فهرست مطالب

تاکسونومی و بیوسیستماتیک - سال دوم شماره 3 (پیاپی 4، پاییز 1389)

نشریه تاکسونومی و بیوسیستماتیک
سال دوم شماره 3 (پیاپی 4، پاییز 1389)

  • 110 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1389/09/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • سخن سردبیر
    صفحه 0
  • علی اکبر احسانپور، بهرخ شجاعی، فاطمه رستمی صفحه 1
    استفاده از نشانگرهای پروتئینی در جدا سازی ارقام پسته به عنوان یک منبع ارزشمند غذایی بسیار مهم است. در این مطالعه الگوی پروتئین های جنین های چهار رقم پسته ایرانی، شامل׃ اکبری، احمدآقایی، فندقی و کله قوچی با استفاده از روش SDS-PAGE بررسی گردید. حضور باندهای پروتئینی با وزن مولکولی تقریبی 45 و 90 کیلو دالتون در الگوی پروتئینی محورهای جنینی، به ترتیب در ارقام کله قوچی و اکبری و غیاب باندهای پروتئینی با وزن مولکولی تقریبی 30 و 20 کیلودالتون در الگوی پروتئینی لپه ها به ترتیب در ارقام کله قوچی و اکبری می تواند به عنوان نشانگر های پروتئینی برای این ارقام پسته معرفی شود. از سوی دیگر، بیان حداکثر باند 45 کیلو دالتونی در الگوی پروتئینی لپه ها، می تواند نشان دهنده یک نشانگر پروتئینی برای رقم احمدآقایی باشد
    کلیدواژگان: الکتروفورز، پسته، جنین، شناساگر پروتئینی
  • محمدرضا اشرف زاده، محمود کرمی، جمشید درویش، طیبه شاهی، طاهر قدیریان صفحه 11
    پژوهش حاضر، به منظور بررسی و مقایسه صفات ظاهری، جمجمه ای و دندانی و نیز مطالعه برخی ویژگی های بوم شناختی گونه جربیل بلوچی (Gerbillus nanus) در سه منطقه (منطقه حفاظت شده گنو، شهرستان میناب و جزیره قشم) واقع در محدوده استان هرمزگان انجام گرفته است. به این منظور، تعداد 41 نمونه جربیل بلوچی با استفاده از تله های زنده گیر، از گستره زیستگاه های سه منطقه یاد شده جمع آوری گردید. تمامی نمونه های به دست آمده از محدوده مطالعاتی صرفا در ارتفاعات کمتر از 700 متر به دام افتادند. نتایج بررسی ها درصد بالای شب فعال بودن گونه را نشان می دهد. پس از جمع آوری نمونه ها، تعداد پنج صفت ظاهری و 15 صفت جمجمه ای و دندانی برای تمامی نمونه های به دست آمده اندازه گیری و در ادامه نسبت های تمامی اندازه ها به طول سر و بدن محاسبه شد. برای بررسی وضعیت نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف استفاده گردید. برای تمامی اندازه ها و نسبت ها، آمار توصیفی محاسبه شد. نتایج نشان داد که در 12 صفت از 20 صفت بررسی شده، نمونه های منطقه حفاظت شده گنو از نمونه های دو منطقه دیگر بزرگتر هستند. همچنین در 18 نسبت از 21 نسبت اندازه گیری شده نمونه های جزیره قشم بزرگتر از نمونه های دو منطقه دیگر بودند. این در حالی است که نمونه های جزیره قشم در تعداد 14 صفت اندازه گیری شده دارای میانگین های کوچکتری از دو منطقه دیگر هستند. به منظور نشان دادن اختلاف های معنی دار میان اندازه ها و نسبت های به دست آمده جمعیت های سه منطقه از آنالیز One-Way ANOVA استفاده گردید. در ضمن، برای مقایسه میانگین های گروه ها از آزمون دانکن استفاده شد. نتایج این تحلیل-ها نشان داد که تعداد شش صفت از 20 صفت اندازه گیری شده و 14 نسبت از 21 نسبت مورد بررسی در میان جمعیت های سه منطقه دارای اختلاف های معنی دار هستند. در مجموع، نتایج مطالعه حاضر احتمال وجود تغییرات درون گونه ای را در جمعیت های سه منطقه تایید می کند.
    کلیدواژگان: جربیل بلوچی، تغییرات درون گونه ای، استان هرمزگان
  • ناهید سادات عمادی، منیژه پاکروان فرد، طیبه امینی صفحه 25
    Ranunculus L. یکی از بزرگترین جنسی های تیره Ranunculaceae با 600 گونه است. به دلیل وجود تنوع ریختی در بین افراد و جمعیت های یک گونه و پلی مورفیسم در صفات، تاکسونومی این جنس همیشه با مشکلاتی همراه بوده است. با توجه به با ارزش شناخته شدن صفات نکتاری در مطالعات پیشین، در این پژوهش سعی شد تا این گروه از صفات در گونه های یک ساله آلاله بررسی شوند. نمونه های مورد استفاده به صورت هرباریومی در اختیار قرار گرفتند. در بین گونه های یکساله Ranunculus دو تیپ کاملا متفاوت از نکتار دیده شد: 1- به صورت نعل اسبی (Horseshoe type) درRanunculus؛ 2- به صورت پولک یا فلس (Scale) در سایر گونه-ها که خود دارای اشکال مختلف هستند. برای فهمیدن اندیس تفاوت از آنالیز واریانس (ANOVA) استفاده شد. نتایج حاصل در این مطالعه نیز نشان داد که این صفت در کنار سایر صفات، دارای ارزش تاکسونومیک است.
    کلیدواژگان: آلاله، یک ساله، ایران، پولک نکتاری
  • مسعود رنجبر، ثمینه نوری، رؤیا کرمیان صفحه 33
    در این تحقیق، ویژگی های ریخت شناختی و گرده شناختی جمعیت های مختلف 5 گونه متعلق به گروه گون های برگ ساده از بخش Incani DC. در ایران مطالعه گردید. نتایج نشان داد که تاکسون های مورد مطالعه در دو گروه قرار می گیرند. همچنین عدد کروموزومی و رفتار میوزی در 3 جمعیت از دو گونه متعلق به این گروه بررسی گردید. همه تاکسون های مورد مطالعه دیپلویید بوده و عدد پایه کروموزومی آنها برابر 8 است (16=x2=n2). گرچه در گونه های مورد مطالعه، کروموزوم ها رفتار منظمی طی میوز نشان دادند، لیکن برخی ناهنجاری ها مانند کروموزوم های سرگردان و جدا افتاده در آنافاز/تلوفاز I و II و دیاکینز/متافاز I، سیتومیکسی در آنافاز/تلوفاز I و II، میکرونوکلئوس در تلوفاز II، سلول های چندقطبی در تلوفاز II، سلول های دوهستکی در پروفاز I و چسبندگی کروموزوم و پل ها در آنافاز I و تلوفاز II مشاهده گردید.
    کلیدواژگان: بخش Incani DC، _ ریخت شناسی، گرده شناسی، گون، میوز
  • آزاده اخوان، حجت الله سعیدی صفحه 47
    جو زراعی و جو خودرو به عنوان دو زیرگونه از گونه Hordeum vulgare L.، جزو خزانه وراثتی اولیه برای جنس Hordeum در نظر گرفته شده اند. جو خودرو تاکسون اجدادی جو زراعی محسوب می شود که خود، محصول زراعی مهمی در سطح جهان است و از نظر اقتصادی مهم ترین محصول بعد از گندم به شمار می رود. مطالعات کاریوتیپی در 30 جمعیت متعلق به گونه H. vulgare به منظور تعیین روابط خویشاوندی و تنوع بین جمعیتی انجام گرفت. بر اساس پارامترهای ارزیابی شده، جمعیتی متعلق به جو خودرو (زیرگونه spontaneum) از غرب کشور متقارن ترین کاریوتیپ و جمعیتی دیگر متعلق به زیرگونه زراعی (vulgare) از شمال غرب کشور نامتقارن ترین کاریوتیپ را نشان داد. با توجه به اینکه کاریوتیپ های متقارن ابتدایی تر از کاریوتیپ های نامتفارن هستند، جمعیت های متعلق به جو خودرو از غرب کشور، با متقارن ترین کاریوتیپ نسبت به جمعیت های جو زراعی سایر مناطق ایران ابتدایی تر در نظر گرفته می شوند. بر اساس نتایج این مطالعه، ضریب تنوع پذیری طولی کروموزوم در زیرگونه spontaneum بیشتر از زیرگونه vulgare است. بنابراین، جمعیت های متعلق به زیرگونه spontaneum نسبت به زیرگونه vulgare از نظر تکاملی قدیمی تر و متنوع تر بوده که می تواند با سازگاری به شرایط متنوع محیطی مرتبط باشد. نتایج این بررسی پیشنهاد می کند که بررسی تقارن کاریوتیپی می تواند ابزار مفیدی برای تعیین روابط خویشاوندی و تنوع جمعیتی در جو محسوب شود.
    کلیدواژگان: Hordeum vulgare، ایران، جو خودرو، سیتولوژی، مرکز پیدایش
  • سحر سنندجی، ولی الله مظفریان صفحه 59
    منطقه سارال با وسعت 1000 کیلومتر مربع، در استان کردستان و شمال غرب شهر سنندج واقع شده است. مرتفع ترین نقطه محدوده مطالعاتی قله کوه شیخ بیان با ارتفاع 2895 متر از سطح دریا و پست ترین آن روستای دویسه با ارتفاع 1600 متر از سطح دریا است. نتایج حاصل از مطالعات ترکیب رستنی ها، وجود 536 گونه گیاهی متعلق به 285 جنس و 59 تیره را نشان می دهد. بزرگترین تیره های گیاهی از نظر تعداد گونه، تیره های پروانه آسا (Papilionaceae) و کاسنی (Asteraceae) هر یک با 66 گونه هستند و بزرگترین جنس از لحاظ تعداد گونه جنس گون (Astragalus L.) از تیره پروانه آسا با 30 گونه است. طیف اشکال زیستی گیاهی غالب منطقه همی کریپتوفیت با 49 درصد است و سایر اشکال آن به ترتیب فراوانی تروفیت ها 27 درصد، ژئوفیت های پیازدار 6 درصد، فانروفیت ها 5 درصد، ژئوفیت های غده دار، ژئوفیت های ریزوم دار و کامه فیت ها هر کدام 4 درصد هستند.
    کلیدواژگان: ایران، سارال، فلور، کردستان
  • فاطمه ابیوردی، مریم کشاورزی، مصطفی اسدی، مهوش سیفعلی صفحه 85
    جنس Aeluropus از غلات چند ساله ریزوم دار، با 5 گونه در جهان، تنها جنس از قبیله Aeluropodeae است. به علت وجود گونه های دو رگه و زیر گونه های احتمالی که تاکنون صفات مشخصی برای آنها ارائه نشده است، شناسایی گونه های Aeluropus دارای مشکلات فراوانی است. در این پژوهش 23 واحد جمعیتی از گونه های مختلف Aeluropus در ایران از نظر ساختار ریختی با استفاده از 26 صفت کمی و 22 صفت کیفی بررسی شده اند. با بررسی صفات ریخت شناسی، جمعیت هایی که فرم های حد واسط دو گونه A. littoralis و A. lagopoides را نشان می دادند، مشخص گردیدند. بررسی های آماری چند متغیره شامل تجزیه خوشه ایو رسته بندی بر روی صفات ریختی با استفاده از نرم افزار SPSS Ver 9.1 انجام شد. با استفاده از صفات کمی و کیفی ریخت شناختی میزان نزدیکی گونه ها نسبت به یکدیگر مشخص گردید. نتایج تجزیه و تحلیل های آماری وجود 4 گونه مجزا از Aeluropus و نیز جمعیت های حد واسط (از دو گونه A. littoralis و A. lagopoides) را در ایران تایید می کنند. با استفاده از نتایج حاصل از مطالعات ریختی و صفات افتراقی به دست آمده، کلید شناسایی جدیدی برای گونه های این جنس در ایران تهیه گردید.
    کلیدواژگان: Aeluropus، ایران، تجزیه خوشه ای، تنوع ریختی، کلید شناسایی
|
  • Ali Akbar Ehsanpour, Behrokh Shojaie, Fatemeh Rostami Page 1
    Identification of protein marker for Pistachio cultivars, as a valuable source of food is important. In this study, the protein patterns of embryo from four pistachio cultivars including Akbari, Ahmad Aghaei, Fandoghi and Kaleghouchi were analyzed using SDS-PAGE. The presence of protein bands about 90 and 45 killo dalton (kd) in protein pattern of embryonic axes in cultivars Kaleghouchi and Akbari respectively and the absence of protein bands with approximate molecular weight 30 and 20 kd in protein pattern of cotyledons in cultivars Kaleghouchi and Akbari respectively can be used as protein markers for these pistachio cultivars. On the other hand, the maximum expression level of bands 45 kd in protein pattern of cotyledons could be indicative of a protein marker for cultivar Ahmad Aghaei.
  • Mohammad Reza Ashrafzadeh, Mahmoud Karami, Jamshid Darvish, Taybe Shahi, Taher Ghadirian Page 11
    In the present study three populations of Baluchistan Gerbil (Gerbillus nanus) from different localities of Hormozgan Province (Geno Protected Area, Minab County and Qeshm Island) were compared according to morphometrical and ecological characters. 41 specimens of adult G. nanus were collected by live traps (Sherman traps, Havahart Traps and Locally made traps) from the above-mentioned regions. Although we conducted field studies from 0 height to 2300 meters in these regions, specimens of the G. nanus were caught only in height 700>. According to our field observations, this species is nocturnal. At first, five external, 15 cranial- dental characters were measured and then ratios of measured characters to head and body length were calculated. The normality of data was computed by Kolmogorov- Smironov test. Descriptive statistics were calculated for characters and ratios. The results showed that average of 12 characters from 20 characters in Geno specimens was greater than the other two. Also, the average of 18 ratios from 21 ratios in Qeshm specimens was greater than that the other two. But, the average of 14 characters in Qeshm specimens was lower than those two others. Significance was tested using one-way ANOVA followed by a Duncan test. The results showed that there were significant differences in six from 20 characters and 14 from 21 ratios in three regions.
  • Nahid Emady, Maneezheh Pakravan Fard, Tayebeh Amini Page 25
    Ranunculus L. is one of the largest genera in Ranunculaceae with 6oo species. Because of high variability and polymorphism among different individuals and populations of certain species, taxonomy of this genus has always been problematic. Previous research showed that characters of nectar scale was a suitable character in separate species. Main aim of present work was to revise these characters in annual species of Ranunculus. We studied herbalial specimens or fresh material. Different shapes of nectar were observed such as Horseshoe type in R. dolosus, R. sceleratus and in the other species, scale with different shapes. To find out the significant differences in the characters, we used Analysis of Variance (ANOVA test). This study showed that these characters possessed taxonomical value in annual Ranunculus.
  • Massoud Ranjbar, Samineh Nouri, Roya Karamian Page 33
    In this investigation, morphological pollen characteristics of different populations of 5 species belonging to simple-leaved group of Astragalus sect. Incani DC. in Iran were studied. Results showed that all studied taxa formed two groups. In addition, chromosome number and meiotic behavior were studied in 3 populations belonging to two species of this group. All taxa were diploid and had the basic chromosome number of 2n = 2x = 16. Although the taxa represented regular meiosis, but some abnormalities such as laggard and fragmented chromosomes in anaphase/telophase I and II and diakinesis/methaphase I, cytomixis in anaphase/telophase I and II, multipolar cells in telophase II, binucleouli cells in prophase I and bridges in anaphase I and telophase II were obseved.
  • Azadeh Akhavan, Hojjatollah Saeidi Page 47
    Barley (Hordeum vulgare L.) including cultivated (subsp. vulgare L.) and its wild relative (subsp. spontaneum C. Koch) is considered as the primary gene pool of Hordeum. Wild barley is the progenitor of cultivated barley which is a major crop in the world and economically is the most important species after bread wheat karyotypic studies were performed in 30 wild/cultivated populations of H. vulgare. To look for their relationships and diversity among populations. Based on the results of all the analyzed factors, the most symmetric karyotype was observed in one population belonging to subsp. spontaneum collected from the West and the most asymmetric one observed in a population belonging to subsp. vulgare from the Northwest region. Because the symmetric karyotypes are considered to be more primitive than asymmetric ones, the Western populations of wild barley with the most symmetric karyotype, can be considered as the oldest populations relating to the subsp. vulgare from other regions. Based on the results of this study the coefficient of variability of chromosome length in subsp. spontaneum was higher than that of the subsp. vulgare. Therefore, subsp. spontaneum is primitive and more diverse than subsp. vulgare that can be related to the adaptability of wild barley populations with the highly variable ecological conditions. The results of this study suggest that the karyotype symmetry analysis can be a useful tool to evaluate relationships and diversity of barley populations.
  • Sahar Sanandaji, Valiollah Mozaffarian Page 59
    Saral with 1000 square kilometers is located in Kurdistan province, north-west of Sanandaj city. The highest elevation of the Saral area is Sheykh-Bayan Mountain with 2895 meters and the lowest is Doueiseh village with 1600 meters height above see level. The final results of the studies on floras showed 536 plant species which belonged to 285 genera and 59 families. The largest plant families, in terms of number of species was Papilionaceae and Asteraceae with 66 species and the largest genus, in terms of species was Astragalus L. from Papilionaceae family with 30 species.The largest life forms in the Saral area belonged to Hemicryptophytes with %49 of all species and the other forms included: Therophytes 27%, Bulbous Geophytes 6%, Phanaerophytes 5%, Tuberous Geophytes, Rhizomatose Geophytes and Chamaephytes each 4%.
  • Fatemeh Abivardi, Maryam Keshavarzi, Mostafa Assadi, Mahvash Seifali Page 85
    Aeluropus as a perennial and rhizomatous grass with 5 species in the world is the only member of Aeluropodeae. Due to the presence of hybrids taxa and some subspecies, effective diagnostic features provided for their classification have been insufficient. Aeluropus identification has a lot of problems. In this project 23 accessions of Aeluropus from different localities of Iran have been studied using 26 qualitative and 22 quantitative morphological features. Some accessions with intermediate morphological characters were found between A.littoralis and A. lagopoides. Multivariate statistical analysis comprises Cluster analysis and Ordination was done by use of SPSS ver. 9.1. Software. Species relationships were evaluated by use of qualitative and quantitative morphological features. Results of statistical analysis showed that there were clearly four different species in this genus in Iran and some intermediate accessions too. An identification key based on studied morphological diagnostic characters was provided for members of this genus in Iran.