مجله دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
پیاپی 40 (تابستان 1390)

بیشترین علل مرگ و میر و ناتوانی در افرادی که دچار ضربه به سر می شوند، مربوط به هماتوم های اپی دورال و ساب دورال می باشد. در سه دهه اخیر با توجه به بهبود نحوه نجات و پایش بیماران پس از عمل جراحی و ارتقاء مراقبت های ویژه، پیامدهای حاصل از درمان به مراتب بهبود یافته است. مطالعه حاضر به بررسی عواملی می پردازد که می توانند بر پیامدهای حاصل از درمان بیماران دچار هماتوم های اپی دورال و ساب دورال تاثیرگذار باشد.
پرونده تعداد 109 نفر از بیماران بستری شده بین سال های 86-81 در بیمارستان فاطمی اردبیل به علت هماتوم های اپی دورال و ساب دورال مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش آمار توصیفی و برای بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون آماری کای دو در نرم افزار آماری SPSS 16 استفاده گردید.
شصت و نه نفر (63%) از بیماران هماتوم اپی دورال و 40 نفر (37%) هماتوم ساب دورال داشتند. میانگین سنی بیماران 33 سال، میانگین نمره هوشیاری بدو ورود بیماران 10 و میانگین روزهای بستری در بخش جراحی و در آی سی یو به ترتیب 6 و 8 روز بود. 92 نفر از بیماران مرد (84%) و 17 نفر زن (16%) بودند. بر اساس سیستم گلاسکو، پیامد حاصل از درمان 76 نفر (70%) از بیماران مساعد و 33 نفر (30%) نامساعد بود. 9 نفر (13%) از بیماران دچار هماتوم اپی دورال و23 نفر (53%) از بیماران دچار هماتوم ساب دورال، فوت شدند.
بر اساس نتایج مطالعه نوع ضایعه (هماتوم اپی دورال یا ساب دورال)، سن، مدت زمان بستری در بخشICU وGCS بدو ورود برروی پیامد هماتوم های حاد تاثیر داشتند.

عفونت های بیمارستانی، میزان مرگ و میر وطول مدت بستری را افزایش می دهد و باید به عنوان یک مشکل مخاطره آمیز سلامت مد نظر قرار گیرند. هدف از مطالعه حاضر بررسی ریسک فاکتورها و مقاومت باکتریایی در عفونت های بیمارستانی در بخش های مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) و کودکان (PICU) در بیمارستان های مرکز طبی کودکان و بهرامی می باشد.
مطالعه به صورت توصیفی مقطعی و آینده نگر از ابتدای مهر ماه 1386 تا پایان شهریور ماه 1387 در بخش های NICU و PICU بیمارستان های مرکز طبی کودکان و بهرامی تهران انجام گرفت. بیمارانی که پس از 48 ساعت بعد از بستری دچار علائم عفونت شده بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. عوامل عفونی توسط آزمون های استاندارد میکروب شناسی شناسایی شدند و حساسیت میکروبی به آنتی بیوتیک ها با استفاده از روش انتشار در آگار صورت گرفته و عوامل خطر شامل نوع بیمارستان، نوع بخش، سابقه بستری، نقص ایمنی، تب، کاتتر وریدی، کاتتر ادراری، ساکشن، تغذیه وریدی، شنت مغزی، عمل جراحی با تکمیل پرسشنامه جمع آوری و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
در این مطالعه مجموعا 70 بیمار به عفونت بیمارستانی دچار شده بودند بطوریکه شیوع عفونت های بیمارستانی 3/9% بوده و از نظر نوع آلودگی های میکروبی در بیماران مبتلا، سودوموناس آیروژنوزا 3/24% و کلبسیلا پنومونی 6/18% و اینتروباکتر 14/3% از شایع ترین باکتری های جدا شده در بیماران بودند. محل بیمارستان و استفاده از ساکشن و عمل جراحی از شایع ترین ریسک فاکتورهای مرتبط با عفونت های بیمارستانی بوده اند (05/0 > p).
یافته های ما نشان داد که محل بیمارستان و استفاده از ساکشن و همچنین نوع عمل جراحی از شایع ترین عوامل خطر و سودوموناس آئروژینوزا و کلبسیلا پنومونیه و اینتروباکتر از شایع ترین عوامل میکروبی بوده اند که نیازمند ارتقای فرآیند های مرتبط با آن به منظور بهبود وضعیت عفونت های بیمارستانی می باشند

لیشمانیا اینفانتوم به عنوان عامل لیشمانیوز احشایی است. لیشمانیا اینفانتوم براساس تعداد معدود تایپ ایزوآنزیم از انسان ها و سگ ها در منطقه کلیبر با وفور بالا دیده شده ولی تاکنون درباره آلودگی لیشمانیایی پشه خاکی های ناقل بیماری گزارشی منتشر نشده است. لذا این مطالعه با هدف تعیین آلودگی پشه خاکی های ناقل بیماری در منطقه انجام شد.
پشه خاکی ها با تله های چسبان و نورانی صید گردید. پس از تشریح پشه خاکی ها، سر و انتهای آن جهت شناسایی مورفولوژیکی گونه، و شکم و سینه آن جهت استخراج DNA مورد استفاده قرار گرفت. انگل لیشمانیا با استفاده از ژن ITS-rDNA ردیابی و پس از تعیین توالی شناسایی شد.
از مجموع 146 عدد پشه خاکی که مورد آزمایش قرار گرفت 9 مورد دارای آلودگی لیشمانیائی بوده است. بر اساس نتایج مطالعه حاضر، برای اولین بار سه گونه انگل لیشمانیا اینفانتوم، تروپیکا و میجر در پشه خاکی ها در منطقه کلیبر تشخیص داده شد. تنها یک مورد فلبوتوموس پرفیلیوی ناقل لیشمانیوز احشائی در این منطقه، آلوده به لیشمانیا اینفانتوم بود، که این یافته پس از تشخیص با Nested PCR و تعیین توالی ژن ITS-rDNA، انگل لیشمانیا مورد تایید قرار گرفت.
هرچند لیشمانیا تروپیکا و میجر بیش تر از لیشمانیا اینفانتوم در پشه خاکی ها در منطقه کلیبر یافت شدند ولی نمی توان نتیجه گرفت که این دو گونه لیشمانیا نیز از عوامل بیماری لیشمانیوز احشایی هستند زیرا یک عامل و یا ناقل بیماری دارای خصوصیات و ویژگی های متعدد می باشد که باید مد نظر قرار گیرد

از میان سیستم های مختلفی که در مکانیسم کنترل درد دخیل هستند، نقش سیستم اپیوئیدی در مهار درد دارای اهمیت زیادی می باشد. گیاه مرزنجوش در طب سنتی دارای خواص ضد دردی بوده و در برخی از مناطق ایران از جمله شمال و شمال غربی، گسترده شده است. تاکنون درباره ی مکانیسم دقیق اثر ضد دردی گیاه مرزنجوش گزارشی منتشر نشده است. از این رو در مطالعه حاضر، اثر تداخلی عصاره ی آبی مرزنجوش با آگونیست گیرنده های اپیوئیدی (مورفین) و آنتاگونیست آنها (نالوکسان) مورد بررسی قرار گرفته است.
در این مطالعه تجربی، 28 سر موش صحرایی نر، با محدوده وزنی200-250 گرم، استفاده شد (هر گروه 7 سر). موش ها با تزریق کتامین (mg/kg rat 80) و زایلازین (mg/kg rat 10) به صورت داخل صفاقی بیهوش شدند. کانول گذاری در ناحیه بطن چپ مغز با استفاده از دستگاه استریوتاکس و اطلس پاکسینوز انجام گرفت. جهت بهبودی 7-5 روز به حیوانات فرصت داده شد. در مطالعه پایلوت، دوز 3 μg/rat،i.c.v از عصاره به عنوان دوز ضد مؤثر دردی تعیین گردید. حیوانات به 4 گروه تقسیم شدند. گروه های کنترل (1 و 2) تجویز توام سالین (5/0 ml /rat.i.p)/ عصاره 3μg/rat،i.c.v یا سالین μl /rat.i.c.v 0/5)، گروه های اصلی: مورفین (mg/kg.i.p 2) / عصاره (3 μg/rat،i.c.v)، نالوکسان (mg/kg.i.p 1) / عصاره (3 μg/rat،i.c.v) صورت گرفت. سنجش درد با دستگاه Tail flick در دقایق 30،45،60،75،90،120 صورت گرفت. نتایج با نرم افزار SPSS و آزمون آماری Repeated Measurement و ANOVA بررسی گردید.
تجویز توام نالوکسان (mg/kg.i.p 1) به همراه عصاره موجب کاهش معنی داری در اثر ضد دردی عصاره گردید (p <0/05) همچنین، کاهش معنی داری در میانگین پاسخ تاخیری به محرک دردناک در زمان های 90 دقیقه و 120 دقیقه بعد از مداخله در مقایسه با گروه کنترل، در آزمون Tail-Flick مشاهده شد (p <0/01، p <0/05).
بر اساس یافته های مطالعه ی حاضر، می توان چنین نتیجه گیری کرد که حداقل قسمتی از اثرات ضد دردی عصاره آبی مرزنجوش از طریق گیرنده های اپیوئیدی میانجی گری می گردد.

بیماریابی و تشخیص زودرس تاخیر تکاملی در کودکان خصوصا کودکان پرخطر ضروری است. کودکانی که دارای سابقه یک یا چند عامل خطر در دوران قبل، حین یا پس از تولد هستند، شیوع بالاتر تاخیر تکامل نسبت به جمعیت عادی دارند. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت تکامل کودکان با سابقه بستری در بخش های مراقبت ویژه نوزادان انجام شده است.
در این مطالعه 114 کودک که سابقه بستری در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) داشته در گروه های سنی 4 تا 60 ماهه با پر کردن پرسشنامه ASQ توسط والدین آنها از نظر تکامل (در پنج حیطه برقراری ارتباط، حرکات درشت، حرکات ظریف، شخصی اجتماعی، حل مسئله) بررسی شدند. اطلاعات جمع آوری شده توسط نرم افزار SPSS با استفاده از شاخص های میانگین، انحراف معیار و درصد فراوانی و آزمون کای دو آنالیز شد.
از 114 مورد 1/71% پسر و 2/70% نارس بودند بیشترین علت بستری نارس بودن و میانگین وزن نوزادان 680 ± 2233 گرم بوده است. در حیطه برقراری ارتباط 2/20% حرکات درشت 5/17% حرکات ظریف 3/19% و حل مسئله 8/8% و شخصی اجتماعی 7/16% غیر طبیعی بودند. از کودکان مورد بررسی 5/67% موارد تکامل طبیعی داشته، 1/6% در کل حیطه های تکامل غیر طبیعی و 3/26% حداقل در یک حیطه غیر طبیعی بودند. بین حیطه های مختلف تکامل و جنس ومدت بستری ووزن موقع تولد ارتباط معنادار پیدا نشد.
با وجود تکامل طبیعی در اکثر کودکان با سابقه بستری در NICU، تعداد قابل توجهی دچار تاخیر تکاملی، حداقل در یک حیطه بوده و نیاز به برنامه های بیماریابی و پیگیری مداوم از نظر تکاملی می باشد.

یکی از مسائل مهم در حیطه آسیب شناسی روانی تشخیص درست اختلال های روانی است. از آنجا که نشانه های بیماری های اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو و خلقی دوقطبی با هم در بسیاری از جهات مشترک هستند، تشخیص این سه اختلال از هم بسیار مشکل می باشد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه درجه حرارت بدن بیماران مبتلا به اختلالات اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو و خلقی دو قطبی انجام شده است.
این پژوهش، از نوع مطالعات توصیفی- مقایسه ای بر روی 60 بیمار اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو وخلقی دو قطبی که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، انجام شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه مصاحبه بالینی ساختار یافته و تب سنج جیوه ای زیر بغلی بود و از روش تحلیل واریانس یک طرفه برای تحلیل داده های بدست آمده استفاده شد.
میانگین سنی افراد مورد مطالعه در گروه اسکیزوفرنی 13/11 ± 15/38، در گروه اسکیزوافکتیو 99/10±8/34، در گروه خلقی دوقطبی 05/9±25/35 سال بود. 3/63% از افراد شرکت کننده تحصیلات راهنمایی، 15% دبیرستان، 7/16% دیپلم و 5% لیسانس بودند. شغل 7/51% از افراد آزاد، 3/8% کارمند و 40% از آنها بیکار بودند. 45% از آنان مجرد و 55% متاهل بودند. تعداد دفعات بستری افراد 15% یکبار مراجعه، 25% دوبار، 3/13% سه بار، 7/41% مکرر و 20% بین 10-4 بار مراجعه برای بستری داشتند. بین میانگین درجه دمای بدن بیماران اسکیزوفرنی با اسکیزوافکتیو و خلقی دوقطبی تفاوت معنی داری وجود داشت (p < 0/001).
مقایسه تفاوت بین میانگین نوسان دمای بدنی سه گروه بیماران (اسکیزوفرنی، اسکیزوافکتیو و خلقی دوقطبی) نشان داد که بیماران اسکیزوافکتیو بیشتر به گروه بیماران خلقی دو قطبی نزدیک تر هستند تا بیماران اسکیزوفرنی و بیماران اسکیزوفرنی از لحاظ میانگین حفظ پایه و نوسان دمای بدن احتمالا با دو گروه (اسکیزوافکتیو و خلقی دوقطبی) متفاوت می باشند.

از جمله باکتری های فرصت طلب و شاخص آلودگی مدفوعی آب که در اکثر محیط های آبی وجود دارد اشریشیاکلی می باشد که برای انسان و محیط زیست آلودگی ایجاد کرده است. لذا هدف از این تحقیق بررسی کارایی پرتو فرابنفش در گندزدایی اشریشیاکلی از محیط های آبی در یک سیستم ناپیوسته بود.
این تحقیق یک نوع مطالعه تجربی-آزمایشگاهی بود. ابتدا طراحی و ساخت راکتور صورت گرفت، سپس تاثیر زمان واکنش، pH و تعداد اولیه اشریشیاکلی بررسی گردید. در پایان سینیتیک واکنش با معادلات سینیتیکی درجه صفر، یک و دو بررسی گردید.
نتایج مشخص ساخت که کارایی حذف اشریشیاکلی با افزایش تعداد اولیه اشریشیاکلی کاهش یافت و داده های سینیتیکی از سینیتیک درجه یک بهتر پیروی کرد. همچنین مشخص گردید که با افزایش زمان واکنش و pH کارایی حذف افزایش یافت.
به طور کلی نتایج نشان داد که می توان از فرآیند پرتو فرابنفش به عنوان یک روش مؤثر در گندزدایی اشریشیاکلی از محیط های آبی استفاده کرد.

نظر بر این است که مکمل اسیدهای چرب 3ω باعث مهار آسیب استرس های اکسیداتیو، افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و نیز سبب کاهش پراکسیداسیون لیپیدی در بیماران مبتلا به سرطان معده می شود. بنابراین مطالعه اخیر با هدف تاثیر مصرف مکمل اسیدهای چرب 3ω روی استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به سرطان معده تحت شیمی درمانی انجام گردید.
پژوهش حاضر به صورت کارآزمایی بالینی دو سوکور در شهر اردبیل در سال 1389 انجام شد. بدین منظور 15 نفر از بیماران داوطلب مبتلا به سرطان معده تحت شیمی درمانی برای گروه مورد و 15 دیگر نفر برای گروه شاهد بعد از مصاحبه به صورت تصادفی جهت مطالعه انتخاب گردیدند. سپس به گروه مورد، مکمل اسیدهای چرب 3ω به میزان 3 گرم (محتوی ایکوزا پنتانوئیک و دوکوزاهگزانوئیک اسید به ترتیب 8/1 و 2/1گرم) و به گروه شاهد ماده دارونما بمدت یک و نیم ماه داده شد. پس از ثبت اطلاعات آنتروپومتریک از هر دو گروه نمونه های خونی در سه مرحله (در شروع، 30 و 45 روز بعد) در حالت ناشتا جمع آوری شد. از نمونه های خونی برای انجام آزمایش مالون دی آلدئید، ظرفیت کل آنتی اکسیدانی، کلسترول، تری گلسیرید، LDL، VLDL و HDL خون استفاده گردید. نتایج بدست آمده توسط نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری تی زوجی، تی مستقل و اندازه گیری های مکرر مورد بررسی قرار گرفت.
وزن و نمایه توده بدنی گروه مصرف کننده مکمل اسیدهای چرب 3 ω بعد از مداخله در مقایسه با گروه کنترل، افزایش معنی داری نشان داد (p < 0/05). در گروه کنترل وزن و نمایه توده بدنی و میزان مالون دی آلدئید سرم بعد از مداخله نسبت به قبل از آن کاهش معنی داری نشان داد، در صورتی در گروه مصرف کننده مکمل اسیدهای چرب ω3 وزن، نمایه توده بدنی و ظرفیت کل آنتی اکسیدانی در روزهای 30 و 45 پس از مداخله نسبت به شروع مطالعه افزایش معنی داری را نشان داد (p < 0/05). هیچ اختلاف معنی داری در سایر فاکتورهای بیوشیمیائی اندازه گیری شده در انتهای مطالعه در بین گروه ها مشاهده نشد.
نتایج مطالعه حاضر نشان می دهد که تجویز اسیدهای چرب 3ω در بیماران مبتلا به سرطان معده تحت شیمی درمانی باعث افزایش ظرفیت کل آنتی اکسیدانی سرم شده و مانع از تشدید استرس اکسیداتیو می گردد.

در طی دوران زندگی، فولیکول موهای بدن وارد سه فاز رشد آناژن، کاتاژن، تلوژن می شوند. سلول های بنیادی فولیکول مو در ناحیه Bulge که بخشی از غلاف ریشه خارجی است قرار دارند و سلولهای ناحیه Bulge، در فاز آناژن تکثیر می کنند و سلول های جدیدی ایجاد می کنند. چندین سال است که ناحیه Bulge منبع سلول های بنیادی محسوب می شود، با اینحال مطالعات کمی در مورد خصوصیات سلول های بنیادی مشتق از ناحیه Bulge فولیکول مو در موش صحرایی بصورت In Vitro انجام شده است. در این مطالعه، بیان فاکتورهای سلول های بنیادی را در ناحیهBulge فولیکول موی موش های صحرایی را بررسی نمودیم.
در این مطالعه از فولیکول های موی موش صحرایی، ناحیه Bulge جدا شدند و در محیط کشت حاوی فاکتورهای رشد کشت داده شدند. در سلولهای ناحیه Bulge فولیکول موی موش صحرایی یک هفته و سه هفته بعد از کشت، بیان Nestin، CD34 و K15 بررسی شدند. در این مطالعه از روش های ایمونوسیتوشیمی و فلوسیتومتری استفاده شد.
نتیجه این مطالعه نشان داد که سلول ها پتانسیل تکثیری بالایی دارند و قبل از تمایز مارکرهای Nestin، CD34 را بیان کردند ولی مارکر K15 در سلول های بنیادی که متمایز نشده بودند، بیان نشد.
نتایج نشان دادند که سلول های کشت یافته ناحیه Bulge فولیکول های موش صحرایی، می توانند فاکتورهای سلول های بنیادی را بیان کنند پس بنابراین این سلول ها می توانند سلول های بنیادی چند توان باشند.

لیومیوم های رحمی که اکثرا بدون علامت هستند، از شایع ترین تومورهای خوش خیم رحم می باشند. مورد گزارش شده در این مقاله موردی از میوم بزرگ با اندازه تقریبی 12×12×21 سانتی متر می باشد که به دلیل اندازه بزرگ آن از موارد نادر می باشد. بیمار خانم 40 ساله ای بود که طی بررسی های لازم مربوط به شکستگی در ناحیه لگن به طور اتفاقی با مشاهده توده بزرگ لگن و شکم، جهت اقدامات تشخیصی بیشتر به سرویس جراحی انتقال یافت. توده سفت و تقریبا ثابت در ناحیه هیپوگاستر بودکه تا ناف ادامه داشت. بررسی ها نشان داد بیمار قبل از مراجعه در طی چند ماه اخیر اختلالات در کارکرد شکم (بصورت یبوست)و الیگومنوره داشته است که چندان ناراحت کننده نبوده است و باعث مراجعه به پزشک نشده است. بیمار پس از اقدامات لازم و معاینات بالینی، کاندید جراحی تشخیصی با احتمال تومور تخمدانی گردید و طی بیهوشی عمومی تحت عمل جراحی لاپاراتومی قرارگرفت. این توده بعد از عمل میوم ساب سروزال بزرگ تشخیص داده شد.