62/6 ± 48/54 به دست آمد که تفاوت بین میانگین ها، معنی دار است (001/0 P <) و میانگین دریافت کربوهیدرات در منطقه اقتصادی پایین به طور قابل توجهی بالاتر از منطقه اقتصادی بالا می باشد.
میانگین دریافت چربی در منطقه اقتصادی پایین 24/8 ± 88/23 درصد و در منطقه اقصادی بالا 68/6 ± 07/30 درصد به دست آمد که تفاوت بین دو گروه معنی دار است (001/0 P <) و میانگین دریافت چربی در منطقه اقتصادی بالا به مقدار قابل توجهی بیشتر از منطقه اقتصادی پایین می باشد.
این مطالعه نشان می دهد که دریافت چربی و کربوهیدرات در دو منطقه اجتماعی- اقتصادی مختلف شهر اصفهان متفاوت است که ممکن است به دلیل تفاوت در الگوهای غذایی منطقه باشد.

یکی از ترکیبات آلاینده که می تواند در فاضلاب های صنعتی وجود داشته باشد، فرمالدئید است. جذب بیولوژیکی این ترکیب تا غلظت های کم به دلیل خاصیت ضد باکتری فرمالدئید بسیار مشکل است، ولی حذف آن توسط جاذب ها امکان پذیر است. هدف اصلی در این مطالعه بررسی جذب فرمالدئید به کمک یک جاذب طبیعی (موی انسان) است. موی انسان جاذبی کم هزینه می باشد و به سادگی توسط روشی نظیر خاکستر سازی قابل دفع می باشد. همچنین بررسی تاثیر پارامترهای مهم بر جذب این ماده توسط موی انسان نیز در این تحقیق مورد توجه قرار گرفت.
در این مطالعه در شرایط آزمایشگاهی فاضلاب آلوده به فرمالدئید با غلظت و حجم معین در تماس با موی انسان قرار گرفت. با کمک اندازه گیری مقدار اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) فاضلاب قبل و بعد از تماس، درصد جذب فرمالدئید از محیط مشخص گردید. در این بررسی مقادیر بهینه pH، دما و زمان ماند نیز با کمک روش یک عامل در زمان مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت.
نتایج به دست آمده نشان داد که امکان جذب فرمالدئید توسط موی انسان وجود دارد. همچنین مشخص گردید که افزایش زمان ماند تا 15 ساعت می تواند منجر به افزایش راندمان جذب گردد. بهترین pH جهت جذب حداکثر فرمالدئید برابر با 7 بود و در نهایت افزایش دما نیز منجر به افزایش مقدار جذب فرمالدئید می گردید.
فرآیند جذب فرمالدئید توسط موی انسان از نوع جذب شیمیایی می باشد. در این تحقیق مشخص شد که با کمک موی انسان می توان در شرایط بهینه با راندمان به نسبت بالایی فرمالدئید موجود در محیط را از فاضلاب حذف نمود.

تشنج ناشی از تب یکی از شایع ترین مشکلات کودکان در سنین 5 ماهگی تا 6 سالگی می باشد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش بر آگاهی، نگرش و عملکرد مادران در خصوص پیشگیری از تشنج ناشی از تب در کودکان انجام شده است.
کارآزمایی بالینی روی 88 نفر از مادران دارای کودک زیر دو سال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی و درمانی شهر اصفهان، با تقسیم تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل انجام شد. داده ها با پرسش نامه در دو زمان قبل و 1 ماه پس از مداخله آموزشی جمع آوری گردید. مداخله در 3 جلسه آموزشی به مدت 60 دقیقه انجام شد. اطلاعات با آزمون های آمار ی تجزیه وتحلیل گردید. میانگین سن مادران در گروه مداخله و کنترل به ترتیب 9/3±75/26 و 4±84/26 سال بود پس از مداخله آموزشی افزایش معنی داری در میانگین نمره آگاهی (001/0>P)، نگرش (04/0= P) و عملکرد (01/ 0 =P) مادران در گروه مداخله نسبت به زمان پیش از مداخله آموزشی ایجاد شد. همچنین تغییر معنی داری در میانگین متغیر های ذکر شده قبل و پس از مداخله آموزشی در گروه کنترل دیده نشد.
مداخله آموزشی با هدف کنترل تب به منظور پیشگیری از تشنج ناشی از تب در کودک زیر دو سال توانسته است با افزایش آگاهی و نگرش مادران سبب بهبود عملکرد آنان نیز شود.

فاکتورهای موثر در ایجاد اختلالات اسکلتی- عضلانی ازجمله کمردرد از مباحث مهم دانش ارگونومی می باشد هدف این تحقیق بررسی رابطه شدت ناراحتی در ناحیه کمر با دو فاکتور عامل کمردرد شغلی- عوامل خطر ارگونومیکی و عوامل روانی- اجتماعی- که در پرستاران بخش اورژانس افزایش بالایی دارند، بود.
این مطالعه مقطعی بر روی 120 نفر از پرستاران بخش اورژانس سه بیمارستان در اصفهان انجام شد. در این تحقیق برای ارزیابی روزانه عوامل شغلی روانی- اجتماعی، عوامل خطر ارگونومیکی و شدت ناراحتی کمر به ترتیب از پرسش نامه معتبر محتوای شغلی(Job Content Questionnaire)، چک‍‍‍ لیست شناسایی خطرات ارگونومیکی (NIOSH، 1994) و پرسش نامه نوردیک استفاده شد. سوالات در پایان هر روز کاری به مدت پنج هفته از افراد پرسیده شدند. اطلاعات با آزمون آماری Spearman، Mann-Whitney، اسمیرنوف کولوگروف و نرم افزارSPSS18/PASW تجزیه وتحلیل گردید.
نیاز کار، ماهیت شغل، تقابل اجتماعی با شدت ناراحتی کمر رابطه معنی داری داشتند (P-value<0.05). درحالی که میان آزادی تصمیم گیری با شدت ناراحتی کمر رابطه وجود نداشت. همچنین رابطه میان شدت ناراحتی کمر و عوامل خطر ارگونومیکی معنی دار بود (P-value<0.05).
این مطالعه نشان داد که با کاهش تقابل اجتماعی و افزایش نیاز کاری، ماهیت شغل و عوامل خطر ارگونومیکی، شدت ناراحتی کمر در پرستاران بخش اورژانس افزایش می یابد. بنابراین به منظور کاهش شدت ناراحتی کمر در پرستاران، باید علاوه بر فاکتورهای ارگونومیکی، عوامل روانی اجتماعی را نیز مد نظر قرار داد.

امروزه با افزایش جمعیت، آب های سطحی از مهم ترین منابع مورد استفاده برای مصارف خانگی و صنعتی می باشند، که جهت تصفیه متداول این آب ها از مواد منعقد کننده استفاده می شود. منبع تامین آب آشامیدنی بخشی از شهر ارومیه، رودخانه شهر چای است. از این رو، هدف این تحقیق بررسی امکان کاربرد پلی آلومنیوم کلراید در تصفیه خانه آب شماره 1 ارومیه و بررسی اثرات بهداشتی آن بود.
در این مطالعه توصیفی– مقطعی، نمونه برداری در فصل بهار انجام شد و با استفاده از دستگاه جار تست، غلظت های مختلفی از ماده منعقد کننده PACl (Poly Aluminum Chloride) به نمونه ها افزوده شد، تا مناسب ترین غلظت آن به دست آید. در این آزمایشات همچنین مقادیر pH، کدورت، قلیاییت و مقادیر آلومینیوم باقیمانده نیز مورد آزمایش قرار گرفت.
بر اساس نتایج حاصل از آزمایشات، غلظت آلومینیوم باقیمانده در محدوده (5 تا 20 mg/lit) PACl مصرفی، حداکثر mg/lit 29/0 و در محدوده مصرفی (20 تا mg/lit 40)، حداکثر 5/0 mg/lit بود. همچنین راندمان حذف کدورت در محدوده کمتر از NTU 100، در حدود 78 تا 98 درصد و در محدوده بیشتر از NTU 100، بالاتر از 99 درصد به دست آمد؛ به طوری که با افزایش کدورت، حذف آن بهتر صورت گرفته است.
به دلیل غلظت کم مورد نیاز PACl و در نتیجه تولید اندک لجن، مصرف قلیاییت، کم و کاهش اندک pH، کاربرد PACl اقتصادی بوده، از نظر بهداشتی نیز در غلظت های کمتر از 20 mg/lit، آلومینیوم باقیمانده کمتری داشت، ولی در غلظت های بالاتر از 20 mg/lit آلومینیوم باقیمانده ایجاد کرده، از لحاظ بهداشتی و ارتباط مشکوک آن با بیماری آلزایمر، نامناسب می باشد.

حیوان گزیدگی یکی از معضلات و مشکلات بهداشت عمومی است که بالقوه خطر ایجاد بیماری هاری را دارد. این پژوهش با همه گیر شناسی حیوان گزیدگی در شهرستان آق قلا در طی سال های 1388-1379 انجام گرفت.
پژوهش حاضر توصیفی از نوع مقطعی می باشد. تعداد13142 موردحیوان گزیدگی ثبت شده در مرکز درمان هاری شهرستان آق قلا به روش سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات از طریق دفاتر ثبت مشخصات افراد مراجعه کننده به مرکز هاری شهرستان آق قلا بود. داده های جمع آوری شده از طریق آمارتوصیفی به صورت توزیع فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و آزمون کای اسکوئر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
تعداد 13142 مورد حیوان گزیده ثبت شده 9479 نفر (1/72درصد) مرد و 3663 نفر (9/27 درصد) زن بودند. اکثریت آنان (1/72 درصد) مرد بودند. میانگین و انحراف معیار مصدومین 8/17±0/25 سال و اکثریت آنان (84 درصد) ساکن روستا بود. اکثریت موارد گزش باتعداد 12893(8/97 درصد) توسط سگ بوده و 6/69 درصد موارد در پا اتفاق افتاده بود. از نظر شغل دانش آموزان با 9/28 درصد بیشترین فراوانی را داشت. بیشترین فراوانی گزش در فصل بهار بود (8/28 درصد). میانگین بروز 1222 در یک صد هزار نفر محاسبه گردید. بیشترین میزان بروز با 1678 در یک صدهزارنفر در سال 1383 و کمترین آن با 1005 در یک صدهزار نفر مربوط به سال 1388 بود.بین فصل و تعداد گزش ارتباط معنی داری وجود داشت. (P<0.05).
میزان بروز حیوان گزیدگی در شهرستان آق قلا نسبت به دیگر مطالعات انجام شده در نقاط مختلف کشور بسیار بالا است. با توجه به صرف هزینه های زیاد ناشی از تزریق واکسیناسیون و سرم ضدهاری اقدامات لازم جهت کاهش این معضل ضروری به نظر می رسد.

مطالعات گوناگون نشان دادند که دریافت ریز مغذی های مختلف در جانبازان جنگ تحمیلی متفاوت با مقدار توصیه شده روزانه می باشد. در نتیجه جانبازان در معرض خطر سوء تغذیه قرار دارند.
این تحقیق یک مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود. افراد مورد بررسی 106 نفر و جمعیت مورد مطالعه جانبازان با درصد جانبازی بالای 10 درصد شهر اصفهان بود. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسش نامه های فرم اطلاعات عمومی و یادآمد 2 روزه خوراک انجام شد. بررسی داده ها با نرم افزار تغذیه ای 4N و نرم افزار آماری 10SPSS انجام شد.
در این مقاله به بررسی میانگین دریافت ریز مغذی ها و شاخص های تن سنجی در افراد جانباز پرداخته شد. همچنین مقایسه میانگین دریافت ریز مغذی با مقادیر توصیه شده (RDA) و مقایسه میانگین شاخص های تن سنجی با مقادیر استاندارد انجام شد. تعیین ارتباط بین مقدار دریافت ریز مغذی ها با شاخص های تن سنجی نیز انجام شد.
با توجه به یافته های مطالعه دریافتیم که الگوی دریافت غذایی جانبازان نیاز به اصلاح دارد. دریافت برخی از ریز مغذی ها کمتر از میزان توصیه شده بود با توجه به یافته های مربوط به شاخص های تن سنجی و ترکیب بدن در این گروه که نشان می دهد میزان چربی کل بیش از حد نرمال است، مشخص می شود که فعالیت بدنی منظم نقش مهمی برای ارتقای سلامتی این افراد دارد.

در زایمان های سزارین، مرگ و میر مادر به طور چشمگیری افزایش می یابد. علل اصلی مرگ شامل آندومیومتریت، خونریزی، عفونت دستگاه ادراری و ترومبوآمبولیسم می باشد. میزان شیوع سزارین در اصفهان در سال 1387 به 4/52 درصد و در خمینی شهر به 54 درصد رسیده است و این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت برای سال 2010 هدف را 15 درصد بیان نموده است. هدف از این مطالعه تعیین عوامل موثر بر انتخاب نوع زایمان می باشد.
پژوهش به صورت مقطعی در بین 190 نفر از زنانی که در سه ماهه نخست سال 1387 زایمان کرده بودند صورت گرفت. اطلاعات از طریق پرسش نامه و با انجام مصاحبه تکمیل گردید و از آزمون های t-testمستقل، کای اسکویر، آزمون همبستگی اسپیرمن و همبستگی پیرسون استفاده شد و 05/0 < P معنی دار تلقی گردید.
نتایج نشان دادند که میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی در زنان با زایمان طبیعی3/2 ± 71 و در زنان با سزارین 2 ± 6/62 و میانگین و انحراف معیار نمره نگرش در زنان با زایمان طبیعی 1 ± 5/51 و در سزارین 8 ± 7/45 است، همچنین آزمون t-test تفاوت بین دو گروه را معنی دار نشان داد. توزیع فراوانی عوامل موثر در انتخاب نوع زایمان نیز بر حسب نوع زایمان تفاوت معنی دار نشان داد.
علاوه بر آگاهی و نگرش، فاکتورهای دیگری نیز در انتخاب نوع زایمان موثر هستند که از آن جمله می توان پزشک، همسر، دوستان و اعتقادهای شخصی را نامبرد. بنابراین با افزایش میزان آگاهی و بهبود نگرش مادران، می توان در جهت کاهش میزان سزارین گام برداشت.

عدم رعایت اصول بهداشتی در هنگام نگه داری، انتقال، فرآوری و مصرف مواد غذایی می توانند سبب فساد زود هنگام و ایجاد ضررهای اقتصادی و نیز ایجاد بیماری های عفونی در مصرف کننده گردد. در این تحقیق آبمیوه های موجود در مراکز تهیه و توزیع شهر ایلام در سال 1389 از نظر وجود اشرشیاکلی و تعداد کلیفرم، باکتری هوازی، استافیلوکوکوس آرئوس، کپک و مخمر مورد بررسی قرار گرفت، تا زمینه ای جهت کنترل بهتر آلودگی ها فراهم گردد.
این بررسی یک مطالعه توصیفی- مقطعی بود. از حدود 30 آبمیوه فروشی شهر ایلام در نیم سال اول سال 1389 یک نمونه برداشت شد. حجم نمونه برداشتی 250 میلی لیتر بود، که در شرایط استریل و در دمای 4 درجه سانتی گراد در مدت کمتر از 6 ساعت به آزمایشگاه میکروبیولوژی منتقل گردید و بلافاصله مورد آزمایش قرار گرفتند. داده ها پس از گردآوری با نرم افزار Excel تجزیه و تحلیل گردید.
نتایج این مطالعه نشان داد که حدود 60 درصد نمونه های مورد مطالعه به اشرشیاکلی، 33/73 درصد نمونه ها به کلیفرم، 66/46 درصد نمونه ها به باکتری های هوازی، 33/73 درصد نمونه ها به استافیلوکوکوس آرئوس و 33/63 درصد به مخمر آلوده بوده اند. هیچ گونه آلودگی از نظر کپک در نمونه ها مشاهده نشده است.
طبق استاندارد اداره نظارت بر مواد غذایی، آبمیوه های آماده مصرف در آبمیوه فروشی ها نبایستی اشرشیا کلی و استافیلوکوکوس آرئوس داشته باشند و حد مجاز کلیفرم، باکتری هوازی، کپک و مخمر به ترتیب 102، 105 × 5، 103، 104 در میلی لیتر آبمیوه می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان آلودگی آبمیوه های مورد مطالعه بالا می باشد. از این رو نظارت و کنترل دقیق بر مواد غذایی بیش از پیش تاکید و پیشنهاد می گردد.

استخرهای شنا به دلیل استفاده مداوم و همچنین شرایط بهداشتی متفاوت افراد استفاده کننده ممکن است مکانی مناسبی برای انتقال انواع بیماری ها باشد. این موضوع از نگرانی های مهمی است که همیشه از نقطه نظر بهداشتی مطرح بوده است.
در این تحقیق توصیفی، نمونه گیری به صورت غیراحتمالی هدف دار انجام شد. مرکز بهداشتی و درمانی شماره یک اصفهان با 19 مرکز بهداشتی و درمانی و 416832 نفر جمعیت، در مجموع 19استخر را تحت پوشش دارد. با بررسی های انجام شده، 16استخر مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات لازم به صورت میدانی و همچنین با استفاده از اطلاعات مستند شده در مرکز بهداشتی و درمانی فراهم شدند.
استخرهای مورد بررسی 50 درصد دولتی و 50 درصد به صورت خصوصی بودند.استخرهای مورد بررسی 63 درصد سر پوشیده و 37 درصد رو باز بودند. از مجموع 16استخر، 63 درصد دارای سیستم تصفیه می باشند و 37 درصد سیستم تصفیه آب ندارند. توزیع مکانیاستخرها در محدوده مورد مطالعه توزیع مناسبی نیست و از مجموع 19 مرکز بهداشتی و درمانی، 9 مرکزاستخری در محدوده آن ها وجود ندارد در حالی که این 9 مرکز، وسعتی بیش از 50 درصد و جمعیتی معادل 206743 نفر را دارا می باشند. یک ازاستخرها استاندارد لازم از نظر رعایت فاصله از بزرگراه را نداشت.
بررسی کامل در مورد شرایط بهداشتی و فضائیاستخرها و برآورد تعداداستخر مورد نیاز مبتنی بر افراد، در محدوده مرکز بهداشتی شماره یک اصفهان ضروری می باشد. همچنین تهیه بانک اطلاعاتی کامل با استفاده از نرم افزار GIS که بتواند در اختیار محققین قرار گیرد، مورد نیاز است.

کمپوست یک روند تدریجی در طبیعت است که به وسیله آن مواد آلی با حضور هوا توسط میکروارگانیسم ها و قارچ ها تجزیه می شوند و حاصل آن کود با ارزشی است که می تواند در جاهای مختلف و حتی در باغچه های خانگی مورد استفاده قرار گیرد. به دلیل اهمیت کمپوست خانگی، از آن به عنوان ثروتی که دیده نمی شود، اشاره شده است. با توجه به اهمیت کمپوست به جا است که دستورالعمل ها و استانداردهای کمپوست مورد بررسی قرار گیرد.
در این مقاله مروری بر دستورالعمل ها و استانداردهای کیفی کمپوست صورت گرفته است و به استانداردها و حد مجاز غلظت عناصر در کمپوست اشاره و مقایسه صورت گرفته است.
رعایت استانداردها به منظور کنترل کیفیت محصول نهایی حاصل از فرایند تولید کمپوست، حایز اهمیت می باشد. تطابق پارامترهای کنترل کیفی کود نهایی با استانداردها، سبب می گردد که محصولی مناسب به بازار فروش عرضه گردد. ضمن این که از اثرات نامطلوب محصول بر محیط زیست، چرخه غذایی و غیره نیز جلوگیری می شود.